هرآنچه که باید پیش از خرید مانیتور گیمینگ بدانید

یک سیستم مناسب بدون استفاده از نمایشگری قدرتمند و با قابلیت‌های مناسب نمی‌تواند تجربه‌ی بصری عالی از ویرایش، مشاهده فیلم و عکس و مهم‌تر از همه گیم، را در اختیار ما قرار دهد. با این حال هنگام انتخاب و خرید این نمایشگرها با تنی از ویژگی‌ها، اصطلاحات جدید و تکنولوژی‌های متفاوت برخورد می‌کنیم که انتخاب را برای ما بیش از گذشته دشوار می‌کنند.

باتوجه به افزایش قیمت و کاهش موجودی مانیتورهای برند در بازار ایران، تهیه این قلم بیش از پیش برای کاربران دشوار شده است. از این رو در این مقاله قصد داریم به تعریف و بررسی مفاهیم حائز اهمیت در خرید این نمایشگرها بپردازیم. و در نهایت بهترین ویژگی‌ها برای خرید مانیتور گیمینگ را برچینیم.

---

رزولوشن (Resolution)

اولین و مهم‌ترین عاملی که برای انتخاب مانیتور مناسب گیم در نظر می‌گیریم، رزولوشن است. رزولوشن اصطلاحی است که از آن برای ذکر تعداد پیکسل‌های موجود در هر صفحه نمایش استفاده می‌شود. این مقدار که غالبا به صورت یک جفت عدد زوج بکار برده می‌شود، نشان میدهد که در صفحه نمایش مورد نظر چه تعداد پیکسل وجود دارد.

درواقع رزولوشن معیاری برای سنجش وضوح و کیفیت تصویر است. وضوح بالاتر به معنای تعداد پیکسل بالاتر است که به نوبه خود به معنای جزئیات بصری بهتر و وضوح تصویر بالاتر است. امروزه مانیتورهای مناسب بازی غالبا در وضوح (1080p (Full HD و (1440p (QHD/2K و (2160p (UHD/4K عرضه می‌شوند.

رزولوشن مد نظر	تعداد پیکسل
5K	۲۸۸۰ * ۵۱۲۰
4K	۲۱۶۰ * ۳۸۴۰ یا ۲۱۶۰ * ۴۰۹۶
Ultra HD (UHD)	۲۱۶۰ * ۳۸۴۰
Quad HD (QHD) = Wide Quad HD (WQHD) = 1440p	۲۵۶۰ * ۱۴۴۰
2K = 1440p	۱۴۴۰ * ۲۵۶۰ یا ۱۰۸۰ * ۲۰۴۸
WUXGA	۱۲۰۰ * ۱۹۲۰
Full HD (FHD) = 1080p = HD	۱۰۸۰ * ۱۹۲۰
HD = 720p	۷۲۰ * ۱۲۸۰

بزرگترین مانعی که بیشتر گیمرها را از وضوح QHD و UHD باز می‌دارد محدودیت‌های سخت افزاری است. با این حال QHD به تدریج در حال تبدیل شدن به استانداردی جدید و رایج است. پس لازم است پیش از تصمیم گیری در مورد وضوح ایده آل خود، قدرت پردازش کارت گرافیک (GPU) خود را در نظر بگیرید.

---

اندازه صفحه نمایش

اندازه صفحه نمایش مانیتورها آن چنان اهمیتی ندارد و اینکه کدام سایز را انتخاب کنید کاملاً به خود شما بستگی دارد. با این حال، اگر قصد تهیه مانیتور 1080p را دارید، بهتر است بزرگتر از ۲۴ اینچ نباشید زیرا تراکم پیکسل پایین‌تر تجربه نامناسبی به شما خواهد داد. با این حال سایز مانیتور ۲۱ تا ۲۷ اینچ باقی بهترین تعادل برای وضوح دید و راحتی را به شما برای گیم می‌دهد.

---

تفاوت مانیتور LED و LCD در چیست؟

ال‌سی‌دی (LCD) که سرواژه‌های عبارت Liquid Crystal Display است به عنوان صفحه نمایشی با محلول کریستال مایع شناخته می‌شود. LCDها لایه‌های نازکی از کریستال مایع هستند که میان الکترود و فیلتر قرار می‌گیرند و با ورود ولتاژ حرکت کرده و مسیر نور را به منظور نمایش تصویر باز می‌نمایند.

بک لایتینگ (Backlighting) یکی از حیاتی‌ترین قطعات پازل LCDهاست. شما بدون آن قادر به دیدن چیزی نخواهید بود. مانیتورهای LCD به طور اختصاصی به صفحه‌ای بک لایت یا نور پس زمینه مجهزند که نور حیاتی را به سایر صفحات می‌رساند. بدین وسیله ما قادر به مشاهده‌ی تصویر خواهیم بود.

بک لایتینگ دقیقا جایی است که تفاوت اصلی LED و LCD مشخص می‌شود. پنل‌های LCD از یک لامپ فلورسنت کولد کاتد (CCFL) به عنوان منبع نور خود استفاده می‌کنند. این در حالی است که، LEDها همان LCDهایی هستند که به جای لامپ فلورسنت از LED یا همان دیودهای نورانی به عنوان منبع نور استفاده می‌کند.

مانیتورهای LED در واقع همان LCDها با متد بک لایتینگ بهینه هستند که کیفیت بالاتری را در نور، تصور و دقت رنگ ارائه می‌دهند. مانیتورهای LED به علت بهره گیری از متد دیودهای نورانی، رنگ‌هایی درخشان و طبیعی دارند و به بهترین شکل رنگ مشکی را نمایش می‌دهند. این مانیتورها انرژی کمتری مصرف کرده و عمر بالاتری نیز دارند که باعث شده قیمت تمام شده‌ی آن‌ها نیز بالاتر رود.

---

پنل‌های نمایشگر

احتمالا اگر تا به امروز به قصد خرید دنبال جزییاتی از پنل‌های نمایشگرها گشته باشید دسته بندی‌های متفاوت و طولانی را دیده‌اید. اما نمایشگر‌های حال حاضر غالبا با پنل‌های TN (کوتاه شده‌ی Twisted Nematic)، IPS (کوتاه شده‌ی n-Plane Switching) و البته VA (کوتاه شده‌ی Vertical Alignment) تولید می‌شوند.

بدون پرداختن به جزییات نامفهوم فنی این دو، می‌توان گفت که پنل‌های IPS کیفیت بصری همه جانبه بهتری را ارائه می‌دهند. این به معنای تولید رنگ زنده‌تر و دقیق‌تر و همچنین زاویه دید بهتر است. این دسته از مانیتورها به دلیل دقت رنگ بالاتر، انتخاب اول هنرمندان و همه‌ی کسانی است که با نور و رنگ سروکار دارند.

با توجه به قیمت بسیار بالا تهیه این نمایشگرها برای همه گیمرها مناسب نیست. اگر به بازی‌ها آنلاین چندنفره علاقه دارید نیز بایستی بابت تهیه IPS با نرخ تازه سازی بالاتر نیز هزینه به مراتب بیشتری کنید.

در مقابل پنل TN قرار دارند که دقت رنگ و زاویه دید به شدت ضعیفی دارند. بزرگترین مزیت پنل TN پشتیبانی از زمان واکنش (Response Time) سریعتر از پنل‌های IPS است، با این وجود پنل‌های TN همچنان به علت مقرون به صرفه بودن تولید عمده‌ای دارند. پنل‌های VA نیز تکنولوژی مشابه اما جدیدتر از TN دارند. این دسته از نمایشگرها سرعت پاسخگویی بالاتری نسبت به IPS دارند.

کدام پنل مانیتور مناسب بازی است؟

اگر چندان به دقت رنگ حساس نیستید و بیش از هرچیزی به بازی‌ها چند نفره آنلاین می‌پردازید، تهیه مانیتور با پنل TN یک انتخاب مقرون به صرفه و مناسب است. این پنل‌ها سرعت پاسخگویی و نرخ به‌روزرسانی مناسبی داشته و مناسب گیمرها است. با این حال این پنل‌ها، قدیمی‌ترین تکنولوژی در این میان هستند و امروزه کمتر از گذشته تولید می‌شوند.

اما اگر توانایی خرید بیشتری دارید و به دقت رنگ اهمیت می‌دهید به دنیال تهیه‌ی نمایشگر با پنل IPS باشید. این نمایشگرها معمولا با نرخ پاسخ دهی پایین عرضه می‌شوند. برای تهیه مانیتور با پنل IPS و سرعت پاسخگویی بالا بایستی هزینه به مراتب بیشتری بکنید.

	پنل مانیتور TN	پنل مانیتور VA	پنل مانیتور IPS
نرخ به‌روزرسانی	بالا	پایین‌تر	پایین‌تر (وابسته به قیمت)
سرعت پاسخگویی	بالا	قابل قبول	پایین‌تر (وابسته به قیمت)
زاویه دید	محدود، ضعیف‌ترین عملکرد	بهترین عملکرد	بهترین عملکرد
گاموت رنگی	ضعیف‌ترین عملکرد	قابل قبول	بهترین عملکرد
کیفیت و طیف رنگ	ضعیف‌ترین عملکرد	قابل قبول	بهترین عملکرد
کنتراست	کمترین نرخ کنتراست	بیشترین نرخ کنتراست	قابل قبول (ضعف IPS glow یا هاله نور سفید)
قیمت	ارزان	قابل قبول	بالا
بهترین کاربرد	گیمینگ	عمومی	حرفه‌ای

با این حال نمی‌توان گفت که کدام تکنولوژی LCD بهترین است. هریک از این پنل‌ها نقاط ضعف یا قوت خود را دارند. شما بایستی باتوجه به نیازهای خود و البته بودجه، اقدام به تهیه منمایشگر مناسب نمایید. در این لیست و به انتخاب ما پنل مانیتور VA یک گزینه گیمینگ و اقتصادی در بازار ایران است.

---

نرخ تازه سازی تصویر (Refresh rate)

نرخ تازه سازی یک مانیتور که با فرکانس (هرتز/Hz) اندازه گیری می‌شود، تعداد به روز رسانی‌های مانیتور در یک ثانیه است. این ویژگی همچنین تعیین می‌کند که مانیتور چند فریم در ثانیه قادر به نمایش تصویر است. البته نباید نرخ تازه سازی تصویر (Refresh rate) را با نرخ فریم (Frame rate) که عاملی است برای سرعت پردازش خروجی کارت گرافیکی، اشتباه گرفت.

نکته مهم این است که نرخ تازه سازی بالا هیچ فایده‌ای ندارد مگر اینکه کارت گرافیک (GPU) شما آنقدر قدرتمند باشد که بتواند تعداد کافی فریم در ثانیه را نمایش دهد. بنابراین، قبل از تصمیم گیری در مورد خرید یک مانیتور ۱۴۴ هرتز یا ۲۴۰ هرتز، اطمینان حاصل کنید که کارت گرافیک شما می‌تواند بازی‌های مورد نظر خود را با این فریم بالا اجرا کند.

---

زمان واکنش (Response Time)

منظور از زمان واکنش یعنی مدت زمانی که طول می‌کشد تا مانیتور از یک رنگ به رنگ دیگر تغییر پیدا کند. این واکنش غالبا به صورت تغییر رنگ سیاه به سفید و مجددا به سیاه در چند میلی ثانیه اندازه گیری می‌شود. زمان واکنش معمول برای LCD زیر ۱۰ میلی ثانیه است.

اساساً هرچه زمان پاسخ کمتر باشد، حرکات دوربین هموارتر می‌شود. از طرف دیگر، زمان پاسخ زیاد منجر به تاری حرکت می‌شود زیرا پیکسل ها در حین حرکت سریع دوربین زمان کافی برای جابجایی بین رنگ‌ها را ندارند.

در حال حاضر، پنل‌های TN و VA از زمان پاسخ یک میلی ثانیه پشتیبانی می‌کنند. این در حالی است که پنل های IPS با زمان پاسخگویی زیر ۳ میلی ثانیه بسیار محدود و گران قیمت هستند. اینکه کدام یک را انتخاب کنید کاملاً به انتظار شما از مانیتور گیمینگ بستگی دارد. با این حال در نظر داشته باشید که اگر بازی‌های آنلاین چندنفره مد نظر شماست، مانیتور با زمان پاسخگویی پایین، انتخاب بهتری خواهد بود.

---

روشنایی مانیتور

زمانی که از روشنایی (Brightness) صحبت می‌کنیم، در واقع به شدت روشنایی روشن‌ترین رنگ سفیدی اشاره داریم که نمایشگر قادر به تولید آن است. مانیتورها با شدت روشنایی بیشتر، در فضای روشن‌تر و سایر زوایا عملکرد بهتری دارند. این عامل به وسیله‌ی شمع بر متر مربع (cd/m2) یا نیت سنجیده می‌شود.

به طور معمول روشنایی مورد تایید برای مانیتور در محیط اتاق ۱۲۰ الی ۱۵۰ نیت است. اما شما می‌توانید بسته به نیاز خود از طریق منوی تنظیمات نمایشگر یا On-Screen Display اقدام به تغییر آن کنید. مانیتورهای گران قیمت، تا حدود ۳۰۰ الی ۳۵۰ شمع بر متر مربع را نیز پشتیبانی می‌کنند. اما برای استفاده‌ی معمول مانیتور گیمینگ با روشنایی ماکسیمم ۲۵۰ نیت نیز کافی خواهد بود.

---

ضریب کنتراست

ضریب کنتراست (Contrast ratio) یکی از مشخصه‌های تصویر است که در عمل نسبت روشنایی درخشان‌ترین رنگ قابل نمایش مانیتور به تیره‌ترین رنگ (مشکی) قابل نمایش را بیان می‌کند. هرچه ضریب کنتراست بالاتر باشد، عمق رنگ مشکی و میزان روشنایی رنگ‌ سفید بهتر نمایش داده می‌شود.

در واقع تصاویر در نمایشگر با کنتراست بالا، زنده‌تر و با دقت رنگ بیشتری به نمایش درمی‌آیند.ضریب کنتراست در نمایشگرهای TN و IPS به صورت معمول پایین‌تر از پنل‌های VA است. چرا که در این دسته از تجهیزات ضریب کنتراست گاها به ۳۰۰۰:۱ یا بالاتر نیز می‌رسد.

---

مانیتور گیمینگ تخت یا خمیده؟

برای بازه‌ای مانیتور و نمایشگرهای تخت، تنها گزینه‌ها در بازار بودند. اما مانیتورهای خمیده از سال ۲۰۱۴ و با همت کمپانی ال‌جی (LG) به بازار عمومی عرضه شدند. این دسته از نمایشگرها به واسطه‌ی طراحی و ساخت منحصر به فردشان از قیمت بالاتری برخوردار بودند. به همین دلیل انتخاب اول همه‌ی کاربران به خصوص گیمرهای اقتصادی نبودند.

با این حال اخیرا و با کاهش قیمت، این دسته از تجهیزات توجه بیشتری را به خود جلب کرده‌اند. دنیای اطرف ما مسطح نیست، بنابراین مانیتورهای خمیده تصویرسازی یک دنیای سه بعدی را بهتر از مانیتورهای مسطح انجام می‌دهند. شما همچنان در حال بازی کردن روی یک نمایشگر هستید اما خمیدگی مانیتور کمک می‌کند تا توهم بینایی پیدا کنید که در نهایت تجربه بازی کردن را فراگیرتر می‌کند.

پرده نقره‌ای سینماها نیز به همین دلیل خمیده طراحی می‌شود و در حالی که بسیاری از شرکت‌ها در تلاش هستند تا تلویزیون‌های خمیده بسازند ولی تاثیرگذاری خمیدگی روی مانیتورها به خاطر ابعاد و جایگاه مشخص‌شان در خانه بهتر است.

میزان خمیدگی مانیتور

با خمیده‌سازی مانیتور، کل تصاویری که می‌بینید در فاصله مساوی از چشم‌هایتان هستند. این یعنی چشم کمتر کار می‌کند و لازم نیست مرتبا بین فواصل مختلف تنظیم کند و در نتیجه چشم کمتر خسته می‌شود. اگر شما به خاطر زل زدن به مانیتور در طولانی مدت دچار سردرد می‌شوید، مانیتور خمیده می‌تواند شدت و میزان تکرار این سردردها را کاهش دهد.

ثبات رنگ از زاویه دیدهای مختلف یکی دیگر از برتری‌های مانیتورهای خمیده است و در نمایشگر خمیده‌ای کوچکتر نسبت به یک نمایشگر مسطح، میدان دید وسیع‌تر خواهد بود.این مانیتوها به لحاظ فیزیکی، تفاوت زیادی مدل‌های تخت ندارند. و تنها تفاوت فیزیکی و فنی اساسی با مدل‌های معمول همان المان خمیدگی است.

میزان خمیدگی مانیتورها را با R (کوتاه شده‌ی Radius) یا شعاع می‌سنجند که واحد اندازه‌گیری‌ آن میلی‌متر است. مانیتورهای خمیده امروزی معمولا یکی از این سه میزان خمش ۱۸۰۰، ۳۰۰۰ و ۴۰۰۰ را دارند. هرچه این عدد کمتر باشد، خمیدگی مانتیور بیشتر خواهد بود.

مانیتورهای خمیده در کوچکترین حالت ممکن با اندازه ۲۴ اینچ عرضه می‌شوند. با این حال اگر قصد خرید این دسته از مانیتورها را دارید، بهتر است به سراغ ابعاد بزرگتر ۳۲ اینچ و بالاتر بروید. این موضوع به این علت اهمیت می‌یابد که وقتی خمیدگی روی نمایشگر اعمال شود، صفحه کوچک‌تر به نظر می‌رسد.

---

اتصالات مانیتور گیمینگ

این روزها یک مانیتور مناسب بازی مدرن از اتصالات ورودی و خروجی زیر پشتیبانی می‌کند:

• پورت DisplayPort 1.4: یک رابط دیجیتال است که سیگنال‌های صوتی و تصویری را با کیفیت بالا انتقال میدهد.
• پورت HDMI 1.4 / 2.0: از نرخ تازه سازی با رزولوشن بالاتر از DisplayPort پشتیبانی نمی‌کند اما تقریبا همان اندازه کارایی دارد.
• خروجی صوتی ۵ میلی متری: به عنوان وسیله راحت تری برای اتصال مستقیم هدفون یا بلندگو به مانیتور در عوض به صفحه پشت مادربرد یا صفحه جلوی قاب، طراحی شده است.

علاوه براین ممکن است یک مانیتور دارای ورودی صوتی ۳.۵ میلی متری و یک یا چند پورت USB از انواع مختلف باشد. در ادامه لازم به ذکر است که پورت VGA و پورت DVI از سری تکنولوژی‌های اول و دوم اتصالات مانیتورها هستند که امروزه غالبا مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.

انواع دیگری از اتصالات وجود دارد که مانیتور می‌تواند شامل آنها باشد اما موارد ذکر شده مهم‌ترین و ضروری‌ترین آن‌ها هستند. سازگاری ویدیویی/صوتی در مانیتورهای جدید نباید مسئله باشد زیرا بیشتر کارت گرافیک‌هاحداقل با یک یا چند درگاه DisplayPort یا HDMI عرضه می‌شوند که هر دو می‌توانند صدا را انتقال دهند.

---

تکنولوژی G-Sync و FreeSync در مانیتور گیمینگ

این دو تکنولوژی به ترتیب توسط انویدیا (NVIDIA) و ای‌ام‌دی (AMD) برای رفع مشکل پارگی تصویر(Screen Tearing) در نسل جدید ارائه شده‌اند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تعداد فریم‌های تولید شده توسط کارت گرافیک شما با مانیتورتان همگام نباشد(غالبا بیشتر باشد).

تکنولوژی FreeSync متعلق به AMD هیچ هزینه اضافی به قیمت پایه مانیتور اضافه نمی‌کند و فقط با کارت های گرافیک AMD سازگار است. در واقع درست مانند کارت گرافیک‌های این کمپانی، قیمت تمام شده پایین‌تری فراهم می‌کند. در حالی که تکنولوژی G-SYNC انویدیا بابت امتیاز استفاده این تکنولوژی از شرکت‌های ثالث چیزی بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ دلار بر قیمت پایه مانیتور می‌افزاید. این تکنولوژی نیز فقط با کارت‌های NVIDIA کار می‌کنند.

غالب مانیتورهای جدید یکی از این دو را شامل می‌شوند پس هنگام خرید بایستی به سازگار بودن کارت گرافیک و مانیتور خود در این فناوری به شدت دقت کنید. اگر سمت کارت گرافیک‌ها انویدیا می‌روید در نهایت بایستی بابت کیفیت بالاتر هزینه بیشتری نیز بکنید.

---

از چه برندی مانیتور گیمینگ تهیه کنیم؟

امروزه مانیتورها از برندهای گوناگون و با ویژگی‌های متنوعی در بازار در دسترس عموم کاربران است. با این حال با وجود نقش حیاتی این دسته از تجهیزات در تجربه‌ی بصری کار با کامپیوتر، توصیه می‌شود از نمایشگرها با برند شناخته شده، با عمر و استحکام بالا و پشتیبانی مناسب خرید کنید.

از این دست هاردها که در بازار ایران نیز قابل تهیه هستند، می‌توان به محصولات برندهایی ال‌جی (LG)، سامسونگ (SAMSUNG)، بنکیو (BenQ)، ایسوس (ASUS)، ام‌اس‌آی (MSI) و... خرید کنید. لازم به ذکر است که خرید از مدل‌های ریبرند شده‌ی داخلی ارزان قیمت به دلیل پیکسل سوختگی بالا توصیه نمی‌شود.

---

نتیجه گیری

مانیتور گیمینگ عملکردی حیاتی در انتقال تجربه‌ی بصری ویدئو گیم دارد. از این رو انتخاب مانیتور مناسب با ویژگی‌های مد نظر شما اهمیت پیدا می‌کند. اگر گیمر و به خصوص ‌طرفدار بازی‌های رقابتی آنلاین هستید، بایستی در خرید خود نرخ تازه سازی، سرعت پاسخگویی و فناوری‌هایی مثل G-Sync و یا FreeSync را در اولویت قرار دهید.

در سوی مقابل اگر از آن دسته کاربرانی هستی که با نور و رنگ سروکار دارید، تولید محتوا می‌کنند و یا در صنعت مدیا مشغول به کارند، بهتر است مانیتور IPS با دقت رنگ بالا تهیه کنید. کنتراست، روشنایی و رزولوشن نیز از آن دسته ویژگی‌هاست که برای این دسته از کاربران حائز اهمیت خواهد بود.