انتشارات مارول به تازگی در تیم ویراست خود دگرگونی‌هایی به وجود آورد. تام بریوورت (Tom Brevoort) که مدتی طولانی ادیتور اونجرز بود به خط ایکس-من منتقل می‌شود تا جایگزین جوردن دی. وایت باشد. این بزرگ‌ترین دگرگونی درونی مارول از سال ۲۰۱۷ به شمار می‌آید که سی. بی. سبولسکی در جایگاه سردبیری قرار گرفت.
ولی این دگرگونی چه معنایی برای خط کمیک بوک ایکس-من دارد؟ این جا به جایی چگونه خط داستانی کنونی کراکوآ را تغییر می‌دهد که از سال ۲۰۱۹ و جایگاه فراگیر تازه‌ی جهش‌یافته‌ها در حال گسترش است؟ آیا مارول می‌خواهد برای هماهنگی بیش‌تر کمیک‌ها با دنیای سینمایی مارول، دکمه‌ی ریست را برای ایکس-من بفشارد؟ در این نوشتار به بررسی این موارد خواهیم پرداخت.
ادیتور یک انتشارات کمیک بوکی چه وظیفه‌ای برعهده دارد؟
پیش از این که روی این جا به جایی انتشارات مارول ریز شویم اجازه دهید مسئولیت یک ادیتور یا ویراستار را در یک انتشارات کمیک بوکی بازگو کنیم.
ویراست کردن کمیک‌ها تنها این نیست که نوشته‌ها را ویرایش کنید. ادیت کمیک‌ها یک بازی از جنس هماهنگی است. ادیتور باید اطمینان پیدا کند که هر پدیدآورنده‌ی کمیک (نویسنده، نگارگر، قلم‌زن و دیگران) وظیفه‌ی خود را به موقع و آن طور که نیاز است به انجام می‌رساند. ویراستارها همچنین با تیم پدیدآورنده در ارتباط هستند، برای داستان‌ها پیشنهاد می‌دهند، مطمئن می‌شوند که روایت‌ها پیوستگی پایه‌گذاری شده را دنبال می‌کنند و با مسیر کلی روایی شرکت هماهنگی دارند.
برای نمونه، بیش‌تر وظیفه‌ی تام بریوورت در سال‌های گذشته این بود که کراس‌اوورهای بزرگی همچون Civil War و Avengers vs. X-Men را رهبری کند و اطمینان حاصل کند که همه‌ی تای-این‌های گوناگون آن‌ها بخشی از روایت بزرگ‌تر باشند. ویراستارهای سطح بالایی همانند بریوورت به طور کلی با ادیتورهای سطح پایین‌تر که ناظر مستقیم هر کمیک هستند همکاری دارند.
کارنامه‌ی تام بریوورت در انتشارات مارول
تام بریوورت یکی از پرسابقه‌ترین کارکنان مارول کامیکز به شمار می‌آید. او ابتدا در سال ۱۹۸۹ به عنوان کارآموز به این انتشارات پیوست و پیشرفت کرد تا تبدیل به سردبیر اجرایی و معاون ارشد انتشارات شد. بریوورت ۲۵ سال گذشته را سرگرم نظارت بر خط اونجرز مارول بوده است. با نظارت او بود که برایان مایکل بندیس تواناترین قهرمانان زمین را در سری ابتدایی New Avengers زیر و رو کرد. بریوورت مسئول بسیاری از کراس‌اوورهای بزرگ همچون Civil War سال ۲۰۰۸، Avengers vs. X-Men سال ۲۰۱۲ و Secret Wars سال ۲۰۱۵ نیز بوده است.
اکنون بریووت قرار است به سراغ خط ایکس من بروید. این می‌تواند اشاره‌ای باشد که مارول می‌خواهد تا او از تجربه‌اش در نظارت بر روایت‌های با مقیاس بزرگ ابرقهرمانان که روی بنیاد جهان مارول اثر می‌گذارند بهره ببرد. رویداد Civil War تأثیری دراماتیک بر همه‌ی جهان مارول در سال‌های آتی داشت. شاید مارول کامیکز به دنبال این است که در سال‌های پیش‌رو چنین رویدادی را برای ایکس-من رقم بزند.
البته با وجود این گفته‌ها، مدتی طول می‌کشد تا اثر جا به جایی ویراستارها در کمیک‌های مارول نمایان شوند. تام بریوورت گفته است که بی‌درنگ کمیک‌های ایکس-من را در دست نخواهد گرفت. او هنوز برنامه‌هایی برای اونجرز دارد که شامل یک کراس‌اوور مرموز در سال ۲۰۲۴ است که انگار با Captain America: Brave New World جولای سال ۲۰۲۴ پیوندهایی دارد.
تام بریووت در فیسبوک نوشت: «یه سری زمزمه تو هفته‌ی گذشته درباره‌ی «مأموریت پنهان» که دن باکلی باهام در موردش حرف زده وجود داشت که تو خبرنامه‌ی من بهش اشاره شد- بعضی‌هاشون خیلی بامزه‌ن… نه، داستان بزرگ اینه که، پس از یک چهارم قرن ادیت کردن اونجرز و عناوین پیوند خورده بهش، من می‌خوام از این شخصیت‌ها و عنوان‌ها فاصله بگیرم و به جاش به دنیای جهش‌یافته‌ها گام بذارم. بله، درسته، متأسفانه این درسته- من ایکس هستم.
هنوز برای مدتی رخ نمیده- من هنوز کلی محتوا در حال طبخ برای اونجرز دارم (شامل سری‌های رویداد کراس‌اوور بزرگ سال آتی) که نیاز دارن مورد نظارت برای تکمیل قرار بگیرن. در همین حال، رهبر کنونی ایکس جوردن وایت و تیمش یک داستان بزرگ دارن که تو میانه‌ش قرار گرفتن و برای یه مدت طولانی تکمیل نمیشه. کاری که من انجام میدم مستقیماً از کاری که اونجا میکنن سرچشمه می‌گیره- اگه که چیزی برای من بذارن که روش کار کنم. کمیک HELLFIRE GALA رو خوندید؟ باورنکردنیه!»
به این ترتیب، انگار که تام بریووت تا میانه‌ی سال ۲۰۲۴ (اگر ۲۰۲۵ نه) از اونجرز به ایکس-من نمی‌پیوندد.
دوران کراکوآیی کی به پایان می‌رسد؟
سخنان بریوورت نشان می‌دهند که مارول نمی‌خواهد بلافاصله خطوط داستانی کنونی فرانچایز ایکس-من را به پایان برساند. همان طور که او خودش اشاره کرد، خط ایکس-من به تازگی یک دگرگونی بزرگ را به خود دیده است. شماره‌ی ۱ کمیک X-Men: Hellfire Gala 2023 آغازگر مسیری تازه با نام Fall of X است که تغییرات عظیمی در وضعیت فراگیر اعمال می‌کند که در ماه‌های آتی پرده‌برداری می‌شوند. در کنار این مورد باید گفت که مارول در آینده‌ی نزدیک چند کمیک نو از این فرانچایز را راهی بازار می‌کند.
طبق گفته‌ی کیرون گیلن به عنوان نویسنده‌ی Immortal X-Men، دوران تام بریوورت به عنوان ادیتور ایکس-من به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده است که با پایان خط داستانی کنونی کراکوآیی هماهنگ باشد.
گیلن در خبرنامه‌ی خود نوشت: «این زودتر از چیزیه که مارول معمولاً خبرها رو اعلام می‌کنه، به خاطر دلایلی که تام بازگوشون کرد، و اگه پرسش براتون پیش اومده که چگونه روی برنامه‌های کنونی‌مون اثر می‌ذاره، پاسخ اساساً اینه که “نمی‌ذاره”. من درباره‌ی داستانی که دارم روایت می‌کنم و طولش گفتگو کردم، و تام پس از این که به پایان برسه وارد دفتر میشه».
برای کسانی که نمی‌دانند باید گفت که گیلن اشاره دارد که او کم و بیش به میانه‌ی ران Immortal X-Men خود پیش از آغاز Fall of X رسیده است. به این ترتیب، شاید این نویسنده برای ۱۲ شماره یا بیش‌تر هنوز روی این سری کار کند. این واقعیت با سخنان بریوورت که اشاره دارد دست کم یک سال مانده است تا عملاً از اونجرز به ایکس-من جا به جا شود هماهنگی دارد.
پس باید گفت که نه، خط داستانی کنونی کراکوآیی در دم به پایان نمی‌رسد. با موفقیتی که این دوران کنونی ایکس-من هم از نظر منتقدان و هم از نظر بازاریابی تجربه می‌کند، پس خیلی منطقی نیست که مارول جایگاه فراگیر تازه‌ای را اعمال کند. با این وجود، به نظر مارول در طول ماه‌های آتی تلاش می‌کند تا همه‌چیز را به آرامی به یک پایان نزدیک کند.
در نظر داشته باشید که نام Fall of X همان قدر که اشاره به گذران فصل‌ها در کراکوآ دارد، یک نشانه به عقب‌گردهای اخیر جهش‌یافته‌هاست. House of X در بهار در جریان داشت؛ زمانی که سرزمین جهش‌یافته‌ها در جزیره‌ای نو پایه‌گذاری شده بود. این سرزمین در تابستان میوه داد و جهش‌یافته‌ها در خطوط داستانی همانند X of Swords و A.X.E.: Judgment Day یک پیروزی را پس از دیگری تجربه کردند. حالا پاییز رسیده است و روزها سردتر و تاریک‌تر می‌شوند. اما پیش از این که این حماسه‌ی ایکس-من بتواند به درستی به پایان برسد هنوز فاز زمستان ایکس می‌ماند.
همه‌ی عناوین تازه‌ی Fall of X مارول به شکل سری‌های کوتاه پنج شماره‌ای به چاپ می‌رسند که احتمالاً به این معنا باشد وضعیت فراگیر کنونی پیش از این که فاز آتی آغاز شود برای نیم سال در جریان خواهد بود. شاید فاز زمستان ایکس در ابتدای سال ۲۰۲۴ به جریان بیفتد و با خط داستانی به تازگی اعلام شده‌ی Wolverine: The Sabretooth War پیوند بخورد.
احتمالاً در مقطعی بین میانه تا پایان سال ۲۰۲۴، نقطه‌ی اوج خط داستانی کراکوآیی را تجربه کنیم؛ همان طور که Secret Wars به عنوان فینال بزرگ ران چند ساله‌ی Avengers جاناتان هیکمن عمل کرد. همیشه ممکن خواهد بود که هیکمن (که در سال ۲۰۲۱ از ایکس-من جدا شد) خودش برای پدیدآوردن فصل پایانی بازگردد.
سپس نوبت به تام بریووت می‌رسد jh ایکس-من را پس از پایان این فاز زمستان به دست بگیرد و دوره‌ای نو برای این فرانچایز را رقم بزند.
ایکس-من در دنیای سینمایی مارول
به نظر اتفاقی نیست که مارول کامیکز این جا به جایی‌های بزرگ را هنگامی انجام می‌دهد که مارول استودیوز به آرامی آماده‌ی معرفی ایکس-من در دنیای سینمایی مارول می‌شود. قرار گرفتن بریووت در جایگاه ادیتور ایکس-من کم و بیش با اکران Deadpool 3 هماهنگ است؛ یک فیلم که هیو جکمن را در نقش ولورین در خود جای داده است و انتظار می‌رود دیگر شخصیت‌های ایکس-من فاکس نیز در آن حضور داشته باشند. شخصیت‌های جهش‌یافته‌ی دیگر نیز در دنیای سینمایی مارول دیده شده‌اند و انتظار می‌رود که پس از به پایان رسیدن حماسه‌ی مولتی‌ورس در Avengers: Secret Wars، این دنیای روی ایکس-من متمرکز شود.
با توجه به این موضوع، عقلانی است که انتشارات مارول خط ایکس-من را زیر و رو کند و یک جایگاه فراگیر تازه و در دسترس به وجود آورد. هر میزان که دوران کراکوآیی برای خوانندگان محبوب باشد اما نباید فراموش کرد که یک خط داستانی جامع است که ۱۰۰ شماره‌ی کمیک را تا کنون شامل شده (و هنوز هم خیلی مانده تا به پایان برسد). حالا به اندازه‌ی سال ۲۰۱۹ ساده نیست که وارد کمیک‌های مربوط به این فرانچایز شوید.
مارول شاید به دنبال چیزی شبیه به ویراستاری بریووت در New Avengers سال ۲۰۰۴ باشد تا نقشه‌ی راهی برای نحوه‌ی به کار بردن ایکس-من پس از کراکوآ پدید آید. تام بریووت در کنار برایان مایکل بندیس در New Avengers به شکل رادیکالی این فرانچایز را زیر و رو کردند، شخصیت‌های نو و دور از انتظاری همچون ولورین، اسپایدرمن، لوک کیج و سنتری را به میان آوردند و حال و هوای کلی فرانچایز را تغییر دادند. به این ترتیب، کمیک‌های ایکس-من پس از فرمانروایی در جداول فروش در دهه‌های ۸۰ و ۹۰، ناگهان جایگاهشان را به اونجرز باختند.
حالا انگار مارول به دنبال وارون کردن این رویداد است. اونجرز اکنون برای سال‌هاست که فرانچایز همه‌گیر مارول به شمار می‌آیند که موفقیت دنیای سینمایی مارول به شدت به آن کمک کرده است. ولی حالا که ایکس-من بالأخره وارد دنیای سینمایی می‌شود، مارول به دنبال این است که جریان را در سمت کمیک بوکی نیز هماهنگ کند.
آیا در سری تازه‌ی ایکس-من شاهد حرکتی همچون New Avengers با دگرگونی‌های رادیکالی فرانچایز خواهیم بود؟ یا این سری نو، ایکس-من را به ریشه‌هایش بازمی‌گرداند تا دوباره از موسسه‌ی اگزیور به فعالیت بپردازند؟ آیا اصلاً هواداران پس از همه‌ی رویدادهای بزرگ دوران کراکوآیی می‌پذیرند که ایکس-من به حالت گذشته و ساده‌ی خود بازگردد؟
بدون شک خود ادیتورهای مارول نیز برای پیش بردن خط ایکس-من باید برای این پرسش‌ها، پاسخی بیابند. احتمالاً در سال ۲۰۲۵ فرانچایز ایکس-من دچار زیر و رو شدن‌های فراوانی شده باشد. ولی هنوز هم می‌توان محتوای جذابی از این خطوط روایی به دست آورد. چرا باید به آن‌ها شتاب افزوده وارد کرد؟