مصاحبه‌ی اختصاصی با سازنده‌ی کنسول بازی امپراطور

اواسط دهه‌ی هشتاد بود که برای اولین بار اسم «کنسول بازی امپراطور» را شنیدیم. احتمالا بسیاری از شما این دستگاه بازی مبتنی بر وبکم را از این تیزر تلویزیونی به یاد دارید. نسل جدیدی از بازی‌های حرکتی ایرانی که به عنوان رقیبی جدی برای محصولات و کنسول‌های بازی خارجی معرفی شد.

سال ۱۳۸۴ دستگاه بازی امپراطور در حالی معرفی شد که کنسول‌های پلی استیشن ۳ و نینتندو وی (Nintendo Wii) بخش اعظمی از بازار گیمینگ ایران را به خود اختصاص داده بودند. دستگاه بازی امپراطور با قیمت ۱۸۰ هزارتومانی معرفی شد. این موضوع در حالی است که دستگاه پلی استیشن ۳ و نینتندو وی قیمتی حدود ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزارتومان داشتند.

دستگاه یا کنسول بازی امپراطور با ذکر نام شرکت «کوثر نگار رایانه» به بازار عرضه شد. شرکتی که جز یک دامین منسوخ شده چندان اثری از آن باقی نمانده است. کوثر نگار رایانه شرکتی فعال در حوزه‌ی گیمینگ بود که در سال ۱۳۸۴ در تهران ثبت شد. مدیرعامل این شرکت «آقای محمد بیک مولایی» بود که برای مصاحبه با تیم ویجیاتو در استودیوی ما حاضر شدند.

در ابتدا به ما راجع به شرکت کوثر نگار رایانه و داستان شکل گیری آن توضیح مختصری دهید.

شرکت کوثر نگار رایانه هویت یک تیم دانشجویی داشت که در بحث فناوری تولید بازی‌های رایانه‌ای فعالیت می‌کرد. ما در سال ۱۳۸۵ موفق به تکمیل اولین محصول خود شده و در سال ۱۳۸۶ رسانه‌ای شد و توانست رتبه‌ی سوم بهترین بازی کودک سال را به خود اختصاص دهد. در آن سال، هیچ عنوانی موفق به کسب رتبه‌ی اول و دوم نشد. این بازی «حسنی و لوبیای سحرآمیز» بود که به عنوان یکی از اولین بازی‌های سه‌‌بعدی ایرانی شناخته می‌شود.

بعد از آن نمونه‌های مختلفی بازی تولید کردیم. در ادامه وارد بحث شبیه‌سازها شدیم و یک شبیه‌ساز نظامی برای آموزش ناجا تولید کردیم. در نهایت وارد بحث بازی‌های حرکتی شدیم و روی فناوری پردازش تصویر (Image recognition) تمرکز کردیم. هدف ما دور کردن بچه‌ها از پشت میزنشینی بود. در ابتدا روی تکنیک پترن (Pattern) کار کردیم که خروجی آن همین کنسول بازی امپراطور شد.

البته به اشتباه از این به عنوان کنسول یاد می‌شود. شیوه کار این دستگاه پردازش تصویر به کمک وب‌کم است که می‌تواند حرکات، فاصله و… محاسبه شود تا کاربر بتواند بازی‌های کامپیوتری ما را با حرکت دادن فرمان تجربه کند. در نهایت این محصول تبدیل به ۹ بازی شد که با مجموعه‌ی امپراطور به عنوان ناشر، راهی بازار شد.

پس شما شرکت امپراطور نبودید و دستگاه‌های منتشر شده با این نام به تیم شما مربوط نیست؟

خیر، همان‌طور که گفتم امپراطور تنها ناشر بازی‌ها و دستگاه ما بود. در مورد دستگاه‌های قبلی اطلاعی ندارم.

منبع الهام شما برای ساخت کنسول بازی امپراطور چه بود؟ آیا مدل خارجی این دستگاه وجود داشت؟

زمانی که برای اولین بار با تکنولوژی پردازش تصویر آشنا شدم، ایده‌ی طراحی و تولید آن به همچین عنوانی به ذهنم خطور کرد. قبل ازین استفاده‌ی ما از این تکنولوژی تنها به سرگرمی محدود می‌شد. مدیر محصول پروژه که آن زمان برادر کوچکتر من بود، نمونه‌های مختلف این ایده را بررسی کرد و برای اولین بار ایده نرم افزاری را پیاده سازی کردیم. در نهایت این بازی‌ها به مرور به ۹ عنوان رسیدند.

غیر از این، در همان سال‌ها تلاش‌هایی برای تولید کتاب‌های درسی هوشمند برای کودکان داشتیم که به کمک همین تکنیک پردازش تصویر، شخصیت‌های کتاب را به حرکت درمی‌آورد و تجربه‌ای اینتراکتیو را برای کودکان خلق می‌کرد.

با وجود اینکه مدل‌های سرگرمی از این دستگاه در خارج از کشور تولید شده بود، ولی در آن زمان دستگاهی که به صورت جدی روی این حوزه فعالیت کند، وجود نداشت. ما در ادامه‌ی کار پردازش تصویر سراغ پردازش صورت نیز رفتیم که مشابه آن را در دستگاه کینکت ماکروسافت (Kinect) دید.

آن زمان از چه تکنولوژی‌هایی برای ساخت دستگاه بازی امپراطور استفاده کردید؟

همان‌طور که گفتم منبع اولیه‌ی شروع کار ما، تکنیک‌های پردازش تصویر بود. دقیق‌تر می‌توان گفت تکنولوژی پایه‌ی آن بینایی ماشین (Machine vision) است که در حوزه‌ی رباتیک و هوش مصنوعی کاربرد دارد. ما با ترکیب این تکنولوژی‌ها توانستیم ایده‌ی اولیه دستگاه بازی امپراطور را پیاده سازی کنیم.

برای مثال یکی از ایده‌های من، فاصله گرفتن کودکان از تلویزیون بود تا چشم‌های آسیب نبینند. این موضوع باعث شد در ایده‌ی تولید دستگاه، فاصله‌ی کودک تا تلویزیون را نیز در نظر بگیرم. من همیشه دوست داشتم در کنار درآمدزایی، خدمت‌ هم بکنم و توصیه‌‌ام به دیگران برای کسب موفقیت نیز همین است.

غیر از این دستگاه اولیه طرح دیگری برای پیاده سازی داشتید؟

بله؛ مرحله‌ی دوم تولید ما، کنار گذاشتن فرمان بازی بود. در این طرح، پردازش تصویر به کمک چهره و بدن کودک صورت می‌گرفت؛ چیزی شبیه به همان کینکت. در این روش، حرکت‌ در جهات مختلف، پرش و نشستن را که در مجموع ۶ حرکت اصلی را می‌ساختند، با ضریب تاخیر بسیار پایین پیاده سازی کردیم. نمونه‌ی این دستگاه را نیز تولید کردیم و با آن در رویداد گیم اکسپو دبی (Dubai World Game Expo) نیز شرکت کردیم. اما در نهایت متاسفانه این پروژه تجاری نشد.

پروسه‌ی طراحی و ساخت این دستگاه تماما در ایران و تیم شما بود یا همکاری‌های خارجی نیز برای تولید این دستگاه داشتید؟

دانش فنی اولیه پیش از ما وجود داشت. با این حال طراحی و تولید این دستگاه و بازی‌های آن تمام در داخل تیم خود ما صورت گرفت.

تیم دستگاه امپراطور شامل چه کسانی بود؟

ما هویتا یک تیم دانشجویی بودیم که با حضور من و برادرم شروع به کار کردیم. دوستان دیگه هم دورا دور در بحث مدلسازی و کارگردانی ما را همراهی کردند. تیم اولیه‌ی ما ۴، ۵ نفره بود که به صورت جزئی کار می‌کردیم و در نهایت در سال ۱۳۸۴ شرکت ثبت کردیم.

آیا دولت از شما حمایتی کرد؟

اگر بخواهیم منصف باشیم، حمایت کردند؛ اما این حمایت‌ها ناقص بودند. برای مثال وزرات بهداشت با ما قرارداد ۳۰ میلیون تومانی بستند که تنها ۱۵ میلیون تومان آن پرداخت شد و پروژه رها شد. اشتباه ما این بود که روی این حمایت‌ها خیلی حساب باز کرده بودیم، این در صورتی بود که باید به صورت یک منبع جانبی به آن نگاه می‌کردیم.

با این حال ما با حمایت دولت سه نمایشگاه خارجی شرکت کردیم. اتفاقا در یکی از همین نمایشگاه‌ها هم فرصت همکاری برای ما رقم خورد که انتظار می‌رفت دولت با ما همکاری کند. چراکه ما یک تیم دانشجویی بودیم و تحریم‌ها دست ما را برای حساب روی همکاری‌های بین المللی بسته بود. متاسفانه دولت اینجا ورود نکرد و ما فرصت سرمایه گذاری را از دست دادیم. با این حال ما همین الان هم از دولت بابت همکاری که در گذشته داشتند، کمال تشکر را داریم.

آیا سرمایه گذار داشتید؟ تا جایی که می‌دانم قیمت دستگاه حدود ۲۰۰ هزارتومان بود؛ آیا فروش دستگاه سوددهی داشت یا نه؟

سرمایه گذار که نداشتیم؛ زمانی که محصول برای فروش حاضر شد، یک ناشر با ما برای سرمایه گذاری و فروش همکاری کرد. این همکاری به صورت مقطعی خوب بود، اما پس از مدتی به شرکت ناشر به مشکل درآمد زایی خورد و نتوانست چک‌ها را پاس کند.

آن زمان تصمیمی برای همکاری با استودیوهای بازی سازی ایرانی برای ساخت بازی‌های انحصاری وجود داشت؟

ما این پیشنهاد را دادیم که برای شرکت‌ها بازی ساز ایرانی، یک API ارائه کنیم تا شرکت‌های ایرانی بتوانند از این امکان استفاده کنند. با این حال متاسفانه در آن بازه‌ی زمانی از این ایده استقبال نشد.

همین سوال را درمورد استودیوها خارجی دارم؟ آیا فرصت همکاری با استودیوهای خارجی را داشتید؟

بله ما در گیم اکسپو دبی فرصت همکاری با شرکت آنریل (Unreal Engine) را داشتیم که متاسفانه به دلایلی که پیش‌تر ذکر کردم همکاری صورت نگرفت.

در نهایت چه اتفاقی برای این کنسول بازی امپراطور افتاد؟

در انتها خروجی ما از این پروژه ناقص ماند. ما بنا داشتیم که به صورت ماهیانه مراحل و بازی‌های جدیدی برای دستگاه معرفی کنیم، مسابقات تلویزیونی و جوایز ترتیب دهیم و در ادامه نسخه‌ی دوم دستگاه را معرفی کنیم. با این حال به واسطه‌ی عدم حمایت متاسفانه دستگاه از مرحله‌ی اول جلوتر نیامدو نیروها را کم‌کم از دست دادیم و چون دیگر از پس هزینه‌ی اجاره نیز برنمی‌آمدیم، دفتر را تحویل دادیم.

بزرگترین چالش‌های فعالیت در ایران چه بود؟ آیا همچنان به فعالیت در بازار ایران علاقه دارید؟

شاید مهم‌ترین چالش این بود که در ایران مجبوریم به صورت محلی کار کنیم. چراکه ارتباط با بقیه دنیا به واسطه‌ی مشکلات ایران، ممکن نبود. ما به بازار جهانی دسترسی نداشتیم، در نتیجه تنها به مخاطب محلی محدود می‌شود. محدود سرمایه گذاری کردن هم قطعا بر کیفیت کار تاثیرگذار است.

با این حال اگر همکاری مسئولین و راه ارتباطی برای بازرگانی با باقی جهان صورت گیرد، ما می‌توانیم از ظرفیت‌های بازار جهانی استفاده کنیم و در دنیا رقابت کنیم. من به عنوان یک ناسیونالیست دوست دارم در کشور خودم با همین محدودیت‌ها فعالیت کنم و با محصول خودم به بازار جهانی ورود کنم.

با توجه به اینکه مخاطب ما نوجوان علاقمند به گیم است، آیا شما توصیه‌ای به مخاطبان ما که علاقمند به ورود به دنیای بازی سازی و سخت افزار هستند، دارید؟

توصیه‌ای که من به شاگردانم نیز می‌کنم، این است که سراغ علاقه‌ی خود بروند و زیاد درآمد را در نظر نگیرید. زمانی که به کاری علاقه دارید، حتی با وجود محدودیت‌ها نسبت به باقی شکوفاتر خواهید شد و رشد بیشتری را تجربه می‌کنید.اگر علاقمند باشید نیز باید در جای درست و کنار آدم‌های درست باشید که بتوانید بهترین خروجی ممکن را بدون هیچ سفارشی تولید کنید.

روی نیروی کائنات و خودتان تمرکز کنید تا وارد زندگیتان شود. خدا را در مسیر خود دست‌کم نگیرید. خروجی این باور و تفکر و همچنین سالم کار کردن برای من حال خوب بود. در کنار این کار و موقعیت شغلی هم همیشه است. به نوجوانان توصیه می‌کنم که برای حال خوب در کنار تمرکز بر علاقه و استعداد خود، خدا را در نظر بگیرید. دروغ نگویید، در اعتماد خیانت نکنید و در حد توان خود دست هرکس را توانستید بگیرید تا همواره حال خوب داشته باشند و مسیر رشد را طی کنند.

شما همچنین می‌توانید نسخه‌ی ویدئویی این مصاحبه را از آپارات و یوتیوب ویجیاتو تماشا کنید.