۱۲ فیلم که نزدیک بود به دست استنلی کوبریک ساخته شوند

استنلی کوبریک به عنوان یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین کارگردان‌های همه‌ی تاریخ، ۱۳ فیلم سینمایی بلند را در دوران فعالیت خود کارگردانی کرد که روی بیش‌تر آن‌ها برچسب شاهکار خورده است. هر چند کوبریک در ژانرهای گوناگونی یک فیلم به ثبت رسانده است، از علمی تخیلی تا درام روان‌شناسانه‌ی اروتیک، ولی دیدگاه مؤلفانه‌ی او در همه‌ی آن‌ها ثابت باقی ماند.

ساخته‌های این کارگردان جزو برترین، ویژه‌ترین و دگرگون‌کننده‌ترین آثار ژانر خود به شمار می‌آیند اما فیلم‌هایی که کوبریک نساخته چه؟! همانند بسیاری از کارگردان‌ها، استنلی کوبریک نیز نزدیک به پروژه‌های فراوانی بود که هیچگاه به واقعیت تبدیل نشدند. در این نوشتار به سراغ ۱۲ مورد از این فیلم‌ها می‌رویم که نزدیک بود کوبریک آن‌ها را کارگردانی کند ولی به دلایل گوناگون به مرحله‌ی ساخت و فیلم‌برداری نرسیدند.

---

The Exorcist

زمانی قرار بود تا فیلم The Exorcist به دست استنلی کوبریک کارگردانی شود. این فیلم ترسناک بر اساس رمان پرفروش ویلیام پیتر بلتی ساخته شد که درباره‌ی تسخیر شیطانی یک دختر جوان بود. نزدیک بود که The Exorcist تبدیل به نخستین ساخته‌ی کوبریک در ژانر وحشت شود. ولی این کارگردان تنها در صورتی این فیلم را می‌ساخت که خودش هم می‌توانست جزو تهیه‌کنندگانش باشد؛ شرطی که بلتی آن را نپذیرفت.

هر چند تماشای دیدگاه استنلی کوبریک افسانه‌ای از این رمان جذاب به نظر می‌رسد ولی شاید بهترین کار همین بود که ویلیام فریدکین افسار کار را به دست بگیرد و یکی از ترسناک‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما را تحویل دهد. بر اساس گزارش Far Out Magazine، خود کوبریک نیز شیفته‌ی ساخته‌ی فریدکین شد و آن را به عنوان یکی از فیلم‌های مورد علاقه‌اش در نظر می‌گرفت.

Perfume: The Story of a Murderer

کوبریک برای کارگردانی فیلم اقتباس شده از رمان پاتریک زوسکیند با نام Perfume: The Story of a Murderer در نظر گرفته شده بود ولی این پروژه هیچگاه با حضور او عملی نشد. این رمان درباره‌ی یک عطرساز بود که وسواسش نسبت بوها او را به سمت آدمکشی می‌راند. این رمان پرفروش در سال ۲۰۰۶ و بدون دخالت استنلی کوبریک به یک فیلم برگردان شد.

Eric Brighteyes

استنلی کوبریک در زمانی که مشغول به کارگردانی واپسین فیلمش پیش از مرگ با نام Eyes Wide Shut بود، روی توسعه‌ی یک فیلم دیگر بر اساس رمان وایکینگی پرآوازه‌ی اچ. رایدر هگرد با نام Eric Brighteyes کار می‌کرد. این رمان سال ۱۸۹۰ درباره‌ی وایکینگی با نام اریک برایت‌آیز بود که در دهه‌ی دهم در ایسلند به ماجراجویی و سفر می‌پرداخت.

این رمان هم به خاطر محتوای ادبی و هم به خاطر تصویرسازی‌های لانسلوت اِسپید زبان‌زد شده و به نظر شیوه‌ی زیبایی‌شناسی کوبریک در ساخت فیلم را تحریک کرده بود. متأسفانه این پروژه به نتیجه نرسید چرا که کوبریک نتوانست پیش از مرگ خود در سال ۱۹۹۹ آن را به مرحله‌ی تولید برساند.

Lunatic at Large

در ابتدای دوران فعالیتش، کوبریک فیلم‌نامه‌ای از یک داستان جنایی هارد-بویلد با عنوان Lunatic at Large را ترتیب داده بود. این فیلم ماجرای یک جفت از پروناگونیست‌های پرسش‌برانگیز را دنبال می‌کرد؛ یکی از آن‌ها یک کارگر کارناوال به دنبال انتقام بود و دیگر یک الکلی مشکوک. ماجرا نیز درباره‌ی پرونده‌ی آدمکشی بود که یک فراری از تیمارستان را درگیر خود می‌کرد. این پروژه هیچگاه در طول زندگی کوبریک عملی نشد. البته در سال ۲۰۱۱ خبر رسید که اسکارلت جوهانسون و سم راکول می‌خواهند جانی دوباره به این پروژه ببخشند ولی دیگر خبری خاصی از Lunatic at Large منتشر نشد.

Shadow on the Sun

عنوان Shadow on the Sun یک سریال درام از رادیو بی‌بی‌سی بود که کوبریک از ابتدای دهه‌ی ۶۰ آن را دنبال می‌کرد. ماجرای این ساخته درباره‌ی ویروسی بود که از طریق یک شهاب به زمین منتقل می‌شود. کوبریک حقوق این فیلم را به دست آورد و آغاز کرد به توسعه‌ی یک فیلم‌نامه از آن ولی خیلی زود توجهش به A.I. Artificial Intelligence جلب شد. این کارگردان دیگر به سراغ Shadow on the Sun نرفت ولی گفته می‌شود دیدگاه او چیزی شبیه به ترکیب The War of the Worlds و Mars Attacks! بود.

Dr. Strangelove 2

فیلم Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb که یک کمدی تیره‌ی پرسش‌برانگیز و سیاسی‌ست، به طور مداوم به عنوان یکی از برترین ساخته‌های استنلی کوبریک یاد می‌شود. این فیلم که در ذاتِ به شدت واکنشی و خودنابودکننده‌ی بشر خوش‌طبعی می‌یابد به قدری به موفقیت رسید که کوبریک و تری ساوترن شروع به توسعه‌ی دو دنباله برایش کردند.

این دنباله‌ها با نام‌های Into the Shaft! و Muffley Strikes Back شناخته می‌شدند ولی توسعه‌ی آن‌ها به کندی پیش می‌رفت تا استنلی کوبریک روی دیگر پروژه‌ها تمرکز کند. هر چند در دهه‌ی ۹۰، به دنباله‌ی Dr. Strangelove به دست ساوترن جانی دوباره داده شد و انگار این نویسنده به تری گیلیام پیشنهاد کارگردانی آن را داده بود ولی در پایان به ثمری نرسید.

A.I. Artificial Intelligence

فیلم کلاسیک A.I. Artificial Intelligence استیون اسپیلبرگ در واقع ایده‌ای از کوبریک بود. استنلی کوبریک سال‌ها روی گسترش این فیلم بر اساس داستان کوتاه Supertoys Last All Summer Long برایان آلدیس کار کرده و از چندین نویسنده برای بهبود ایده‌ی ابتدایی کمک گرفته بود. در سال ۱۹۹۵، پس از سال‌ها کار روی فیلم‌نامه و چشم‌انداز فیلم، کوبریک آن را به اسپیلبرگ واگذار کرد چرا که احساس می‌کرد برای استایل و حساسیت‌های این کارگردان مناسب‌تر است. چند سال گذشت تا این که مرحله‌ی پیش‌تولید A.I. Artificial Intelligence آغاز شود و در این مدت خود استنلی کوبریک از دنیا رفته بود.

Aryan Papers

در دهه‌ی ۷۰، کوبریک مصمم بود تا فیلمی درباره‌ی هولوکاست و تأثیرش روی افراد بسازد. این پروژه برای سال‌ها متوقف می‌شد و دوباره به جریان می‌افتاد در حالی که کوبریک روی ساخته‌های دیگر کار می‌کرد. در دهه‌ی ۹۰، کوبریک یک بار دیگر روی این ایده متمرکز شد و این بار داستانش را بر اساس رمان نیمه-آتوبیوگرافی لویی بیگلی با نام Wartime Lies پایه‌گذاری کرد. این فیلم تازه که با عنوان Aryan Papers شناخته می‌شد ماجرای یک پسر جوان و خاله‌اش که در لهستان اشغال شده به دست نازی‌ها در حال فرار بودن را روایت می‌کرد. تولید Aryan Papers اما هنگامی که Schindler’s List اکران شد به پایان رسید چرا که کوبریک دیگر ذوقی و اشتیاقی برای انجامش را نداشت.

One-Eyed Jacks

فیلم One-Eyed Jacks به عنوان یکی از بهترین ساخته‌ها با ایفای نقش مارلون براندو، ماجرای قانون‌گریزی با نام ریو و شریک خائنش را دنبال می‌کند که دستبرد از بانکی در مکزیکو را خراب می‌کنند تا ماجرای انتقام و عاشقانه‌ای دور از انتظار پدید آید. این فیلم در ابتدا به عنوان اقتباسی از رمان The Authentic Death of Hendry Jones چارلز نایدر آغاز شد و براندو شخصاً خواسته بود تا کوبریک برای کارگردانی آن انتخاب شود.

مارلون براندو و استنلی کوبریک برای یک سال و نیم روی ایده‌ی این پروژه کار کردند ولی روی مسیری که فیلم باید دنبال کنند دچار برخی اختلاف‌نظرها شدند. کوبریک در نهایت این پروژه را ترک کرد و براندو با کمک سام پکین‌پا فیلم‌نامه را به پایان رساند و خودش One-Eyed Jacks را کارگردانی کرد.

Pinocchio

یک فیلم اقتباسی از داستان فانتزی کلاسیک کودکان نوشته‌ی کارلو کلودی با نام Pinocchio درباره‌ی یک ماریونت جان‌داده‌شده و پدر چوب‌تراشش، زمانی برای کوبریک پروژه‌ای جذاب به شمار می‌آمد. در دهه‌ی ۷۰ میلادی و شاید به خاطر ذات افسرده کننده‌ی پروژه‌ی مربوط به هولوکاستی که کوبریک روی آن کار می‌کرد، او تصمیم می‌گیرد تا نخستین فیلم خانوادگی‌اش را بسازد. با این که خود Pinocchio هیچگاه توسط کوبریک ساخته نشد ولی این کارگردان A.I. Artificial Intelligence که به شدت در ساختش دخیل بود را به عنوان یک بازروایی از ماجرای پینوکیو می‌دید. با همه‌ی اقتباس‌ها و برگردان‌هایی که از رمان Pinocchio شده است، حالا تنها می‌توان خیال کرد که پینوکیوی استنلی کوبریک چگونه از آب درمی‌آمد.

The Lord of the Rings

شاید باورتان نشود ولی در دهه‌ی ۶۰ میلادی گروه بیتلز از استنلی کوبریک خواسته بودند تا اقتباسی از The Lord of the Rings را کارگردانی کند. طبق گزارش Screen Rant، این فیلم «با ایفای نقش پل به عنوان فرودو، رینگو به عنوان سم، جرج به عنوان گندالف و جان به عنوان گالوم» در نظر گرفته شده بود. بخش موسیقیایی این فیلم نیز طبیعتاً توسط خود بیتلز ساخته می‌شد. هر چند کوبریک نخستین و تنها انتخاب بیتلز برای ساخت The Lord of the Rings به شمار می‌آمد ولی این کارگردان ساخته‌ی آن‌ها را رد کرد و باور داشت که این حماسه‌ی فانتزی به خاطر محدودیت‌های تکنولوژی دهه‌ی ۶۰ میلادی قابل ساخت نیست.

Napoleon

در پایان دهه‌ی ۶۰، کوبریک علاقه داشت تا پس از فیلم 2001: A Space Odyssey یک حماسه‌ی تأثیرگذار بزرگ دیگر را بسازد؛ یک فیلم درباره‌ی دوران زندگی ناپلئون بناپارت. کوبریک برای ماه‌ها روی این پروژه پژوهش کرد، هر داده‌ای که وجود داشت را خواند و هر فیلمی که درباره‌ی این رهبر فرانسوی توانست پیدا کند را تماشا کرد. در سال ۱۹۷۰، او نخستین پیش‌نویس از فیلم‌نامه‌اش را نوشته بود و جک نیکلسون را برای نقش ناپلئون در نظر داشت.

ولی شکست فیلم Waterloo در باکس آفیس آن سال باعث شد تا استودیوها دیگر علاقه‌ای برای سرمایه‌گذاری کلان روی فیلمی دیگر از ناپلئون بناپارت نداشته باشند. برای همین این پروژه‌ی استنلی کوبریک هیچگاه توسط او ساخته نشد.