هالیوود هر سال سود پرفروشترین انیمیشنهای سینمایی را به خزانه تمامنشدنیاش اضافه میکند. آنها در جذب هر مخاطبی از هر نقطهای از جهان، بیش از حد موفق هستند. اما برای هواداران واقعی دنیای رنگارنگ انیمیشنها، هالیوود فراتر از یک سرگرمی معمولی نیست. شاید همه هواداران انیمیشن به تماشای برترین انیمیشنهای هالیوودی نشسته باشند اما در نهایت، انیمیشنهای غیرهالیوودی برنده رقابت واقعی هستند.
انیمیشنهای غیرهالیوودی به شکلی جادویی، خیرهکننده به نظر میرسند. برای روایت داستانشان، عجلهای ندارند. در شخصیتپردازی، ادعای غیرممکن نمیکنند. نمیتوانند ساده باشند و نمیخواهند سرگرمکننده باشند. انیمیشنهای غیرهالیوودی برای تامل مخاطب ساخته میشوند، نه برای سرگرمکردن او. در خارج از استودیوهای گرانقیمت آمریکایی، مطرحکردن حرف کارگردان اهمیت بیشتری از برگرداندن پول تهیهکننده دارد. این ترکیب همیشه برنده، در یک دهه اخیر نتایج بینظیری داشته است. حالا که ویروس کرونا همه ما را خانهنشین کرده و قرنطینه خانگی بهترین راه برای حفظ سلامتی است، با ویجیاتو همراه باشید تا برترین انیمیشنهای غیرهالیوودی یک دهه اخیر را بررسی کنیم.
فرانسویها در سالهای اخیر ثابت کردهاند اگر یک کشور اروپایی قرار باشد حرفهای متفاوتی در دنیای انیمیشن مطرح کند، آنها میتوانند این مسئولیت دشوار را قبول کنند. جدیدترین ساخته جرمی کلپین نخستین بار در هفتاد و دومین جشنواره فیلم کن اکران شد و استقبال شدید مخاطبان، نشان داد یک انیمیشن فرانسوی دیگر را باید به لیست طولانی انیمیشنهای موردعلاقهمان اضافه کنیم. داستان عاشقانه و سورئال انیمیشن، درباره یک دست است. این دست قطعشده از یک آزمایشگاه فرار میکند و مخاطب را با مسیر حیاتش همراه میکند. حالا که نام فرانسه مطرح شد، احتمالا باید حدس بزنید با انیمیشنی ساده و بیآرایش مواجه هستیم که تمرکزش را بر روی داستان قرار داده است.
داستان زندگی مردم جنگزده افغانستان، احتمالا انتخاب خوبی برای یک انیمیشن نیست. اما دنیای تصاویر متحرک همیشه شبیه به سیندرلا و هرکول نمیماند. نورا تومی، کارگردان ایرلندی با همراهی همکاران کانادایی و لوکزامبورگیاش، یکی از برترین انیمیشنهای غیرهالیوودی دهه اخیر را ساخته است. داستان انیمیشن درباره خانوادهای در روزهای خونین افغانستان است که برای یک زندگی معمولی، باید جنگهای نیابتی را تحمل کنند. غم نان و خاورمیانه همیشه در جنگ، سوژهای است که هنرمندان غربی میتوانند به راحتی آن را نابود کنند. اما این انیمیشن که براساس کتابی به همین نام نوشته شده، مسئولیتش را به خوبی مدیریت میکند. اگر به تماشای انیمیشنهایی که میتوانند قلبتان را تکان دهند علاقهمند هستید، همین حالا The Breadwinner را صدر لیست طولانیتان قرار دهید.
در سرزمین آفتابهای ابدی، انیمیشن صرفا یک هنر معمولی نیست. موکوتو شینکای، انیماتور و کارگردان ژاپنی هم یکی از دهها هنرمندی است که این حقیقت را درک میکند. احتمالا بهترین اثر عمر او، لیاقت حضور در لیست برترین انیمیشنهای غیرهالیوودی دهه اخیر را دارد. انیمهای سرشار از تصاویر خیرهکننده که داستان عاشقانهاش را همگام با قابهای زیبا روایت میکند. موسیقی Your Name به شکل تحسینبرانگیزی انیمه را کامل میکند. حتی اگر از انیمههای ژاپنی خاطرات خوبی ندارید، نمیتوانید در مقابل این ساخته ارزشمند شینکای ایستادگی کنید.
شاید این انیمیشن 65 دقیقهای فرانسوی-سوییسی باید برنده مدال طلای رقابت بهترین انیمیشنهای غیرهالیوودی دهه اخیر باشد. داستان پسربچهای غمگین اما احساسی که در کنار مادر بداخلاقش زندگی میکند. پسرک ناخودآگاه باعث مرگ مادرش میشود و حالا باید ادامه زندگیاش را در یتیمخانه دنبال کند. شخصیتپردازی Zucchini نظیر ندارد. داستانش، سرشار از مفاهیم عمیق است. تصاویر اگرچه حاصل استاپموشن هستند اما حرفهای بسیاری دارند. احتمالا پس از تنها یک ساعت تماشای انیمیشن، به شکل غمانگیزی عاشق آن شدهاید. روایت ساده اما عمیق آن شاید در تاریخ انیمیشنسازی یک مورد نادر باشد.
میشل دودک دویت پس از Father and Daughter و جایزه اسکار بهترین انیمیشن کوتاه، ثابت کرد تواناییهای بینظیری دارد. او در سال 2016 با همکاری استودیو گیبلی، انیمیشنی ساخت که بیشباهت به انیمیشن کوتاه پرافتخارش نبود. داستان The Red Turtle درباره مردی است که در جزیرهای فقیر گیر افتاده اما اگر اراده کند، میتواند یک زندگی بینظیر داشته باشد. انیمیشن در 81 دقیقهاش علاقهای به توضیح بیشتر داستان شخصیت اصلیاش ندارد و تمرکز را بر روی تنهایی و انزوای او قرار میدهد. این ویژگی طلایی آثار دودک دویت است. اگر به آثار استودیو گیبلی علاقهمند هستید، باز هم باید بدانید برقراری ارتباط با این انیمیشن دشوار به نظر میرسد.
چرا انیمیشنهای فرانسوی را دوست داریم؟ چون با بهرهگیری از داستانهای شیرینی که میسازند، تقریبا هیچ محدودیتی برای مخاطب ایجاد نمیکنند. باز هم یکی از متفاوتترین انیمیشنهای غیرهالیوودی دهه اخیر، متعلق به فرانسویها است. دخترکی به نام آوریل با خانواده و گربه سخنگویش، داروین زندگی میکند. والدین و البته پدربزرگ آوریل، دانشمند هستند. آنها در تلاش هستند تا فرمولی را کشف کنند تا قدرتهای زیادی به موجودات جهان ببخشد. اما این تحقیقات کاملا غیرقانونی است. درام فانتزی و علمی تخیلی انیمیشن، در هر دقیقه تماشاگرش را خیره نگه میدارد.
یک شاهکار 16 دقیقهای دیالوگمحور که تا مرحله نامزدی جوایز آکادمی اسکار هم پیش میرود، لایق ستایش نیست؟ دختربچهای به نام امیلی با شخصیتی آشنا میشود که ظاهرا همان هویت اوست اما بیش از 220 سال بعدتر. جزییات پیچیده انیمیشن، نه متناسب با زمان کوتاه آن است و نه با دنیای ساده آن ارتباطی دارد. دیالوگهای تاملبرانگیز World of Tomorrow میتواند دقایقی طولانی تماشاگرش را درگیر کند.
برزیلیها در صنعت سینما، نگرانیهای لایق احترامی دارند. این انیمیشن 80 دقیقهای، روایتگر داستان پسربچهای در دل طبیعت است. پسرک که زندگی طبیعی، ساده و جذابی دارد و با حیوانات در ارتباط است. اما مهاجرت کاری پدر او به شهر، زندگی پسر روستایی را برای همیشه تغییر میدهد. او با خانوادهاش خداحافظی میکند تا برای چالشی بزرگ روستا را ترک کند. اما تصور او از شهر، با همه معیارهایش برای زندگی متفاوت است. دیالوگهای محدود انیمیشن، کمی آن را حوصلهسربر میکند اما باز هم اثری ارزشمند است.
اگر هایائو میازاکی یک انیمیشن یک دقیقهای صامت هم بسازد، میدانیم سرشار از زندگی و جذابیت است. میازاکی گفته بود این اثر را برای پسربچهای ساخته که البته انیمیشن را کاملا درک نکرده اما آن را دوست داشته است؛ بهانه خوبی برای هواداران یکی از بهترین کارگردانان تاریخ انیمیشن که دوباره شاهکاری بیبدیل از او تماشا کنند. مانند سایر آثار میازاکی، این انیمیشن هم یک ساخته شخصی نیست. حتی وقتی درگیر تاریخ و ملیگرایی میشود.
باز هم یک انیمیشن ساده فرانسوی که حرفهای زیادی برای گفتن دارد. انیمیشن که از کتابی به همین نام اقتباس شده، داستان دوستی باورنکردنی یک خرس و یک موش را روایت میکند. طراحی آب رنگ ساده انیمیشن، با تمدن انسانی حیوانات و رفتارهای متمدنانه آنها همسو شده است.
بیشتر بخوانید:
مری و مکس هم لایق بود داخل این لیست باشه. mary and max ساخته کشور استرالیاست و به کارگردانی آدام الیوت. واقعا انیمیشن زیبایی بود پیشنهاد می کنم حتما ببینید، البته اصلا به کودکان پیشنهادش نمی کنم.
اگه بخوام اثری کودکانه تر و خانوادگی بگم بنطرم روباه بد گنده و دو قصه دیگر گزینه عالیه.
من از این لیست your name و نان آور رو دیدن
واقعا نان آور جالب و تکان دهندس ببینین.اسدویل نمیکنم خودتون ببینین
سه چهارتاشو دیدم و واقعا خوب بودم. ترغیب شدم باقی فهرستم ببینم.
عاشق موسیقی آخر انیمیشن my life as a courgette شدم
انیمه your name خیلی عالیه. همین چند روز پیش دیدمش