فراز و نشیب کهکشانی | روایت فراز و نشیب‌های سری Mass Effect

اسم استودیوی «بایوور» (Bioware) طی چند سال گذشته، بیشتر با اثری نه چندان موفق یعنی Mass Effect: Andromeda و پروژه شکست خورده Anthem گره خورده است. اما گیمرهای کم سن و سال امروزی احتمالا ندانند که بایوور چه گذشته درخشان و کارنامه پرباری دارد. این استودیوی کانادایی با بیش از ۲۸ سال عمر، خالق سری بازی‌های فوق‌العاده‌ای چون Baldur’s Gate و Star Wars: Knights of the Old Republic، سری «عصر اژدها» (Dragon Age) و از همه مهم‌تر سری «مس افکت» (Mass Effect) است.

مس افکت شاید مهم‌ترین فرنچایز سبک نقش‌آفرینی در قرن ۲۱ باشد؛ سری بازی‌ای که با سه‌گانه شاهکار خود، یکی از بهترین داستان‌ها را در سبک علمی تخیلی روایت کرد و سیستم‌هایی چون انتخاب یاران، انتخاب‌های مهم و امکان انتقال فایل‌های ذخیره هر نسخه به نسخه بعدی همراه با تمام انتخاب‌ها و عواقب، جزو بهترین نوآوری‌های زمان خود شمرده شدند. سه‌گانه مس افکت نه تنها میان بهترین بازی‌های تاریخ جای گرفته‌ است، بلکه برخی از لحاظ عظمت و عمق دنیا آن را با فرنچایز «استار وارز» مقایسه می‌کنند.

حالا و ۱۶ سال پس از انتشار اولین نسخه، وبسایت یوروگیمر مصاحبه‌ای با «مک والترز» یکی از اصلی‌ترین اعضای تیم تولید این سری تهیه کرده است که لحظات و خاطرات مختلفی از ساخت نسخه‌های مختلف را مرور می‌کند. مک والترز با سابقه ۱۹ سال فعالیت در استودیوی بایوور، یکی از نویسنده‌های ارشد سه‌گانه اصلی به حساب می‌آید که پس از آن، نقش کارگردان را در نسخه اندرومدا و کارگردان پروژه در نسخه ریمستر سه‌گانه با نام Mass Effect: Legendary Edition ایفا کرد.

متن پیش رو گزیده‌ای از متن مقاله مصاحبه با یوروگیمر با والترز است که برای خوانایی و راحتی بهتر و همچنین ارائه اطلاعات بیشتر، تغییراتی در آن اعمال شده است.

---

گاهی اوقات در عجبم که آیا بایوور دوباره روی یک سه‌گانه بازی کار خواهد کرد یا نه، چون هر چه زمان بیشتر می‌گذرد، بیشتر درک می‌کنم که چقدر این ایده در سری مس افکت جاه‌طلبانه بوده است؛ سه بازی که یک داستان را می‌گویند و شما می‌توانید یک قهرمان را در تمام آنها همراه داشته باشید. این کار نه تنها جسورانه است، بلکه تا مرز دیوانه‌واری پیش می‌رود. مخصوصا وقتی تمام انتخاب‌ها و عواقب را معمولا در یکی از بازی‌های استودیو در نظر می‌گیرید. حالا می‌فهمم که این کار چه قدر ویژه بوده است که هیچ کس قصد انجامش، حداقل در آن سطح را ندارد.

شاید چون انجام چنین کاری آن قدر سخت بود که بایوور هرگز نخواست دوباره تکرارش کند. این فکری است که مرا به عمق ماجرا و به شخصی می‌رساند که او را «آقای مس افکت» (Mr Mass Effect) می‌نامم؛ مک والترز کسی که ۱۹ سال را در بایوور و بیشتر به نویسندگی و ساخت مس افکت گذراند. او یکی از نویسنده‌های اصلی قسمت اول، نویسنده ارشد قسمت دوم و سوم، کارگردان اندرومدا و کارگردان پروژه در نسخه Legendary Edition بود. او برای این سری کتاب و رمان‌های تصویری نوشته است و همچنین مشخص می‌شود که از همان نقطه شروع آنجا بوده است؛ همراه با گروه مرکزی شامل «کیسی هادسن» رهبر پروژه، «پرستون واتامانیک» طراح سیستم و «درو کارپیشین» نویسنده که مس افکت را تصور کردند.

والترز می‌گوید که ایده سه‌گانه از همان ابتدا وجود داشت:

دلیل پشت سه‌گانه بودن این داستان خود دو بخش می‌شود؛ اول اینکه طوری آن را بسازند تا حس سینمایی بودن داشته باشد، طوری که سه‌گانه اولیه استار وارز (قسمت چهار تا شش) این حس را داشت. هادسن ظاهرا به شدت تحت تاثیر استار وارز قرار گرفته بود.

دوم، بایوور به یک نوآوری هیجان‌انگیز نیاز داشت تا آن را بفروشد. این سری یک آی‌پی جدید بود. یادتان بیاید؛ این استودیو دنیای استار وارز را با بازی Knights of the Republic پشت سر گذاشته بود و حالا می‌خواست وارد فضای ساخته خودش بشود. ساخت یک سه‌گانه دقیقا از آن مدل ایده‌هایی بود که می‌توانست توجه مردم را به خود جلب کند.

در اولین نسخه از سند طراحی (Design Document) بازی، بخش‌هایی کوچک برای قسمت دوم و سوم مس افکت هم وجود داشتند.

قصد چنین کاری، کاشتن ایده‌هایی بود که طی سری رشد می‌کردند، اما دقیقا نمی‌دانستند که آنها کجا به پایان خواهند رسید یا چگونه قرار است حل شوند. احساس گسترده این بود:

والترز صحبت‌های زیادی را درباره داستان‌های عاطفی بازی در گذشته به یاد می‌آورد و از همان موقع، ایده‌هایی برای ارتباط با شخصیت‌های «اشلی» (Ashley) و «کایدان» (Kaidan) وجود داشت که در کل سه‌گانه گسترش می‌یافتند. همچنین برای شخصیت‌هایی که در پایان قسمت اول جان سالم به در می‌بردند و در قسمت سوم باز می‌گشتند.

البته که ایده رفتار بازیکن با شخصیت‌های داخل بازی، چیزی بود که به حالت نهایی از سه‌گانه راه پیدا کرد. هر انتخاب، رویکرد و رفتاری که بازیکن در قبال هر کدام از شخصیت‌های داخل بازی داشت، روی رفتار آن‌ها، جهت‌گیری‌شان و حتی سرنوشت‌شان تاثیرگذار بود و چنین سیستمی، روی داستان سه‌گانه هم تاثیر مستقیم می‌گذاشت. اما خیلی چیزها بودند که به سادگی رها شده ماندند. چون که تیم سازنده مطمئن نبود آن‌ها را به کجا و چه سرانجامی برساند.

این بخش ممکن است بخش‌هایی از داستان سری را لو دهد.

برای نمونه، احتمالا درباره ایده‌های مختلفی خوانده‌اید که بایوور در ابتدا برای ریپرها (Reapers) دشمنان اصلی سری در نظر داشت و اینکه چه اتفاقاتی در این باره رخ می‌داد و همچنین، چگونه قرار بود همه چیز ختم شود. نویسنده اصلی سری «درو کارپیشین» ایده‌ای با محوریت انرژی تاریک (Dark Energy) داشت که استفاده نشد. اما هنگامی که نویسنده یوروگیمر موقع انتشار مس افکت ۳ در این باره با او صحبت کرده بود، کارپیشین هیچ ناراحتی‌ای از این بابت نداشت. به این صورت که او گفت:

والترز طی صحبت‌های خود در این باره می‌گوید:

چه می‌شود اگر طرفداران از ایده‌ای که واقعا سراغش رفته‌اید متنفر شوند یا چه می‌شود اگر سلیقه‌شان تغییر کند؟ بایوور به هر حال فقط نه فقط به ساخت یک، بلکه سه بازی متعهد بود که طی یک دهه ساخته می‌شدند. چنین چیزی باید منعطف ساخته می‌شد و باقی می‌ماند.

دیگر مزیت کنار گذاشتن چنین نگرانی‌ای، این بود که تیم سازنده را از لحاظ خلاقیت آزاد ‌کرد. والترز در رابطه با چنین موضوعی می‌گوید:

پایان هشدار

هنگامی که قسمت اول مس افکت در حال ساخت بود، تیم سازنده صرفا معطوف به کامل کردن آن بودند. وقتی که قسمت دوم ساخته می‌شد و سازندگان شرایط حاصل از قسمت اول را وارد کردند، بازی بزرگ‌تر از چیزی بود که انتظار می‌رفت، اما روحیه و اطمینان تیم همچنان بالا بود. همان طور که نمونه‌اش در ساخت مرحله پیچیده عملیات خودکشی دیده می‌شود. اما وقتی کار روی قسمت سوم شروع شد، دیگر نمی‌شد آن را کش داد. تیم سازنده می‌دانست کاری که حالا نیاز به انجامش بود دشواری و قلق خاص خودش را داشت. والترز در این باره گفت:

والترز جمله آخر را در وضعیتی بیان کرد که طی سال‌های اخیر، دوباره با چنین چیزی حین ساخت نسخه Legendary Edition مواجه شده بود.

اما یک مورد مهم که باید به خاطر آورد، این است که در آن موقع، تیم سازنده دو نسخه مس افکت را ساخته بود، کاملا به تکنولوژی روز آشنا بود، یک قالب برای توسعه در اختیار داشت و به طور نزدیک از شخصیت‌ها و جایی که داستان‌شان تمام می‌شود آگاه بود. بایوور قادر به انجام چنین کاری بود، آن هم به خاطر بستری که با ساخت قسمت اول و دوم بنا کرد. والترز در ادامه صحبت‌های خود می‌گوید:

بنابراین اگر چه تصمیم به ساخت یک تریلوژی با شاخه‌هایی (شامل انتخاب‌ها) که تقریبا تا بی‌نهایت پخش می‌شدند، کاری دشوار و دلهره‌آور بود، اما تیم سازنده ظاهرا بدون مشکلات بسیاری از عهده‌اش برآمد. این چیزی است که والترز هم به آن اعتقاد دارد.

اینجا دوباره به سوال اولیه و جایی که شروع کردیم باز می‌گردیم؛ چرا بایوور ساخت یک سه‌گانه را دوباره انجام نداده است؟ این کار قطعا دوباره توجهات را به سری مس افکت جلب می‌کرد و می‌توان اطمینان داشت که چنین چیزی برای هر بازی جدیدی که بایوور بسازد صدق می‌کند. ظاهرا اما چنین چیزی هرگز مطرح نشده است. والترز در واکنش به این سوال که چرا دوباره سراغ ساخت یک سه‌گانه نرفته‌اند گفت:

البته چنین حرفی به معنی کنار گذاشتن تمام ایده‌های مرتبط با یک سه‌گانه در این استودیو نیست. سری «عصر اژدها» برای مدتی اجازه می‌داد تا فایل ذخیره خود را در نسخه بعدی بارگذاری کنید و اگرچه شما نمی‌توانید در قالب یک شخصیت در هر سه نسخه بازی قرار بگیرید، اما قادرید تا وضعیت جهان را وارد نسخه بعدی کنید، حتی تا جایی که در نسخه سوم یعنی Dragon Age Inquisition با شخصیت خود در قسمت دوم یعنی Hawke گفتگو داشته باشید که کاری حساب شده است.

تفکر یک سه‌گانه بیشتر از آن چه که من تصور کردم در نسخه اندرومدا وجود دارد. چون اگرچه چنین اثری در قالب یک سه‌گانه جدید مس افکت مجسم نشده و البته وسوسه تحقق آن احتمالا وجود داشته، اما این سری از ابتدا به عنوان یک سری متصل از بازی‌ها خلق شده است که در آن، انتخاب‌ها و نتایج کارهای شما می‌توانست روی نسخه‌های بعد اثر بگذارد.

نوآوری بزرگ نسخه اندرومدا به جای چیزی که در سه‌گانه اصلی دیدیم، خلق یک دنیا با الهام از بازی No Man’s Sky و به صورت تصادفی بود.

والترز برای توصیف جهان اندرومدا چنین جمله‌ای را به کار برد، اما ناراحت کننده است که این جزو ایده‌هایی بود که تیم سازنده هرگز نتوانست آن را به طور کامل اجرا کند.

حال به بخشی باز می‌گردیم که والترز گفت از ابتدا در تیم اندرومدا حضور نداشت. او مثل بسیاری از اعضای تیم اصلی مس افکت، سراغ کار روی پروژه Anthem رفته بود. اگر یادتان باشد، پروژه ساخت مس افکت اندرومدا به جای شعبه اصلی یعنی ادمونتون به عهده شعبه مونترال بود. والترز در آن زمان نقش طراح روایت را در ساخت Anthem داشت، اما در سال ۲۰۱۴ میلادی که کیسی هادسن و مدتی کوتاه پس از آن «ژرارد لیهاینی» (Gérard Lehiany) کارگردان اندرومدا، بایوور را ترک کردند، پروژه به یک رهبری مرکزی نیاز پیدا کرد و والترز گزینه مناسب برای چنین کاری بود.

گزارش‌های متعددی درباره روند دشوار توسعه اندرومدا و دلایلی چون دنیای خلق شده مشابه «نو منز اسکای»، استفاده از انجین جدید فراست‌بایت و ساخت بازی توسط یک تیم جدیدتر در بایوور منتشر شده است. بنابراین وقتی که والترز مهار کار را دست گرفت، هنوز کارهای زیادی برای انجام وجود داشت.

مس افکت اندرومدا بالاخره در سال ۲۰۱۷ میلادی منتشر شد؛ آن هم با تمام دشواری‌ها در روند ساخت که مانع از رسیدن آن به سطح کیفی نسخه‌های قبل شده بود. نقدهای منتشر شده اشتیاق زیادی نشان ندادند یا ناامیدکننده بودند. فروش بازی از قبل ضعیف‌تر بود و در نتیجه به چنین اتفاقی، توسعه سری مس افکت در حالت انجماد قرار گرفت. والترز تا حدی می‌تواند این اتفاق را بپذیرد.

اما چیزی که والترز را در مورد بازخورد مخاطبان اذیت می‌کند، این است که مس افکت ۳ یک معیار گمراه‌کننده برای مقایسه بود. همان طور که والترز قبلا اشاره کرد، هنگامی که بایوور قسمت سوم را ساخت، تیم سازنده به طور تدریجی تمام بخش‌های تولید از قسمت اول و دوم را بهبود داد. اندرومدا در مقام مقایسه، توسط یک تیم جدید و یک انجین جدید ساخته شده بود و از سوی دیگر، یک داستان و فهرست جدید از شخصیت‌ها را داشت. قبول که یک سری از اعضای قدیمی تیم مس افکت در ساخت بازی حضور داشتند، اما در واقعیت کل پروژه بیشتر از قسمت سوم به قسمت اول نزدیک بود.

نسخه اندرومدا یک نقطه سقوط برای بایوور در آن زمان بود و یک قدم رو به عقب از لحاظ کیفیت تلقی شد، اما شهرت استودیو قرار بود از این هم کمتر شود؛ وقتی دو سال پس از اندرومدا، بازی Anthem منتشر شد. اثری که همیشه چشم‌اندازی عجیب برای یک استودیوی مشهور به ساخت عناوین تک‌نفره در سبک نقش‌آفرینی به حساب می‌آمد و متاسفانه، محصول نهایی هیچ تغییری در ذهن مخاطبان ایجاد نکرد. بازی «انتم» موفق نشد تا هویت و مخاطب خودش را پیدا کند و در نتیجه، دو سال بعد الکترونیک و آرتز و بایوور بی‌خیال توسعه آن شدند.

برای طرفداران بایوور، این اتفاق به معنای دو ناامیدی بزرگ پشت سر هم بود. خب در واقع سه تا اگر اعتراض به پایان اصلی مس افکت ۳ را هم حساب کنیم. پایان‌بندی‌ای که بزرگ‌ترین حاشیه در تاریخ سه‌گانه به حساب می‌آید و باعث اعتراض طرفداران بسیاری در زمان خود شد. این وضعیت، وضعیت خوبی برای قرار گرفتن در آن نیست و والترز، دقیقا وسط آن قرار داشت. او در مورد بازخورد منفی‌ای که استودیو دریافت کرد گفت:

سقوط مقطعی بایوور از دید والترز در نبود نوآوری‌ای بود که معمولا در تجربه‌های ساخته شده توسط بایوور دیدیم و طبق گفته خودش، انتم بیشتر دچار دوگانگی بود.

اما گاهی اوقات این بهای نوآوری است و این چیزی بود که والترز تلاش کرد به اعضای جدیدتر بایوور یادآوری کند.

شاید بایوور با ساخت قسمت پنجم مس افکت، هنوز فرصت جبران اندرومدا را داشته باشد. نشانه‌ها که تا به حال امیدوارکننده هستند؛ توسعه بازی دوباره به شعبه اصلی در ادمونتون بازگشته است و ظاهرا سازندگان نسخه پنجم آنریل انجین را جایگزین فراست‌بایت کرده‌اند، اگر چه چنین چیزی به طور رسمی تایید نشده است. همچنین احتمال دارد قسمت پنجم، بخش‌هایی از داستان اندرومدا را ادامه دهد که یعنی، ایده‌های اولیه برای بازی به عنوان شروع یک سری جدید هنوز زنده هستند.

والترز پیش از ترک بایوور در ایده‌پردازی برای این نسخه جدید هم نقش داشته است.

اما بایوور امروز متفاوت از بایووری است که در ابتدا مس افکت و حتی اندرومدا را ساخت. والترز مثل کیسی هادسن دیگر آنجا حضور ندارد؛ مثل تعداد قابل توجهی از اعضایی که روزی این استودیو را شکل دادند. والترز زمستان سال گذشته بعد از همراهی کوتاه با تیم تولید بازی Dragon Age: Dreadwolf به عنوان مدیریت تولید، بایوور را ترک کرد.

والترز درباره تصمیم خود برای جدایی گفت:

والترز می‌گوید که ساخت آی‌پی یا دنیاهای جدید، چیزی است که در خونش جریان دارد. او جزو معدود افرادی در بایوور است که شاهد انتشار سه آی‌پی جدید بود؛ بازی Jade Empire، مس افکت و انتم.

او همچنین باور دارد که زمان سپردن سری مس افکت به نسل جدیدی از سازندگان فرا رسیده است.

بنابراین او این کار را انجام داد. والترز زمانی را سپری کرد تا به این که می‌خواهد بعدا چه کاری انجام دهد فکر کند و این جایی است که در حال حاضر قرار دارد؛ تفکر درباره آینده داستان‌های تعاملی، این که ما با تکنولوژی‌هایی چون هوش مصنوعی به کدام سمت رفته‌ایم و سر و کله زدن با دنیاهای احتمالی که ممکن است از آن حاصل شود. چیزی بسیار شبیه کاری که او با ابزار داخلی Neverwinter Nights (یکی دیگر از آثار معروف بایوور) انجام داد که در نهایت، یک کار برای او در بایوور فراهم کرد. والترز نمی‌داند که این بار به کدام سمت پیش خواهد رفت، اما اگر منجر به چیزی مثل داستان‌های مس افکت شود، پس ماجراهای هیجان‌انگیزی پیش روی او خواهد بود.