۳۰ سال با شاهزاده پارسی

اخیرا سی‌امین سالگرد یکی از بزرگ‌ترین فرنچایزهای بازی بود. در سوم اکتبر سال ۱۹۸۹، Prince of Persia یا شاهزاده پارسی برای Apple II عرضه شد. عملا اولین بازی سینماتیک-پلتفرمر بود و استانداردی بالا و پرنفوذ برای این ژانر به وجود آورد.

شاهزاده پارسی ایده جُردن مِکنِر (Jordan Mechner) بود؛ یک نابغه برنامه‌نویسی از شهر نیویورک. مکنر تا قبل از عرضه شاهزاده پارسی فقط یک بازی در کارنامه خود داشت: کاراتِکایِ (Karateka) بسیار تحسین شده، یکی از نخستین نمونه‌های یک بازی مبارزه‌ای مدرن که او در ۱۹۸۴ منتشر کرد.

او طی دو سال نخستی که در دانشگاه یِیل مشغول به تحصیل بود، کاراتکا را در کنار چندین ایده در نهایت ناموفق دیگر توسعه داد. هنگامی که فارغ التحصیل شد، سه سالِ پیوسته را صرف ساخت شاهزاده پارسی کرد؛ شاهکاری که در ادامه به یکی از نمادین‌ترین بازی‌های اواخر دهه ۸۰ میلادی تبدیل شد.

با نگاهی به گذشته، متوجه می‌شویم که شباهت‌های بسیار زیادی به علاءالدین داشت، گرچه غول چراغ جادوی شوخ‌طبعی در آن حاضر نبود. شما در نقش شاهزاده‌ای اشرافی اما ناشناس باید جلوی وزیر جعفر، جادوگر نیرومند را می‌گرفتید تا قدرت را از دست سلطان که مشغول جنگ در سرزمینی دوردست است، بیرون نیاورد. هدف اصلی این است که از سیاهچال‌ها فرار کنید و معشوقه‌تان یعنی دختر سلطان را در مدت ۶۰ دقیقه نجات دهید.

مکنر در ایجاد سبک هنری شاهزاده پارسی از طراحی روتوسکپی کاراتکا استفاده کرد. یک کار خانوادگی بود: مکنر از ویدیوهای برادر خودش که در لباس سفید، هنگام انجام حرکات آکروباتیک و شمشیرزنی از او فیلمبرداری شده بود به عنوان مرجع برای حرکات شخصیت‌ها استفاده کرد. این سبک هنری در آینده آثار کلاسیکی همچون جهانی دیگر (Another World) و فلش‌بک (Flashback) را تحت تاثیر خود قرار ‌داد.

با وجود نقدهای عالی، شاهزاده پارسی فروش خوبی در آمریکای شمالی نداشت؛ فقط هفت هزار نسخه در اولین سال عرضه‌اش خریداری شد. تنها زمانی که به ژاپن و اروپا آمد میان مخاطبان به محبوبیت رسید؛ به دلیل این‌که بازی حضور گسترده‌ای توسط پورت‌های رسمی پیدا کرد. برجسته‌ترین این‌ها، اولین پورت آن روی کنسول NES PC-9801 بود که مورد پسند گیمرهای ژاپنی واقع شد.

از آن پس، شاهزاده پارسی اصلی روی کنسول‌هایی متنوع نظیر Sega CD ،3DS ،Game Boy Color ،Genesis ،Amstrad CPC ،Amiga و Wii منتشر شده است. به لطف ۱۶ پورتی که اوایل دهه ۹۰ میلادی داشت، هنگامی که دنباله آن یعنی «شاهزاده پارسی ۲: سایه و آتش» در حال توسعه بود، دو میلیون نسخه از آن در سراسر جهان به فروش رفته بود.

این روزها، بازیکنان مدرن ممکن است این فرنچایز را با «بازی شاهزاده پارسی: شن‌های زمان» (The Sands of Time) به یاد بیاورند که بازسازی‌ای از این سری در سال ۲۰۰۳ بود و منجر به انتشار دنباله‌های شگفت‌انگیز و حتی یک فیلم سینمایی در سال ۲۰۱۰ زیر پرچم شاهزاده پارسی شد. بار دیگر، مکنر به عنوان مشاور خلاق برای نخستین بازی یوبیسافت از این سری حضور یافت. حالا از «شن‌های زمان» به عنوان یکی از بهترین بازی‌های تاریخ یاد می‌شود.

علی‌رقم داشتن ۹ دنباله عمدتا موفق طی سالیان متمادی، شاهزاده پارسی از سال ۲۰۱۰ به بعد یک بازی کامل کنسولی نداشته است. فقط دو عنوان از آن موقع تا حالا ساخته شده‌اند: ریمیکی HD از شاهزاده پارسی ۲ برای موبایل‌های هوشمند در سال ۲۰۱۳ و یک بازی سبک رانر بی‌پایان به نام «شاهزاده پارسی: فرار» در سال ۲۰۱۸ که سایت Pocket Gamer آن را «یک محصول تقلبی: زشت، طعنه‌آمیز و به شکل بی‌رحمانه‌ای فریبانه» توصیف کرد.

زمان آن رسیده که جانی دوباره به این فرنچایز داده شود. هرچند که با وجود نداشتن نسخه‌ای جدید مجبور هستیم به نسخه‌های قبلی آن تکیه کنیم که اتفاقاً خیلی هم خوب هستند: بعد از ۳۰ سال، شاهزاده پارسی هنوز هم مثل همیشه قابل بازی است.