جنگ کنسول‌ها، سگا سترن در مقابل پلی استیشن ۱
رقابتی نه‌چندان برابر در یک نبرد نوظهور!
کنسول‌های بازی همیشه میدان رقابت بزرگی برای شرکت‌های مختلف بوده‌اند. در دهه ۹۰ یکی از مهم‌ترین این نبردها بین سگا سترن و پلی‌استیشن شکل گرفت. جدالی که نتیجه‌اش نه‌تنها سرنوشت این دو کنسول، بلکه آینده‌ی کل صنعت بازی را تغییر داد. به همین بهانه در این مقاله از ویجیاتو نگاهی دوباره به این رقابت تاریخی انداخته‌ایم.
داستان رویارویی سگا سترن با پلی استیشن ۱
دهه نود میلادی یکی از طلایی‌ترین دوران‌ها برای دنیای بازی‌های ویدئویی بود. در این دهه ارائه بازی‌های ویدیویی مدام در حال تغییر بود و این تغییرات به واسطه پیشرفت‌های چشمگیری بود که در تکنولوژی رخ می‌داد. در ابتدای دهه نود، نینتندو با کنسول ۸ بیتی Nintendo Entertainment System عملا بازار بازی‌های ویدئویی را قبضه کرده بود.
این روند به واسطه نینتندو ۶۴ و قدرت پردازشی ۶۴ بیتی‌اش تا پایان این دهه حفظ شد اما در آن زمان دیگر نمی‌شد نینتندو را رهبر بازار کنسول‌های بازی دانست. بازیگر جدیدی که وارد صحنه شده بود تمام معادلات را به کلی عوض کرد و آن بازیگر کسی نبود جز سونی و کنسول پلی استیشن ۱. شرکت سونی که در ابتدا یک تولیدکننده لوازم الکترونیکی بود، به واسطه نوآوری‌هایی که به وجود آورد خیلی زود توانست پله‌های ترقی را طی کند.
جالب است بدانید که پلی‌استیشن در ابتدا قرار بود صرفا یک افزونه CD برای سوپر نینتندو باشد. اما به دلیل مشکلاتی که در مسیر این همکاری به وجود آمد سونی تصمیم گرفت که کنسول خودش را بسازد. همین موضوع باعث شد که در نیمه دوم دهه ۹۰ ورق برگردد و پلی استیشن ۱ به بازیگر اصلی حوزه بازی‌های ویدئویی بدل شود.
از سوی دیگر سگا که در آن سال‌ها بعد از موفقیت جنسیس، نتوانسته بود کنسولی در حد و اندازه آن روانه بازار کند. تصمیم گرفته بود که سگا سترن را عرضه کند و آخرین میخ را بر تابوت بکوبد. این کنسول که در خارج از ژاپن به طور کامل شکست خورد، کنسول بدی نبود و حتی می‌توانست در رقابت قدیمی‌ای که بین سگا و نینتندو وجود داشت برنده شود. اما پلی استیشن ۱ رقیبی نبود که سگا سترن از پس آن بر بیاید.
مقایسه سخت‌افزار
پیش از هر چیزی باید بگویم که با وجود اهمیت بالای سخت‌افزار، یک سخت‌افزار خوب به هیچ عنوان تضمین کننده موفقیت نیست. زیرا روی کاغذ نینتندو ۶۴ بسیار قدرتمندتر از دو کنسول سگا سترن و پلی استیشن ۱. زیرا حافظه بیشتر و پردازنده ۶۴ بیتی‌ای که در اختیار داشت باعث می‌شد که فاصله بسیار زیادی با رقبایش پیدا کند. اما با این وجود ظرفیت کم کارتریج‌ها جلوی پتانسیل واقعی این کنسول را گرفت و آن را زمین زد.
در نقطه مقابل اما هر دو کنسول سترن و پلی استیشن ۱ از CD-ROM استفاده می‌کردند که ظرفیت بالاتر و تجربه بهتری را به بازیکن ارائه می‌داد. در زمینه سخت‌افزاری، مقایسه این دو کنسول کار بسیار پیچیده‌ای به حساب می‌آید، زیرا فلسفه سخت‌افزار آنها کاملا متفاوت است.
سترن از دو پردازنده ۳۲ بیتی Hitachi و دو چیپ گرافیکی یکسان بهره می‌برد. این سخت افزار به خوبی از پس اجرای بازی‌های پیشرفته دوبعدی بر می‌آمد و همچنین ویژگی‌های سه‌بعدی‌ای مثل کاهش کشیدگی بافت‌ها را به بهترین شکل اجرا می‌کرد. اما ساختار پیچیده پردازش‌های این کنسول، برای یک توسعه‌دهنده بازی مانند یک کابوس وحشتناک بود. علاوه بر این چیپ اصلی ویدیویی سترن چهارضلعی‌های پیچیده‌تر رندر می‌کرد، نه مثلث‌هایی که رایج‌تر بودند.
به طور کلی سگا آنقدر سترن را پیچیده طراحی کرده بود که صرفا در ظاهر یک کنسول قدرتمند باشد. اما همین پیچیدگی تبدیل به پاشنه آشیل این کنسول شده بود و توسعه دهندگان در راه ساخت بازی برای این کنسول با چالش‌های عجیبی دست به گریبان بودند. در نقطه مقابل اما کنسولی وجود داشت که تمام تلاشش را برای راحتی توسعه دهندگان کرده بود. پلی استیشن ۱ توانست با استفاده از همین نقطه ضعف سترن بازی سازان را جذب خود بکند.
جالب است بدانید که پلی‌استیشن ۱ با وجود اینکه دقیقا همان مقدار حافظه اصلی سترن را داشت، اما حافظه ویدیویی‌اش بسیار کمتر بود و حافظه اختصاصی صدا نداشت. اما پردازنده ۳۲ بیتی MIPS R3000 به آن قدرت بالایی داد. همین باعث شد توسعه بازی روی پلی‌استیشن بسیار ساده‌تر باشد و در نتیجه تعداد زیادی بازی برای این کنسول دوست‌داشتنی ساخته شود.
مقایسه بازی‌ها
هم پلی استیشن ۱ و هم سگا سترن کنسول‌هایی بودند که تعداد بسیار زیادی بازی در طول حیات خود دریافت کردند. هر دو کنسول بیش از هزار بازی در کتابخانه خود داشتند اما یک تفاوت بسیار بزرگ و تعیین کننده وجود داشت. بیشتر بازی‌هایی که برای کنسول سترن منتشر می‌شد، صرفا برای بازار داخلی ژاپن بود. این در حالی بود که سونی و پلی استیشن ۱ سیاستی متفاوت را در پیش گرفتند.
حتی آن درصدی از بازی‌های سترن که برای بازارهای غربی منتشر می‌شد، بازی‌های دوبعدی بودند که در ژاپن بسیار محبوب بودند. اما بازارهای جهانی در آن زمان بیشتر به بازی‌های سه بعدی گرایش داشتند. یکی دیگر از اشتباهات سگا در کنسول سترن این بود که بازی‌های اصلی سونیک مانند Sonic R یا Sonic 3D Blast را روی این کنسول عرضه نکرد. همین موضوع باعث شد که عملکرد تجاری سترن بیرون از ژاپن افت کند.
در نقطه مقابل این کنسول پلی استیشن ۱ قرار داشت که با بیش از ۴۰۰۰ هزار بازی که بسیاری از آنها توسط استدیوهای شخص ثالث ساخته شدند توانسته بود در بازارهای جهانی غوغا به پا کند. بازی‌هایی مانند Final Fantasy VII یا Castlevania: Symphony of the Night در فروش این کنسول تاثیر بسزایی داشتند.
این در حالی بود که سونی در بخش بازی‌های انحصاری و اختصاصی نیز بسیار خوب عمل کرد و توانست با انتشار بازی‌هایی مثل Crash Bandicoot یا سری Gran Turismo جای پای خود را در صنعت بازی‌های ویدئویی بسیار محکم کند و حتی بر کل صنعت بازی اثر بگذارد.
مقایسه کنترلرها و لوازم جانبی
برای کنسول سگا سترن دو دسته متفاوت عرضه شد. دسته اولیه این کنسول کاملا شبیه دسته شش‌دکمه‌ای جنسیس بود که صرفا دو دکمه شانه‌ای اضافه داشت. اما در ادامه و پس از عرضه بازی Nights into Dreams، یک کنترل جدید به نام 3D Control Pad برای این کنسول معرفی شد که بیشتر برای بازی‌های سه بعدی به کار می‌رفت.
دسته‌ای که در ابتدا قرار بود برای پلی استیشن ۱ ساخته شود، شباهت بسیار زیادی به دسته SNES داشت. اما خوشبختانه سازندگان نظرشان را تغییر دادند و دسته افسانه‌ای DualShock را معرفی کردند. این دسته با دو آنالوگ و دکمه‌های اضافه‌ای که داشت، به طور کلی استانداردی جدید برای دسته‌ها تعیین کرد.
در زمینه لوازم جانبی نیز سترن وضعیت چندان خوبی نداشت. زیرا بسیاری از لوازم‌های جانبی این کنسول مانند کارتریج افزایش RAM، صرفا در ژاپن عرضه شدند. یا مانند اینترنت آنقدر بلندپروازانه و نوآورانه بودند که تقریبا کسی نتوانست از آنها استفاده کند. پلی استیشن ۱ اما با معرفی کارت حافظه توانست در این رقابت هم پیروز شود.
کلام آخر
رقابت سگا سترن و پلی استیشن ۱ به هیچ عنوان حتی نزدیک هم نبود. با وجود اینکه سترن زودتر عرضه شد و سخت‌افزار پیچیده‌ای داشت، اما چالش‌های جدی‌ای مانند پیچیده بودن توسعه بازی برای این کنسول و عرضه اکثر بازی‌های جالب آن صرفا در ژاپن باعث شد که این نقاط قوت تبدیل به ضعف‌های این کنسول شود.
در مقابل اما پلی استیشن ۱ به معنای واقعی کلمه یک کنسول انقلابی بود. این کنسول که پای سونی را به یک غول در دنیای بازی‌های ویدئویی تبدیل کرد و مقدمه کنسول‌های بعدی یعنی PS2، PS3، PS4 و PS5 شد. توانست صنعت بازی‌های ویدئویی را دچار یک شوک بی‌نظیر بکند و راه را برای نوآوری‌های آینده باز کند.
اگر آمار فروش این دو کنسول را مقایسه کنیم به‌خوبی میتوانیم بفهمیم که برنده واقعی کدام کنسول است. سگا سترن صرفا توانست حدودا نه میلیون دستگاه در سراسر جهان بفروشد. پلی استیشن ۱ اما با فروش ده برابری، یعنی صد میلیون دستگاه به خوبی ثابت کرد که نینتندو با رد کردن افزونه CD سوپر نینتندو بزرگترین اشتباه تاریخ خود را مرتکب شد.
دیدگاه‌ها و نظرات خود را بنویسید
مطالب پیشنهادی
مطالب مرتبط از نگاه دیجیاتو
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.