نقد سریال Ms. Marvel | قسمت اول

جهان سینمایی مارول از چشم یک نوجوان پاکستانی چگونه به نظر می‌رسد؟ این پرسشی است که خانم مارول پاسخ می‌دهد. چهار سال از زمانی که استودیو مارول برای اولین بار اعلام کرد که سریال Ms. Marvel را برای دیزنی پلاس ساخته است، می‌گذرد. این هفته بالاخره آن سریال روی این استریم پخش شد. با این حال، با دیدن قسمت اول، معتقدم که خانم مارول یک هوای نسبتاً تازه در دل آثار اخیر مارول است. اپیزود اول سریال «خانم مارول» سرآغاز داستانی است که شخصیت کامالا خان با بازی ایمان ولانی را به روشی سرگرم‌کننده و با طراوت به MCU معرفی می‌کند. در ادامه با نقد سریال Ms. Marvel همراه ویجیاتو باشید.

همین ابتدا گفتنی است، شروع سریال «خانم مارول» واقعاً با بقیه ماجراهای این دنیای ابرقهرمانی متفاوت است، زیرا در اینجا رویکردی جوان پسند و تینیجری برای بیان داستان انتخاب شده است. قسمت اول خانم مارول از همان چند دقیقه ابتدایی به سرعت هم از نظر موضوعی و هم از نظر بصری، صدای خاص خود را پیدا می‌کند. این سریال با نشانه رفتن زندگی متفاوت یک دختر به ظاهر مسلمان پاکستانی دست روی شخصیتی می‌گذارد که برای مخاطب امروز سینمای غرب چیز جدیدی است. هرچند برای ما که در کشوری اسلامی زندگی می‌کنیم، دیدن برخی لحظات و دیالوگ‌های خانوادگی آن‌ها به شدت سطحی و گاهی از اساس یک شوخی به نظر می‌رسد.

با این اوصاف، اولین اپیزود از سریال خانم مارول به شکلی دقیق کارگردانی شده است؛ این یعنی سازندگان سریال، با استفاده از نماهای مختلف و رنگارنگ، سفر جالب شخصیت مرکزی خود را به نمایش می‌گذارند. استفاده از ترفندهای کار با دوربین و انیمیشن‌های کوچک برای همراهی با شخصیت‌ها، یکی از ابزار‌های قصه‌گویی و شخصیت پردازی در اپیزود اول است که به درستی جواب می‌دهند. در واقع این سریال از همین قسمت اول تصمیم می‌گیرد اکشن ابرقهرمانی را فدای پرتره شخصیتی جذاب کند که شما را از همان دقیقه اول جذب خود می‌کند.

ابتدا گفتم شروع سریال خانم مارول طراوت بخش است، اما چرا؟ چون از مختصات معمول آثار مارول دور می‌شود تا به داستان نوجوانی بپردازد که از طرفداران بزرگ ابرقهرمانان است. کامالا نه تنها شخصیت جدیدی است که کمتر کسی این بخت را داشته است که واقعاً آن را بشناسد، بلکه او در مقطعی از زندگی خود قرار دارد که فکر می‌کنم همه می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند.

از اساس تمرکز خانم مارول روی یک نوجوان پاکستانی-آمریکایی و دانش آموز دبیرستانی کمالا خان (ایمان ولانی) از جرسی سیتی، نیوجرسی است. کامالا یکی از طرفداران انتقام جویان و به ویژه کارول دنورز/کاپیتان مارول (بری لارسون) است. او با پدرش (یا ابو)، یوسف خان (موهن کاپور)، مادرش (یا آمی)، منیبه (زنوبیا شروف) و برادر بزرگترش، امیر (ساغر شیخ) زندگی می‌کند. پدر و مادر او بسیار سخت گیر و وفادار به آموزه‌های مسلمانان هستند که باعث ایجاد اصطکاک با دخترشان می‌شود.

اپیزود اول، با عنوان «نسل چرا»، چند روز از زندگی کامالا را به نمایش می‌گذارد که او در روند آن سعی می‌کند علی رغم قوانینی که توسط والدینش وضع شده است، با بهترین دوستش برونو کارلی (مت لینتز) در اجتماع مردمی انتقام‌جویان با عنوان «AvengerCon» شرکت کند. اجتماعی که در آن پوشیدن یک لباس و استفاده از یک ابزار قدیمی منجر به کسب قدرت‌هایی توسط کامالا می‌شود.

بدون شک بزرگترین نکته برجسته خانم مارول در قسمت اول، بازی ایمان ولانی در نقش کمالا خان است. او کاملاً این شخصیت را تجسم می‌‌بخشد. ولانی 19 ساله در اولین نقش اصلی حرفه بازیگری خود، به شدت خودنمایی می‌کند و بلافاصله شما را وادار می‌سازد که موفقیت کامالای او را ببینید. بازی درست ولانی با ترکیب شخصیت خوب او چیزی است که سرشار از انرژی و جذابیت شایان ستایش است. بدیهی است که این شروع راه است و تجسم کامل شخصیت نیاز به پیچ و تاب‌های داستانی بیشتر دارد. به طور کلی کامالا خان بیشتر شبیه نوجوانی است که از دنیای واقعی بیرون کشیده شده و در MCU قرار گرفته است. تنها مزیت واقعی او داشتن دوستی به نام برونو است که به نوعی از فن‌آوری‌های روز دنیا برخوردار است.

بهترین قسمت داستانی که در اینجا بیان می‌شود این است که به ما زمان می‌دهد تا نه تنها با کامالا، بلکه با خانواده و دوستان او نیز آشنا شویم. ما یک روز یا بیشتر از زندگی او را در اپیزود اول پشت سر می‌گذاریم و این درست قبل از آن است که او حتی قدرت خود را بدست آورد و احساس کند که سرعتش عالی است. این یک داستان منشأ محکم است که به سن بلوغ یک نوجوان مهاجر شرقی می‌پردازد و شما را برای اتفاقات آینده هیجان‌زده‌تر می‌کند، زیرا به درستی پایه شخصیت‌ها را معرفی می‌کند.

در مورد خانم مارول چیزهای زیادی برای دوست داشتن وجود دارد. برای مثال اغلب به نظر می‌رسد که لحن و فرم سریال به فیلم‌های «جان هیوز» و حتی فیلم‌های مرد عنکبوتی تام هالند نزدیک است. هرچند فرم بصری اپیزود اول ما را به یاد فیلم «Scott Pilgrim vs. the World» ادگار رایت هم می‌اندازد. اما با وجود تمام این ارجاعات، خانم مارول به طور اساسی اولویت اول و آخرش معرفی کامالا است و البته همه چیزهایی که او را خاص می‌کند. در این سریال وجه تمایز کامالا از دیگر نوجوانان هم سن خود، تخیل اوست.

کارگردانان فیلم «Bad Boys for Life» یعنی عادل العربی و بلال فلاح پشت اکثر قسمت‌های خانم مارول هستند. این دو نفر خود مسلمانان مهاجر بلژیکی هستند که در بت سینمای آمریکا بزرگ شده‌اند. این یعنی دو کارگردان با استفاده از فنون فیلم‌سازی مدرن، پروازهای تجملی کامالا به درون تخیلش را به بهترین شکل ممکن به نمایش می‌گذارند. در واقع ما شاهد این هستیم که تخیلات قهرمان کار به جهان سرازیر می‌شود و محیط او را به‌طور واضح به بوم نقاشی خود تبدیل می‌کند. هنر گرافیتی و تابلوهای نئون به افکار کامالا تبدیل می‌شوند و اتاق نشیمن او به صحنه‌ای برای خودنمایی بدل می‌شود.

جای جای اپیزود اول این سریال آنقدر رنگارنگ و سرگرم‌کننده است که اکنون به راحتی می‌توان از گذشته غیر اکسپرسیونیستی MCU و تعهد کهنه به بازگویی بدون ذوق برخی داستان‌ها دلخور شد. با دیدن خانم مارول به نظر می‌رسد، یک سریال کمیک‌بوکی هم می‌تواند آزادانه و جدا از میل برخی کودکانه باشد و رنگ و وضوح داشته باشد! همه چیز نباید در تاریکی طاقت فرسا غرق شود.

البته من نقدی نیز به ادغام یکپارچه فرهنگ به ظاهر اسلامی یک خانواده پاکستانی با لحن هندی سریال دارم. این اثر مارول با عادی سازی چند فرهنگ سطحی از شرق، آن را به عنوان یک خانواده مسلمان پاکستانی برجسته می‌کند و در نتیجه بیننده غربی هرگز از گفتگوهایی که کامالا با والدینش می‌کند یا هیچ یک از رویدادهای سنتی که در آن شرکت می‌کند احساس انزوا یا دوری نمی‌کند. علت روشن است؛ چون از اساس هیچ‌کدام این اتفاقات در آینه یک اسلام واقعی قرار نمی‌گیرند.

در واقع سازندگان سریال، فرهنگ اسلامی را از فیلتر لیبرال دموکراسی غربی عبور داده و آن را به میل خود طراحی کرده‌اند که برای یک انسان شرقی بیشتر شبیه یک کاریکاتور از این منطقه جغرافیایی است. در این سریال، نژاد، مذهب، فرهنگ و سنت فقط به عنوان ابزارهایی برای روایت استفاده ‌می‌شوند، البته به شکل ویژه سعی شده است این ابزار به طور یکپارچه در دل روایت بافته شوند. بنابراین، عنصر خانواده مسلمان به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از هویت پیچیده و دائماً در حال تکامل شخصیت کامالا معرفی می‌شود.

باید دید که مارول چگونه می‌تواند ادامه این داستان را تعریف کند که جالب باشد، زیرا قسمت اول سریال خانم مارول تا جایی که می‌تواند شایسته شخصیت عنوان آن است. اما به طور کلی این سریال همزمان که برای همه نوع مخاطبی جذاب است، اما برای همه سنین مناسب و جالب نیست. احتمالا سردرگم شدید؟ بگذارید توضیح بدهم. از اساس بازیگران و تیم خلاق پشت خانم مارول تمام تلاش خود را کردند تا این اثر احساس یک سریال ابرقهرمانی متفاوت را به بیننده القا کند، اما نه آنطور که شما فکر می‌کنید.

سازندگان سریال برخی جنبه‌های سطحی از فرهنگ خاورمیانه و آسیای جنوب شرقی را برجسته کرده و آن را به داستان تزریق کرده‌اند. آنها همچنین آن را با مشکلات به ظاهر فزاینده مرتبط با یک دختر نوجوان در این فرهنگ ترکیب کرده‌اند. این چیزی است که با خانم مارول دریافت می‌کنید. بنابراین وقتی به عنوان یک مرد 18 تا 45 ساله این سریال را تماشا می‌کنید، ممکن است متوجه شوید که این اثر کاملاً برای شما ساخته نشده است. در نتیجه این دختران کوچک هستند که می‌خواهند کامالا خان باشند.