بازی ابری (Cloud Gaming) چیست و چگونه کار می‌کند؟

بازی ابری یا Cloud Gaming از جدیدترین فناوری‌های صنعت بازی‌های ویدیویی است که امکان تجربه بازی‌های پیشرفته را بدون نیاز به سخت‌افزار قدرتمند فراهم می‌کند. این فناوری که با سرعت بالایی در حال رشد است، تحولی بزرگ در دنیای گیمینگ ایجاد کرده و روش بازی کردن را برای بسیاری از کاربران تغییر داده است. در این مقاله از ویجیاتو، بازی ابری را از زوایای مختلف بررسی می‌کنیم: از تعریف و نحوه عملکرد گرفته تا فناوری‌های پشتیبان، مزایا و معایب، سرویس‌های محبوب و آینده آن.

---

بازی ابری (Cloud Gaming) چیست؟

بازی ابری (Cloud Gaming) روشی نوین برای تجربه بازی‌های ویدیویی است که در آن به جای اجرای بازی روی کنسول یا رایانه شخصی، بازی‌ها روی سرورهای قدرتمند در اینترنت اجرا می‌شوند. تصاویر و صداهای بازی به‌صورت زنده از این سرورها به دستگاه کاربر (مانند گوشی، لپ‌تاپ یا تلویزیون هوشمند) استریم می‌شود، و کاربر نیز از طریق اینترنت دستورات خود را به سرور ارسال می‌کند.

به عبارت ساده، دستگاه شما فقط نمایشگر و کنترل‌کننده است، در حالی که تمام پردازش‌ها در فضای ابری انجام می‌شود. این فناوری با بهره‌گیری از اینترنت پرسرعت و سرورهای پیشرفته، محدودیت‌های سخت‌افزاری را حذف کرده و امکان دسترسی به بازی‌های باکیفیت را برای طیف وسیعی از کاربران فراهم کرده است.

دیگر نیازی به دانلود یا نصب بازی‌ها نیست؛ کافی است اینترنت مناسب داشته باشید تا بازی موردعلاقه‌تان را روی هر دستگاهی تجربه کنید. بازی ابری مانند تماشای یک فیلم آنلاین، تجربه‌ای روان و بدون نیاز به تجهیزات گران‌قیمت را ارائه می‌دهد. برای اطلاعات بیشتر مقاله «خدمات گیمینگ ابری – تکنولوژی انقلابی در صنعت بازی» را مطالعه کنید.

---

بازی ابری چگونه کار می‌کند؟

کلاود گیمینگ بر پایه استفاده از سرورهای قدرتمند ابری و اینترنت پرسرعت طراحی شده است. به‌جای اجرای بازی روی کنسول یا کامپیوتر کاربر، تمامی پردازش‌ها و اجرای بازی در مراکز داده (Data Centers) انجام می‌شود و نتیجه آن به‌صورت ویدیوی زنده به دستگاه کاربر ارسال می‌شود. این فرآیند شامل چند مرحله اساسی است که در ادامه توضیح داده می‌شود:

1. اجرای بازی روی سرورهای ابری

در بازی ابری، بازی روی سخت‌افزارهای قدرتمند سرورها اجرا می‌شود. این سرورها معمولاً از پردازنده‌ها و کارت‌های گرافیک پیشرفته استفاده می‌کنند که می‌توانند بازی‌های سنگین و گرافیکی را با بالاترین کیفیت اجرا کنند. هر کاربر، بخشی اختصاصی از این سخت‌افزار را دریافت می‌کند که برای پردازش بازی در لحظه استفاده می‌شود.

2. فشرده‌سازی ویدیو و صدا

پس از پردازش، تصاویر و صداهای بازی به‌صورت ویدیوی زنده فشرده می‌شوند. این فرآیند باید بسیار سریع انجام شود تا تأخیر (Latency) به حداقل برسد. فشرده‌سازی معمولاً از استانداردهای پیشرفته‌ای مثل H.265 استفاده می‌کند تا داده‌ها با حفظ کیفیت و در حجم کم‌تر منتقل شوند.

3. استریم داده‌ها به دستگاه کاربر

داده‌های فشرده‌شده از طریق اینترنت به دستگاه کاربر منتقل می‌شوند. این دستگاه می‌تواند گوشی هوشمند، لپ‌تاپ، تبلت یا تلویزیون باشد. دستگاه نیازی به سخت‌افزار پیشرفته ندارد، زیرا تنها وظیفه آن دریافت استریم و نمایش تصاویر است.

4. تعامل در زمان واقعی (Real-Time Interaction)

زمانی که کاربر با کنترلر، کیبورد، یا موس فرمانی ارسال می‌کند (مثل شلیک کردن، حرکت کردن یا پریدن)، این دستور از طریق اینترنت به سرور فرستاده می‌شود. سرور فرمان را پردازش کرده و نتیجه آن را بلافاصله در ویدیوی زنده به کاربر بازمی‌گرداند.

فرض کنید در حال بازی یک عنوان گرافیکی مثل Cyberpunk 2077 روی یک گوشی هوشمند هستید: اول سرور بازی را اجرا می‌کند. بعد ویدیوی بازی به گوشی شما استریم می‌شود. در نهایت، شما دکمه "شلیک" را فشار می‌دهید، دستور به سرور ارسال می‌شود، و نتیجه در لحظه روی صفحه شما نمایش داده می‌شود.

---

مزایای بازی ابری

1. عدم نیاز به سخت‌افزار قدرتمند

با بازی ابری، کاربران دیگر نیازی به خرید کنسول‌های گران‌قیمت یا PCهای گیمینگ پیشرفته ندارند. تنها یک دستگاه با قابلیت اتصال به اینترنت (مثل لپ‌تاپ، گوشی هوشمند یا حتی تلویزیون هوشمند) کافی است.

2. دسترسی به بازی‌ها از هر مکان

کاربران می‌توانند از هر دستگاهی که به اینترنت متصل است، به بازی‌های مورد علاقه خود دسترسی داشته باشند. این امر به‌ویژه برای افرادی که زیاد سفر می‌کنند، بسیار کاربردی است.

3. به‌روزرسانی و نگهداری ساده‌تر

در بازی‌های ابری، کاربران نیازی به نصب، به‌روزرسانی یا مدیریت بازی‌ها ندارند. همه این موارد به‌صورت خودکار روی سرورها انجام می‌شود.

4. پشتیبانی از بازی‌های چندپلتفرمی

بازی ابری امکان اجرای بازی‌ها روی پلتفرم‌های مختلف را فراهم می‌کند. به‌عنوان مثال، شما می‌توانید یک بازی را روی گوشی هوشمند شروع کرده و روی لپ‌تاپ خود ادامه دهید.

5. صرفه‌جویی در فضای رایانه

شما می‌توانید به جای اینکه چندین نسخه از هر بازی روی هارددیسک (یا چند کنسول) داشته باشید، همه چیز را در یک مکان با فضای کمی ذخیره کنید. این به صرفه‌جویی در وقت و هزینه شما کمک می‌کند زیرا هیچ هزینه نصبی با این سیستم وجود ندارد!

---

چالش‌ها و معایب بازی ابری چیست؟

1. نیاز به اینترنت پایدار و پرسرعت

یکی از مهم‌ترین محدودیت‌های بازی ابری، نیاز به اتصال اینترنتی پایدار و با پهنای باند بالا است. هرگونه قطعی یا کاهش سرعت اینترنت می‌تواند تجربه بازی را مختل کند.

2. تأخیر (Latency)

حتی با بهترین اینترنت‌ها، ممکن است تأخیر کوچکی بین ورودی کاربر و واکنش بازی وجود داشته باشد. این مسئله در بازی‌های رقابتی آنلاین می‌تواند تأثیر منفی داشته باشد.

3. هزینه‌های اشتراک

بازی ابری معمولاً به‌صورت سرویس اشتراکی ارائه می‌شود. این موضوع ممکن است برای برخی کاربران هزینه‌بر باشد، به‌ویژه اگر چند سرویس مختلف را هم‌زمان استفاده کنند.

4. محدودیت در مالکیت بازی‌ها

در سرویس‌های بازی ابری، کاربران مالک فیزیکی بازی‌ها نیستند و دسترسی آن‌ها به بازی‌ها به شرایط سرویس‌دهنده وابسته است.

---

معرفی سرویس‌های محبوب بازی ابری

فناوری بازی ابری در سال‌های اخیر پیشرفت‌های چشمگیری داشته و شرکت‌های بزرگ و کوچک در این زمینه سرمایه‌گذاری کرده‌اند. هر سرویس بازی ابری ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و محدودیت‌های خاص خود را دارد. در این بخش، برخی از محبوب‌ترین سرویس‌های بازی ابری را معرفی می‌کنیم:

1. NVIDIA GeForce Now

GeForce NOW یکی از محبوب‌ترین سرویس‌های بازی ابری است که توسط شرکت NVIDIA ارائه شده است. این سرویس به کاربران اجازه می‌دهد بازی‌هایی را که از قبل در پلتفرم‌هایی مانند Steam، Epic Games یا Ubisoft خریداری کرده‌اند، بدون نیاز به دانلود و نصب، به‌صورت مستقیم استریم کنند.

GeForce NOW از سخت‌افزارهای گرافیکی پیشرفته و فناوری رهگیری پرتو (Ray Tracing) بهره می‌برد تا تجربه‌ای با کیفیت بصری بالا ارائه دهد. این سرویس در نسخه رایگان و اشتراکی در دسترس است. نسخه رایگان دارای محدودیت زمانی یک‌ساعته برای هر جلسه بازی است، در حالی که نسخه اشتراکی به کاربران دسترسی نامحدود و کیفیت گرافیکی بالاتر ارائه می‌دهد.

GeForce NOW بر روی دستگاه‌هایی مانند ویندوز، مک، اندروید، iOS و تلویزیون‌های هوشمند NVIDIA Shield قابل استفاده است و یکی از بهترین انتخاب‌ها برای گیمرهایی است که می‌خواهند بدون ارتقای سخت‌افزار خود، بازی‌های سنگین را تجربه کنند.

2. Xbox Cloud Gaming (xCloud)

xCloud سرویس بازی ابری شرکت مایکروسافت است که بخشی از اشتراک Xbox Game Pass Ultimate محسوب می‌شود. این سرویس امکان دسترسی به صدها بازی موجود در کتابخانه Xbox و PC را بدون نیاز به دانلود یا نصب فراهم می‌کند. کاربران می‌توانند بازی‌های محبوبی مانند Halo Infinite یا Forza Horizon را به‌صورت مستقیم روی گوشی، تبلت یا کامپیوتر اجرا کنند.

xCloud به لطف زیرساخت قوی مایکروسافت، عملکرد روان و تأخیر کمی دارد. این سرویس با دستگاه‌های ویندوز، اندروید، iOS و مرورگرهای وب سازگار است و امکان همگام‌سازی پیشرفت بازی‌ها بین کنسول Xbox و فضای ابری را فراهم می‌کند. با ارائه یک کتابخانه غنی و متنوع از بازی‌ها، xCloud گزینه‌ای عالی برای گیمرهایی است که به دنبال تنوع و سهولت دسترسی هستند.

3. Google Stadia

Google Stadia یکی از سرویس‌های پیشگام در بازی ابری بود که توسط شرکت گوگل توسعه یافت. Stadia به کاربران امکان می‌داد بازی‌های با کیفیت بالا را مستقیماً از طریق مرورگر یا دستگاه‌های مختلف، بدون نیاز به دانلود یا نصب، تجربه کنند. این سرویس با کیفیت 4K و نرخ فریم 60 فریم بر ثانیه در اشتراک Pro ارائه می‌شد و از امکاناتی مانند بازی چندنفره و ذخیره‌سازی ابری بهره‌مند بود.

با اینکه Stadia از نظر فنی بسیار قدرتمند بود، به دلایل مختلفی از جمله محدودیت در تعداد بازی‌ها و رقابت شدید، در نهایت در سال 2023 متوقف شد. اما همچنان می‌توان از آن به‌عنوان یکی از پروژه‌های موفق در زمینه توسعه فناوری بازی ابری یاد کرد.

4. PlayStation Now (PS Now)

PlayStation Now توسط شرکت سونی ارائه شده و مناسب کسانی است که به بازی‌های انحصاری PlayStation علاقه دارند. این سرویس دسترسی به صدها بازی از کنسول‌های مختلف PlayStation، از جمله PS2، PS3، PS4 و PS5 را فراهم می‌کند. کاربران می‌توانند برخی از بازی‌ها را مستقیماً دانلود کرده یا آن‌ها را از طریق فضای ابری استریم کنند.

PS Now علاوه بر بازی‌های قدیمی، بازی‌های جدیدی را نیز در کتابخانه خود جای داده است. این سرویس روی کنسول‌های PlayStation و رایانه‌های شخصی قابل دسترسی است و برای علاقه‌مندان به دنیای PlayStation، یک انتخاب ایده‌آل محسوب می‌شود.

5. Amazon Luna

Amazon Luna سرویس بازی ابری شرکت آمازون است که تجربه‌ای انعطاف‌پذیر و خانوادگی ارائه می‌دهد. این سرویس از مدل کانالی (Channel-based) استفاده می‌کند که به کاربران اجازه می‌دهد بسته‌های مختلفی از بازی‌ها را انتخاب و استفاده کنند. برای مثال، کانال Ubisoft+ شامل دسترسی به عناوین محبوب این شرکت است.

Luna با سرویس استریم Twitch یکپارچه شده و استریمرها می‌توانند بازی‌های خود را مستقیماً به اشتراک بگذارند. این سرویس برای کاربران Amazon Prime تخفیف ویژه‌ای ارائه می‌دهد و روی دستگاه‌هایی مانند ویندوز، مک، اندروید، iOS و تلویزیون‌های Fire TV قابل اجرا است.

6. Boosteroid

Boosteroid یک سرویس بازی ابری در حال گسترش است که به کاربران امکان می‌دهد بازی‌های خریداری‌شده خود را از فروشگاه‌هایی مانند Steam و Epic Games استریم کنند. این سرویس به‌ویژه در اروپا محبوبیت بالایی دارد و به‌سرعت در حال گسترش به مناطق دیگر جهان است.

Boosteroid به دلیل هزینه پایین و پشتیبانی از طیف وسیعی از بازی‌ها، گزینه‌ای مناسب برای کاربران با بودجه محدود محسوب می‌شود. این سرویس با دستگاه‌های مختلف، از جمله ویندوز، مک، اندروید و مرورگرها، سازگار است و به گیمرهایی که به دنبال گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه هستند، پیشنهاد می‌شود.

7. Shadow

Shadow سرویس بازی ابری منحصربه‌فردی است که علاوه بر گیمینگ، یک کامپیوتر مجازی کامل در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این ویژگی به کاربران اجازه می‌دهد تا هر نرم‌افزاری را نصب کرده و اجرا کنند، از جمله برنامه‌های گرافیکی یا ویرایش ویدیو.

Shadow برای گیمرها و کاربران حرفه‌ای که به انعطاف‌پذیری بیشتری نیاز دارند، گزینه‌ای جذاب است. این سرویس با دستگاه‌های ویندوز، مک، لینوکس، اندروید و iOS سازگار است و تجربه‌ای باکیفیت و با تأخیر کم ارائه می‌دهد.

---

آینده بازی ابری

بازی ابری انقلابی در دنیای گیمینگ به شمار می‌آید که امکانات گسترده‌ای را برای کاربران فراهم کرده است. با وجود برخی چالش‌ها، این فناوری پتانسیل آن را دارد که به استاندارد اصلی بازی کردن در آینده تبدیل شود. اگرچه اکنون در مراحل ابتدایی قرار دارد، اما با توجه به پیشرفت‌های سریع در فناوری و زیرساخت‌ها، آینده‌ای روشن برای بازی ابری پیش‌بینی می‌شود.

بازی ابری به‌عنوان بخشی از آینده صنعت گیمینگ در حال رشد است. با پیشرفت فناوری‌هایی مانند اینترنت 5G و پردازش کوانتومی، انتظار می‌رود که چالش‌های فعلی مانند تأخیر و وابستگی به اینترنت بهبود یابد. همچنین، افزایش رقابت بین شرکت‌های بزرگ فناوری منجر به توسعه سرویس‌های بهتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر خواهد شد. برای اطلاعات بیشتر مقاله «تکنولوژی‌هایی که دنیای گیمینگ را متحول خواهند کرد» را مطالعه کنید.