میراث کن کوتاراگی، خالق پلی استیشن در ۲۴ داستان کوتاه

شوجی اوتسومی

نایب رییس پیشین واحد اکتساب محصولات، سرگرمی‌های کامپیوتری سونی در آمریکا

بزرگ‌ترین بازیگران نینتندو و سگا بودند. بنابراین ما داشتیم فکر می‌کردیم که چطور قادر به شکست آن‌ها [در اوایل دهه ۹۰ میلادی] خواهیم بود؟

نینتندو قبلاً از همکاری با ما صرف نظر کرده بود. بنابراین یک استراتژی، همکاری با سگا بود. استراتژی دیگر هم ساخت پلتفرمی جدید بود. و استراتژی نهایی اینکه کلاً موضوع را فراموش کنیم چون چنین کاری برای سونی دشوار بود؛ واقعاً.

در آن زمان بحث‌های زیادی درباره تاسیس سرگرمی‌های کامپیوتری سونی یا همکاری نزدیک با کمپانی‌های بزرگ حوزه بازی وجود داشت. اما کن می‌گفت سونی نیازمند پلی استیشن است و از من خواست تا مستندات لازم را [برای جلسه پیچ] آماده کنم تا در آن‌ها توضیح داده شود که چرا سونی نیازمند تشکیل واحدی جداگانه برای پشتیبانی از پلی استیشن است.

چشم‌انداز او صرفاً به ساخت یک کنسول بازی خلاصه نمی‌شد، او می‌خواست یک سیستم عامل داشته باشد و کتاب‌خانه‌های عظیم تدارک ببیند. او می خواست ما احساسی شبیه به یک کمپانی فعال در زمینه سرگرمی‌های کامپیوتری داشته باشیم و نه فقط یک کمپانی بازی. او می گفت «هِی شوجی، کامپیوتر من فقط نینتندو یا سگا نیست. کامپیوتر من مایکروسافت است». و مایکروسافت در آن زمان هنوز ورودش به تجارت بازی را اعلام نکرده بود.

بنابراین با خودم فکر می‌کردم: «این یارو درباره چی صحبت می‌کنه؟» و به صورت همزمان، او مردی شگفت‌انگیز بود. من همیشه سعی می‎کردم از او حمایت کنم چون بسیار پرشور و حرارت بود. من واقعاً تحت‌ تاثیر قرار گرفته بودم. منظورم اینست که هنوز آن ارائه را به یاد می‌آورم.

ما در حال سبک سنگین کردن گزینه‌ها بودیم و حرکت نهایی، پیچ کردن ایده برای نوریو اوهگا (مدیرعامل وقت سونی) بود و توضیح این مسئله که چرا سونی نیاز داشت وارد این تجارت شود.

جلسه‌ای برگزار شد که شاید تنها هشت نفر در آن حضور داشتند. هیچ مدیر اجرایی دیگری نبود. تیم کوتاراگی صرفاً در حال تشریح ایده برای اوهگا بود و او نیز شخصاً به پروژه علاقه‌مند شده بود.

و بعد از این که اوهگا تمام ارائه را دید، گفت: «برید سراغش، انجامش دهید. این پروژه‌ای است که سونی باید انجامش دهد». او این تصمیم را خودش گرفت. رای هیچ مدیر دیگری خواسته نشد، فقط اوهگا. اوهگا گفت «انجامش دهید» و این ماجرا به داستانی افسانه‌ای تبدیل شد. مسیر شغلی کن عملاً از هیچ به هدایت سرگرمی‌های کامپیوتری سونی رسید.

اما اوهگا یک شرط داشت. او فهمید که این پروژه زیر نظر سونی به موفقیت نمی‌رسد و همین موضوع درباره سونی موزیک هم مصداق دارد؛ بنابراین پلی استیشن باید پروژه‌ای مشترک بین Sony Corporation و Sony Music باشد.

به این ترتیب بود که او چراغ سبزش را نشان داد. بعد از این ما باید پروسه کامل و رسمی دریافت چراغ سبز را در جلسه با سایر مدیران طی می‌کردیم. اما همه چیز در همان جلسه به پایان رسید. به همین خاطر است که کن کوتاراگی همیشه درباره دیگر مدیران ارشد سونی شکایت می کند. ولی او همیشه در برابر اوهگا مطیع بود.

شیگئو مارویاما

رییس پیشین هیئت مدیره، سرگرمی‌های کامپیوتری سونی

بعد از اینکه همکاری‌مان با نینتندو قطع شد، کوتاراگی به ایده‌ای جاه‌طلبانه برای سونی رسید تا پلی استیشن را مال خود کند. این ایده نیازمند تلاش بسیار بود تا پا بگیرد؛ برای همین من به کمک آمدم.

آن پروژه باعث شد که شخصاً برای ۱۰ سال از صنعت موسیقی فاصله بگیرم. پیش از آن من در واحد موسیقی سونی فعالیت می‌کردم و به مرور پلی استیشن وقت بیشتر و بیشتری از من گرفت. اما من در تمام قضیه غرق شده بودم. به چشم‌انداز [کوتاراگی] متعهد شده بودم و احساس می‌کردم باید این نبرد را ببریم. ما باید در نبرد با نینتندو برنده می‌شدیم. باید در جدال داخلی با سونی برنده می‌شدیم؛ باید تمام این پروژه را از روی زمین بلند می‌کردیم. این احساس وجودم را فرا گرفته بود و خودم را به موفق شدن متعهد کرده بودم.

کوتاراگی اصلی‌ترین دلیل این موضوع بود. او شخصیتی شدیداً کاریزماتیک بود و کارمندانش را مجبور به سازش با آنچه می‌خواست کرد؛ مثل یک آدم مجنون. فکر نمی‌کنم چیزی وجود داشت که کارمندان به او گفته باشند امکان‌پذیر نیست.

شغل من ساده بود. کوتاراگی شخصی سلطه‌جو بود که با مدیران دپارتمان‌های مختلف درگیر می‌شد. وظیفه من این بود که آن مجادلات را تلطیف کنم. احساس می‌کردم نقش من اینست که مطمئن شوم او راحت است و می‌تواند محیطی فراهم آورد که در آن قادر به انجام دادن کارش است.

از لحاظ فنی اگر صحبت کنیم، در سلسله مراتب کمپانی من همیشه یا از او بالاتر بودم یا رییس او بودم. اما در مواقعی، رابطه کاری ما دچار تغییر می‌شد و او به من به عنوان زیردست نگاه می‌کرد؛ حتی با این وجود که من رسماً بالاتر از او بودم. رفتاری که او با من داشت بیشتر شبیه رابطه یک هنرمند با مدیر برنامه‌هایش بود.

به یاد ماندنی‌ترین مجادله‌ای که با او داشتم زمانی بود که به من گفت دیگر نمی‌تواند با من کار کند. به من گفت که باید استعفا دهم. بنابراین من گفتم «اوکی، استعفا میدم». روز بعد به سراغم آمد تا معذرت‌خواهی کند. اما او نگفت «متاسفم، زیاده‌روی کردم». او این‌گونه معذرت‌خواهی نمی‌کرد. او گفت: «احتمالاً باید به کارت ادامه دهی». استایل او این گونه بود.

در ذهنم داشتم می‌گفتم: «این احمق چه می‌گوید؟» اما در نهایت گفتم: «اوکی، بیا به کارمان برسیم.»

شوجی اوتسومی

نایب رییس پیشین واحد اکتساب محصولات، سرگرمی‌های کامپیوتری سونی آمریکا

یک داستان که به صورت واضح به یاد می‌آورم زمانی بود که با کن کوتاراگی رفتیم تا ارائه "تریپ هاوکینز" [موسس الکترونیک آرتز و کنسول 3DO] را ببینیم؛ در سال ۱۹۹۱ یا ۱۹۹۲ و زمانی که او مشغول کار روی 3DO بود.

تریپ درباره قدرت دستگاه، استراتژی‌های مارکتینگ و تمام مسائل رایجی که برای جلب نظر توسعه‌دهندگان شخص ثالث لازم است صحبت کرد. به نظرم کارش عالی بود؛ ارائه او خنده‌دار و سرگرم‌کننده بود.

وقتی به پایان رسید، به کن گفتم: «واو، ارائه او عالی بود.»

کن عصبانی شد. او گفت: «هِی شوجی، تو احمقی. تو هیچ چیز نمی‌فهمی». او برای سه ساعت سر من داد زد. دیوانه‌وار بود. او نمی‌توانست به موضوع از نقطه نظر من نگاه کند.

ماکوتو ایوای

مدیر کل سابق، سرگرمی‌های کامپیوتری سونی کُره

او کاملاً از تلاش‌های ما برای فروش پلی استیشن در کره استقبال می‌کرد.

کن خیلی به فرهنگ اینترنت در کره علاقه‌مند بود. اوایل سال ۲۰۰۰ میلادی، ۱۶ هزار کافه-گیم‌نت در آن جا وجود داشت و همه مشغول تجربه بازی‌های MMORPG بودند؛ بازی‌های MMORPG محلی. بنابراین او شدیداً علاقه‌مند بود و -حتی در آن زمان- باور داشت که آینده پلی استیشن، آنلاین است.

آن موقع تقریباً همان زمانی بود که کره شروع به برداشتن محدودیت‌های موجود در فروش موزیک‌ها، فیلم‌ها و بازی‌های ژاپنی کرد. پس وقتی من شنیدم که بازار کره قرار است باز شود، به همراه بالادستانم شروع به سفر به این کشور کردم؛ بدون اینکه به کسی بگوییم از طرف سونی آمده‌ایم. ما حتی یک کمپانی تاسیس کردیم که نام سونی روی آن نبود؛ نمی‌خواستیم عموم مردم از موضوع باخبر شوند. این کمپانی را «KR Project» یا همچین چیزی نامیدیم. نامی کاملاً بی‌ربط بود. در ابتدا فقط دو نفر بودیم و شروع به تحقیق و بازدید از کمپانی‌های محلی بازی مثل NCSoft و Nexon کردیم. بعداً سونی دفتر رسمی پلی استیشن را در کره تاسیس کرد و من به آنجا منتقل شدم.

کره بازاری کاملاً متفاوت است. ما با مشکلات زیادی مواجه شدیم، چون در آن زمان پلی استیشن 2 در بازار جهانی شکست‌ناپذیر ظاهر شد اما کره یکی از معدود کشورهایی بود که اکثر مردم آن هیچوقت اسم پلی استیشن را نشنیده بودند. تمام افراد فعال در صنعت بازی می‌گفتند «اوه، پلی استیشن عالیست». اما مصرف‌کنندگان زیادی با آن آشنا نبودند و بنابراین باید همه ‌چیز را از ابتدا بنا می‌کردیم. و این به آن خاطر بود که همه برای مطالعه یک پی‌سی خانگی داشتند اما این موضوع درباره کنسول‌های بازی مصداق نداشت.

ما باور داشتیم که اگر یک بازی محلی برای پلی استیشن عرضه شود، همه‌چیز تغییر خواهد کرد. اما برای عملی کردن این موضوع باید کمپانی‌های بزرگ محلی -یعنی Nexon یا NCSoft- را قانع می‌کردیم. این سخت‌ترین بخش ماجرا بود زیرا اگر بخواهیم صادق باشیم، پلی استیشن 2 در آن زمان برای اجرای آن دست از بازی‌های MMORPG به اندازه کافی خوب نبود.

بنابراین من به عنوان مثال بارها به NCSoft رفتم و با موسس آنها، «تائک جین کیم» ملاقات کردم. من به او می‌گفتم «آقای کیم، بیاید یک بازی پلی استیشن بسازیم» و او می‌گفت «اوه، آره، نمی‌دانم».

این‌طور شد که به مناسبت سالگرد یک سالگی سرگرمی‌های کامپیوتری سونی در کره، کن را به عنوان مهمان VIP دعوت کردیم و او به آنجا آمد. نمی‌دانم این موضوع حقیقت دارد یا خیر، اما کن قویاً متعقد است که پیشینانش کره‌ای بوده‌اند. و ما قبلاً زیاد از سامسونگ بازدید می‌کردیم، بنابراین او با فرهنگ می‌گساری در آنجا آشنا بود.

من می‎خواستم توسعه‌دهندگان محلی را ترغیب کنم و به همین خاطر مدیر ارشد فنی Nexon، که یکی از دوستانم نیز هست را به ناهاری کوچک دعوت کردم. و کِن هم می‌گسار بود. او می‌توانست برای مدت‌ها بنوشد. او داشت پابه‌پای کارمند Nexon، که بسیار از او کم سن و سال‌تر بود می نوشید. او می‌گفت «من می‌دانم شما مردم چطور می‌نوشید، بریم سراغ بعدی».

خدایا.

بنابراین او کاملاً از ما حمایت می‌کرد.

شوجی اوتسومی

نایب رییس پیشین اکتساب محصولات، سرگرمی‌های کامپیوتری سونی آمریکا

دورانی را به یاد دارم که کوتاراگی به سِمَت کارمندان دفتر آمریکای سونی که مهم تر از سمت او به نظر می‌رسیدند شکایت کرد؛ سمت‌هایی مانند نایب رییس، نایب رییس ارشد، مدیر و غیره.

نحوه کار شرکت‌های ژاپنی معمولاً بدین شکل است که گرچه تیمی بزرگ برای شما کار می‌کند اما سمت شما معمولاً چیزی مانند دستیار مدیر خواهد بود. در سونیِ ژاپن، دریافت سمت دستیار مدیر حدوداً ۷ سال بعد از پیوستن شما به کمپانی امکان‌پذیر است.

بنابراین افراد تاثیرگذار زیادی در زمان‌های گوناگون مشغول تبادل بیزنس کارت‌های خود بودند و تمام کارمندان غربی سمت‌هایی بزرگ داشتند. به عنوان مثال استیو رِیس مدیرعامل سرگرمی‌های کامپیوتری سونی در آمریکا بود - و کن سمتی کوچک داشت. ضمناً کن معمولاً با استیو ریس درگیر می‌شد و ریس هم به او به چشم یک مهندس صرف نگاه می‌کرد.

طرف‌های آمریکایی کن را درک نمی‎کردند. آنها می‌گفتند «چرا او اینقدر تقاضا دارد؟ چرا او درباره مسائل مربوط به مارکتینگ صحبت می‌کند؟ او یک مهندس است».

کن [به صورت رسمی] فقط بر واحد مهندسی نظارت داشت اما نظراتش را آزادانه بیان می‌کرد و اساساً بر همه‌چیز تاثیر می‌گذاشت. اما کارمندان آمریکا فقط سمت او را می‌دیدند و قضاوت می‌کردند. در آن‌جا اگر سمت «دستیار مدیر» را مشاهده کنید با خودتان می‌گویید که این شخص نباید تصمیم‌گیرنده باشد.

کن شکایت می‌کرد. او می‌گفت: «هِی، کارمندان ایالات متحده واقعاً گستاخ هستند.» او واقعاً از این موضوع گله‌مند بود. و من به کن گفتم که «هی، این چیزی نیست که فقط منحصر به سونی باشد، صرفاً فرهنگ اینجا این‌طور است.»

بگذریم، کارمندان سونیِ ژاپن بیزنس کارت‌هایی با ترجمه انگلیسی داشتند. این ترجمه‌ها بازگردانی مستقیم سمت‌های ژاپنی بود. اما به کن پیشنهاد کردم که لازم نیست اینطور باشد. او می‌توانست ترجمه انگلیسی را تغییر دهد تا اهرم بهتری داشته باشد.

و بعد کن گفت «هی شوجی، این ایده ای عالیست. از تو خوشم می‌آید». او فوراً -منظورم اینست که فوراً- دست به این کار زد. در یک لحظه مشغول شکایت بود و در لحظه دیگر گفت این ایده‌ای عالیست. منظورم اینست که او بسیار انعطاف‌پذیر بود.

بنابراین او این ایده را به «تِروهیسا توکوناکا» [رییس سرگرمی‌های کامپیوتری سونی] که در آن زمان رییس‌اش بود منتقل کرد. و او از این ایده خوشش آمد و آنها شروع به تغییر سمت‌های انگلیسی کردند تا با تیم آمریکا همگام‌تر باشند.

ماکوتو ایوای

مدیر کل پیشین، سرگرمی‌های کامپیوتری سونی کُره

مجادله‌ای بزرگ بین سرگرمی‌های کامپیوتری و سونی شکل گرفته بود. «کِی کودرا-سان» کسی بود که در آن زمان بر مارکتینگ سونی در آسیا نظارت می‌کرد. او بعداً به رییس هیئت مدیره سونی در چین تبدیل شد و سپس بازنشسته شد. اما در آن زمان، او طی یک جلسه واقعاً از دست کن عصبانی بود.

وقتی پلی استیشن در ژاپن عرضه شد، مردم در حال وارداتش به کشورهای آسیای جنوب شرقی بودند. و در هر شهر، ولتاژ برق متفاوت بود. در ژاپن ولتاژ ۱۰۰ یا ۱۱۰ بود. در برخی کشورهای آسیایی، ولتاژ ۲۲۰ بود؛ بنابراین اگر به برق وصل می‌شد، پوف، خراب می‌شد. بنابراین کاری که گیمرها کردند بردن آن پلی استیشن ها به مراکز سرویس‌دهی سونی بود. و آن مراکز پلی استیشن را تعمیر نمی‌کردند؛ آنها پایگاه‌های Sony Corporation بودند. بعد مردم شروع به شکایت کردند که «اسم سونی روی دستگاه درج شده، پس چرا نمی‌توانید تعمیرش کنید؟»

در همان زمان این سوال برای Sony Corporation به وجود آمد که آیا می‌تواننید پلی استیشن را به عنوان یکی از محصولات خود معرفی کنند یا خیر. ما به نوعی مخالف بودیم، زیرا تجارت بازی یک تجارت نرم‌افزار است. از اینجاست که درآمدزایی می‌کنید. و سونی در تجارت سخت‌افزار بود. من در آن زمان بی‌پرده می‌گفتم که تجارت سخت‌افزار یک قربانی برای تجارت نرم‌افزار است. و در آن روزها، دزدی انتشاراتی موزیک و حتی کارتریج‌های نینتندو مشکلی جدی بود، درست است؟ دزدی انتشاراتی داشت به مشکلی برای پلی استیشن تبدیل می‌شد - به یاد دارید که هنگام بوت سیستم نخستین پلی استیشن، می توانستید با استفاده از یک گیره کاغذ و تغییر دیسک به صورت غیرقانونی بازی کنید؟ این موضوع به صورت خاص در کشورهای جنوب شرقی آسیا دردسرساز بود، چون هیچ قانونی برای محافظت از مالکیت معنوی وجود نداشت.

کودرا-سان قراری برای بازدید از سرگرمی‌های کامپیوتری چید و با کن و سایرین ملاقات کرد. او در این‌باره صحبت کرد که چطور سرگرمی‌های کامپیوتری تجارتی رسمی در این مناطق ندارد و چطور این مسئله به مشکلاتی در زمینه سرقت انتشاراتی منجر شده. و او گفت که کنسول‌های آسیب‌دیده سونی به مراکز سرویس‌دهی می‌آیند و آن‌ها نمی‌توانند هیچ‌کاری با آنها کنند.

او گفت: «تو باید کاری کنی.»

و کن گفت «پلی استیشن هیچ مشکلی در زمینه سرقت انتشاراتی ندارد». او موضوع را تکذیب کرد. حتی بعد از اینکه کارمندان به او نشان دادند که چطور مردم در حال استفاده از بازی‌های کُپی هستند، او گفت «نه». به خاطر اینکه از در همان لحظه نسل بعدی پلی استیشن را با چیپی متفاوت در اختیار داشت که بازی‌های پایرت شده روی آن اجرا نمی‌شدند.

او همیشه جلوتر از زمان فکر می‌کرد؛ گویی که همه‌چیز از همین حالا اتفاق افتاده است. او این‌گونه صحبت‌ می‌کرد؛ همیشه سه قدم جلوتر.

دیوید ریوز

رییس، مدیرعامل و مدیر ارشد عملیاتی پیشین، سرگرمی‌های کامپیوتری سونی اروپا

طی دورانی که در حال عرضه پلی استیشن پرتابل بودیم، کن گفت که می‌خواهد دستگاه را همراه با ایرباد در اروپا عرضه کند. و فکر می‌کنم یک ماه قبل از عرضه بود که ما را از تصمیمش باخبر کرد. سپس وقتی ما به توکیو رفتیم، متاسفانه از اتحادیه اروپا شنیدیم که با قرار دادن هدفون‌ها در حال عبور از محدودیت [قانونی] دسیبل در PSP هستیم و این موضوع می‌تواند به مخالفت مقامات فرانسوی و آلمانی با عرضه دستگاه مواجه شود.

«می‌دانستید که پلی استیشن نزدیک بود پلی استیشن نام نگیرد؟»

وقتی کن کوتاراگی برای اولین بار ایده سیستم را پیچ کرد، ارائه را برای نوریو اوهگا [مدیرعامل وقت سونی] انجام داد. و اوهگا به سرعت تصمیمش را گرفت - بوم.

اما بعد از آن، ما ارائه دیگری برای آکیو موریتا تدارک دیدیم که موسس سونی بود. حدوداً ۶ یا ۷ نفر در آن‌جا حاضر بود و ما حقیقتاً به دنبال تاییدیه نبودیم، چون اوهگا قبلاً چراغ سبز را نشان داده بود، اما یک جور جلسه تشریفاتی بود.

موریتا سرما خورده بود، به همین خاطر برای برگزاری جلسه به خانه‌اش رفتیم. او مریض به نظر می‌رسید و روی مبل دراز کشیده بود. اما هرچه از جلسه می‌گذشت، او سرحال‌تر به نظر می‌رسید. بعد از اتمام ارائه، با کن دست داد و گفت: «این عالیست. این پروژه‌ای است که سونی باید انجامش دهد. من برای مدتی طولانی منتظر همچین پروژه‌ای بوده‌ام. تو انجامش دادی - به شکلی عالی. کارت خوب بود».

و بعد ادامه داد: «راستی، من از اسم پلی استیشن خوشم نمی‌آید، باید عوضش کنی».

به این ترتیب وقتی ارائه تمام شد ما از هیجان‌زدگی موریتا بسیار خوشحال بودیم. شدیداً هیجان‌زده بود و شدیداً حامی. و بعد شروع به صحبت درباره نام دستگاه کردیم. منظورم این است که اسم آن قبلاً ثبت شده بود. [کوتاراگی از قبل به این نام فکر کرده بود و شخصاً به آن علاقه داشت]. بنابراین با خودمان فکر کردیم که «لعنتی، باید چیکار کنیم؟» و اوهگا هم به همین موضوع فکر می‌کرد.

چهره کن هم بسیار درهم رفته بود. بسیار خنده‌دار بود. چون می‌توانستم تشخیص دهم که دارد فکر می‌کند «ای بابا، حالا چه کنیم؟»

پس شروع کردیم به جستجو برای اسمی جدید.

اما حدود دو ماه بعد موریتا سکته کرد. او مشغول بازی تنیس بود و ناگهانی مشکلی برای مغزش به وجود آمد. نمی‌توانست حرکت کند یا زیاد حرف بزند، در بیمارستان بستری شده بود. و او دیگر هیچوقت به کار برنگشت، برای همین می‌دانستیم که مشکل واقعاً جدی است.

سپس مدتی بعد، توکوناکا-سان به اوهگا-سان گفت: «هی، ما واقعاً باید کار را با همین نام پلی استیشن دنبال کنیم چون همه‌چیز نهایی شده است. ثبت علامت تجاری و مسائل دیگر به پایان رسیده است.»

در نهایت اوهگا-سان گفت «انجامش دهید». این داستانی است که ما هیچوقت تعریف نکردیم چون تنها شش یا هفت تفر در آن جا حاضر بودند، از جمله من. بسیار شرم‌زده بودیم.

بیل رِباک

نایب رییس پیشین تحقیق و توسعه و حمایت از توسعه دهندگان، سرگرمی‌های کامپیوتری سونی آمریکا

[پس از جدایی از آتاری و پیوستن به سرگرمی‌های تعاملی سونی بعد از عرضه پلی استیشن] من تبدیل به نایب رییس تحقیق و توسعه شدم و در نهایت برنامه لایسنس لوازم جانبی هم به من سپرده شد؛ برنامه‌ای که یکی از جالب‌ترین تعاملات من را با کن رقم زد.

در آن زمان کمپانی‌هایی بودند که می‌خواستند کارت‌هایی حافظه با تم «توم ریدر» یا همچین چیزی بسازند. و برنامه لایسنس لوازم جانبی قرار بود لایسنسی رسمی به آنها بدهد و سونی هم سهمی از فروش می‌خواست. کاملاً رایج و شبیه به برنامه لایسنس نرم‌افزارها.

و کن گفت: «نه، نه، نه. ما نمی‌خواهیم کارت‌های حافظه را لایسنس کنیم».

من گفتم: «کن، چرا ما نباید چنین چیزی را بخواهیم؟ چرا ما نباید کارت‌های حافظه، کنترلرها و هرچیز دیگر را لایسنس کنیم؟»

من در حال بازگویی غیردقیق صحبت کن هستم اما مفهوم کلی حرف او این بود که این کارت‌‌های حافظه شامل هیچ یک از مالکیت‌های معنوی سونی نیستند، درست است؟ آنها از یک مایکروکنترلر ساخت موتورولا با چند حافظه فلش سریال استفاده می‌کردند و هیچ نکته خاصی نداشتند.

تمام این ماجرا بسیار جالب بود. چون شما با شخصی روبه‌رو هستید که در حال عرضه قدرتمندترین و تاثیرگذارترین پلتفرم جهان است اما آنقدر فروتن نیز هست که نمی‌خواهد بابت چیزی که خودمان به دست نیاورده‌ایم پول دریافت کند. این باعث شد که احترام بسیار فراوانی برای این مرد قائل باشم.

کریس دیرینگ

رییس پیشین هیئت مدیره، سرگرمی‌های کامپیوتری سونی اروپا

هِنک راجرز

رییس پیشین هیئت مدیره، شرکت AnimaTek

اگر به عقب برگردیم، من با سونی پیش از عرضه نخستین پلی استیشن در ارتباط بودم. همراه با "الکسی پاجیتنوف" یک تیم توسعه در مسکو به نام AnimaTek داشتم. ما چند دمو برای سونی ساختیم؛ در زمانی که کنسول هنوز PSX نام داشت. آنها هنوز نمی‎دانستند PSX قرار است چه باشد، این یک نام رمز بود.

وقتی کن کوتاراگی پروژه را به دست گرفت، به سراغ هر شرکت فعالی در زمینه نرم‌افزار رفت... و او از ما پرسید «دوست دارید چه چیزی در دستگاه ما ببینید؟ ما می‎خواهیم بسازیمش و می‌خواهیم آن چیزی باشد که شما می‌خواهید». و ما گفتیم که مدیایی ارزان‌تر می‎خواهیم. ما کارتریج نمی‌خواهیم؛ آنها بیش از حد گران هستند. ما سی‌دی می‌خواهیم. ما چند پیشنهاد دادیم و آنها واقعاً به حرف‌مان گوش داده و دستگاهی را ساختند که خواسته بودیم. این آغاز ارتباط من با کوتاراگی بود.

به یاد دارم که در آن اوایل، به خاطر اینکه ما قبلاً برای نینتندو بازی می‌ساختیم، گفتم: «ببین، ما پولی نداریم که روی این پلتفرم جدید قمار کنیم. اگر فروش نکردید چه؟ حاضرید سرمایه چند بازی را تامین کنید؟» و او گفت نه. [می‌خندد]. او گفت: «نه، ما برای شما بهترین پلتفرم تاریخ را می‎سازیم و آماده‎ایم که پولمان را خرج آن کنیم. تصمیمش با خودت است که می‎خواهید از این پلتفرم حمایت کنید یا خیر». و من فکر کردم که این پیشنهادی شجاعانه است؛ زیرا آن‌ها می‎خواستند در کنار نینتندو و سگا، یک دستگاه سوم روانه بازار کنند.

سردبیر پیشین، شبکه تلویزیونی G4

سونی قبلاً در هر سال و پس از نمایشگاه توکیو گیم شو، یک مهمانی برای نمایش محصولاتش تدارک می‎دید. نمی‎دانم که هنوز این کار را می‎کنند یا خیر. اما قبلاً در مقر قدیمی پلی استیشن برگزار می‎شد. اساساً آن‌ها ما را به مرتفع‎ترین طبقه ساختمان می‎بردند و آخرین محصولاتشان را نشان می‎دادند - نه فقط تکنولوژی‎های پلی استیشن، بلکه آخرین دستاورد‎های سونی به عنوان یک کمپانی و هرچیزی که مشغول کار روی آن بودند.

در آن جا با کوتاراگی گرم صحبت شدم. فکر کنم آن موقع هنوز یک خبرنگار بودم، بنابراین به عنوان یک مصرف‎کننده و ژورنالیستی کوشا می‎خواستم به اطلاعاتی درباره تاریخ عرضه این بازی و آن بازی دست پیدا کنم. و او چندان به صحبت در این باره علاقه‎مند نبود.

به یاد می‎آورم که او یک موبایل داشت. فکر کنم نسخه پروتوتایپ یک موبایل اکسپریا بود و از NFC داخلی بهره می‎برد. و می‎دانید، شاید امروز این مسئله چندان مهم نباشد اما ۱۲-۱۳ سال پیش ایده اینکه موبایل‎تان را از جیب درآورده و با تکان دادنش مثل چوب جادو قادر به خرید اجناس مختلف باشید مثل داستان‎های علمی-تخیلی بود.

و به یاد می‏‎آورم که آنها یک جور بار سوشی مجازی داشتند و او از تکان دادن موبایل NFC پروتوتایپش و سفارش سوشی با موبایلش لذت فراوان می‌‏برد. برق چشمانش وقتی موبایل را به من نشان می‎داد خود گویای همه‎چیز بود. فکر نمی‎کنم که او لزوماً در حال تبلیغ برندش بود. او مشخصاً کسی بود که بیشترین لذت را از صحبت درباره آینده می‎برد و آن را به صحبت درباره حال ترجیح می‎داد.

ماکوتو ایوای

مدیر کل پیشین، سرگرمی‏‎های کامپیوتری سونی کُره

وقتی [در سال ۲۰۰۵] تصمیم به ترک سونی گرفتم، یک پیشنهاد از نامکو و یک پیشنهاد از باندای دریافت کردم. بعد از بررسی فراوان، تصمیم گرفتم به باندای بپیوندم و یک نامه عذرخواهی رسمی برای نامکو فرستادم. یک هفته بعد آنها خبر از ادغام با یکدیگر دادند. من این‌طور بودم که «اوه، لعنتی».

من یکی از اعضای برنامه ادغام بودم - با کارمندان واحد مدیریت ملاقات می‎کردم و به مهمانی‌ها می‎رفتم. و آنها می‎گفتند «اوه، ماکوتو، سرنوشت این‌طور بود که ما باهم کار کنیم». چنین شرایطی. برخی از افراد احساس خوبی نسبت به ماجرا نداشتند، اما بهرحال این بخش نخست داستان است.

آقای اونوزاوا، که در آن زمان مدیر واحد ویدیوگیم باندای بود -و بعداً به رییس باندای نامکو تبدیل شد- و کن رابطه‎ای نزدیک داشتند. و یکبار کن به صورت ناگهانی به اونوزاوا گفت «پسر من [هایاتو] برای استخدام در کمپانی شما اپلای کرد اما به نظر می‎رسد که با حضورش موافقت نشد. رنگ از صورت اونوزاوا پرید. با منابع انسانی باندای تماس گرفت و بر سر شخص مسئول فریاد کشید: «یعنی چه؟ چطور شد که گند زدید؟» کوتاراگی نام خانوادگی بسیار منحصربه‌فردی بود، حتی در ژاپن. «باید این موضوع را می‎دانستید!»

او سپس تلاش کرد شانسی دوباره به هایاتو بدهد و به او گفت: «دوست داریم که برگردید و مجدداً مصاحبه کنیم». پسر کن شخصیتی ملایم و معتدل دارد؛ پس او گفت «اوه نه، مشکلی نیست، خیلی از شما ممنونم، ولی مشکلی نیست».

بعد او شغلی در نامکو گیر آورد. [می‎خندد]

کاتسوهیرو هارادا

کارگردان سری بازی Tekken و مدیر کل، باندای نامکو

آقای کوتاراگی شخصیتی خاص برای تمام کارمندان نامکو بود چون ما رابطه نزدیکی داشتیم و چون ما یکی از اصلی ترین دلایل موفقیت پلی استیشن در ابتدای راهش بودیم.

او حتی یک کتاب نوشت و به تشریح سه عاملی پرداخت که به نظرش بیشترین تاثیر را در موفقیت برند پلی استیشن داشته‌اند، و همکاری با نامکو یکی از آن سه عامل بود؛ نه فقط به خاطر اینکه ما برای پلی استیشن بازی می‎ساختیم، بلکه همچنین به خاطر کابینت‎های آرکیدی که با یکدیگر ساختیم.

و وقتی ما مشغول توسعه اولین Tekken بودیم و پایان کار نزدیک بود، سری به تیم زد و بشکه بزرگی از نوشیدنی با خود آورد. نمی‎دانم به انگلیسی به آن چه می‎گویید. احتمالاً تصویرش را دیده باشید. یک بشکه چوبی است که آن را می شکنید و از درونش می‏نوشید. [هدفش از این کار] جشن گرفتن اتمام ساخت بازی بود. بنابراین او رابطه بسیار نزدیکی با نامکو داشت.

ارائه جزییات دقیق درباره برخی داستان‎ها سخت است - چیزهای زیادی وجود دارد که نمی‎توانیم عمومی کنیم.

مایکل مورِی

گیم دیزاینر و مترجم، باندای نامکو

داستانی را به یاد می‎آورم که فکر می‎کنم گفتنش اشکالی نداشته باشد.

بعد از اینکه آقای کوتاراگی از سونی بازنشست شد، پسر او [هایاتو] به باندای نامکو پیوست. او زیر نظر هارادا در واحد فروش کار کرد. و هنگامی که ما شروع به پورت Tekken روی سیستم‎هایی به جز پلی استیشن کردیم او در همان واحد بود. برای اولین بار Tekken 6 قرار بود روی ایکس باکس عرضه شود.

بنابراین هارادا او را مسئول نسخه ایکس باکس کرد.

او مجبور بود تمام مذاکرات با مایکروسافت را انجام دهد. این موضوع بسیار سرگرم‎کننده بود. او بعداً به تیم ساخت سری Tales Of پیوست که کاری بود که از ابتدا دوست داشت انجام دهد.

شیگئو مارویاما

رییس پیشین هیئت مدیره، سرگرمی‎های کامپیوتری سونی

راب گوث

مدیر پیشین دفتر وال‌استریت ژورنال در توکیو

در سال ۱۹۹۹ من به استخدام وال استریت ژورنال درآمدم و این نشریه پیش‌تر به شکل بسیار خوبی به پوشش موضوع سونی و ظهور پلی استیشن پرداخته بود. من بعد از استخدام به نوعی روی همان موج سوار شدم.

به دلایلی، بعد از نوشتن [چند مقاله کوتاه درباره سونی] می‌خواستم پروفایلی مفصل‌تر درباره کوتاراگی بنویسم. و سوال اصلی این بود که چنین مقاله‌ای چطور می‎تواند متمایز از سایر مقالات ظاهر شود؟ من منابعی داشتم و شروع به ملاقات با مردم و صحبت با آن‌ها کردم: «داستان واقعی کن کوتاراگی چیست؟ چه چیزی افسانه است و چه چیزی واقعیت؟ آینده او در شرکتی که اصلی‌ترین منبع سوددهی آن به شمار می‌رود چیست؟ او در صنعتی در حال رشد است و آن صنعت را رهبری می‌کند، او چه قماری روی آینده می‌کند؟»

و [بعد از صحبت با افراد مختلف] این حس را از مردم دریافت می‎کردم -جزییاتش را فراموش کرده‌ام- که برخلاف خرد عمومی، او برای بالاترین مقام در سونی در نظر گرفته شده است. اما چنین چیزی ممکن نبود. بسیاری از افراد داخل کمپانی از او متنفر بودند و به او به این چشم نگاه می‌شد: «یک جور عوضی مغرور که بازی کوچکش برای امروز خوب بوده، اما نباید این حقیقت را فراموش کرد که این نوع از سرگرمی‌ها می‎توانند به راحتی محو شوند، و او شاید امروز در حال ظهور باشد اما فردا که از راه برسد مجبور به بستن بارش می‎شود.»

اما با وجود این مسئله، مردم چنین حسی به من می‌دادند - و هیچکس، تا جایی که من می‌دانستم، قادر به ارائه جزییات دقیق‌تر نبود. بنابراین رشته‌های اصلی مقاله را جمع‌آوری کردم و به دنبال داستان‌هایی درباره فعالیت‌های او بودم؛ داستان‌هایی که تکراری و قدیمی نبودند. این‌طور شد که به طریقی با [نوبویوکی] آیدی، مدیرعامل [وقت سونی] مصاحبه کردم. در یک زمان باید [به سونی] می‌رفتم و به آن‌ها می‌گفتم که «هی، من در حال کار روی این مقاله هستم» و آنها احتمالاً [مصاحبه‌ای ترتیب می‎دادند] تا خفه‌ام کنند. من آیدی را به صورت نسبتاً مداوم می‌دیدم اما او اهل مصاحبه‌های تک‎نفره نبود.

پس به آنجا رفتم و شروع به صحبت درباره سناریوهایی کردم که در آن‌ها کوتاراگی وظایف بیشتری در کمپانی سونی داشت؛ و عجیب‌ترین اتفاق افتاد. آیدی به میز مقابل‌مان خیره شد و به شکلی خلسه-گونه شروع به تشریح برنامه‌هایش برای کوتاراگی کرد. شخصی که مسئول روابط عمومی و در آنجا حاضر بود هیچ ایده‌ای نداشت و ما کاملاً متعجب شده بودیم. اینطور بودم که «چه اتفاقی دارد می‌افتد؟». خیلی عجیب بود.

او می‌گفت: «می‌دانی، کوتاراگی، او می‌تواند یک خدا باشد. سوال اینست که می‌خواهد خدا باشد یا نه». من نشسته بودم و با خودم می‌گفتم «چه اتفاقی دارد می‌افتد؟» و آیدی به من نگاه نمی‌کرد. او در یک نوع وضعیت ذهنی غیرعادی بود. جا خورده بودم: «چی؟ این صحبت‌ها از کجا می‌آید؟»

و او عملاً شروع به تشریح مسئله کرد. «دارم به ترفیع او فکر می‎‌کنم و احتمالاً بزودی تصمیم‌ خواهم گرفت». من این داستان را نوشتم و استقبال از آن دیوانه‌وار بود. در همه جا منتشر شد. تا حدی که مدتی بعد به آمریکا برگشتم و بیل گیتس در ملاقاتی با من گفت: «به من بگو قضیه کوتاراگی چیست». خبر بسیار مهمی شده بود. کارمندان سونی در آمریکا تعجب کرده بودند و مدیای ژاپن هم آن را پوشش داد.

در هر صورت، این یکی از عجیب‌ترین تجربیات من بود. من همه این کارها را در حالی می‌کردم که آیدی در حال تصمیم‌گیری بود، و فکر می‌کنم در آن لحظه دو اتفاق به صورت همزمان در حال وقوع بود. می‌دانید، او برای اولین بار این مسئله را به صورت عمومی بیان کرد و گفته‌هایش به شکل‎گیری آن مقاله منجر شد.

در نهایت او تصمیمش را گرفت و در نهایت کن نتوانست در کمپانی باقی بماند. اما فکر می‌کنم که [سخنان آیدی] تلاشی صمیمانه بود برای دیدن اینکه کن می‌تواند به نجات کمپانی کمکی کند یا نه.

شیگئو مارویاما

رییس پیشین هیئت مدیره، سرگرمی‎های کامپیوتری سونی

فکر می‌کردم [کوتاراگی] قرار است مدیریت تمام سونی را به دست بگیرد. به نظرم این بهترین اتفاقی بود که می‎توانست بیفتد. او نیروی محرکه پشت تمام [موفقیت‎ها] بود.

وقتی نخستین پلی استیشن در حال ساخت بود و برای عرضه آماده می‎شد، او به همان زودی جلسه‌ای با کارمندان ترتیب داده بود تا چشم‌اندازش برای پلی استیشن 2 را تشریح کند. بعد درست قبل از عرضه پلی استیشن 2، او مشغول کار روی پلی استیشن 3 بود. پس وقتی پلی استیشن 3 برای عرضه آماده می‎شد از او پرسیدم «خب، برنامه‌هایت برای پلی استیشن 4 چیست؟» و او جواب داد «[پلی استیشن 4] مسئولیت من نیست».

این به آن معناست که وقتی او مشغول کار روی پلی استیشن 3 بود، به این موضوع هم فکر می‎کرد که قرار نیست در پروسه ساخت پلی استیشن 4 دخیل باشد. شاید او فکر می‌کرد که به خاطر ترفیع در کمپانی دیگر نمی‌تواند به پلی استیشن 4 رسیدگی کند یا شاید فکر می‌کرد که دانش فنی لازم را برای به اتمام رساندن این کار ندارد، نمی‌دانم چون نپرسیدم. اما او به شکلی واضح گفت که قرار نیست در ساخت پلی استیشن 4 نقشی داشته باشد [بیشتر از ۷ سال قبل از زمانی که پلی استیشن 4 به بازار آمد].

مهم نبود که جایگاه او در کمپانی دچار چه تغییراتی می‎شد، در هر صورت فکر‎ نمی‎کنم که او خودش را درگیر می‌کرد.

شیگئو مارویاما

رییس پیشین هیئت مدیره، سرگرمی‌های کامپیوتری سونی

ما به خاطر چگونگی طراحی پلی استیشن 3، با مشکلات زیادی مواجه شدیم.

اصلی‌ترین قطعه پلی استیشن 3 مایکروپردازنده‎ای به نام Cell بود. این قطعه نه فقط برای پلی استیشن 3، بلکه برای استفاده در دیگر محصولات الکترونیکی سونی نیز طراحی شده بود. حداقل ایده ابتدایی این بود.

در ابتدا انتظار داشتیم که هزینه‌های تولید بسیار بالا باشد، اما با قرار دادن Cell در لوازم خانگی و دیگر محصولات، قرار بود هزینه تولید به مرور زمان کاهش یابد. چالش این بود که برای عملی شدن کاهش هزینه‌ها، باید به صورت میانگین سه محصول مختلف به هر یک از مشتریان سونی می‎فروختیم.

علاوه بر این، هیچ یک از واحدهای دیگر سونی تمایلی نداشت که در استفاده از Cell اولین باشد؛ زیرا -تا زمانی که هزینه پایین نمی‎آمد- آنها مجبور به فروش محصولات خود با قیمت بالاتری نسبت به دیگر رقبا بودند.

پس در نهایت پلی استیشن 3 تنها محصولی بود که از پردازنده Cell استفاده کرد.

بینش ما این بود که تمام محصولات الکترونیکی سونی از Cell استفاده کنند که به کاهش هزینه‌های تولید و بهبود تصویر ذهنی مصرف‎کنندگان از کیفیت محصولات سونی منجر می‌شد. این بینش کوتاراگی بود و بقیه کارمندان هم امیدوار به موفقیت آن بودند. اما چنین اتفاقی نیفتاد و [تمام این ماجرا] به بزرگ‌ترین پشیمانی من تبدیل شد.

جاستین کیلینگ

مدیر کل پیشین، آی‌جی‌ان اینترنشنال

در همان زمان، اتفاقی دیگر هم افتاد... کوتاراگی یک ارائه داشت و فکر می‎کنم حدوداً دو ماه قبل از کناره‌گیری‎اش از سمت مدیر پلی استیشن بود. فکر می‌کنم سال ۲۰۰۶ بود.

در آن زمان، نمایشگاه توکیو گیم شو میزبان نطق‌های اصلی بسیار مهمی بود و فکر می‎کنم سال قبل ساتورو ایواتا [مدیرعامل پیشین نینتندو] از کنترلر Wii در نطق اصلی توکیو گیم شو رونمایی کرده بود؛ که اتفاقی مهم بود. فکر می‌کنم ۲۰۰۶ بود. درست قبل از عرضه پلی استیشن 3 و دهمین سالگرد برگزاری توکیو گیم شو.

ما همگی در اتاقی نشسته بودیم و منتظر یک رونمایی بزرگ درباره پلی استیشن بودیم. یک جور خبر مهم. یک جور محصولی که می‌تواند بازی را تغییر دهد.

ما همه در آنجا نشسته بودیم و او وارد شد. کار را با نمایشی از عناوین جدید پلی استیشن 3 شروع کرد و همه‌چیز به خوبی آغاز شد. مردم هیجان‎زده بودند و او در این باره صحبت کرد که صدها کنسول آزمایشی در نمایشگاه قرار گرفته است. بزرگ‎ترین نمایشی بود که برند پلی استیشن تا آن روز تدارک دیده بود و امید را به آینده پلی استیشن تقویت می‎کرد. بنابراین ما منتظر حجم بسیار خوبی از اخبار و بازی‌ها بودیم.

اما وقتی نمایش اولیه به اتمام رسید، فکر می‎کنم در عرض حدوداً سه دقیقه، او برای مدت زمان باقی مانده روندی کاملاً متفاوت در پیش گرفت و شروع به صحبت درباره مسائلی کرد که نه به پلی استیشن 3، نه به برند پلی استیشن، و نه اصلاً به گیمینگ مربوط بودند.

و می‎دانید، فکر می‎کنم همه ما گیج شده بودیم.

روحیه اتاق این‎طور بود که همه ما منتظر بودیم کن بمب خبری بزرگ بر سرمان بیندازد. اما تمام کاری که او کرد صحبت درباره تکنولوژی‌های فرعی و مبهم بود که ما قادر درک‎شان نبودیم. او در این باره صحبت می‌کرد که ما با پلی استیشن هایمان قادر به خرید و بانکداری هستیم و به شبکه‌ای جهانی متصل می‎شویم که بسیاری از مشکلات رایج بشریت را حل خواهند کرد. حدس می‌زنم موضوع صحبت او همان چیزی بود که بعداً به پروژه Folding@Home تبدیل شد، اما همه ما در حالی از اتاق خارج شدیم که بسیار گیج بودیم. فکر می‎کنم همه چنین احساسی داشتند که این یکی از بی‎مایه‎ترین نطق‎های اصلی در تاریخ توکیو گیم شو بود.

اما [حالا که فکر می‎کنم او در حال صحبت درباره] برخی از اصلی‌ترین چالش‌ها بود - مثل چالش‌های سیستمی و فرصت‌هایی که در انتظار آینده صنعت است. برخی از موضوعاتی که او درباره‌شان صحبت می‎کرد در واقع مسائلی بودند که امروزه به دنبال راه حل‎هایشان هستیم.

با نگاهی به گذشته [متوجه می‎شوم] که هرآنچه او مطرح کرد به نوعی غیب‌دانانه بود. و حالا که به موضوع نگاه می‎کنم -در دوران لوت‌باکس‌ها و ناشرانی که عادت به بریدن گوش گیمرها با مدل‌های تجاری درنده‎خویانه کرده‌اند- شخصاً دلم برای آن روزها تنگ شده که کمپانی‎های گیمینگ توسط مبدعان و تکنولوژی‎شناسان ژرف‎بینی مثل ایواتا و کوتاراگی هدایت می‎‎شدند. افرادی که چشم‌اندازی تقریباً بشردوستانه‌تر برای آنچه آینده می‎توانست باشد داشتند.

فکر می‎کنم آن کنفرانس به صورت خاص، نامه عاشقانه او به آینده‌ای بود که گیمینگ پیش روی خود داشت؛ آینده‌ای که برای ما ناشناخته بود.