وقتی تصمیم به خرید یک مانیتور جدید می‌گیرید، با انواع و اقسام ویژگی‌ها و خصوصیات سخت افزاری مختلف مواجه می‌شوید. البته خصوصیات بارزی مانند ابعاد تصویر هستند که نیازی به شناخت ندارند و به صورت بدیهی آن‌ها را می‌شناسیم. اما در این بین برخی خصوصیات مانند مدت پاسخ‌دهی تصویر یا Monitor’s Response Time وجود دارند که شناخت کمی از آن‌ها داریم و در تجربه گیمینگ ما نیز بسیار موثرند.
در این مطلب با ویجیاتو همراه باشید تا به بررسی مدت پاسخ‌دهی مانیتور و تاثیرش روی تجربه گیمینگ شما بپردازیم.
پاسخ مانیتور درواقع مدت زمانی است که طول می‌کشد تا مانیتور شما از یک رنگ روی رنگ دیگر سوییچ کند. در اصل این خصوصیت به واسطه اندازه‌گیری زمان سوییچ کردن رنگ مانیتور از سفید به مشکی و دوباره به سفید اندازه‌گیری می‌شود که در حد چند میلی‌ثانیه است. سرعت پاسخ یک LCD معمولی معمولا زیر ده میلی‌ثانیه است که در این بین محصولاتی هستند که سرعتشان حتی به یک میلی‌ثانیه نیز می‌رسد.
البته تمام برندهای دنیا با چنین معیاری برای سنجش سرعت پاسخ مانیتور موافق نیستند. برخی آن را سرعت سوییچ کردن تمام صفحه پنل LCD از مشکی به سفید، برخی از مشکی به سفید به مشکی و درنهایت برخی دیگر آن را از خاکستری به خاکستری توصیف می‌کنند. درهرصورت، هرچه مدت پاسخ‌دهی مانیتور کمتر باشد بهتر است. به این خاطر که این مسئله موجب کاهش اثراتی مانند Blurring یا Ghosting در تصویر می‌شود.
توجه داشته باشید که مدت پاسخ‌دهی مانیتور نباید با میزان رفرش ریت تصویر اشتباه گرفته شود. شاید مشابه به نظر برسند، اما رفرش ریت (نرخ به روز رسانی) به معنی تعداد دفعاتی است که صفحه نمایش طی یک ثانیه تصویری جدید را نشان می‌دهد و با واحد هرتز (Hertz) سنجیده می‌شود. بیشتر مانیتورها رفرش ریتی بالغ بر ۶۰ هرتز دارند، درحالی که برخی بسیار بالاترند و در این مورد به خصوص، عدد بالاتر بهتر است. البته همانطور که پیش‌تر گفتیم، درخصوص مدت پاسخ‌دهی مانیتور هرچه این زمان کمتر باشد بهتر است.
چرا مدت پاسخ‌دهی کمتر اهمیت دارد؟
بیشتر کاربران حتی از وجود چنین خصوصیتی در صفحه نمایش خود مطلع نیستند، چرا که در بیشتر مواقع مدت پاسخ‌دهی مانیتور اهمیتی ندارد. برای مثال زمانی که مشغول گشت و گذار در سطح اینترنت هستید، ایمیل‌هایتان را پاسخ می‌دهید، متنی را در وُرد تایپ می‌کنید یا مشغول ویرایش عکستان در فتوشاپ هستید. در چنین شرایطی تاخیر میان سوییچ کردن رنگ‌ها توسط صفحه نمایشتان آنقدر سریع است که شما متوجه چیزی نمی‌شوید.
حتی هنگام پخش یک فایل ویدیویی روی مانیتورها و تلویزیون‌های جدید، آنقدر تاخیر کم است که بیننده متوجه چیزی نمی‌شود. درواقع انتظارات بالا درمورد سرعت پاسخ مانیتور برای مصارف گیمینگ است. برای گیمرها، هر میلی‌ثانیه ارزشمند است. حتی ممکن است همین زمان فوق‌العاده کوتاه که متوجه گذرش نمی‌شویم نتیجه برد یا باختمان را رقم بزند. مخصوصا در بازی‌های شوتری مانند Rainbow Six: Siege که در یک رفت و برگشت سریع، ممکن است کشته شوید یا کسی را بکشید.
درنتیجه برای گیمرهایی که می‌خواهند از هر نظر وضعیت بهتری داشته یاشند، مدت پاسخ‌دهی مانیتور بین ۱ الی ۵ میلی‌ثانیه ایده‌آل است. حتی اگر لازم شود برای رسیدن به این محدوده زمانی، هزینه بیشتری پرداخت کنند.
کدام دسته از مانیتورها سریع‌ترند؟
درخصوص لپتاپ یا موبایل، شما انتخابی برای خرید یک محصول با مدت پاسخ‌دهی پایین را ندارید. اما اگر می‌خواهید برای پی‌سی گیمینگتان یک مانیتور خریداری کنید، بدیهی است که سراغ سریع‌ترین پنل موجود بروید. در حال حاضر اکثر مانیتورها با سه پنل زیر ساخته می‌شوند:
پنل TN یا Twisted Nematic: گران قیمت نیست، اما به صورت کلی طیف رنگی ضعیفی دارد. LCDهای مجهز به این پنل سریع‌ترین مدت‌های پاسخ‌دهی را در بازار دارند. به همین خاطر مانیتورهای گیمینگ نوع کم‌رنگ‌تر پنل‌های TN را برای رسیدن به مدت پاسخ‌دهی کمتر انتخاب می‌کنند.
پنل IPS یا In-Plane Switching: کمی گران‌تر و البته با دقت رنگی بالاتر، مانیتورهای IPS به درد کاربرانی می‌خورند که کارهایی مشابه طراحی گرافیکی، ویرایش ویدیو، عکاسی و به صورت کلی هر کاری که نیازمند دقت بالای رنگی است انجام می‌دهند. این دسته از پنل‌ها مدت پاسخ‌دهی بالاتری نسبت به پنل‌های TN دارند و به ندرت برچسب گیمینگ به آن‌ها زده می‌شود.
پنل VA یا Vertical Alignment: پنل‌های جدیدی که تلاش می‌کنند مدت پاسخ‌دهی سریع پنل‌های TN را با دقت رنگی مناسب پنل‌های IPS ادغام کند. درواقع چیزی بینابین این دو پنل. امروزه بسیاری از مانیتورهای گیمینگ با این پنل ساخته می‌شوند و رفرش ریتی بالغ بر یک میلی‌ثانیه دارند.
اگر سرعت برای شما اهمیت ویژه‌ای دارد، بهتر است سراغ پنل‌های TN یا VA بروید. گرچه پنل‌های IPS گیمینگ وجود دارند، اما بسیار کمند و گران‌قیمت. همچنین این دسته از پنل‌ها به سرعت دو دسته دیگر حتی نزدیک هم نمی‌شوند. همیشه می‌توانید اطلاعات مشخصات پنل یک مانیتور را از قسمت توضیحات فروشگاه‌های آنلاین یا از روی جعبه مانیتور مشاهده کنید.
اما نکات منفی درخصوص سرعت پاسخ مانیتور چیست؟
برای رسیدن به یک مدت پاسخ‌دهی چشمگیر، اغلب مانیتورهای گیمینگ برخی فرآیندهای پردازش تصویر را قربانی می‌کنند. از این فرآیندها می‌توان به قابلیت تصحیح رنگ مانیتور، روشنایی تصویر بیشتر، فیلترهای کاهش دهنده نور آبی و… اشاره کرد. به همین خاطر وقتی به دنبال مانتیوری با مدت پاسخ‌دهی کم هستید، بدانید روشنایی تصویر پایین و کیفیت رنگ کمتری نصیبتان می‌شود.
آیا صلاح است که یک مانیتور با سرعت پاسخ کم بخرید؟
ارزشش را دارد؟ برای بسیاری از گیمرها، نه واقعا. اگر بیشتر اوقات مشغول تجربه کردن بازی‌های تک نفره هستید و اصلی‌ترین رقیبتان هوش مصنوعی کامپیوتر است، ارزشش را ندارد تا بخاطر کمتر کردن اثراتی مانند Ghosting هزینه‌ای گزاف پرداخت کنید. از طرفی حتی بازی‌های آنلاین و کژوالی مانند ماینکرفت نیز نیازی به یک مدت پاسخ‌دهی تصویر پایین ندارند و عملا در تصویری که مشاهده می‌کنید به سختی ممکن است متوجه تاخیر شوید.
اما صحبت از بازی‌های آنلاین شد، پس توجه کنید که اگر سرعت اینترنت شما ضعیف است و درنتیجه پینگ بالایی دارید، مدت پاسخ‌دهی مانیتور هیچ تاثیری نخواهد داشت. وقتی پینگ شما ۱۰۰ میلی‌ثانیه است و از یک مانیتور بسیار کند با سرعت پاسخ ۱۰ میلی‌ثانیه استفاده می‌کنید، به هیچ عنوان متضرر نمی‌شوید. چون عملا پینگ بالای شما کند بودن مدت پاسخ‌دهی مانیتورتان را پوشش می‌دهد.
اما درصورتی که مجهز به یک اینترنت فوق سریع هستید و به صورت مداوم بازی‌های پرسرعت آنلاین مانند Rainbow Six: Siege یا Overwatch را بازی می‌کنید، حتی میلی‌ثانیه‌ها نیز برایتان ارزشمند می‌شوند. این مسئله درخصوص کنسول‌های بازی و تلویزیون‌ها نیز صدق می‌کند (برخی از تلویزیون‌ها قابلیت Game Mode دارند که سرعت مدت پاسخ‌دهی را کاهش می‌دهد).