بررسی بازی رومیزی شب مافیا – به روایتی نو

شب مافیا (یا همان مافیا) در دل روسیه پدید آمد؛ نه خود مافیای بزن بهادرهای سیسیلی، بلکه بازی گروهی مافیا. طبق منابع ثبت شده، این بازی برای اولین بار در سال ۱۹۸۶ و در واحد روان‌شناسی دانشگاه موسکو بازی شده است. روایت‌های بی‌شماری از بازی شدن آن توسط سیاست‌مداران و افراد بلند پایه سیاسی کشورهای گوناگون شنیده می‌شود ولی بررسی صحت‌شان از حوصله بحث ما خارج است.

این بازی در دهه نود از روسیه به سمت اروپای غربی بار بست و بعد از آن سر از ایالات متحده درآورد. شروع همه‌گیر شدن این عنوان در ایران را می‌توان به اوایل دهه هشتاد شمسی ارجاع داد. اما اوج محبوبیت بازی را در چند سال اخیر دیده‌ایم؛ دورانی که به جرات می‌توان گفت هر کافه‌ای در ایران حداقل میزبان یک رویداد مافیا بوده است.

البته که این پدیده به رویدادهای مقطعی محدود نمی‌شود و شاهد برگزاری لیگ‌های مافیا در چند کافه مختلف و توسط چند گروه مختلف هم بوده‌ام. اما چه چیز باعث می‌شود که این بازی تا این‌قدر بین جماعت ایرانی پرطرفدار باشد؟ شاید ایجاد بستر برای استراتژی‌های بلوف‌زنی و فریب جمعی محوریت ماجرا باشد؛ هر چه که هست مافیا مانند مراسم عروسی است، آن کسی که امتناع بیشتری از آمدن به جمع پایکوبی می‌کند سخت‌تر از دیگران از میان جمع کنار می‌رود.

برای بازی کردن مافیا هزاران مرجع قانونی مختلف وجود دارد که هر تیم و گروهی براساس یکی از آن‌ها بازی را پیش می‌برند و امکانش وجود دارد که در صورت ورود به یک جمع جدید با حجم زیادی از تغییرات مواجه شوید. تا همین چند وقت پیش، تعیین یک استاندارد همگانی که بتوان به آن رجوع کرد تقریبا غیرممکن به نظر می‌رسید. البته این تا قبل از به بازار آمدن عنوان دورهمی شب مافیا از گروه جواهری بود. با ویجیاتو همراه باشید.

نوبت شب مافیا است

با عرضه شب مافیا همه‌چیز تغییر کرد و استاندارد جدیدی بین مخاطبان این بازی پدید آمد؛ یکپارچگی قوانین، مهم‌ترین دست‌آورد بازی است. در شب مافیا شخصیت‌های آشنا و کهنه‌کار در کنار شخصیت‌های جدیدی که قبل‌تر مثل‌شان را ندیده بودیم صف کشیده‌اند که جذابیت نوینی به رگ و ریشه‌ این بازی قدمت‌دار تزریق می‌کند. خوشبختانه کاراکترهای جدید به هیچ عنوان بالانس بازی را برهم نزده‌اند که نشان از ذوق و هوشمندی طراحان دارد.

البته ممکن است کارایی بعضی از کاراکترهای نام‌آشنا برایتان ناملموس برسد که به دلیل تغییراتی است که سازندگان ایجاد کرده‌اند؛ ولی به مرور زمان با این تغییرات خو خواهید گرفت و کنار آمدن با آن‌ها آسان می‌شود. در مجموع از نظر گیم‌پلی ایراد بزرگی نمی‌توان به توزیع نقش‌ها و کارایی‌شان وارد کرد؛ شب مافیا عنوانی است که می‌توان با خیال راحت به عنوان یک مرجع واحد به آن تکیه کرد.

بلوف زنی با نمک و فلفل اضافه

البته خصوصیت‌های شب مافیا به همین کاراکترهای جدید و تغییرات کاراکترهای قدیمی محدود نمی‌شود. بلکه وجود کارت‌هایی مثل «کلام آخر» باعث شده است تا بازی رنگ و بوی جدیدی به خودش بگیرد. این کارت‌ها المان‌های بازی‌های رومیزی را با مافیا تلفیق کرده و باعث شده بازی تا حد زیادی غیرقابل پیش‌بینی بشود. استفاده از این کارت‌ها البته لزومی ندارد و اگر می‌‎خواهید می‌توانید به شکل کلاسیک بازی را ادامه دهید.

همه این‌ها در کنار وجود یک کارت نمایانگر برای هر روز و شب، رویداد و فرد باعث می‌شود که همه‌چیز سر جای خودش قرار داشته باشد. حتی اگر علاقه‌ای به کاراکترهای تغییر داده شده و جدید ندارید هم باز خرید این بازی برای گروه‌هایی که به طور مداوم به این فعالیت دورهمی مشغولند پیشنهاد می‌شود. زیرا با وجود دفترچه، کارت شخصیت و دیگر اجزای کارآمد، کار بسیار برای بازی‌گردان ساده شده است.

همه‌چیز در یک بسته

محتویات بازی کاملا کارآمد هستند و همان‌طور که گفته شد می‌توانند به روند آماده‌سازی و گرداندن بازی سرعت ببخشند. نکته جالب، کیفیت این اجزاست که سعی شده تا حد ممکن با استفاده از بهترین مواد ساخته شوند.

نکته دیگر، زیبایی بصری بازی است که کاملا حق مطلب را ادا کرده. طراحی شخصیت‌ها و رنگ‌بندی کارت‌ها بسیار خوب پیاده‌سازی شده است. آیکانوگرافی بازی هم کاملا سرراست و قابل فهم است و در کل خروجی محصول بسیار تمیز و با کیفیت از آب درآمده.

تاریک‌تر از شب خونین

بسته الحاقی بازی به نام تاریکی هم بدون این که سعی داشته باشد بازی را تغییر دهد، آن را بهبود می‌بخشد. کاراکترهایش از جذابیت بالایی برخورداند و به شکل مناسبی در آرایش کلی شخصیت‌های بازی جای می‌گیرند.

به شخصه طراحی کاراکترهای این بسته الحاقی را حتی بیشتر از بسته اصلی دوست دارم و چالش استفاده از آن‌ها را بسیار بیشتر می‌دانم. البته که فراموش نکنیم این کاراکترها در گروه‌هایی شامل تعداد بالایی از بازیکنان است که خودشان را نشان می‌دهند.

برای اولین بار در ایران شاهد عرضه پرومو هم برای یک بازی بودیم. پرومو بسته‌های الحاقی خاصی هستند که به تعداد محدود تولید و در زمان محدود به فروش می‌رسند و شب مافیا اولین پرومو را میان بازی‌های ایرانی داشت.

جمع‌بندی

شب مافیا عنوان مهمی در میان بازی‌های ایرانی است؛ عنوانی که یک بازی کاغذ و قلمی که برای چندین سال به صورت یکنواخت تجربه می‌شد را دارای پوششی مشخص و شخصیت کرده است. کیفیت قطعات کاملا مناسب است و بسته گسترش‌دهنده بازی هم رسالت خودش را به بهترین نحو ایفا می‌کند.

در مجموع شب مافیا عنوانی است که برای هر کافه‌ای که رویداد مافیا برگزار می‌کند ضروری است و همینطور انتخابی بدون ریسک برای مخاطبینی که بازی‌های چند نفره و گروهی را می‌پسندند.