سخت‌افزار کامپیوترهای گیمینگ در سال ۲۰۲۰ به کدام سمت می‌رود؟

طی ۱۲ ماه اخیر شاهد پیشرفت‌های جالبی در زمینه کامپیوترهای شخصی بودیم. برای مثال AMD از اولین و دومین سری از کارت‌های گرافیک مبتنی بر معماری ۷ نانومتری NAvi رونمایی کرد، شاهد SSDهایی با قیمت کمتر و ظرفیت بیشتر بودیم، نسل سوم پردازنده‌های رایزن از راه رسیدند و رم‌های DDR4 مقرون به صرفه‌تر از هر زمان دیگر شدند. اما سال ۲۰۱۹ به پایان رسیده و حالا این سوال پیش می‌آید که در سال ۲۰۲۰ شاهد چه پیشرفت‌هایی در حوزه سخت‌افزارهای پی‌سی خواهیم بود؟

سوال خوبیست، و راستش را بخواهید پاسخی کاملا واضح برایش نداریم. اما می‌توان با توجه به فعالیت‌های فعلی و شایعاتی که به گوشمان رسیده چند حدس بزنیم. تنها چیزی که می‌توانیم با قطعیت کامل بگوییم اینست که گیمینگ روی پی‌سی قدرتمندتر از همیشه ادامه خواهد یافت.

اما اگر دقیق‌تر شویم، چندین سخت‌افزار برای کامپیوترهای شخصی در دست توسعه است که می‌توانند پی‌سی گیمینگ را در سال ۲۰۲۰ بهبود فراوان ببخشند و سایرین هم تاثیری هرچند اندک خواهند گذاشت. مقاله پیش روی شما، انتظارات ما از سال ۲۰۲۰ است؛ به مطالعه‌اش ادامه دهید.

AMD هم به سراغ رهگیری پرتو می‌رود

در تمام طول سال ۲۰۱۹، رهگیری بلادرنگ پرتو در بازی‌های ویدیویی به صورت تمام و کمال به کمک انویدیا و کارت‌های گرافیک سری GeForce RTX میسر شد. از لحاظ فنی، برخی از آخرین کارت‌های سری GTX انویدیا هم از رهگیری پرتو پشتیبانی می‌کنند،‌ اما بدون سخت‌افزار اختصاصی رهگیری پرتو (یعنی هسته‌های RT) بیشتر از اینکه در عمل قادر به ارائه‌اش باشند، در تئوری چنین قابلیتی دارند. در هر صورت، انویدیا تا امروز تنها بازیگر در قلمروی رهگیری پرتو بوده، اما این رویه احتمالا در سال ۲۰۲۰ تغییر خواهد کرد.

بیشتر بخوانید:

• رهگیری پرتو چیست و برای بازی‌های ویدیویی به چه معناست؟
• بهترین محصولات گیمینگ معرفی شده در CES 2020 را بشناسید

می‌گوییم «احتمالا» چون شاید AMD بسته به شرایط تصمیم بگیرد سخت‌افزار Navi بهره‌مند از چیپ رهگیری پرتو را اوایل ۲۰۲۱ عرضه کند. چیزی که به طور یقین می‌دانیم اما اینست که رهگیری پرتو به معماری Navi خواهد آمد. این را می‌دانیم چون سونی تایید کرده پلی استیشن ۵ به پردازشگر گرافیکی Navi مجهز بوده و از رهگیری پرتو پشتیبانی می‌کند. و اگر این برایتان کاقی نیست، مدیرعامل ای‌ام‌دی در ماه ژانویه ۲۰۱۹ رسما تایید کرد که سخت‌افزار رهگیری پرتو برای مدت‌های طولانی در دست توسعه بوده.

در حال حاضر نمی‌توان مطمئن بود که این ورژن از Navi با سخت‌افزار اختصاص یافته به رهگیری پرتو قبل از پلی استیشن ۵ در ماه‌های پایانی ۲۰۲۰ عرضه می‌شود یا بعد از آن. حدس ما اولین گزینه است. تصورش سخت است که ای‌ام‌دی یک پردازشگر گرافیکی Navi دیگر را بدون پشتیبانی از رهگیری پرتو عرضه کند و گیمرها هم عادت به این ندارند که کنسول‌ها قدرتمند از بهترین سخت‌افزار پی‌سی موجود در بازار باشند.

بنابراین همین حالا که داریم مطلب را می‌نویسیم نظرمان تغییر کرد. «احتمالا» را فراموش کنید. ای‌ام‌دی قطعا رهگیری پرتو را در سال ۲۰۲۰ به کامپیوترهای شخصی خواهد آورد.

پردازشگرهای گرافیکی ۷ نانومتری انویدیا

تا به اینجای کار، انویدیا نیاز چندانی به بهبود هرچه بیشتر نودهای پردازشی نداشته است، چون AMD نتوانسته تاج پادشاهی را از روی سر این غول سبز دنیای سخت‌افزار بردارد. GeForce GTX 2080 Ti کماکان بهترین کارت گرافیک بازار است و اگر یک GeForce RTX 2080 Ti Super هم ساخته شود، انویدیا به شکلی همه‌جانبه دست بالا را خواهد داشت. اما علی‌رغم تمام این‌ها، اعتقاد داریم انویدیا در سال ۲۰۲۰ به سراغ فرآیند ۷ نانومتری خواهد رفت.

البته ای‌ام‌دی هم بیکار ننشسته. اگرچه Radeon RX 5700 XT سریع‌ترین کارت گرافیک کره خاکی نیست، در رنج خودش محصولی عالیست. ورژن بعدی Navi هم گامی بلندتر برخواهد داشت و انویدیا هم با کارت گرافیک خودش به آن پاسخ خواهد داد. با حرکت به سمت فرآیند ۷ نانومتری، انویدیا می‌تواند قابلیت‌ها و قدرت بیشتری را در پردازشگرهای نسل بعد خود جای دهد.

برخلاف آنچه اخبار افشایی و شایعات می‌گویند، هیچکس واقعا نمی‌داند که مشخصات سخت‌افزار نسل بعدی GeForce RTX 3080 چه خواهد بود. هرکسی که ادعایی در این زمینه دارد، اطلاعات را از خودش در می‌آورد. با این حال می‌توانیم منتظر هسته‌های RT بیشتر برای رهگیری پرتو، هسته‌های CUDA بیشتر برای وظایف رایج گرافیکی و هسته‌های Tensor بیشتر برای یادگیری ماشینی باشیم. فرکانس بالاتر هم محتمل است و شاید پردازشگر انویدیا برای نخستین بار به فرکانس کاری بالاتر از ۲ گیگاهرتز دست پیدا کند.

PCI Express 4.0 کماکان بی‌اهمیت خواهد بود

بگذارید همین حالا تکلیف را روشن کنیم، PCI Express 4.0 تاثیر معناداری بر کامپیوترهای شخصی سال ۲۰۲۰ نخواهد گذاشت. PCIe 4.0 خیلی ساده در قلمروی گیمینگ اهمیتی ندارد و همین رویه تا پایان سال ادامه خواهد یافت.

البته منظور این نیست که توسعه‌دهندگان سخت‌افزار باید بیخیال PCIe 4.0 شوند. ای‌ام‌دی همین حالا با نسل سوم پردازنده‌های رایزن که از چیپست X570 بهره می‌برند این تکنولوژی را در آغوش گرفته. اصلی‌ترین مزیت آن، مسیرهای پرسرعت‌تر است که راه برای استفاده همزمان از چندی SSD پریمیوم و پهنای باند بیشتر برای کارت‌های گرافیک هموار می‌کند.

با این حال، PCIe گلوگاهی برای گرافیک نیست و گرچه SSDهای PCIe 4.0 فعلی به سرعت انتقال فایل ۵۰۰۰ مگابایت بر ثانیه می‌رسند و SSDهای سریع‌تر هم در راهند، عملا تفاوتی در گیمینگ به وجود نمی‌آورند؛ حتی در قیاس با SSDهای مبتنی بر SATA که بیشینه سرعت ۵۸۰ مگابایت بر ثانیه دارند.

اینتل و فرآیند ۱۰ نانومتری روی دسکتاپ

یادتان هست زمانی را که کَنون لیک قرار بود دوران پردازنده‌های ۱۰ نانومتری را برای اینتل رقم بزند اما در نهایت تاخیر خورد و سپس کنار گذاشته شد؟ اگرچه کنون لیک هیچوقت روشنایی روز را ندید، اینتل در سال ۲۰۲۰ پردازنده‌های دسکتاپ ۱۰ نانومتری خواهد ساخت. این موضوع را منابع موثق نزدیک به اینتل تایید کرده‌اند و می‌گویند قرار است از نتیجه کار اینتل حیرت‌زده شویم.

لازم نیست این مسئله را به سختی باور کنید. بله، اینتل برای مدتی طولانی که به نظر شبیه ۱۰۰ سال می‌رسد در حال استفاده از فرآیند ۱۴ نانومتری بوده، اما با پردازنده‌های سری آیس لیک بالاخره شاهد سیلیکون‌های ۱۰ نانومتری اینتل خواهیم بود.

آنچه سخت‌تر است، حدس زمان عرضه دقیق این پردازنده‌های دسکتاپ است. پیش‌بینی می‌کنیم اواسط سال جاری میلادی از راه برسند و نه در نیمه دوم. در همین حین، Comet Lake-S یک خانواده دیگر از پردازنده‌های ۱۴ نانومتری خواهد بود که باعث می‌شود بار دیگر موهایمان را از دست اینتل بکنیم.

پردازنده‌های Zen 3 و ۷ نانومتر پلاس ای‌ام‌دی

درحالی که اینتل طی سال ۲۰۲۰ بالاخره پا به حوزه ۱۰ نانومتری می‌گذارد، ای‌ام‌دی پردازنده‌های نسل چهارمی Ryzen 4000 را براساس معماری Zen 3 عرضه خواهد کرد. این پردازنده‌ها از پروسه تولید بهبودیافته ۷ نانومتر پلاس بهره‌مند خواهد بود که کلاک بالاتر، بهینگی بیشتر در مصرف انرژی و احتمالا هسته‌های بیشتر را با خود به ارمغان خواهند آورد.

بعد از این، ای‌ام‌دی به سراغ پردازنده‌های Zen 4 (احتمالا با فرآیند ۶ یا ۵ نانومتری) خواهد رفت. هرچه به پایان ۲۰۲۰ نزدیک شویم خبرهای بیشتری در این‌باره منتشر خواهد شد اما نباید انتظار داشته باشیم که پیش از سال ۲۰۲۱ روانه بازار شوند.

سرعت بالاتر و ظرفیت‌ بیشتر در SSDهای جدید

بزودی شاهد معرفی SSDهایی خواهیم بود که سرعتی بالاتر و ظرفیتی بیشتر از محصولات کنونی دارند. این حافظه‌ها نسبت به هزینه‌ای که می‌پردازید مقرون به صرفه‌تر خواهند بود؛ اما این موضوع درباره مدل‌های پریمیوم مصداق ندارد. در بالاترین سطح بازار، تولیدکنندگان SSD با مدل‌های مبتنی بر PCIe 4.0 گامی بلندتر برخواهند داشت. تمام مدل‌های PCIe کنونی از کنترلر Phison PS5016-E16 بهره می‌برند، اما Phison می‌گوید یک کنترلر نسل بعد هم دارد که سرعت را به ۶۵۰۰ مگابایت بر ثانیه می‌رساند.

اما بیشتر از هر چیز برای بهبود ظرفیت SSDها با قیمت‌هایی معقول‌تر هیجان‌زده‌ایم. درحالی که ظرفیت‌های بالاتر از ۲ ترابایت عملا محصولاتی لاکچری هستند، می‌توان حدس زد که SSDهای ۳ و ۴ ترابایتی در سال ۲۰۲۰ ارزان‌تر و بهتر خواهند شد.

DDR5 بالاخره به دسکتاپ می‌آید

ماژول‌های DDR5 بالاخره در سال ۲۰۲۰ از راه خواهند رسید و همراهشان هم تراکم و پهنای باند دو برابری نسبت به DDR4 را خواهیم داشت. این اتفاق باعث می‌شود به نتایج بچمارک‌هایی تحسین‌برانگیز دست بیابیم، هرچند که بعید است تاثیر DDR5 در دنیای واقعی همان‌قدر تحسین‌برانگیز باشد؛ حداقل نه در روزهای نخست. مدتی طول خواهد کشید تا پلتفرم‌ها به بهترین شکل از DDR5 استفاده کنند؛ اما سال ۲۰۲۰ شروعی آبرومندانه خواهد بود.

DDR5 ضمنا می‌تواند به ظهور کیت‌های حافظه بزرگ‌تر منجر شود. این کیت‌های بزرگ و سریع‌تر، قیمت DDR4 را کاهش خواهند داد و بنابراین می‌توانند تکانی اساسی به بازار بدهند.