تفاوت کارت‌‌های گرافیکی‌ GDDR5 با GDDR6 در چیست؟

یک کامپیوتر روشن را در نظر بگیرید، از بسیاری اجزای مختلف مانند کارت گرافیک تشکیل شده است. یکی از این اجزا که بخش اساسی بسیاری از اجزای دیگر است و درون هر اجزایی می‌توان آن را یافت کرد؛ حافظه است! با این حال، این بدان معنا نیست که تمام حافظه‌ها یکسان می‌باشند.

برای مثال HDD/SSD و RAM را در نظر بگیرید. علیرغم اینکه هر دو حافظه می‌باشند، وظایف بسیار متفاوتی را انجام می‌دهند. کارت‌های گرافیک نیز از این قاعده مستثنی نیستند. ماژول‌های VRAM در زیر پوشش خنک کننده کارت گرافیک پنهان شده‌اند. اخیراً استاندارد ‌VRAM‌ها از GDDR5 به GDDR6 تغییر کرده است. در این پست به تفاوت‌های آن‌ها می‌پردازیم.

---

GDDR چیست؟

GDDR مخفف Graphics Double Data Rate است. همانطور که از نام آن پیداست، تقریباً به طور انحصاری در پردازنده‌های گرافیکی استفاده می‌شود. تصاویر به‌عنوان داده در VRAM ذخیره می‌شوند. به عبارت ساده، VRAM تصاویر را جمع‌آوری کرده و در اخیار پردازنده کارت گرافیکی می‌گذارد. به روز رسانی از GDDR5 به GDDR6 این عمل را تغییر نمی‌دهد، اما GDDR6 تقریباً در تمام معیارها ارتقاء قابل توجهی نسبت به GDDR5 داشته است.

---

سرعت انتقال GDDR6 در مقابل GDDR5

بزرگترین پیشرفت‌ در مورد سرعت انتقال دو نوع حافظه مختلف است. GDDR5 داده‌ها را با سرعت هشت گیگابایت در ثانیه منتقل می‌کند. این در حالی است که GDDR6 داده‌ها را با سرعت ۱۴ الی ۱۶ گیگابایت در ثانیه منتقل می‌کند. این مقدار تقریباً دو برابر GDDR5 است.

---

ظرفیت ماژول‌ها

همچنین GDDR6 دارای ظرفیت بالاتری در هر چیپ نسبت به GDDR5 است. یک کارت گرافیک از VRAM برای ذخیره سازی تصویر استفاده می‌کند، آن ‌VRAMها در اصل چیپ‌های مختلف روی برد کارت گرافیک می‌باشند. چیپ‌های GDDR5 در 5 اندازه مختلف عرضه می شود: ۵۱۲ مگابایت، ۸، ۴، ۲ و ۱ گیگابایت است.

در مقایسه، GDDR6 تنها دو حجم حافظه مختلف را ارائه می دهد که شامل ۸ و ۱۶ گیگ هستند. علی‌رغم این دو عامل، GDDR6 نسبت به GDDR5 با ولتاژ کمتری کار می‌کند. GDDR6 با ولتاژ 1.35v کار می‌کند، و GDDR5 با ولتاژ 1.5v که همین عامل سبب می‌شود حافظه‌های GDDR6 مصرف انرژی کمتری داشته باشند.

سامسونگ در تیر ماه امسال یک نوع حافظه‌ GDDR6 با ظرفیت‌های ۱۶ و ۲۰ گیگابایتی معرفی نمود، که سرعت انتقال این تراشه‌ها به عدد ۲۴ گیگابایت بر ثانیه می‌رسد. همچنین این تراشه‌ها دارای ولتاژ کاری ۱.۱ ولت می‌باشند که عدد بسیار کمی برای یک تراشه حافظه است.

---

Bus یا گذرگاه هر حافظه

گذرگاه‌ها یا رابط‌ها، یک پیوند ارتباطی برای متصل کردن و انتقال داده از حافظه‌ها (در اینجا GDDR) به تراشه اصلی (پردازنده) کارت گرافیک می‌باشند. این گذرگاه‌ها که با عنوان باس یا Bus شناخته می‌شوند. Bus دارای ظرفیت‌هایی می‌باشند که با واحد بایت اندازه گیری می‌شوند.

رابط‌های GDDR6 از ۲ کانال پشتیبانی می‌کنند که هر کدام دارای ظرفیت ۱۶ بیت می‌باشند که در مجموع به دلیل ۲ کاناله بودن این عدد به ۳۲ بیت می‌رسد. هر چیپ حافظه GDDR6 با سرعت ۱۸ گیگابیت بر ثانیه در هر رابط، پهنای باند ۷۲ گیگابایت بر ثانیه را ارائه می‌دهد. این گذرگاه در حافظه‌های GDDR5 به ۳۲ بیت و پهنای باند ۳۲ گیگابایتی محدود می‌شود.

اگر توجه کرده باشید در زمان خرید کارت گرافیک عددی تحت عنوان ۱۲۸ بیت یا ۲۵۶ بیت بودن یک کارت به شما گفته می‌شود؛ این عدد تعداد چیپ‌های موجود روی کارت را مشخص می‌کند. به عنوان مثال اگر حافظه کارت شما از نوع GDDR6 باشد و این عدد اعلامی ۱۲۸ بیت، مشخص می‌شود این کارت از ۴ ماژول حافظه GDDR6 برخوردار است.

---

GDDR5X چیست؟

GDDR5X در اصل یک چیپ میان نسلی بین GDDR5 و GDDR6 است که سرعت انتقال داده را به ۱۰ الی ۱۴ گیگابایت بر ثانیه می‌رساند، و ولتاژ کاری را به 1.35 ولت کاهش می‌دهد. این نوع حافظه‌ها در ظرفیت‌های ۴، ۶، ۸، ۱۲ و ۱۶ گیگابایت عرضه می‌شود.

---

GDDR6X چیست؟

GDDR6X جدیدترین نوع حافظه‌ها می‌باشند که در دو کارت گرافیک RTX 3090 و RTX 3080 به کار رفته‌اند. هر قطعه پهنای باند 84 گیگابایت بر ثانیه را ارائه می‌دهد که در مجموع پهنای باند کلی کارت به ۱ ترابایت بر ثانیه می‌رسد. حافظه‌های GDDR6X با ظرفیت هشت گیگابایت و سرعت ۱۹ الی ۲۱ گیگابیت بر ثانیه عرضه می‌شوند.

---

کلام آخر، آیا به GDDR6 نیاز داریم؟

با خواندن این مطلب، ممکن است به GPU خود نگاه کنید و متعجب شوید که کدام نسخه از GDDR را روی آن نصب کرده است، و آیا عملکرد اضافی را از دست داده‌اید؟

GDDR6X	GDDR6	GDDR5X	GDDR5
Micron	Samsung, Micron, Hynix	Samsung, Micron, Hynix	Samsung, Micron, Hynix	سازندگان چیپ‌‌
۱۹ الی ۲۱ گیگابیت	تا ۱۶ گیگابیت	۱۰ الی ۱۴ گیگابیت	۱۰ الی ۱۲ گیگابیت	سرعت انتقال چیپ
۸ گیگابایت	۸ و ۱۶ گیگابایت	۸ گیگابایت	۵۱۲ مگابایت، ۱، ۲، ۴ و گیگابایت	حجم حافظه‌
۱.۳۵ ولت	۱.۳ ولت	۱.۳ ولت	۱.۵ ولت	ولتاژ مورد نیاز

در حالی که، GDDR5 یک به‌ روز رسانی مستقیم به GDDR6 است، ولی تعدادی از عوامل دیگر در قدرت عملکرد یک کارت گرافیکی وجود دارد. برای مثال، یک کارت GTX 1080 Ti با وجود داشتن حافظه GDDR5X عملکردی یکسانی با RTX 3060 Ti را دارا می‌باشد که به ۸ گیگ حافظه GDDR6 است.