از یاد رفتگان؛ گلادوس کجاست و آیا Portal جدید ساخته می‌شود؟

دنیای بازی‌ها پر از شخصیت‌های عجیب و خارق‌العاده‌ای است که ما را در تمام دوران بازی کردنمان به وجد آورند. با این که بیشتر این شخصیت‌ها در قالب انسان‌ها بوده‌اند، اما این مسئله به الزام تبدیل نشد. به عبارت دیگر، شخصیت‌هایی در جهان‌هایی متفاوت هم به ما معرفی شدند. از معروف‌ترین نمونه‌ها می‌توانیم به گلادوس، یکی از کارکترهای بازی Portal اشاره داشته باشیم؛ شخصیتی که در قالب هوش مصنوعی به ما معرفی شد. در ادامه سری مقالات از یاد رفتگان قصد داریم اشاره‌ای کوتاه به این شخصیت از یاد رفته داشته باشیم.

• از یاد رفتگان؛ فینیکس رایت کجاست و داستان Ace Attorney به کجا می‌رود؟
• از یاد رفتگان؛ مارتین واکر کجاست و پس از عملیات Spec Ops: The Line چه اتفاقی رخ داد؟
• از یاد رفتگان؛ سرانجام ریمن چه شد و باید با فرانچایز Rayman خداحافظی کنیم؟

آغازی آنتگونیستی

---

سال ۲۰۰۷ عنوانی با دنیایی بسیار متفاوت با نام Portal منتشر شد. دنیایی که برخلاف بیشتر بازی‌های موجود، از دنیای تکنولوژی و هوش مصنوعی حرف می‌زد. شخصیت‌های متفاوت و البته محدودی را در این بازی دیدیم. کارکترهایی که بیشترشان برخلاف همیشه در کالبد هوش مصنوعی و ربات به جای انسان یا جاندارانی ماورایی بودند. داستان در ابتدا ما را با پروتاگونیستش، شل، آشنا می‌کند. اما روایت این عنوان کمی بعد با شخصیتی نمادین به نام گلادوس (GLaDOS) ما را تنها می‌گذارد.

آنتاگونیستی خاص و به یادماندنی، که منطقی متفاوت داشت و مدام در داستان ما را با این منطق مواجه می‌کرد. درمورد نامش باید بگوییم شاید گلادوس تعبیر درستی نیست. درواقع نام GLaDOS از فرم مخفف عبارت زندگی ژنتیکی و سیستم عامل دیسکی به آن انتساب داده شده است. این ربات یا بهتر بگوییم هوش مصنوعی توسط کیو جانسون در سال ۱۹۸۲ خلق شد. بعدها با رخ‌دادن حوادث مختلف و پشت سر گذاشتن جزئیاتی او به دنیای Portal اضافه می‌شود. البته که قرار نیست همیشه و تا پایان آخرین داستان روایت شده او را به چشم یک آنتاگونیست ببینیم. از زمان مشخصی به بعد، او دوست پروتاگونیست داستان می‌شود. با اینکه گلادوس جنسیت مشخصی ندارد، اما می‌توانیم وی را یک هویت زن بدانیم. از به یاد ماندنی‌ترین جملات او در دومین بازی فرانچایز Portal می‌توانیم به جمله زیر اشاره داشته باشیم:

هوش مصنوعی با دو بعد مختلف

---

گلادوس یک هوش مصنوعی است. به عبارت بهتر، می‌توانیم آن را یک برنامه‌ فوق هوشمند که سوار بر جسمی فیزیکی شده بدانیم. همین مسئله سبب شده تا امضایی به نام منطق در آن به وضوح دیده شود. گلادوس تنها یک ربات یا سلاح نیست. او قدرت تصمیم‌گیری درست دارد. این امر زمانی برای شما قابل درک می‌شود که در روایت نسخه‌ی دوم تغییر جبهه او را می‌بینید. جرمی بنت، اریک وولپاو و کیم سوئیفت، خالقان این شخصیت، تمام المان‌های لازم برای یک هوش مصنوعی و ربات فوق هوشمند را به گلادوس اضافه نمودند. این المان‌ها صرفا به فرم ظاهری محدود نمی‌شود و دیالوگ‌های او را هم در بر می‌گیرد. اریک وولپاو سعی داشته تا دیالوگ‌ها به بهترین شکل حال و هوای شخصیت مورد بحث را در هر لحظه از بازی به خوبی به ما منتقل نماید.

از دیگر امکانات کلیدی این ربات می‌توانیم مدیریت چند پنل و بازو اضافه اشاره داشته باشیم. او شخصیتی مستقل دارد و می‌تواند منطقش را همان‌طور که کمی قبل‌تر هم گفتیم بازبینی کند. برای نزدیک شدن ظاهر او به دنیا ربات‌های کلاسیک او ساختاری شبیه ربات‌های کلاسیک دارد. این ربات‌ها انسان‌نما نیستند و بیشتر آن‌ها شباهتی به آن‌چه که در عناوینی مانند Detroit: Become Human دیدید ندارند. چشمی زرد رنگ هم در قسمت جلویی سر او دیده می‌‍شود که هرچه بهتر ما را به مفهوم ربات بودنش نزدیک می‌کند. همچنین دیالوگ‌ها نوع برخورد، نوع صحبت، ظاهر و صداگذاری همه به صورتی انجام شدند که گویا با شخصیتی خانم روبه‌رو هستیم.

دو دروازه، دو ستاره

---

کارکتر گلادوس را تنها در دو بازی Portal و Portal 2 دیدیم اما به هر صورت، حضور به یادماندنی را از او شاهد بودیم. با این‌که در دنیای انیمیشن و یا حتی سینما، فضایی مشابه با Portal و گلادوس به کرات دیده شده، اما هیچگاه گلادوس را در دنیای دیگری ندیدیم. شاید روزی همانند دیگر شخصیت‌های از یاد رفته نتفلیکس به دنبال ساخت فیلم یا انیمیشنی از آن بیاید. اما به هرصورت تا به امروز این هویت را می‌توانیم، هویتی انحصاری صرفا برای دنیای ویدیوگیم بدانیم.

دومین دروازه

---

آخرین حضور گلادوس همان‌طور که احتمالا تا به اینجا متوجه شدید، به سال ۲۰۱۱ و Portal 2 باز می‌گردد. دقیقا زمانی که تغییرات بسیاری را در نوع برخورد و شخصیت او شاهد بودیم. به نوعی در این عنوان انقلاب گلادوس را بر علیه خودش و منطقش دیدیم. از زمان انتشار دومین عنوان فرانچایز Portal تا به امروز هیچ روایت دیگری را از کارکتر مورد بحث ندیدیم. بنابراین غیبتی ۱۰ ساله را از او و تقریبا تمام عناصر روایت Portal تا امروز شاهد هستیم.

هوش مصنوعی خاموش شده باید کسی آن را بیدار کند

---

اگر بخواهیم دقیق صحبت کنیم، باید گفت که به احتمال زیاد دیگر شخصیتی به نام گلادوس را نخواهیم دید. مگر آن که نسخه‌ای دیگر از Portal ساخته شود یا نتفلیکس و استودیوهای دیگر، تصمیم به شروعی جدید برای آن بگیرند. هوش مصنوعی مورد نظر ما هر روز و هر روز می‌تواند خودش را قدرتمندتر نماید. از سوی دیگر هم گلادوس با اینکه المان‌های انسانی دارد، اما مثل انسان‌ها با کهولت سن و یا عمری محدود دست و پنجه نرم نمی‌کند. بنابراین مهم نیست چقدر از زمان انتشار و روایت آخرین داستان می‌گذرد، می‌توان آن را بازگرداند حتی با حال هوای کلاسیکش و امکاناتی که در زمان خلقش یعنی سال ۱۹۸۲ داشته است.

برای جمع‌بندی باید بگوییم حداقل تا به امروز خبری از این شخصیت نیست. حتی به قطع می‌توان گفت بسیاری از گیمرها و مخاطبان جدید این شخصیت را نمی‌شناسند. بنابراین بازبینی و بازیابی‌های بسیاری برای برگشت این شخصیت نیاز است که این بازیابی و بازبینی تنها بدست سازندگان این خانواده و خالقان این کارکتر می‌تواند مثمر ثمر واقع شود. شاید حضور دوباره او در قالب یک پروتاگونیست و در عنوانی واقعیت مجازی ایده جذابی به نظر برسد.

• از یاد رفتگان؛ ریو هازوکی کجاست و آیا داستان شنمو ادامه دارد؟
• از یاد رفتگان؛ پانیشر کجاست و چرا به فراموشی سپرده شد؟
• از یاد رفتگان؛ کارل جانسون (CJ) کجاست و آیا ممکن است او را در یک GTA دیگر ببینیم؟
• از یاد رفتگان؛ مکس پین کجاست و چرا هیچکس نسخه‌ی چهارم را نمی‌سازد؟