gddr6 چیست و به آن نیاز داریم؟

حافظه برای هر رایانه‌ای حیاتی است و در کامپیوترهای شخصی، لپ تاپ‌ها، تلفن‌های هوشمند، هسته‌های مورد استفاده در هر کنسول بازی و کارت‌های گرافیک وجود دارد. حافظه‌های کامپیوتر عمدتاً دو نوع هستند حافظه اصلی (RAM) و حافظه گرافیکی (VRAM)، برای حافظه اصلی از DDR4 یا DDR5 استفاده می‌کنند و برای حافظه گرافیکی از GDDR5 یا GDDR6 استفاده می‌کنند. اگر تمایل دارید اطلاعات بیشتری درباره حافظه DDR4 و DDR5 داشته باشید، پیشنهاد می‌کنم مقاله مربوط به مقایسه این دو حافظه را نیز مطالعه کنید (تفاوت DDR5 و DDR4 در چیست؟).

عملکرد حافظه رایانه بسیار ساده است. این حافظه کوتاه مدت است و رایانه شخصی، لپ‌تاپ، تلفن یا کنسول شما می‌تواند از آن برای نگهداری برنامه‌ها و اطلاعات مورد نیاز سریعا استفاده کند. ماهیت کوتاه‌ مدت حافظه به این معنی است که برنامه‌ها و داده‌ها پس از عدم استفاده از درایوهای آن حذف می‌شوند. بنابراین دستگاه شما می‌تواند فضا را برای وظایف بعدی خود باز کند. این بخش، با SSD یا هارد دیسک شما متفاوت است، SSD و HDD قطعاتی از حافظه کامپیوتر هستند که کندترند، اما فضای ذخیره سازی دائمی را ارائه می‌دهند.

---

حافظه GDDR6 چیست؟

رایانه‌های شخصی، لپ‌ تاپ‌ها و کنسول‌ها تنها دستگاه‌هایی نیستند که حافظه دارند. همانطور که گفتیم کارت‌های گرافیک نیز حافظه اختصاصی خود را دارند. حافظه‌های گرافیکی به جای اینکه DDR باشند، GDDR نامیده می‌شوند. حافظه جدید سامسونگ، حافظه GDDR6 (کوتاه شده Graphics Double Data Rate 6) است که نسبت به نسل‌های قبلی خود مصرف انرژی کمتر همراه با پهنای باند و سرعت بیشتر را ارائه می‌کند.

کارت‌های گرافیک رایانه‌های شخصی حدود ده سال است که از حافظه GDDR5 استفاده می‌کنند و حافظه GDDR5 حداکثر سرعت داده ۸ گیگابایت بر ثانیه را ارائه می‌کند. در سال ۲۰۱۶ کارت‌هایی با حافظه GDDR5X وارد بازار شده‌اند تا عملکرد بهتری را ارائه دهند و به حداکثر ۱۲ گیگابایت در ثانیه رسیدند. در اوایل سال ۲۰۱۹ حافظه‌ی به روز شده GDDR6 در کارت‌های گرافیک AMD و Nvidia ظاهر شد، حافظه GDDR6 حداکثر سرعت داده ۱۶ گیگابایت بر ثانیه را ارائه می‌دهد.

قطعات قدیمی‌تر GDDR5 در ظرفیت‌های بین ۵۱۲ مگابایت و ۸ گیگابایت تولید می‌شوند، در حالی که GDDR6 در ظرفیت‌های ۸ و ۱۶ گیگابایت موجود است. برای اینکه بهتر متوجه شوید، به پهنای باند ارائه شده توسط کارت‌های گرافیک دسکتاپ نگاه کنید، رقم کلی توان عملیاتی حافظه از سرعت حافظه، عرض باس و ظرفیت محاسبه می‌شود.

در ادامه به مقایسه حافظه و پهنای باند سه کارت گرافیک پرچم‌دار انویدیا (Nvidia) می‌پردازیم. کارت گرافیک GTX TitanX از ۱۲ گیگابایت حافظه GDDR5 استفاده می‌کند و پهنای باند ۳۳۶.۵ گیگابایت بر ثانیه را ارائه می‌کند. کارت گرافیک GTX 1080 Ti دارای ۱۱ گیگابایت حافظه GDDR5X است و حداکثر پهنای باند ۴۸۴ گیگابایت بر ثانیه را ارائه می‌دهد. و در نهایت کارت گرافیک RTX 2080 Ti که با ۱۱ گیگابایت حافظه‌ی GDDR6 دارای پهنای باند فوق العاده ۶۱۶ گیگابایت بر ثانیه است.

حافظه‌های مخصوص کارت گرافیک از جمله GDDR6 یک فناوری تخصصی هستند و نسبت به رم‌های معمولی موجود در سیستم وظایف و ویژگی‌های متفاوتی دارند. حافظه‌های گرافیکی مانند حافظه‌های معمول در سیستم به تاخیر (latency) خیلی پایینی نیاز ندارند و برای اینکه خوب کار کنند به پهنای باند بالایی نیاز دارند.

پهنای باند بالا به این خاطر است که کارت‌های گرافیک هنگام اجرای بازی حجم بسیار زیادی از اطلاعات و فایل‌های بزرگ را در هر لحظه و به صورت همزمان جا به جا می‌کنند، اما سرعت این انتقال لزوما خیلی سریع نیست و در واقع به کندی منتقل می‌شوند. حافظه کامپیوتر فایل‌های کوچک‌تر را با سرعت‌های بالاتر جا به‌ جا می‌کند، بنابراین به پهنای باند کمتر اما تاخیر بهتر نیاز دارد. در کل حافظه کامپیوتر معمولا اطلاعات را در حجم کمتر اما با سرعت بیشتر منتقل می‌کند و حافظه کارت گرافیک، اطلاعات گرافیکی را با حجم بیشتر اما سرعت کمتر منتقل می‌کند.

در انتقال از حافظه GDDR5 به GDDR6 شاهد پیشرفت‌های بزرگی در این زمینه بودیم و تعداد انتقال داده‌ها در هر چرخه ساعت دو برابر شده است، یعنی حافظه‌های GDDR6 نسبت به نسل قبلی خود دو برابر سریع‌تر است، و همچنین می‌تواند به صورت دو کاناله (dual channel) عمل کند. پیشرفت‌هایی که حافظه‌های کارت گرافیک در یک دهه اخیر کرده‌اند، مانند پیشرفت‌هایی است که پردازنده‌های معمولی داشته‌اند، CPUهای جدید هسته‌های بیشتری نسبت به نسل‌های قبل خود دارند و این هسته‌ها توانایی اجرا چندین دستور به صورت همزمان را دارند.

پهنای باند بالای حافظه GDDR6 باعث شده تا سونی (Sony) و مایکروسافت (Microsoft) بخواهند از این نسل حافظه برای کنسول‌های نسل جدید خود استفاده کنند. کنسول‌ها حافظه GDDR6 را به صورت یکپارچه برای حافظه‌ی پردازش گرافیکی و حافظه‌ی اصلی سیستم به کار می‌بردند، زیرا کنسول‌ها مانند رایانه‌های شخصی بخش‌های اختصاصی برای حافظه CPU و حافظه گرافیکی ندارند.

و با توجه به کاربرد کنسول‌ها که عمدتا برای بازی استفاده می‌‌شوند، حافظه GDDR یکپارچه که می‌تواند انواع وظایف گرافیکی سنگین را انجام می‌دهند انتخاب منطقی است، همچنین این کار باعث می‌شود که هزینه‌ی تمام شده برای تولید کنسول نیز کمتر شود.

پلتفرم‌های PS4 و PS4 Pro از ۸ گیگابایت حافظه GDDR5 استفاده می‌کنند، در حالی که Xbox One و Xbox One S از ۸ گیگابایت حافظه DDR3 استفاده می‌کنند. ایکس باکس وان ایکس از ۱۲ گیگابایت حافظه GDDR5 استفاده می‌کند. مایکروسافت نیز اعلام کرده که ایکس باکس سری ایکس از ۱۶ گیگابایت حافظه GDDR6 استفاده خواهد کرد.

---

چه مقدار حافظه GDDR6 نیاز دارید؟

اگر روی کنسول بازی می‌کنید، نیازی به جواب این سوال ندارید زیرا کنسول قبلاً حافظه مورد نیاز را نصب کرده است. اما اگر گیمری هستید که از رایانه شخصی یا لپ‌ تاپ استفاده می‌کنید، جواب این سؤال کمی پیچیده‌تر است، و به اهداف و بودجه شما بستگی دارد. درصورتی که می‌خواهید بازی‌ها را با کیفیت 1080p بازی کنید، یا می‌خواهید در ورزش‌‎های الکترونیکی (Esports) بازی کنید، حافظه ۴ یا ۶ گیگابایت انتخاب خوبی است. اگر هم می‌خواهید روی نمایشگرهای 1440p و پنل‌های عریض بازی کنید، به یک GPU با حافظه ۶ یا ۸ گیگابایتی نیاز خواهید داشت و در آخر اگر به بازی‌های 4K علاقه‌مند هستید، حداقل به ۸ گیگابایت حافظه گرافیکی نیاز دارید.

---

کلام آخر

در حال حاظر نگاه‌ها به سمت حافظه GDDR6 است و این حافظه زمانی محبوب‌تر خواهد شد که موج بعدی کنسول‌ها از راه برسد. حافظه GDDR6 پهنای باند و سرعت بیشتر همراه با مصرف انرژی کمتری را نسبت به نسل‌های قبلی خود ارائه می‌دهد. این حافظه قادر به ارائه سرعت انتقال تا ۱۶ گیگابیت بر ثانیه و پهنای باند ۷۲ گیگابایت در ثانیه است و به صورت دو کاناله (dual channel) عمل می‌کند.

نسل فعلی کنسول‌ها از حافظه قدیمی‌تر GDDR5 استفاده می‌کنند، اما جدیدترین کارت‌های گرافیک رایانه‌های شخصی از GDDR6 که جدیدتر و سریع‌تر استفاده می‌کنند. حافظه GDDR6 در داخل PS5 و Xbox Series X نیز استفاده می‌شود. به‌ طور خلاصه، حافظه GDDR6 فناوری است که در بهترین کارت‌های گرافیک‌ حال حاضر بازار و در کنسول‌های نسل آینده استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید:

• هرآنچه درباره‌ی کارت گرافیک‌های RTX 40 می‌دانیم
• هرآنچه که باید پیش از خرید هارد دیسک اینترنال بدانید
• نکات پیش از خرید هدست گیمینگ
• هرآنچه درباره‌ی Ryzen 7000 می‌دانیم
• تفاوت دوال شاک و دوال سنس در چیست؟