کمدی الهی را به چه ترتیبی بخوانیم؟

هنگامی که سخن از جهان ادبیات می‌شود، کم‌تر اثری به یاد می‌آید که به اندازه کمدی الهی دانته آلیگیری در دنیا تأثیر گذاشته باشد. با این که کمدی الهی چندین قرن پیش برای نخستین بار رونمایی شد ولی حتی در زمان حال نیز حضور پررنگش در انواع شکل ادبیات دیده می‌شود.

دانته آلیگیری نویسنده و شاعری ایتالیایی بود که در قرن چهاردهم کار روی کمدی الهی را آغاز و پس از چند سال آن را به پایان رساند. این اثر با گویش توسکانی نوشته شد و در واقع یک مجموعه شعر طولانی است.

در این مجموعه شعر، دانته سفری را از دید خود در دنیای پس از مرگ شروع می‌کند و از جهنم، برزخ و بهشت می‌گذرد. به این ترتیب، اثر آلیگیری در واقع از سه بخش تشکیل می‌شود که نام هر کدام، از هر قسمت سفرش گرفته شده‌اند.

با این که کمدی الهی یک مجموعه شعر به شمار می‌آید ولی نگارش‌های گوناگون آن ممکن است خواندنش را کمی پیچیده کنند. در واقع بسیاری از نگارش‌ها هر بخش از جهنم، برزخ و بهشت را به صورت مجزا عرضه کرده‌اند.

اگر شما نیز با چنین نگارش‌هایی رو به رو شده‌اید و نمی‌دانید ترتیب خواندن درست کمدی الهی دانته آلیگیری چگونه است، در این نوشتار به شما کمک خواهیم کرد تا این مشکل را رفع کنید.

---

دوزخ

جهنم یا دوزخ (Inferno) نخستین بخش از کمدی الهی دانته آلیگیری است که ماجراجویی در دنیای پس از مرگ در آن جا آغاز می‌شود. همراه و راهنمای دانته در دوزخ ویرژیل یا ورجیل، شاعری رومی است که به این شاعر ایتالیایی در یافتن مسیرش در جهنم کمک می‌کند.

بخش دوزخ کمدی الهی به این شکل شروع می‌شود:

Nel mezzo del cammin di nostra vita
mi ritrovai per una selva oscura,
ché la diritta via era smarrita.
...
Midway upon the journey of our life
I found myself within a forest dark,
For the straightforward pathway had been lost.
...
در نیمه راه زندگانی ما،
خویشتن را در جنگلی تاریک یافتم،
زیرا راه راست را گم کرده بودم.

برزخ

پس از پشت سر گذاشتن دوزخ نوبت به سفر دانته در برزخ (Purgatorio) می‌رسد. همراه او در قسمت زیادی از این بخش سفر هنوز هم ورجیل است.

سرآغاز بخش برزخ سروده دانته آلیگیری به این ترتیب است:

Per correr miglior acque alza le vele
omai la navicella del mio ingegno,
che lascia dietro a sé mar sì crudele;
...
The little boat of my intellect now sets sail,
to course through gentler waters,
leaving behind her a sea so cruel.
...
اکنون زورق اندیشه من
که دریایی چنین آشفته در پشت سر نهاده،
بادبان برداشته است تا در روی امواجی نکوتر به راه خود رود.

بهشت

بخش پایانی سفر دانته در دنیای پس از مرگ به بهشت (Paradiso) می‌رسد. دیگر این ورجیل نیست که راهنمای دانته آلیگیری به شمار می‌رود بلکه جایگزین او بئاتریس شده است. دختری که دانته دل‌باخته‌اش بود ولی هیچگاه به او نرسید.

بهشت کمدی الهی به این ترتیب شروع می‌شود:

La gloria di colui che tutto move
per l'universo penetra, e risplende
in una parte più e meno altrove.
...
The glory of Him, who moves all things,
penetrates the universe, and glows
in one region more, in another less.
...
جلال آن کس که گرداننده همه چیز است،
سرتاسر جهان آفرینش را به فرمان خویش دارد،
ولی در این جا بیش‌تر و در جاهای دیگر کم‌تر متجلی است.

---

پرسش‌های همه‌گیر درباره کمدی الهی