چگونه مشکل صدای زیاد فن کارت گرافیک را حل کنیم؟

مقدمه

اگر کاربر پلتفرم کامپیوتر باشید احتمالا با نویزهای آزار دهنده‌ی فن پردازنده‌ها به مشکل برخورد کرده‌اید. به خصوص اگر قصد ضبط، استریم یا تماس صوتی و تصویری داشته باشید، احتمالا آخرین چیزی که می‌خواهید این است که فن کارت گرافیک‌تان صدای بوئینگ 747 بدهد.

خوشبختانه برای کاهش این صداهای آزار دهنده همیشه روش‌هایی وجود دارد. رعایت و انجام برخی از این روش‌ها می‌تواند تا حد خوبی از این صدا بکاهد. پس در ادامه به صورت گذرا به بررسی برخی از این نکات و روش‌ها می‌پردازیم. .

چرا فن کارت گرافیک صدای بوئینگ 747 می‌دهد؟

در حقیقت عوامل بسیاری هستند که می‌توانند عامل صدای بلند کارت گرافیک شما باشند. کثیفی کاسه روغنی فن، عدم برق رسانی درست به فن، مکان قرارگیری نامناسب، دمای بالای پردازنده و یا مشکلات داخلی خود فن می‌توانند از مظنون‌های همیشگی صدای بلند سیستم خنک کننده پردازنده‌های گرافیکی باشد.

بسیاری از این مشکلات با رعات برخی نکات قابل پیشگیری هستند. اما برخی از این مشکلات نیز نیازمند هزینه‌هایی چند صد هزارتومانی‌ند که به طور قطع کم هزینه‌تر از هزینه‌ی مجدد بابت خرید یک کارت گرافیک جدید است. اما همواره توجه داشته باشید که گرما اصلی‌ترین عامل استهلاک سخت افزار است. پس به محض مشاهده‌ی هرگونه مشکلی در سیستم‌های خنک کننده، از جمله صدای بلند فن‌ها به متخصص مراجعه کنید.

گرد و خاک

اولین کار در نظر گرفتن احتمال وجود آلودگی و گرد و خاک است. شما بایستی به صورت دوره‌ای اقدام به تمیز کردن فن و هیت سینک ماژول‌های خنک کننده خود نمایید. نفوذ گرد و خاک در فن‌های کارت گرافیک به علت قرار گیری آن در کاسه‌های روغنی به تدریج می‌تواند منجر به کند شدن آن شود.

این روغن گرد و خاک محیط را به خود جذب کرده و به تدریج به شکل مایع غلیظی در می‌آید که حرکت فن را درون آن مشکل می‌کند. با غلیظ و در نهایت سفت شدن کاسه‌های روغنی فن، فشار زیادی به موتورهای ضعیف این فن‌ها وارد می‌شود که در طولانی مدت می‌تواند منجر به خرابی این موتورها شود. البته نگران نباشید چون این فن‌ها قابل روغن کاری و یا تعویض‌ند.

تنظیم شدت چرخش فن

زمانی که پردازنده مجبور است از توان بیشتری برای رندر تصاویر، اجرای بازی‌ها و غیره بهره ببرد، گرمای بیشتری نسبت به حالت عادی تولید می‌کند. طبیعتا فن‌های کارت گرافیک برای حفظ دمای امن پردازنده، با سرعت بیشتری شروع به چرخیدن می‌کنند که می‌تواند منجر به تولید نویز آزار دهنده شود.

اما نگران نباشید زیرا نرم افزارهای بسیاری وجود دارند که به شما اجازه کنترل سیستم خنک کننده کارت گرافیک را به صورت دستی به شما بدهند. هرچند کاهش چرخش فن‌ها ممکن است کارت گرافیک شما را از سیدن به دمای مطلوب و ایمن باز دارد. با این حال، با استفاده از نرم افزار‌هایی چون MSI Afterburner، قادر به کنترل میزان چرخش و در نتیجه نویز تولیدی خواهید بود.

آندرکلاک کارت گرافیک

اورکلاک (Overclock) که معمولاً در مورد پردازنده‌‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، عملی است که منجر به بهره گیری از توان بیشتری از پردازنده‌ی مذکور می‌شود. سازنده‌ی پردازنده‌ها، فرکانس مشخصی را برای کارکرد آن‌ها در نظر گرفته است، اما زمانی که آن را اورکلاک می‌کنیم، قطعه مورد نظر در سرعت کلاک بالاتری فعالیت می‌کند.

فعالیت با توان بیشتر به معنی تولید گرمای بیشتر است. در نتیجه فن‌های کارت گرافیک‌های اورکلاک شده با سرعت بیشتری در حال چرخش‌ند تا کارت گرافیک را در دمای مناسب و ایمن نگه دارند. در بسیاری از موارد می‌توان با آندرکلاک پردازنده از حجم نویز تولیدی توسط این فن‌ها کاست.

البته همان طور که پیش‌تر گفته شد، شما همیشه می‌توانید سرعت چرخش فن خود را به صورت دستی کنترل کنید. اما توجه داشته باشید که این به معنی کاهش عمر سخت افزار با قرار دادن آن در دمای بالا است. پس اگر از تمام توان پردازنده استفاده نمی‌کنید بهترین انتخاب آندرکلاک کارت گرافیک است.

روغن کاری بلبرینگ فن کارت گرافیک

با گذشت زمان، بلبرینگ‌های فن می‌توانند بدون روغن و بسیار پرسروصدا شوند. اگر روش‌های بالا نتیجه مطلوب را به شما نداد. و هنوز هم تصمیم به تعویض فن‌های کارت گرافیک نگرفته‌اید، روغن کاری بلبرینگ‌های می‌تواند انتخاب خوبی باشد.

البته برای روغن کاری فن‌ها، شما بایستی از فروشندگان متخصص اقدام به خرید روغن مناسب کنید. اما در نظر داشته باشید که اشتباه در روغن کاری و نفوذ روغن به بردهای چاپی مادربرد، می‌تواند خرابی‌های جبران ناپذیری به بار آورد. در نتیجه بهتر است این امر حساس توسط یک متخصص صورت گیرد.

تعویض هیت سینک

همان طور که اشاره کردیم چرخش بیشتر فن معمولا به علت دمای بالای پردازنده است. زمانی که دمای پردازنده به هیچ صورتی به حالت ایمن پایین نمی‌آید زمان تعویض هیت سینک است. البته شما می‌توانید پیش از اقدام به تعویض هیت سینک، خمیر حرارتی را هم تعویض کنید. البته در بیشتر موارد خمیر سیلیکون آنقدری که انتظار می‌رود کارایی نخواهد داشت.

تعویض هیت سینک معمولا در مورد کارت گرافیک‌های قدیمی‌تر صورت می‌گیرد. این تعویض بایستی حتما زیر نظر متخصص سخت افزار و با تجهیزات کافی انجام شود. در صورت تعویض موفقیت آمیز هیت سینک، دمای پردازنده گرافیکی به شکل چشمگیری کاهش خواهد یافت. در نتیجه فن با سرعت و به طبع نویز کمتری به چرخش درخواهد آمد.

نتیجه گیری

صدای بالای فن پردازنده‌ها می‌تواند ناشی از عوامل گوناگونی باشد. به طور قطع نمی‌توان برای همه‌ یک نسخه یکسان داد، اما به صورت کلی می‌توان این عوامل را در دو دسته جای داد. اول، مشکلاتی که ناشی از آسیب به خود فن باشند. نظیر ورود گرد و خاک به کاسه‌های روغنی فن، مشکلات داخلی، کثیفی، عدم روغن کاری و غیره. بسیاری از این مشکلات با رسیدگی قابل پیشگیری هستند. اما در صورت خرابی دائمی، بایستی فن را تعویض کنید.

دسته دوم مشکلات ناشی از بالا رفتن دمای پردازنده گرافیک است. این مورد می‌تواند ناشی از عوامل گوناگونی باشد که پیش‌تر آن‌ها را بررسی کردیم. برای حل این مشکل باید ابتدا عامل بالا رفتن دمای پردازنده گرافیکی خود را کشف و سپس حل نمایید. بدین صورت از چرخش بیش از حد فن و نویز آن مصون خواهید بود.

بیشتر بخوانید:

• راهنمای خرید و استفاده از خمیر سیلیکون
• راهنمای استفاده از MSI Afterburner برای مانیتور کردن کارت گرافیک
• بحران کارت گرافیک تا کی قرار است ادامه پیدا کند؟