پردازنده‌های نسل سیزده اینتل در برابر رایزن 7000

پس از عرضه نسل جدید پردازنده‌های اینتل و AMD در انتهای سال ۲۰۲۲، وقت آن رسیده مقایسه‌ای بین آن‌ها داشته باشیم. از این رو اگر قصد خرید پردازنده‌های نسل جدید را دارید در این پست به نقاط ضعف و قوت هر یک از آن‌ها خواهیم پرداخت.

هم اکنون نسل جدید پردازنده‌های دسکتاپ این دو کمپانی محدود می‌شوند به نسخه‌های میان رده و بالارده، شرکت AMD با معرفی ۴ پردازنده و شرکت اینتل با معرفی ۶ پردازنده به رقابت با هم دیگر رفته‌اند. در ادامه‌ی این مقاله از سری مفالات سخت افزار ویجیاتو، به بررسی این پردازنده‌ها می‌پردازیم.

نسل سیزده اینتل

اینتل برای نام گذاری نسل ۱۳ خود از کد Raptor Lake استفاده کرده است. این نسل بر اساس سوکت LGA 1700 ساخته شده. این سوکت در اصل همان سوکت بکار رفته در نسل ۱۲ با اسم کد Alder Lake است. پردازنده‌های نسل ۱۳  اینتل نیز همانند نسل ۱۲ از ساختار هسته‌های هیبریدی استفاده می‌کند.

ساختار هیبریدی ترکیبی از هسته‌های P برای پردازش‌های سنگین و هسته‌های E برای پردازش‌های سبک است. اینتل با این تکنولوژی توانسته هم مصرف پردازنده‌های خود را کاهش دهد، هم توانسته تعداد هسته‌های فیزیکی بیشتری درون هر پردازنده قرار دهد.

ساختار هیبریدی موجب شده است در پردازنده‌های i5 نیز شاهد تعداد بالای هسته‌ها باشیم. از طرفی دیگر اینتل با افزایش حافظه کش پردازنده‌ها و همچنین بالا بردن فرکانس پردازنده‌ها نسبت به نسل قبل، کارایی این نسل را به صورت چشمگیری افزایش دهد.

رایزن ۷۰۰۰

پردازنده‌های Ryzen 7000 محصولی جدید از کمپانی AMD، با معماری جدید و بر اساس سوکت جدید LGA 1718 است. نام معماری جدید به کار رفته در این سری Zen 4 می‌باشد، این معماری مانند معماری‌‌های قبلی این شرکت بوده ولی با این تفاوت که فناوری ۷ نانومتری Zen 3 جای خودش را به فناوری ۵ نانومتری Zen 4 داده است.

شرکت AMD به لطف معماری جدید خود، توانسته فرکانس کاری تمام پردازنده‌های این نسل را به بالای ۵ گیگاهرتز برساند. پردازنده‌های دسکتاپ این سری در نهایت درون خود ۱۶ هسته فیزیکی و ۳۲ رشته (Thread) دارند.

فناوری ۵ نانومتری Zen 4 در مقایسه با فناوری قدیمی ۱۰ نانومتری اینتل، باعث شده است پردازنده‌های AMD کوچکتر، کم مصرف‌تر و خنک تر کار کنند. اما مشکل اصلی فناوری ۵ نانومتری قیمت زیاد تمام شده آن برای کاربران است. همین موضوع باعث شد تا شاهد افزایش به یکباره قیمت پردازنده‌های AMD نسبت به نسل قبل می‌باشیم.

نسل ۱۳ یا رایزن ۷۰۰۰

اگر بخواهیم نسل جدید پردازنده‌ها را با یکدیگر مقایسه کنیم، باید به نکاتی مانند عملکرد، قیمت، دما، امکانات، تنوع مادربرد‌ها توجه بیشتری کنیم. این‌جا سعی میکنم تمامی این موارد را بررسی کنم.

عملکرد

در این نسل شاهد جهش فوق‌العاده قدرت پردازشی در پردازنده‌های هر دو شرکت می‌باشیم. برخلاف سال‌های قبل این بار اینتل با پردازنده Core I9-13900K توانسته جایگاه قدرتمند‌ترین پردازنده دسکتاپ را از آن خود کند و پردازنده Ryzen 9 7950X بعد از آن جایگاه دوم را به خود اختصاص داده است.

در حالت تک هسته‌ای نیز اینتل توانسته با Core I9-13900K جایگاه سریعترین‌ تک هسته‌ای دسکتاپ را ازآن خود کند. اما در کل عملکرد شرکت AMD در بخش تک هسته‌ای بهتر از اینتل است. AMD توانسته با پردازنده‌ 7900X و حتی پردازنده ارزان قیمت 7600X بالاتر از Core I9-12900KS و Core I7-1300K اینتل در بخش تک هسته‌ای عمل کند.

اما پردازنده‌های این نسل AMD در گیمینگ ضعیف تر از نسل ۱۳ اینتل عمل می‌کنند. یکی از بزرگترین مشکلات AMD در همین‌جا است، پردازنده نسل قبلی Ryzen 7 5800X3D در گیمینگ خیلی بهتر از نسل جدید رایزن ۷۰۰۰ عمل می‌کند. حتی این پردازنده به دلیل داشتن حافظه کش ۹۶ مگابایتی 3D خود در بحث گیمینگ بهتر از برخی اعضای خانواده نسل ۱۳ اینتل است.

پس اگر به دنبال خرید پردازنده‌ای برای گیمینگ‌ با پلتفرم AMD می‌باشید، بهتر است منتظر عرضه پردازنده‌های X3D سری Ryzen 7000 بمانید. این پردازنده‌ها اواسط سال ۲۰۲۳ و بعد از معرفی پردازنده‌های سری‌های بدون X این شرکت عرضه می‌شوند.

قیمت

برای کاربران ایرانی معمولا قیمت مهم‌ترین شاخص در انتخابات پردازنده است. باید بدانید قیمت پردازنده‌ها ثابت نمی‌ماند، کمپانی‌ها چند هفته بعد از عرضه پردازنده‌ها شروع به کم کردن قیمت پردازنده‌ و تخفیف قیمتی گذاشتن بر روی آن‌ها می‌کنند، به همین دلیل برای مقایسه بهتر است ارزش خرید پرازنده‌ها را نسبت به همدیگر ملاک قرار دهیم.

در نسل جدید، پردازنده‌های میان رده و اقتصادی اینتل معمولا ارزش خرید بالاتری دارند. در واقع شما با دادن پول کمتر می‌توانید پردازنده بهتری با تعداد هسته‌های بالاتر تهیه کنید. به عنوان مثال هم‌اکنون می‌توان با قیمت ۳۲۰ دلار پردازنده Core i5-13600K با ۱۴ هسته و ۲۰ رشته پردازشی را از اینتل تهیه کرد.

در حالی که در همین محدوده قیمتی، می‌توان پردازنده ۳۴۳ دلاری Ryzen 7 7700X را از AMD با ۸ هسته و ۱۶ رشته خریداری کرد. قاعدتاً با توجه به عملکرد پردازنده‌های این نسل، پردازنده اینتل با داشتن هسته‌های بیشتر بهتر عمل خواهد کرد.

دما

دمای قطعات، امروزه یکی از پر حاشیه‌ترین بحث‌ها در دنیای سخت افزار است. متاسفانه پردازنده‌های هر دو شرکت اینتل و AMD امسال بیش از حد داغ می‌باشند. به عنوان مثال دمای پردازنده میان رده Ryzen 5 7600X با کولر‌های بادی بزرگی همچون Noctua NH-U14S تا ۹۰ درجه سانتیگراد نیز می‌رود.

به همین دلیل AMD تصمیم گرفت به تنظیمات بایوس‌ مادربردهای خود قابلیتی به عنوان نهایت دمای پردازنده اضافه کند. تا بدین وسیله کاربر با تعیین حداکثر دمای پردازنده از افزایش دمای بیش از حد آن جلوگیری کند.

در پلتفرم اینتل، اوضاع بدتر نیز می‌شود. به عنوان مثال، دمای پردازنده Core i5-13600k با کولر بادی Noctua NH-U14S به ۹۱ درجه سانتیگراد می‌رسد. همچنین اگر Power Limits آن را غیرفعال کنید دمای آن تا ۹۶ درجه سانتیگراد نیز بالا خواهد رفت.

مادربردها

مادربورد‌ها قطعاً یکی از اجزای مهم در خرید هر کامپیوتر می‌باشند. در نسل‌های قبل قیمت، امکانات و تنوع مادربرد‌های  شرکت AMD بیشتر کاربران را به خرید پردازنده از این شرکت سوق می‌داد. در کل شرکت اینتل در مادربرد‌های این نسل بهتر عمل کرده است.

اما در نسل جدید، قیمت و تنوع مادربورد‌های AMD به نحوی است که به سختی می‌توان مادربردی با قیمت کمتر از ۲۳۰ دلار در بازار پیدا کرد. جدای از قیمت مادربرد، کاربران AMD مجبور خواهند بود رم‌های گران قیمت DDR5 نیز برای سیستم خود تهیه کنند.

پردازنده‌های نسل ۱۳ اینتل با مادربرد‌های نسل ۱۲ اینتل، سازگاری کاملی دارند. در واقع می‌توان پردازنده‌های نسل ۱۳ اینتل را روی مادربورد‌های نسل ۱۲ اینتل نیز قرار داد. اما باید توجه داشته باشید نمی‌توان با یک مادربرد ارزان و پایین رده مانند سری H610 از یک پردازنده قدرتمند مانند i7 و i5های نسل ۱۳ انتظار عملکرد قابل قبولی داشته باشید.

 نقاط ضعف و قوت

جدا از قیمت بالای مادربرد‌های AM5 برای پردازنده‌های رایزن ۷۰۰۰، می‌توان گفت این مادربرد‌ها تنها یک نقطه ضعف دارند، آن هم پشتیبانی نکردن از رم‌های DDR4 است. هر چند شایعاتی بسیار کمی منتشر شده است که AMD در آینده قصد دارد مادربرد‌های ارزان قیمتی با پشتیبانی از رم‌های DDR4 برای پردازنده‌های رایزن ۷۰۰۰ نیز به بازار عرضه کند.

 از سوی دیگر در این ماردبرد‌های AMD شاهد وجود چندین اسلات PCIe 5.0 برای کارت‌ گرافیکی و وجود چندین اسلات M.2 با فناوری PCIe 5.0 برای حافظه‌های NVMe هستیم. این در حالی است که هیچ یک از مادربرد‌های اینتل در نسل ۱۳ دارای اسلات M.2 از نوع PCIe 5.0 نمی‌باشند. 

از نقاط ضعف مادربردهای اینتل می‌توان به عدم امکان اورکلاک پردازنده در مادربرد‌های میان رده دانست. کاربران برای اورکلاک پردازنده خود باید سری‌های Z یا X مادربردهای اینتل را تهیه کنند. با این حال، در پلتفرم AMD می‌توان پردازنده‌ها را در مادربردهای میان رده نیز اورکلاک کرد.

کلام نهایی؛ کدام بهتر است؟

بی‌شک هر کاربری با توجه به نیاز خود باید پردازنده و پلتفرم خود را انتخاب کند. هر پلتفرمی نقاط ضعف و قوت خود را دارند. مثلا در پردازنده‌های اینتل کاربر باید سیستم خنک کننده‌ گران قیمتی نیز خریداری کند.

در پلتفرم AMD حتی اگر مادربرد قیمت زیادی داشته باشد، بر خلاف پلتفرم اینتل هر دو نسل مجبور به عوض کردن مادربرد نخواهید بود. در نتیجه به احتمال زیاد همان مادربرد خریداری شده تا سه یا چهار نسل آینده پردازنده‌های این شرکت را پشتیبانی می‌کنند.

از طرفی دیگر اگر سیستم میان رده و اقتصادی برای گیمینگ می‌خواهید، بدون شک پلتفرم اینتل با داشتن هسته‌های بیشتر و عملکرد بهتر در مجموع بهتر عمل خواهد کرد.