نقد انیمه Human Lost – برزخی در این سوی دنیا

Human Lost اقتباسی است از رمان No Longer Human اوسامو دازای که با وجود عمر کوتاهش تاثیر بسزایی بر ادبیات ژاپن گذاشت.

این انیمه داستانی از آینده روایت می‌کند، آینده‌ای نه چندان دوری (2036) که بشریت به چیز باورنکردنی تبدیل شده است‌. زمانی که انسان‌ها از دکتر و دارو بی‌نیاز شده اند و توسط آژانسی تحت نظارت دولت، موسوم به Shell کنترل می‌شوند. این آژانس دولتی توسط GRMP (ژنتیک ، بازآفرینی، ماشین‌‌های نانو و نوعی علاج) به گونه‌ای مردم را کنترل می‌کند که مرگ تنها در صورت کهولت سن امکان پذیر است. از ایست قلبی گرفته تا آسیب جدی، فرقی نمی‌کند، شما تنهاکافیست با Shell تماس بگیرید و به زندگی خود ادامه دهید. به همین خاطر نسل اول بشر پا به قلمرو 120 سال گذاشته است. بدیهی است در چنین جامعه‌ای از این افراد به عنوان اسوه و الگو برای دیگر افراد، یاد می‌شود. جامعه‌ای که در آن زندگی طولانی، نوید از امید و خوشبختی می‌دهد.

اما مشکل دقیقا زمانی شروع می‌شود که افراد از شبکه Shell جدا شوند. اگر فردی ارتباط خود را با Shell از دست دهد به اصطلاح، گم می‌شود (Lost) و به موجودی تبدیل می‌شود که عاری از روح و عقلانیت ، تنها به دنبال نابودی است. در این میان استثنا‌هایی هم وجود دارد. از افرادی که پس از قطع ارتباط ، گم نشوند، به عنوان داوطلب یاد می‌شود که علاوه بر توانایی‌های خارق العاده، قادر هستند منحنی تمدن را دچار تغییر کنند.

شاید اگر هنوز فرصت تماشا این  انیمیشن را نداشته‌‌اید، اکنون حسابی گیج شده باشید اما Human Lost علی رغم فرضیه نه چندان ساده‌اش، با مفهوم مشخصی می‌آید.  دنیایی را تصور کنید که افراد حتی مجاز به مردن هم نیستند و طبقه کارگر به نفع رده بالا در هوای آلوده زندگی می‌کنند. به راستی مردم بدون مرگ چگونه می‌توانند "انسان" بمانند؟ در این صورت زندگی کردن چه معنایی خواهد داشت؟

در طرف مقابل، ماسااو هوریکی آنتاگونیست انیمیشن در تلاش است تا Shell  و بشریت جاودان را از پا در بیاورد زیرا معتقد است خوشبختی که مردم در این دنیا احساس می‌کنند، تاثیرات مواد شیمیایی Shell بر مغز آن‌هاست و کل این جریان تنها بازی بی سر و ته انسان‌های پیر و حریص است، که تنها منجر به بی معنی شدن زندگی و زجر کشیدن افرادی که هنوز زنده هستند و زیر خاک دفن شده‌اند می‌شود. در نتیجه کل جریان انیمیشن به خوب در مقابل شر منتهی می‌شود اما با یک تفاوت اساسی. خوب در مقابل شری که از یک‌ دیگر قابل تشخیص نیستند. بدون شک دنیایی که زندگی کردن در آن بی معنا شده است، آرمان شهری نخواهد بود که انسان‌ها بدنبالش می‌گشتند.

در این میان پروتاگونیستی به نام یوزو اوبا وجود دارد که می‌تواند سرنوشت را تغییر دهد. با پیدا شدن سر و کله یوزو (داوطلب سوم) حال راحت‌تر می‌توانیم خوب را از شر تشخیص دهیم. پروتاگونیستی از جنس هر دو جبهه که می‌تواند هولوگرام تمدن را به کلی تغییر دهد. به همین خاطر هم هوریکی  و هم یوشیکو هیراگی برای متقاعد کردن اوبا، آینده مطلوب خود را به او نشان می‌دهند.

در آینده قرمز (هوریکی) میتوانیم نابودی دنیا و گم شدن(Lost) تمامی انسان‌ها را ببینیم، اما در آینده آبی (یوشیکو)، زمین به زیباترین شکل خود درآمده است. نمی‌دانم عمدی است یا اتفاقی اما در آینده‌ای که یوشیکو با اوبا به اشتراک می‌گذارد علی رغم سازه‌های نوساز انسانی، هیچ بشری دیده نمی‌شود! ( به شخصه فکر می‌کنم در آینده یوشیکو اگر، هیچ چیزی به جز طبیعت بکر دیده نمی‌شد، درونمایه بهتری‌ شکل می‌گرفت)

در انتها داستان شاید، این آینده‌ای نبود که اوبا انتظارش را می‌کشید اما او حاضر است به خاطر آرمان شهری که در تصورات یوشیکو‌ پیش از این دیده است، تمامی انسان‌‌‌های گمشده را از بین ببرد. به گونه‌ای هیچ شخص و انگیزه‌ای به جز امید برای او باقی نمی‌ماند. بدون شک انیمیشن Human Lost بی نقص نیست. ایده و مفهوم جذاب و قابل تاملی دارد که شاید به خوبی پتانسیل خود، به تصویر کشیده نشده باشد. همچنین اگر پیش از این رمان دازای را خوانده باشید، احتمالا متوجه ارتباط کاملا سطحی بین دو اثر کتاب و فیلم می‌شوید ( به ویژه شخصیت پردازی کاراکتر‌های اصلی)

شخصا بیش از اینکه جذب پروتاگونیست داستان شوم، با آنتاگونیست اصلی داستان (هوریکی) همراه شدم. هوریکی قابل لمس‌تر است زیرا اهدافش شخصی نیست. همچنین پشیمانی‌اش به خاطر دستاورد‌های گذشته‌اش که منجر به پایه‌گذاری چنین سیستمی شده است‌، به خوبی قابل مشاهده است.

نکته دیگری که باید به آن اشاره کنم، طراحی بصری انیمیشن است. اینجانب طرفدار طراحی‌های سه بعدی نیستم اما زمانی که به این خوبی از آب در می‌آید نمی‌توان آن‌را نادیده گرفت و مطمئنا برجسته‌ترین ویژگی این اثر نیز همین است.

در آخر لازم به ذکر است، شاید Human Lost دقیقا آن‌چیزی نباشد که از آن انتظار داریم اما اگر از طرفداران داستان‌های علمی تخیلی با انیمیشن و طراحی بصری جذاب هستید، مطمئن باشید روی شما را زمین نمی‌اندازد.