بعد از کنار رفتن سایتهای دانلود فیلم با وجود اینکه تعدادی از آنها بازگشتند ولی ترجمه فیلم‌ها و انتشار زیرنویس آثار سینمایی بسیار کند شده است. این اتفاق به طور کلی وضعیت شغلی مترجم‌ها و نحوه دسترسی کاربران به زیرنویس‌ها را تحت تاثیر قرار داده و آنها حالا در یک شرایط خاص قرار دارند؛ حالا نه سفارش درست و حسابی از سوی سایت‌ها ارائه می‌شود و نه برخی مترجم‌ها دل و دماغ کار کردن دارند؛ از آن‌سو VODها وارد کار شده‌اند و برخی مترجمین با آنها همکاری می‌کنند ولی این همکاری به دل خیلی‌ها خوش نمی‌آید.
دو دسته شدن مترجم‌ها در مورد همکاری با VODها و خشم کاربران نسبت به این سرویس‌ها از جمله دلایل این مشکلات پیش آمده هستند؛ دلایلی که در ادامه در مورد آنها صحبت خواهیم کرد.
The Irishman نماد مبارزه با سانسور شد
اوج دو دسته شدن مترجم‌ها و خشم کاربران را می‌توان در مورد زیرنویس فیلم The Irishman مشاهده کرد. پیش از این گفتیم که بسیاری از کاربران از ترجمه نماوآ که حاوی سانسور است ناراضی هستند و برخی از مترجم‌ها نیز با کاربران در این مورد هم عقیده‌اند. یکی از جدیدترین دلایل خشم کاربران به پاک شدن نظرات منفی در مورد زیرنویس ویرایش شده فیلم The Irishman برمی‌گردد. آنها اعتقاد دارند که نماوآ با توجه به رابطه نزدیکی که با ادمین ایرانی سایت سابسین (سایت مرجع زیرنویس فارسی) دارد، نظرات منفی در مورد این زیرنویس را پاک کرده است.
یک فعال شناخته شده در حوزه زیرنویس فارسی که نخواست نامش فاش شود از جزییات پاک شدن نظرات مخالف در مورد زیرنویس سانسور شده The Irishman به ویجیاتو گفت:
در این سایت یک مدیر ایرانی به نام محمد حضور دارد که تنها کامنت‌هایی که حاوی فحاشی بودن را پاک کرده است. البته بعد از مدتی زیرنویس سانسور شده نماوآ هم پاک شد و مترجم‌ها زیرنویس جدیدی را آپلود کردند که سانسور کمتری نسبت به نسخه قبلی داشت.
در واقع در ابتدا مترجم‌ها زیرنویس سانسور شده The Irishman را روی سابسین منتشر کردند و بعد از واکنش منفی کاربران، نسخه کمتر سانسور شده‌ای از زیرنویس این فیلم با نسخه قبلی جایگزین شده است. بر کسی پوشیده نیست که سرویس‌های VOD به خاطر محدودیت‌هایی که دارند، زیرنویس‌ها را با سانسور استفاده می‌کنند. موضوعی که این مترجم هم آن را تایید می‌کند:
زیرنویس‌ها در نماوآ با سانسور منتشر می‌شوند. انتشار زیرنویس‌ها در سابسین هم به نفع مردم بود، اما با این واکنش‌ها در تصمیمشان مردد شدند.
او می‌گوید در نهایت نماوآ به خاطر واکنش منفی کاربران تصمیم گرفته تا زین پس زیرنویس‌های خود را روی سابسین منتشر نکند. البته دیگر کاربر فعال حوزه زیرنویس یعنی «آرین دراما» به عنوان یکی از افراد شناخته شده در حوزه ترجمه فیلم و سریال نظر دیگری در مورد پاک شدن کامنت خودش دارد:
کامنت‌ها پاک می‌شوند ولی من تا جایی که می‌توانم از اسمم برای روشن‌سازی عموم استفاده خواهم کرد.
نبود کپی‌رایت به زیرنویس فارسی هم صدمه زده
قبل از بسته شدن سایتهای دانلود، فیلم‌ها و سریال‌های روز با سرعت زیادی دارای زیرنویس فارسی می‌شدند. اتفاقی که دیگر رخ نمی‌دهد. طبق حرف‌های این فعال حوزه زیرنویس مهم‌ترین دلیل کم شدن زیرنویس‌های فارسی را از بین رفتن منابع درآمدی سایتهای دانلود فیلم دانست. البته طبق گفته‌های او هنوز تعدادی از مترجم‌ها حقوق دریافت می‌کنند:
سایتهایی هستند که در حال حاضر دیگر فعالیتی ندارند اما هنوز هم مترجمهای آنها حقوق دریافت می‌کنند.
تا زمانی که بحث پشتیبان مالی میان مترجم‌ها مطرح بود، تعداد افرادی که به انجام این کار علاقه‌مند بودند هم بیشتر از حالا بود و مطابق انتظار با کاهش سایتهای دانلود فیلم و کنار رفتن پشتیبان‌های مالی، تعداد زیرنویس‌ها هم کمتر شده است.
البته طبق گفته‌های آرین دراما، در زمان حضور سایتهای دانلود فیلم هم مترجمان با مشکل کسب درآمد روبرو بودند:
مزیت رقابتی سایتهای دانلود فیلم، ارائه هر چه زودتر و با کیفت‌تر زیرنویس‌های اختصاصی بود. اما طبیعتا زیرنویس کردن یک فیلم به تنهایی درآمد بالایی برای مترجمان فیلم و سریال نداشت. در نتیجه، آنها باید همزمان روی چند وبسایت و فیلم و سریال زمان می‌گذاشتند.
البته به عقیده آرین دراما زیاد بودن زیرنویس‌ها در آن زمان صرفا یک اتفاق خوب نبود زیرا با تعداد زیادی ترجمه طرف بودیم که از لحاظ کیفی وضعیت مناسبی نداشتند و حتی ممکن بود در بسیاری از موارد کاربر را در پیدا کردن یک زیرنویس مناسب گمراه کنند:
مشکل اصلی آن زمان اشباع دنیای زیرنویس بود و برای هر فیلم و سریال ساده‌ای بیش از سه، چهار زیرنویس منتشر می‌شد. آن‌هم غالبا از سمت افرادی که کوچک‌ترین تجربه و آموزشی در زبان انگیسی و ادبیات فارسی نداشتند.
این نکته را هم باید در نظر گرفت که با وجود قانون کپی رایت، تقریبا تمام ناشرهای فیلم برای آثار خود که در کشورهای مختلف به صورت قانونی منتشر می‌شوند، زیرنویس تهیه می‌کنند. از آن‌جایی که کمپانی‌های بزرگ نشر فیلم پشت تهیه این زیرنویس‌ها هستند، معمولا با آثار با کیفیتی طرف هستیم.
در ایران اما به دلیل عدم وجود قانون کپی‌رایت، باعث شده تا هیچ فیلم خارجی با مجوز رسمی در داخل کشور منتشر نشود و در نتیجه زیرنویس‌های فارسی هم همگی حالت غیررسمی دارند و در بسیاری از موارد ممکن است کیفیت لازم را نداشته باشند.
آرین دراما در مورد چنین وضعیتی می‌گوید:
برای مثال نتفلیکس در تمامی کشورهایی که کپی رایت را رعایت می‌کنند خدمات ارائه می‌دهد. در نتیجه فیلم و سریال هایی که در این سرویس قرار می‌گیرند مثلا در کشور عربستان همه دارای زیرنویس و حتی دوبله عربی هستند.
VODها نقش مهمی در آینده زیرنویس فارسی دارند
ورود VODها و استفاده آنها از مترجمهای کارکشته و شناخته شده در ازای پرداخت پول بهتر نسبت به سایتهای دانلود در حوزه زیرنویس باعث شده تا زیرنویس‌های با کیفیتی را شاهد باشیم؛ زیرنویس‌های با کیفیت‌تر که سانسور دارند. همین قضیه اختلافی را میان سرویس‌های استریم، گروهی از کاربران و تعدادی از مترجم‌ها به‌وجود آورده است.
در واقع می‌توان حدس زد بخش بزرگی از زیرنویس‌های بدون سانسوری که از فیلم‌ها و سریال‌های جدید به دست مخاطبان می‌رسد، تولیدی این دسته از مترجم‌ها است. در این میان بعضی از مترجم‌ها که علاقه‌ای به همکاری با VODها یا ترجمه رایگان ندارند هم کنار رفته‌اند.
مشکل اصلی گروهی از مخاطبان و مترجم‌ها با زیرنویس‌های VODها محتوای سانسور شده آنها است که ممکن است روی تجربه کاربر از فیلم و سریال مورد نظر تاثیر منفی بگذارد. برای مثال آرین دراما در مورد این قضیه می‌گوید:
مشکل من در مورد روندی است که منجر به شبیه شدن دنیای فیلم سریال به دنیای نشر کتاب خواهد شد و به شرایطی برسیم که مانند حوزه کتاب همه‌چیز باید از صافی از پیش تعیین شده عبور کند.
البته باید در نظر گرفت که فضای انتشار زیرنویس‌ها با فضای چاپ کتاب متفاوت است و دنیای محدود چاپ فیزیکی را با فضای گسترده اینترنت نمی‌توان مقایسه کرد. به همین دلیل احتمالا تا زمانی که سایتهای دانلود فیلم همچنان به فعالیت خود ادامه دهند، می‌توان انتظار داشت که زیرنویس بدون سانسور فیلم و سریال‌ها هم منتشر خواهد شد، هرچند با سرعتی کمتر از گذشته.
اختلاف دیگر میان سرویس‌های استریم و مترجم‌ها به استفاده بی اجازه از زیرنویس‌های مترجمهای آزاد توسط VODها برمی‌گردد. پیش از این هم در ویجیاتو خوانده بودیم که بخشی از مترجمین، اعتراض خود را به طرق مختلف به دست VODها رسانده‌اند، یا این موضوعات را در شبکه‌های اجتماعی نظیر توییتر نوشتند و یا با ایجاد کمپین‌هایی بین خودشان، این پلتفرم‌ها را تحریم کرده‌اند. در آن زمان پیگیری‌های ویجیاتو نشان می‌داد که این پلتفرم‌ها آمادگی همکاری منظم و دقیق با این مترجمین هستند تا این قبیل مشکلات دیگر رخ ندهد.
البته از گفته‌های مترجمی که نخواست نامش فاش شود می‌توان نتیجه گرفت که هنوز این اتفاق به طور کامل صورت نگرفته است:
در نماوآ، حدودا ۳۰ درصد از زیرنویس ها که اسم مترجمشان پاک شده، در حال اضافه شدن است.
او در پاسخ به این که چرا نماوآ در مورد استفاده بی اجازه پیمانکار از زیرنویس‌ها کاری انجام نمی‌دهد گفت:
نماوا گفته که پول زیادی برای انجام این پروژه به پیمانکار داده که این کار را بازبینی‌شده و با زیرنویس و دوبله تحویل دهد. برای همین آنها نمی‌خواستند دوباره برای چیزی که هزینه کرده‌اند، پول پرداخت کنند.
در شرایطی که هنوز قانون به طور مشخصی به حمایت از مترجمهای زیرنویس اشاره نمی‌کند، سخت است که انتظار عدم سواستفاده از آثار آنها را نداشته باشیم. همچنین با کنار رفتن سایتهای دانلود فیلم و از بین رفتن منابع مالی آنها انتظار می‌رود که دیر یا زود گروهی از مترجم‌ها که زیرنویس بدون سانسور در اختیار مخاطبان قرار می‌دهند هم کنار بروند.
بیشتر بخوانید:
- بازار زیرنویس فارسی کسادتر از همیشه است
- دادستانی کل کشور: فیلتر سایتهای غیرمجاز دانلود فیلم برای حمایت از حقوق معنوی هنرمندان است
- مدیرعامل صبا ایده: تاکنون بیش از یک میلیون و سیصد هزار دلار برای حق کپی‌رایت در فیلیمو هزینه کرده‌ایم
- نتفلیکس: ظاهراً نماوآ از من دزدی می‌کند!
- آیا واقعا وزیر ارتباطات در مساله خاموشی سرورهای سایتهای دانلود فیلم هیچ‌کاره است؟
- تورنت؛ آخرین گزینه کاربران برای دانلود فیلم و سریال
- مدیر یک سایت دانلود فیلم: به بیش از ۳۰۰۰ ترابایت آرشیو فیلم‌مان دسترسی نداریم
- یک منبع آگاه در گفتگو با ویجیاتو: راه برای بازگشت سایتهای دانلود فیلم وجود دارد
- مدیرعامل صباایده: سایتهای دانلود فیلم به خاطر مسئله «سانسور» بسته شدند نه کپی‌رایت
با توجه به خشم کاربران نسبت به نسخه سانسور شده زیرنویس‌ها و تصمیم سرویس‌هایی مثل نماوآ مبنی بر عدم انتشار این زیرنویس‌ها در سایت‌ها به صورت آزاد، احتمالا در نهایت با برهوتی در حوزه زیرنویس طرف خواهیم بود. سایتهای دانلود با وضعیتی که برایشان پیش آمده حاضر به سرمایه‌گذاری درست و درمانی روی ترجمه زیرنویس نیستند و بر اساس شنیده‌های ویجیاتو بسیاری از مترجمین بعد از قطعی اینترنت و قبل از آن، مسدودسازی سایتهای دانلود فیلم، نسبت به کار کردن رمقی ندارند.
اوضاع و احوال فعلی نشان می‌دهد که در آینده نه چندان دور احتمالا پیدا کردن یک زیرنویس مناسب برای فیلم‌ها و سریال‌های جدید کار بسیار سختی می‌شود. لازم به ذکر است که تلاش ویجیاتو برای صحبت با مسئولین نماوا بی‌نتیجه ماند و نتوانستیم نظر آنها را در این باره جویا شویم.
subscene.com سایت اصلی دانلود زیرنویس به تمام زبانهاست. البته چنذ ماهیه که فیلتر شده. من برای سایت فیلم ترجمه می کردم ولی رایگان. پولی ب ما نمی دادن
یعنی شما هم رفتی به کاهدون زدی! آخه آرین دراما؟
این آقا خودش بانی بسته شدن چندین تا انجمن خوب قدیمی بود! این آقا چون مدیریت فارسی‌ساب رو بهش ندادن تیم فارسی‌ساب رو قاپ زد. این آقا انجمن‌ها رو به جون هم می‌انداخت. این آقا وبگاهی درست کرده بود به نام گاراژ که توش زیر و بالای مترجمهای همکارش رو می‌گفت.
این آقا مسئول از بین رفتن نصف ترجمه‌های رایگان و رفتن مترجمهای خوب از دنیای ترجمه است. حالا واسه ما لباس رابین‌هود پوشیده؟
وضع ما رو ببین که شاه گرگ‌ها میاد به گرگ‌ها طعنه می‌زنه.
سر اون قضیه زیر نویس Irishman به خاطر دادن ریت بد به اون زیر نویس اکانت من بن شد. بعد از پیش اومدن این جریان و قطع شدن اینترنت و فیلتر شدن سایت های دانلود تمام فیلم و سریال ها رو از تورنت دانلود میکنم و با زیر نویس انگلیسی می بینم.
کار راحت تر اینه که زبانت رو تقویت کنی و نیازی به این جماعت کلاش نداشته باشی.
درود بر تمامی دوستان و اساتید
من همیشه گفتم و میگم “حکومت های فاسد برآمده از مردمان و ملت فاسد است” ای کاش این جماعت تو روی مردم نگاه نمیکردن و حرف از آزادی بزنن این جماعت حتی با زیر نویس غیر سانسور شده هم تحریک میشن چه برسه به فیلم !!!! اینقدر افکاشون بیمارگونه و کثیفه که همه رو به کیش خود میپندارن
من خودم سایت زیرنویس به نام فایل ایران داشتم با شروع سایت ایران فیلم و تاینی موی بود و این دوتا سایت هم از زیرنویس های من استفاده میکردن
بعد یک دستور از مراجع قضایی برای من امد که سایت ببند وگرنه زندانی میشی
من هم تازه داشتم رتبه خوبی پیدا میکردم و به ۵۰۰ سایت اول ایران میرسیدم
بعد دیدم پول توش نیست
تبلیغات نمیشه گرفت منم سایت بستم و مترجمین که با من کار میکردن اونا هم دیگه همکاریشون قطع کردن
کلا تو ایران نمیشه فعالیت اینترنتی کرد همه چیز جرم حساب میشه
این آقای آرین چنان از خودش تعریف می‌کنه که انگار خیلی حالی‌شونه. کسی که اندک سواد انگلیسی داره، کاملاً متوجه میشه که زیرنویس‌هاشون غلط‌های بسیاری دارن و صرفاً چون از قدیم شناخته شده هستن مردم می‌گن مترجم خوبیه. ایشون قطعاً یکی از بدترین کیفیت‌های ممکن رو بین همه دارن. تنها کافیه زیرنویس‌های سریال گیم آو ترونز ایشون رو ببینید و بسنجید که چقدر غلط ترجمه کرده.
درد ایشون هم این نیست که زیرنویس سانسور میشه. صرفاً اینه که چرا اول از همه نتونسته وارد VODها بشه و رقبا و کسانی که ایشون باهاشون مشکل دارن، زودتر وارد شدن و پست گرفتن و الان راه ورود ایشون بسته هست.
در نهایت اینکه اگر مردم می‌خوان زیرنویس بدون سانسور و با کیفیت بالا ببینن، باید هزینه کنن. محلی باشه که مترجم بتونه زیرنویس خودش رو بذاره و مردم بخرن این زیرنویس‌ها رو و از مترجم‌ها حمایت کنن. وگرنه هر فیلم ۶-۷ ساعت ترجمه‌اش طول می‌کشه و با این اوضاع مملکت برای هیچ کس نمی‌صرفه که کارش رو رایگان بذاره. متاسفانه مردم نشون دادن که حاضر نیستن سر این جور چیزها هزینه کنن! بنابراین همه چیز با خودشونه!
فقط احمقها میرن از نماوا و غیره فیلم سانسوری میبینن که باعث بشن اینا گنده بشن تا حدی که با پول و رشوه و پارتی بزنن کل سایتهای فیلم رو تعطیل کنن و این احمقها همیشه وجود داشتن چه ۴۰ سال پیش و همیشه باعث از بین رفتن همه چیز ما شدن و روزی دستم برسه نابودشون میکنم و خانوادشون که هیچ به گربه و مورچه روی بالای دیوارشون هم رحم نمیکنم
برای زیرنویس کردن هر فیلم چه دستمزدی میدن به مترجم؟ شاید بشه راه حل بهتری پبدا کرد از طریق اسپانسر خارج از ایران
به نظرم مشکل یه سریا الان اینه که چرا سایتهایی مثل نماوا نرفتن سراغ اونا تا خودشون بتونن سود ببرن از این قضیه. وگرنه کسایی که از قبل تو محیط مترجمهای فیلم و سریال و انجمنهای قدیمی بودن با اخلاق تک تک این افراد و دغدغه هاشون آشنایی دارن. بر فرض که بیان رو سابسین زیرنویس سانسورشده بذارن، وقتی زیرنویس بدون سانسور هم باشه، چه اشکالی داره؟ بالاخره مخاطب میره سراغ اونی که از همه بهتره. همونطور که از قدیم برای هر فیلم و سریال ۱۰ قلم زیرنویس بود و کسی هم شاکی نمیشد چرا فلانی این مدلی ترجمه کرده، در حالی که همون زمان هم خیلیا سانسور خودکار انجام میدادن. تنها فرقش اینه که الان پای پول اومده وسط و پول ارزش سر و صدا و جلب توجه رو داره.
در واقع ۴۰ درصد ترجمه ها رو کسانی می کنند که شغل اصلی شون نیست و درامدی از این کار ندارن ولی خب درمورد ۶۰ درصد بقیه که زندگی شون از این راه می چرخه که آرین دراما هم جزوشون هست مثل سابق نخواهد شد و ترجمه های کمتری خواهیم دید البته ایشون هم علاقه به همکاری با اون سایت ها دارن ولی چون اختلافاتی با پیمانکار و مترجمهایی که زودتر وارد اونجا شدن دارن نتونستن
وقتی تو ساب سین می بینی چند تا زیرنویس هست، باید بری سراغ اسم مترجم که فکر کنم دیگه همه بهترین ها رو میشناسن
خیلی خوب شد که اسم آرین دراما رو توی مقالتون نوشتید.ایشون یکی از بهترین زیرنویس کننده های فیلم هستن و در دانلود زیرنویساشون نباید شک کرد.امیدوارم که حداقل این یکی واسه ما باقی بمونه.
در آخر پیشنهاد من اینه که زبانتون رو قوی کنید و مثل یک خان فیلم تماشا کنید!
هوووف خسته شدیم خدایی تفریحمون فیلمه اینو از ما گرفتن امیدوارم نابودی باعث و بانی این وضع رو با چشمام ببینم
به هر حال احتمالش کم نیست. مجبوریم به زیرنویس انگلیسی کوچ کنیم. اینطوری انگلیسیمون هم تقویت میشه. توفیق اجباریه ولی در ذات قضیه که پشتش یه حرکت مستبدانه است فرقی ایجاد نمیشه.