نقد فیلم Joy Ride – رفاقت طبق اصالت!

 Joy Ride فیلمی در ژانر کمدی و محصول سال ۲۰۲۳ آمریکا است که اولین پروژه کارگردانی (فیلم بلند) ادل لیم محسوب می‌شود. فیلم Joy Ride داستان دو دوست قدیمی به نام آدری و لولو را روایت می‌کند. این دو دختر آسیایی قرار است در سفری به پکن ماجراجویی‌های طنزی را تجربه کنند.

آدری وکیل است و در کودکی توسط خانواده‌ای آمریکایی به سرپرستی گرفته شده و لولو، آرتیست و بهترین دوست او، از زمان کودکی است. برای پیشرفت شغلی آدری، این دو به پکن سفر می‌کنند تا طی این عزیمت مادر خونی آدری را هم پیدا کنند.

عدم درک ماهیت نابرابری جنسیتی!

در واقع فیلم مورد نظر، فقط حول محور لولو و آدری نمی‌چرخد، بلکه دو شخص دیگر هم به گروه دو نفره آن‌ها اضافه می‌شوند. ددآی، از بستگان لولو و طرفدار آتیشی کی پاپ، و کتی دوست قدیمی آدری، که یک بازیگر معروف در چین است. این چهار نفر مثل گروهی متعهد از تصمیمات هم پشتیبانی می‌کنند و سعی دارند که در مسیرهای شغلی و همچین علایق و سلایق از یکدیگر حمایت کنند.

شاید در وهله اول فیلم با رویکردهای فمینیستی به نظر برسد و شاید هم یک سوم منتقدان Joy Ride به همین دلیل سریعا مهر پنج ستاره را بر این فیلم کوبیدند، اما به راستی این فیلم لایق این حجم توجه نیست! اگر بخواهم رک‌تر بگویم قطعا آرمان‌های فمینیستی کارگردان به مسیر فرعی کشیده شده است.

حتی شوخی‌های جنسی Joy Ride هم خلاف رویکرد فمینیستی نوشته و پرداخته شده بود. این فیلم که خالی از هرگونه طنز پردازی است، احترام و برابری را نسبت به زنان سلب می‌کند و چه بسا که مردان هم در این فیلم از این قاعده مستثنی نیستند. 

کاراکتر‌های مرد در Joy Ride هیچ نقش پررنگی ندارند. آن‌ها فقط به عنوان ابزاری برای لذت جویی و پیشبرد جوک‌های ساده و کم ارزش به بازی گرفته شدند. در این فیلم هر نقش مرد چیزی نیست به جز یک احمق خوش قیافه که به راحتی در معرض آسیب‌های روانی و فیزیکی قرار می‌گیرد و هر زن هم نماد استقلال و خودباوری تو خالی است.

کمدی، پرده‌ای طنز بر واقعیت است!

نظر صادقانه‌ام راجع به ژانر کمدی این فیلم در این جمله خلاصه می‌شود: «کمدی سطح پایینی که تنها دست آویز کارگردانش برای خنداندن مخاطبین، استفاده از اکت‌های جنسی و جوک‌های پیش پا‌ افتاده جنسیت زده است.»

در واقع ژانر کمدی ابدا با همچین آثاری تعریف نمی‌شود. کمدی نوعی داستان پردازی جدی است که سعی دارد با به طنز گرفتن اعمال روزمره، (در لفافه) نتیجه گیری از اشتباهات فاحش بشر در زندگی ارائه دهد؛ تا با القای حس طنز، شما را به فکر وا دارد. درست مثل آن‌چیزی که چارلی چاپلین به مخاطبان تقدیم می‌کند. 

البته این نوع مقایسه شاید اشتباه و نادرست به نظر برسد اما وقتی از جیغ‌‌های گوش‌خراش و شوخی‌های بی اساس افراد در این فیلم خسته شدید، ذهنتان به طور ناخودآگاه این فیلم را با کمدی‌هایی مقایسه می‌کند که بعد از بارها دیدن آن‌ها باز هم می‌خندید و هم چیز مهم و مفیدی دریافت می‌کنید.

درست است که منتقدین فیلم joy Ride معتقد بودند که بازی‌های طنز چهار کاراکتر اصلی، فضای لطیف و مفرحی فراهم کرده؛ اما به هر جهت، اگر بسنده کردن به اکت‌های کاریکاتوری و طنز بازیگران کافی بود، خب یک نمایش کمدی پانتومیم ارزش هنری بیشتری داشت!

بدون بِزَنگاه داستان زخم می‌خورد!

آن‌طور که در تریلر فیلم به چشم می‌خورَد، اوج و خروش به همراه قهر و آشتی‌های هیجان‌آور به تصویر کشیده می‌شود، اما در نهایت آن نقطه عطفی که انتظار می‌رفت در طول فیلم اتفاق نمی‌افتد. چرا که داستان بسیار خام‌تر از آن است که بشود چند یا حتی یک صعود داستانی برایش قائل شد. در یک فیلم یک ساعت و نیمه با چنین کیفیت پایینی، آن هم همراه با چهار کاراکتر اصلی که چیز زیادی برای عرضه نداشتند، تنها چیزی که شرایط را بدتر می‌کند، کمبود پیچیدگی در متن و نداشتن اوج و فراز داستان است.

 داستان تماما راجع به ارتباط انسان‌های برون‌گرا و دوستی آنان با افرادی درون‌گرا است. این مسئله خوبی برای پرداختن به شخصیت‌ها بود و فیلم پتانسیل آن را داشت که با این رویکردهای متفاوت فکری-رفتاری اشخاص، داستان سازی کند. با این وجود نویسنده نه تنها عمیق و درست به این مسئله نپرداخته، بلکه دعوا و دوستی‌های کودکانه را هم در رفتار کاراکتر‌ها چپانده است. بازیگران هم با القای اکت‌های لوس، نمایشی خسته کننده را برای مخاطب به ارمغان آورد.

فیلم‌های این چنینی به صورت متوالی از روی هم کپی برداری می‌کنند و با مخلوط کردن تم جدید لباس و آرایش، سعی دارند داستان را متفاوت جلوه بدهند. مثال بارز آن را برایتان معرفی میکنم: «Girls Trip» فیلمی در ژانر مشابه (کمدی) است که سال ۲۰۱۷ به بازار عرضه شد. تنها تفاوت فیلم Girls Trip حضور چهار زن سیاه‌‌پوست بود که در فیلم مورد بحث (Joy Ride) آسیایی‌ هستند.

پیش‌داوری نژادی، تبعیض مدرن است!

 فیلم‌‌های هم رده با Joy Ride بسیار بی‌شمارند. سازندگان این دسته از آثار به راحتی می‌توانند با شعار آزادی عملکرد، بیان و همچنین عدم نژاد پرستی تقریبا هر چیز بی ارزشی را به بازار سیاه فیلم و سریال ارائه کنند! با همه تلاش‌های کارگردان Joy Ride برای نمایان کردن عدم تبعیض نژادی، فیلم در بطن خود نوعی نژاد پرستی را نسبت به آسیایی‌ها و هم نسبت به آمریکایی‌ها به تصویر می‌کشد. 

ایجاد نفرت فرهنگی در تمامی فیلم اوج می‌زند (بین آمریکایی و چینی، بین کره‌ای و چینی). این نفرت پراکنی نه تنها باورپذیر نیست بلکه بعد از خواندن چند بازخورد از مخاطبین آسیایی می‌فهمیم که حتی نزدیک به واقعیت هم نبوده است.

در انتها باید گفت…

دقیقا مطمئن نیستم که کارگردان قصد داشت چه چیزی را به مخاطب ثابت کند، اما تنها چیزی که واضح بود، به هدر رفتن کاراکترهای Joy Ride است! چرا که در گذشته فیلم‌های خوب و قابل قبولی از آنان دیده بودیم. نویسندگان بذله گویی‌های خصمانه این چهار دوست را به طور طنز آمیزی به تصویر کشیدند. درست است که در طی دیدن فیلم چند جوک خنده‌دار هم به گوش می‌خورد، اما بعد از گذشت نیمه فیلم می‌فهمیم که نویسندگان فقط به خنده‌های تو خالی و ارزان و مطالب بی مزه بسنده می‌کنند.

چیزی که برایم روشن نیست این حجم از نقد‌های خوب راجع به فیلم JoyRide است! این فیلم داستان ناقصی را از ارتباط‌های گم و ناشناخته و دیالوگ‌های ساده و سطحی بین افراد روایت می‌کند. آنقدر فحاشی بی پایان و شوخی‌های جنسی صفحه نمایش را پر می‌کنند که حتی ایده ساخت و به تصویر کشیدن این فیلم مخدوش می‌شود، به طوری که ممکن است در پایان از خودمان بپرسیم «چرا زمان گذاشتم برای این فیلم؟»

Joy Ride یکی از ناامید کننده‌ترین فیلم‌ها با رویکرد فمینیستی و تبعیض نژادی است. قلبا از این فیلم افسارگسیخته و خام ناامید شدم.