چرا سینمای ایران در ژانر وحشت ناموفق است؟ لطفا ما را بترسانید

به طور معمول ترس را در زمره­ احساسات منفی به حساب می‌­آوریم اما محبوبیت ژانر هنری وحشت نشان داده‌­است که ترس می­‌تواند زیبا و حتی لذت­‌بخش باشد. سالانه میلیون­‌ها نفر وقت و پولشان را صرف تماشای فیلم‌­ها یا مطالعه­ داستان­‌های ترسناک می­‌کنند. اگر از این حس بیزار بودیم، چنین کاری منطقی نبود. شخصا هر وقت می­‌خواهم از شر افکار مزاحم در امان بمانم، یک فیلم ترسناک می­‌بینم. در سنمای ایران هم چندتایی فیلم در ژانر وحشت ساخته شده‌­است. گذشته از تعداد اندک این آثار، کیفیت پایین آن­‌ها، یا به عبارت بهتر، ترسناک نبودن آن­‌ها جای تامل دارد. سوالی که در این نوشتار به دنبال پاسخ آن هستیم. چرا از فیلم ترسناک­‌های ایرانی نمی‌ترسیم؟

دو عامل ناشناختگی و شناختگی موجب برانگیختن حس ترس در انسان می‌­شود. ترس از ناشناخته واضح است. همه­ ما از چیزی که نمی­‌شناسیم، پیش از این ندیده­‌ایم و نمی­‌توانیم رفتارش را پیش­بینی کنیم می­‌ترسیم. اما ترس از آن­چه شناخته­‌ایم منحصر به فرد و ناخودآگاه است. یعنی هر کس ترس­‌های شناخته شده­­ مخصوص به خود را دارد که در مواجهه با المان‌های آن می­‌ترسد. این ترس­‌های منحصر به فرد معمولا ریشه‌­های بومی و ملی دارند. برای نمونه ما ایرانی‌­ها از جن می­‌ترسیم و اروپایی‌­ها از ومپایر.

طرح قصه­ در ژانر وحشت، به هدف برانگیختن احساس ترس در مخاطب ساخته و پراخته می‌شود. سینمای اکسپرسیونیستی آلمان، هنر گوتیک و داستان­‌های ترسناک "ادگار آلن پو"، "مری شلی" و "برام استوکر"، زیربنای ژانر وحشت امروز را ساخته‌­اند. هالیوود، با داشتن بیشترین و با کیفیت­‌ترین تولیدات در این زمینه، در جهان پیشگام است.

بهترین‌های ژانر وحشت ایرانی

در سینمای ایران "ساموئل خاچیکیان"، با فیلم­‌های "ضربت"، "مردی در آینه" و... آغازگر این راه بود. پس از آن، در سال 1365، "طلسم" به کارگرانی "داریوش فرهنگ"ساخته شد. این فیلم از اولین تجربه­‌های قابل اعتنای سینمای ترسناک ایران به شمار می­‌آید. فیلمی بی زمان و مکان، محصول بره‌ه­ای از تاریخ که موضع‌­گیری مهم­ترین رسالت هنر به حساب می­‌آمد. روی آوردن به ژانر ترسناک و رخ دادن داستان در ناکجاآباد، نه یک حرکت انقلابی، بلکه بازتاب استیصال سینماگر بود. در سال 1368، "شب بیست و نهم" ساخته­ "حمید رخشانی" اکران شد. فیلمی که به دلیل استفاده از نشانه­­‌هایی کاملا بومی، هنوز که هنوز است، بهترین فیلم ترسناک ایرانی به حساب می‌­آید.

پس از آن این ژانر تا دهه­ هشتاد مغفول ماند. در این دهه، اولین اثر قابل توجه، "خوابگاه دختران"، محصول 1383 بود. یک کمدی ترسناک که با وجود بهره برداری از تکنیک­‌های رایج سینمای وحشت جهان و بازی خوب تیم بازیگری، حرف خاصی برای گفتن نداشت. در سال 1385، "پارک ویِ" "جیرانی" اکران شد. یک اسلشر (خون­ریز) ایرانی، با کاراکترهایی روان­پریش و نماهای خوب. هرچند همین نماها تحت تاثیر درخشش کوبریک هستند و برای مخاطبان جدی سینما قابل بازشناسی! در پایان این دهه، پستچی سه بار در نمی‌زند، به کارگردانی حسن فتحی ساخته شد. فیلمی با دیالوگ‌­ها و فرمی جذاب که در جشنواره­ فجر نامزد هشت سیمرغ بلورین شد.

از آثار شاخص این ژانر در دهه­ نود، باید به فیلم تحسین شده­ "زار" به کارگردانی "نیما فراهی" و آثار "شهرام مکری" اشاره کرد. ساخته‌­های مکری از قواعد ژانر به دور اند در نتیجه، موردپسند عامه نیستند. برای نمونه پلان-سکانس "ماهی و گربه" قادر به حفظ جذابیت روایی و بصری مناسب سینمای وحشت نیست.

دو فیلم "زیرسایه" (2015) و "آن شب" (1397) را هم علی­رغم آن که در خارج از ایران ساخته شده­‌اند، می­‌توان محصول ایران دانست. زیر سایه، به زبان فارسی و در انگلستان ساخته شد و توانست جایزه­‌ی بهترین فیلم اول بفتا را نصیب "بابک انوری" کند. و اما فیلم آن شب که در کمپانی فیلم­سازی "شهاب حسینی" و به کارگردانی "کوروش آهاری" ساخته‌­شده­‌است، خصلتی ایرانی- هالیوودی دارد.

---

---

در ایران سریال­‌هایی هم ذیل این ژانر ساخته شده‌­اند که از آن میان می­‌توان به "احضار" اشاره کرد که به دلیل بی ستاره بودن در آسمان شبکه­ خانگی ایران، از نظرها دور ماند و پس از آن سریال "خواب زده" هم به سرنوشتی مشابه دچار شد. اما در برهه­‌ای، در تلویزیون ایران، سریال‌هایی تحت عنوان ژانر "ماورایی"، مثل "او یک فرشته بود" و "اغما" ساخته و پخش شد. این آثار، برای ماه مبارک رمضان و به هدف برانگیختن ترس مخاطب از نیروی شر، گناه یا شیطان تولید می­‌شدند؛ که از حق نگذریم، خیلی­‌ها را هم ترساندند!

دلایل عدم موفقیت ترسناک‌های ایرانی

حتا اگر همه­ فیلم ­ترسناک­‌های ایرانی را روی هم بگذاریم، تعداشان به بیست نمی­‌رسد. شاید یکی از دلایل کیفیت پایین این گونه فیلم‌­ها، همین کمیت پایینشان باشد. مگر نگفته‌­اند که کار نیکو کردن از پر کردن است؟ اما چرا ژانر وحشت در سینمای ما جدی گرفته نمی­‌شود؟

1- ضعف در تولید

ژانر وحشت اگرچه با بودجه‌­های اندک هم قابل دستیابی­ ست اما نیازمند پرداخت قوی در همه­ ابعاد تصویری و روایی­‌ ست. در هالیوود، با توجه به بازگشت تضمین شده­ سرمایه، صرف وقت و هزینه برای تولیدات این ژانر، قابل توجیه است اما در سینمای کم بضاعت ایران، کمتر کسی ریسک سرمایه‌­گذاری بر این ژانر را می­‌پذیرد. اصلا وقتی می­‌شود با فیلم‌­های کمدی پول درآورد چرا باید به ترکیب برنده دست بزنیم؟

همچنین پرداختن به ژانر وحشت در دستور کار سیاست­گذاران فرهنگی هم نیست. ترتیب دادن یک جشنواره­ هنری و تولید فیلمنامه­‌ها و فیلم­‌های با کیفیت در این ژانر می‌تواند جایگاه این گونه­ را در سینمای ما ارتقا دهد.

هر ژانر قواعد و سنت­‎های خاص خودش را دارد. برای نمونه، جلوه­‌های صوتی،  فست موشن­‌های گزینشی، حرکت­‌های خاص دوربین و کابوس­‌گونگی از ویژگی­‌های ماهوی ژانر وحشت هستند. تناوب ریتم تند و کند، لازمه­ این ژانر است که بسیاری از تولیدات ایرانی از آن غافل ­اند. گاهی در فیلم­‌های ایرانی می‌بینیم که شخصیت‌­های ژانر وحشت مونولوگ می­‌گویند یا نریشن­‌های ذهنی! کاری که نَفَس فیلم ترسناک را می­‌گیرد و آن را کند می­‌کند.

یکی از دلایل محبوبیت ژانر وحشت و در کل سینما، ارضای حس کنجکاوی تماشاچی ست. تا جایی که گاه سینما را به دید زدن زندگی دیگران تشبیه کرده‌­اند. به تعویق انداختن ارضای این نیاز را تعلیق می‌­گویند که از ضروریات فیلم­‌های دلهره آور است. سوپرایزها و آشنایی زدایی‌های تصویری، از ابزارهای ایجاد این دلهره در تماشاچی ست. همچنین گریم و کاراکتر سازی از ویژگی‌­های مهم این ژانر است که لازم است مدام به روز شود؛ چرا که گریم در ژانر وحشت به شدت فاسد شدنی ست. اگر به فیلم­‌های وحشت دهه­ نود نگاه کنید بعید نیست با دیدن گریم کاراکترهای ترسناک از خنده روده­‌بر شوید!

اما تکنیک سینمایی دیگری که باید به آن پرداخت، رنگ و نور است. سال­‌ها پیش وقتی نوجوان بودم، کتاب فروشی، به من رمانی را معرفی کرد که اسمش یادم نیست. چند باری تجدید چاپ خورده بود و گوشه اش، نوشته شده‌­بود: ترسناک‌­ترین رمان سال. من ترسیدم آن کتاب را بخرم. نه به خاطر نوشته­‌ رویش؛ بلکه به خاطر طرح جلدش. مردی با کلاه و بارانی، چمدان به­ دست ایستاده بود رو به روی ساختمانی تاریک با معماری گوتیک. تنها منبع نور، چراغی در خیابان بود. بعدها فهمیدم آن طرح جلد، تقلیدی بود از نقاشی معروف "رنه ماگریت" یعنی "امپراتوری نور". بله. این است تاثیر نورپردازی­‌های کم مایه و صحنه­‌های تاریک و مخوف به عنوان یکی از سنت­‌های ژانر وحشت. سنتی که فیلم­‌های ترسناک ما تا حد زیادی خود را از تاثیر آن محروم کرده‌­اند.

2- بی‌ریشگی

وقتی قرار شد این یادداشت را بنویسم، به این فکر کردم که کدام داستان ایرانی تا به حال مرا ترسانده است. به یاد داستان "معصوم دوم" نوشته­ "هوشنگ گلشیری" افتادم. داستانی صد درصد ایرانی که در هیچ کجای جهان جز ایران امکان وقوع ندارد و با خواندن آن به تپش قلب می‌­افتیم.

مهم­‌ترین منبع تغذیه­ سینمای وحشت، ادبیات وحشت است. رمان­‌های ترسناک گوتیک و... سال‌­ها پیش از اختراع سینما در میان مردم رایج بوده‌­اند. ادبیات ترسناک ما گرچه غنی نیست اما همان موجودی کم حجم از جمله کتاب معروف "عجایب المخلوقات" هم چندان مورد توجه برای اقتباس قرار نگرفته‌­است.

الگوبرداری بی رویه از سینمای غرب که از نقاط ضعف همیشگی سینمای ما بوده و هست، ضربه­ سختی به سینمای وحشت زده‌­است. زیرا آن ترس­‌ها برای آن فرهنگ جواب می­‌دهند و در فرهنگ کوچه و بازار ما جایی ندارند. درست است که وقتی تولیدات دیگر کشورها را می‌بینیم زامبی و ومپایر و شیطان ترسناک اند اما در فیلم ایرانی توقع می‌­رود جن و روح و طلسمات و آل ما را بترساند. وقتی فیلم هالیوودی می‌­بینیم با آن شخصیت­‌ها و مخاطب آمریکاییشان همذات پنداری می­‌کنیم اما وقتی فیلم ایرانی می­‌بینیم دلمان می­‌خواهد از چیزهای ایرانی بترسیم.

یکی از ویژگی‌­های منفی فرهنگ ایرانی، کمینه‌­انگاریِ خود است. خصوصیتی که بی شک ریشه‌ای عمیق دارد که جای پرداخت آن این­جا نیست. اما به نظر می­‌رسد به همین خاطر است که سینماگر ایرانی، پرداختن به باورهای عوامانه­ مردم کشورش را دون شان می‌­داند! برای نمونه می­‌توان به تحقیر خرافات مثلا جن­های سم دار در حمام­های قدیمی و رمالی و... از طرف طبقه­ متوسط و روشنفکر -که فیلمسازان ما هم از آن دسته‌­اند- اشاره کرد. در تصورات او همان طور که کالای ایرانی بنجل است، خرافات خودی هم بنجل و غیر قابل اعتنا به شمار می­‌آید. اما سینمای وحشت هالیوودی که عموما برگرفته از برداشت­‌های خرافی از مسیحیت کاتولیک است، مطلوب و قابل توجه!

3- ضعف داستان

کم­‌مایگی داستان در سینمای ایران، این­جا خود را بیش از پیش نشان می­‌دهد. پرداخت­‌های سطحی و سرسری کمدی­‌های بی­‌مایه­ روز شاید به چشم مخاطب ایرانی و سلیقه­ تضعیف شده‌اش نیاید؛ اما سینمای وحشت احتیاج به فیلمنامه­ چفت و بست­ دار و روانشناسی دقیق کاراکترها دارد. انگیزه­‌ها و احساسات باید ملموس باشد. به عبارت بهتر، مخاطب شاید به هر چرندی بخندد اما از هر چیزی نمی­ترسد.

با فیلمنامه­‌های یکی دو هفته‌­ای نمی­‌توان فیلم ترسناک ساخت. ژانر وحشت وابسته به شخصیت‌­های قوی با خواسته‌­های مشخص، خطرهای عینی و قابل لمس و از آن مهم­‌تر همذات پنداری شدید مخاطب با کاراکتر است. در فرهنگی که اومانیسم جایی نداشته و ندارد، داستان پدیده‌­ای جدید به شمار می‌­آید و داستان­‌های ما ارسطویی نیستند – و به این می­‌بالند- ، طبیعی ست که ضعف در ساختار داستان و ضعف در پرداخت شخصیت­‎ها و ضعف در همدلی برانگیزی باعث کار نکردن ترس­‌های نشانه‌ ­گذاری شده می­‌شود.

4- ضعف در روانشناسی ترس

ترس، احساسی­ درونی ست. برای القای آن به تماشاچی، شناختش ضروری­ ست. سال­‌هاست که ترس­‌های اولیه و مشترک انسان­‌ها در روانشناسی مورد بررسی قرار گرفته‌­اند. شناخت، مطالعه­ و تسلط بر آن­‌ها برای نویسنده و فیلمساز ژانر وحشت واجب است. ترس از تنهایی، ترس از مرگ، مورد هجوم واقع شدن و... نمونه­‌هایی از این­ ترس‌­ها هستند.

پس، پیش از هر چیز باید بدانیم ایرانی­‌ها از چه چیزی می­‌ترسند. یک راه، کشف آن چیزی ست که ایرانی­‌ها به آن علاقه دارند؛ برای نمونه خانواده یا پدر و مادر. حالا با حذف و جابه‌­جایی موقعیت آن­‎ها می‌شود ترس را به جانشان انداخت. تهدید خانواده، تغییر جایگاه حمایتگر مادر و پدر به والدینی مخوف از ابتدایی­‌ترین نمونه‌­های آن است. به عنوان نمونه‌­ای دیگر، در افواه است که ایرانی جماعت از پلیس راهنمایی و رانندگی می­‌ترسند؛ چرا یک پلیس ترسناک نسازیم؟ یعنی همان تغییر موقعیت. عوض شدن جایگاه پلیس از عامل آرامش و امنیت به عامل تهدید. -البته که اگر فیلمسازی چنین فیلمی بسازد حتما با پیگیری­‌های نیروی انتظامی فیلمش را فورا پایین می­‌کشند. این هم خودش یکی از آسیب­‌هاست. هر چهره­‌ای را که ترسناک کنی، به تریج قبای سرسپردگانش برمی­خورد.-

مشکل دیگر آن است که بسیاری از این ترس‌­ها در جامعه تابو هستند. در فرهنگ ما تاکید بر حفظ حریم که موجب حرمت می­‌شود، بسیار زیاد است. همین امر باعث می­‌شود بر بسیاری از وقایع سرپوش گذاشته شود. در نتیجه، از طرفی، در سینما هم برخی پرده­‌دری‌ها مذموم پنداشته می­‌شود و از طرف دیگر بسیاری از سوژه‌­های ناب مستور می‌­مانند و هیچ کس از وجودشان با خبر نمی‌شود؛ چه رسد به آن که موضوعی برای نوشتن فیلمنامه بشوند.

5- حساسیت‌ها

در ادامه‌­ی مبحث تابو زدگی جامعه باید به محدودیت‌­ها و حساسیت­‌های شدید مردممان اشاره کنیم که راه را بر آزادی هنر می‌­بندد. اتفاقی که در طول تاریخ بارها رخ داده است.گوشمان پر است از خبر هنرمندانی که به خاطر تعصبات فرهنگی مورد بی‌­مهری و طرد و... واقع شده‌­اند. در همین ژانر هم به محض این که کسی از روح و جن سخن بگوید، عده‌­ای کارشناس نظرات مخالفشان را با شدیدترین لحنی نثار فیلمساز خواهند کرد. موجی که با درگیر کردن احساسات مردم سنگین­‌تر هم می­‌شود. سینماگران ما به تجربه دریافته­‌اند که نباید نزدیک هیچ خط قرمزی بشوند و برای حفظ آرامش خود نباید انگشت در لانه‌­ی زنبور کنند. سینمای ایران که به عنوان یک سینمای جهان سومی می­‌توانست مانند آمریکای جنوبی خصلتی انقلابی داشته باشد، به کبریتی بی­‌خطر بدل شده­‌است که اوج خط­‌شکنی فیلم‌سازانش نمادپردازی­‌هایی دوپهلو ست! ژانر وحشت هم از این قاعده مستثا نیست.

همچنین نازک نارنجی بودنمان هم چشمه‌­ای دیگر از این حساسیت‌­ها و مانعی دیگر بر سر راه فیلم­ساز است. درست مانند مثالی که درباره پلیس زدیم. دکتر را ترسناک کنی پزشک­‌ها ناراحت می­شوند. مامور سد معبر را آدم بده کنی آن­‌ها دلخور می‌شوند. آخرش مثل داریوش فرهنگ، مکانت لامکان می‌شود و شخصیت­‌هایت بی­‌هویت و بی‌­شغل و بی‌­پیش­‌زمینه.

محدودیت‌­ها را باید شناخت و برای فائق آمدن بر آن­‌ها چاره‌­ای خلاقانه اندیشید. لازم است این خلاقیت در همه­ وجوه و عناصر فیلم جاری و ساری باشد. درست است که حتا زامبی­‌های زن باید حجاب داشته­‌ باشند؛ اما این هم نیازمند هوشیاری طراحان گریم و صحنه است. روسری سر کردن زامبی‌­ها قطعا از ویژگی خلاقانه برخوردار نیست!

6- پیشینه­ هنری

نباید این موضوع را از نظر دور داشت که قاطبه­ آثار ادبی و هنری کلاسیک ما تمی عرفانی و عاشقانه دارند؛ همین امر باعث می­‌شود حتا در دل موضوع ترسناکی مانند جنگ تحمیلی هم مضامینی تغزلی و صوفیانه بیابیم. گواه این مدعا خیل کثیری از فیلم­‌های جنگی شاعرانه است که در سینمای ایران ساخته شده و هنوز هم می­‌شود. به همین خاطر برخی معتقدند ژانر وحشت در معنای اصیلش هرگز نمی­‌تواند در سینمای ایران جایگاهی پیدا کند؛ زیرا با روحیه­ لطیف ما سازگار نیست.

از طرف دیگر، هر ژانری برای بیشترین تاثیر بر مخاطب الگوهای خاصی را پیشنهاد می­‌کند. رعایت این الگو­ها تضمین کننده­ موفقیت اثر هنری­ ست. این الگوپذیری در سینمای ما به ندرت اتفاق می­‌افتد. فیلمسازان، ژانر را دشنام به حساب می­‌آورند. به همین دلیل است که ما فیلم ژانر نداریم. حتا کمدی­‌هایمان حاضر نیستند قواعد یک نوع خاص از زیر ژانرهای کمدی را بپذیرند.

---

---

ژانر وحشت هالیوود صادق است. ادعای هنری بودن ندارد. اما فیلمسازان ایرانی اکثرا به دنبال جذب همه­ طیف­‌های تماشاگر هستند. یعنی قرار گرفتن زیر برچسب ترسناک را پست تلقی می‌کنند، از همین رو برای نمونه به شعارهایی اجتماعی متوسل می‌­شوند؛ تا شاید از این طریق برای فیلم­‌هایشان پایابی امن بیابند!

شکی نیست که سینمای وحشت، جز به شکل جزیی و در اکسپرسیونیسم آلمانی، هرگز جدی و مهم قلمداد نشده‌­است. اهمیت اکسپرسیونیسم هم بیشتر از جنبه­ تاریخ هنری ست. این همان واقعیتی ست که سینماگر ایرانی را یا از پرداختن به ژانر وحشت پس می­‌زند یا به مبارزه با قواعد آن برمی­‌انگیزد. نتیجه­ آن پایین بودن کمیت و کیفیت فیلم‌­های ترسناک است!

قله­‌های هنری سینمای ایران هم از ژانر گریزان بودند. برای نمونه، کیارستمی. کارهای او ضد ژانر، ضد میزانسن و ضد تدوین اند. سرسپردگی به این اسلاف هنری و علاقه به نمای بلند باعث بیگانگی با تدوین به عنوان نبض تپنده­ ژانر وحشت می­‌شود. سرسپردگی به آرای برشت و تفاخر به عدم همذات پنداری هم معضل دیگری ­ست که موجب مغفول ماندن این مهم در سینمای ایران و از جمله ژانر وحشت شده است.

7- عدم نیاز

شاید یکی از دلایلی که ژانر وحشت در سینمای ما قوت نگرفته و مخاطب هم به آن اقبالی نشان نداده است، عدم نیاز جامعه­ به این ژانر باشد. هرم معروف نیازهای مازلو را به خاطر بیاورید. در قاعده­ این هرم نیازهای اولیه مانند خورک، پوشاک و... قرار می­‌گیرد و در راس آن آخرین نیاز یعنی خودشکوفایی. مازلو معتقد است با رفع هر نیاز، نیاز بالاتری در انسان به وجود می‌­آید بنابراین تا زمانی که نیازهای پایین­‌تر تامین نشده باشد، احساس نیاز به مراحل بالاتر هم در انسان شکل نمی­‌گیرد.

بر همین مبنا اگر مانند هرم نیازهای مازلو برای سینما هم هرمی طراحی کنیم، به احتمال قوی فیلم‌­های کمدی سخیف در قاعده­ هرم و فیلم‌­های کالت و هنری در راس آن جای می­‌گیرد. گونه­‌های دیگر فیلم هم، جایی در میانه را به خود اختصاص می‌­دهند. بعید نیست مخاطب عام سینمای ایران هم هنوز در قاعده­ هرم به سر ببرد. یعنی جایی که تنها به کمدی کشش دارد. زیرا اگر تمایل به سوی ژانر وحشت وجود داشت، برای فیلمساز چاره­‌ای جز ساخت فیلم مطابق میل عموم باقی نمی‌­ماند. هرچند ایجاد نیاز در مخاطب هم دیگر وظیفه­ کالاهای هنری ست که خود بحث مفصلی را می­‌طلبد.

در پایان، با نگاهی به آن­چه گفته شد، پاشنه آشیل این ژانر جذاب در سینمای ایران را باید ضعف تولیدات در این زمینه دانست. ضعفی در درونمایه، داستان و تکنیک­‌های سینمایی. امیدوارم روزی نویسندگان، فیلم­سازان و تهیه کننده­‌ها بر ترسشان از سرمایه­‌گذاری روی فیلم‌های ترسناک غلبه کنند تا شاهد تولید آثاری بیشتر، باکیفیت­‌تر و البته ترسناک‌­تر باشیم.

با این تفاصیل شما را به تماشای سریال "آن­ها"، از تولیدات تازه­ شبکه­ خانگی در ژانر وحشت دعوت می­‎کنم. سریالی که به نظر می‌رسد نقاط ضعف اندکی دارد و مسیر منحصر به فرد فیلم ترسناک ایرانی را پیدا کرده است.

مقالات مرتبط:

• نقد سریال آنها - دیگران می‌آیند
• نقد فیلم آن شب – بهترین فیلم ترسناک تاریخ سینمای ایران
• با مخوف‌ترین کاراکترهای فیلم‌های ترسناک تاریخ سینما آشنا شوید
• برترین فیلم‌های ترسناک تمام دوران