۱۰ کنسول که در واقع یک کامپیوتر گیمینگ بودند

در طول تاریخ، گزینه اصلی برای اجرای بازی‌های ویدیویی کنسول‌ها بوده و هستند. کنسول‌ها ویژگی‌ای دارند که هیچ کامپیوتری نمی‌تواند داشته باشد. این دستگاه‌ها حتی برخلاف کامپیوترهای گیمینگ امروزی، بازی‌های ویدیویی معمولا برای سخت‌افزار خاص هر کنسول بهینه‌سازی می‌شوند.

همین دلیل باعث می‌شود که برای تجربه بازی‌ها با استفاده از کنسول‌ها نیاز به انجام کار خاصی ندارید. صرفا کافی است دیسک بازی را در کنسول قرار دهید و بلافاصله می‌توانید بازی را شروع کنید. در این مقاله از ویجیاتو به بررسی ده کنسول می‌پردازیم که از لحاظ قدرت پردازشی فرق چندانی با یک کامپیوتر گیمینگ نداشتند و حتی می‌توانستند با کامپیوترها رقابت کنند.

کنسول‌هایی که می‌توانستند با کامپیوترها رقابت کنند

همیشه وقتی کامپیوترهای گیمینگ با کنسول‌ها مقایسه می‌شوند، این واقعیت نادیده گرفته می‌شود که کنسول‌ها خودشان نیز نوعی کامپیوتر هستند. مخصوصا در نسل کنونی که Xbox Series X/S و PlayStation 5 بیش از هر زمان دیگری به رایانه‌های گیمینگ شباهت دارند. البته که کنسول‌های قدیمی‌تر نیز شباهت‌های زیادی با کامپیوترهای آن دوران داشتند.

---

۱۰. Nintendo 64

نینتندو ۶۴ در زمان عرضه، لقب قدرتمندترین کنسول از نظر گرافیکی در نسل خود را از آن خود کرد. این کنسول با قدرت گرافیکی‌اش می‌توانست بازی‌ها را بسیار بهتر از دو رقیب اصلی‌اش یعنی سگا ساترن و پلی‌استیشن اجرا کند. این قدرت گرافیکی در بازی‌های انحصاری به اوج می‌رسید و ظاهری بسیار جذاب به آنها می‌بخشید.

یکی از بهترین مثال‌هایی که نمایانگر این قدرت بود، بازی Super Mario 64 بود که با عرضه‌ی اولیه‌ کنسول منتشر شد و استاندارد جدیدی برای بازی‌های سه‌بعدی تعیین کرد. اگر این بازی‌ را تجربه کرده باشید می‌دانید که قدرت نینتندو ۶۴ را نباید دست‌کم گرفت.

نینتندو این قدرت را تا حد زیادی مدیون شرکت Silicon Graphics (SGI) است. این غول محاسباتی دهه نود میلادی، در آن زمان توانایی ساخت پیشرفته‌ترین پردازنده‌ها را داشت. همکاری SGI با نینتندو در ساخت سخت‌افزار N64 باعث شد که از پردازنده‌ی MIPS گرفته تا سایر اجزای سخت‌افزاری، از فناوری کامپیوتر Onyx الهام گرفته شود که یکی از بهترین کامپیوترهای آن زمان محسوب می‌شد.

---

۹. Super Nintendo Entertainment System (SNES)

SNES را می‌توان پاسخ دیرهنگام اما موفق نینتندو به کنسول سگا جنسیس دانست. این کنسول تمام تلاش خود را کرده بود تا جلوه‌های گرافیکی پیشرفته‌تری نسبت به رقیب خود داشته باشد. در SNES نینتندو با بازی‌هایی مثل Donkey Kong Country و Star Fox توانست نهایت قدرت سخت‌افزاری این کنسول را به رخ همگان بکشد.

این کنسول تمام موفقیتش را مدیون تراشه‌های ویژه‌ای بود که درون کارتریج‌ها قرار داشتند. البته که قدرت پردازشی این کنسول محدود به پردازنده‌ گرافیکی‌اش نبود و تراشه‌ی صوتی قدرتمند سونی صدایی با کیفیت در اختیار کاربران قرار می‌داد. البته که پردازنده‌ی Ricoh 5A22 این کنسول که از روی WDC 65C816، همان تراشه‌ به کار رفته در Apple IIGS ساخته شده بود به معنای واقعی یک هیولا بود.

اما با این حال نینتندو SNES با وجود پتانسیل فراوانی که برایش وجود داشت، هرگز نتوانست به اندازه‌ی Apple IIGS از نظر چندرسانه‌ای توسعه پیدا کند. شاید اگر نینتندو می‌توانست افزونه CD-ROMای که به کاربران وعده داده بود را عرضه می‌کرد سرنوشتی متفاوت برای این کنسول رقم می‌خورد.

---

۸. Sega Genesis

سگا جنسیس کنسولی بود که به معنای واقعی کلمه جواهر تاج سگا در بازار کنسول‌های بازی بود. این کنسول همانطور که پیش‌تر اشاره شد به‌صورت مستقیم با SNES رقابت می‌کرد و جدالی دیدنی را ایجاد کرده بود. مهم‌ترین استراتژی سگا برای تبلیغ این کنسول، تاکید بر سرعت بالاتر کنسول بود و بازی‌هایی مثل Sonic the Hedgehog بهترین نمونه‌ی آن بودند.

البته که این رویکرد به‌خوبی جواب داد و سگا در دهه‌ی ۹۰ توانست شانه‌به‌شانه نینتندو به پیش برود. جنسیس برای ارائه آن قدرت وعده داده شده، از پردازنده‌ی سریع Motorola 68000 استفاده می‌کرد که در بسیاری از کامپیوترهای خانگی آن زمان از جمله Amiga، Atari ST و به‌ویژه Apple Macintosh به کار می‌رفت.

با دانستن این موضوع احتمالا متوجه شده‌اید که چرا در آن زمان بسیاری از بازی‌های سگا جنسیس، خصوصا بازی‌های مخصوص Sega CD، از نظر گرافیکی به بازی‌های مک شباهت داشتند. اما با این حال بازی‌ها روی این کنسول بسیار بهتر از مک‌ها بودند و می‌توانستند خرید این کنسول را حتی برای کسانی که از مک استفاده می‌کردند توجیح کنند.

---

۷. Nintendo Entertainment System

Nintendo Entertainment System یکی از عجیب‌ترین کنسول‌های نینتندو بود. زیرا با وجود محبوبیتی که در ژاپن داشت، بیشترین موفقیت و فروشش را در آمریکای شمالی بدست آورد. این در حالی بود که سازندگان کنسول و بازی‌سازها به‌تازگی از یک رکود بزرگ و کمرشکن بیرون آمده بودند.

بازی‌های NES عملا چهره‌ی دهه‌ی ۸۰ میلادی را در گیمینگ شکل داد. زیرا عناوینی چون Super Mario Bros. و The Legend of Zelda نقطه‌ی اوج اولیه‌ی تاریخ نینتندو را رقم زدند. این موفقیت تا حد زیادی به این خاطر بود که NES در ابتدا به‌عنوان یک رایانه‌ی خانگی توسعه داده شد و به همین دلیل قدرت پردازشی نسبتا زیادی دارد.

پردازنده‌ی این کنسول، یعنی Ricoh 2A03، نسخه‌ی مشتق‌شده‌ای از MOS 6502 بود که در کامپیوترهای ۸ بیتی محبوبی مثل Apple II، Atari 400 و Commodore 64 به کار می‌رفت. جالب است بدانید که در ژاپن، حتی نسخه‌هایی از NES با لوازم جانبی کامپیوتری مانند فلاپی‌درایو، کیبورد و مفسر BASIC عرضه شدند که ارزش خرید این کنسول را چندین برابر می‌کرد.

---

۶. Sega Dreamcast

آخرین تلاش سگا برای باقی ماندن در بازار کنسول‌ها دریم‌کست بود. این کنسول که آخرین کنسول سگا پیش از خروج از بازار سخت‌افزار بود، به معنای واقعی کلمه یک پایان باشکوه را برای سگا رقم زد. این کنسول در مدت زمان کوتاه حضورش تاثیر بزرگی روی صنعت بازی‌های ویدیویی گذاشت که هنوز هم قابل لمس است.

نوآوری‌های این کنسول سبب رونق گرفتن اتصال آنلاین شد و بازی‌هایی مثل Phantasy Star Online و Sonic Adventure 2 در این کنسول اوج شکوه سگا را رقم زدند. این کنسول از جمله کنسول‌هایی است که به معنای واقعی کلمه یک کامپیوتر بودند. زیرا سگا به‌طور رسمی با همکاری مایکروسافت توانست یک کیت نرم‌افزاری مبتنی بر Windows CE برای این کنسول عرضه کند.

احتمالا شما هم مانند اکثریت کاربران آن زمان گمان کردید که با استفاده از این کنسول می‌شد ویندوز را به‌صورت مستقیم روی این کنسول اجرا کرد. اما اشتباه نکنید، این کیت صرفا این امکان را می‌داد که سازندگان بتوانند راحت‌تر بازی‌های خود را برای دریم‌کست پورت کنند. البته که این همکاری باعث شد مایکروسافت تصمیم به عرضه کنسول خود یعنی ایکس‌باکس بگیرد.

---

۵. Microsoft Xbox 360

محبوب‌ترین کنسول ایکس باکس بدون شک برازنده ایکس‌باکس ۳۶۰ است. این کنسول به‌معنای واقعی کلمه نقطه اوج ایکس‌باکس در بازار کنسول‌های بازی بود و تمام رقبایش را به‌سادگی شکست داد. این کنسول برای زمان خود بسیار قدرتمند بود و پیش از پلی‌استیشن ۳ سونی و Wii نینتندو عرضه شد. همین ویژگی‌ها باعث شد که بسیاری از بازی‌ها خیلی زودتر از از عرضه روی PS3 یا Wii، برای ایکس‌باکس ۳۶۰ منتشر شوند.

اما این موفقیت بدون آی بی ام به‌هیچ عنوان ممکن نبود. شرکتی که در کنار ATI پردازنده‌ی ایکس‌باکس ۳۶۰ و تراشه‌ی گرافیکی قدرتمند آن را طراحی کرد. البته که وجود مایکروسافت نیز باعث شد هماهنگی جذابی میان پلتفرم ایکس‌باکس ۳۶۰ و سیستم‌عامل ویندوز مایکروسافت برقرار شود.

---

۴. Nintendo GameCube

گیم‌کیوب علیرغم اینکه فروش چندان زیادی را تجربه نکرد، اما به دلایل زیادی یکی از نوستالژیک‌ترین کنسول‌های تاریخ است. بخشی از جذابیت گیم‌کیوب که باعث شده در قلب بسیاری باقی بماند، قدرت گرافیکی بالای آن برای زمان خودش بود. این کنسول از تراشه‌ی گرافیکی قدرتمند ATI استفاده می‌کرد که در بسیاری از کامپیوترهای قوی آن دوران نیز به کار می‌رفت.

جالب است بدانید که به لطف این تراشه، حتی نخستین بازی‌های سیستم مانند Super Smash Bros. Melee از نظر گرافیکی بسیار بهتر از عناوین پلی‌استیشن ۲ ظاهر می‌شدند و می‌توانستند حرفی برای گفتن داشته باشند. گیم کیوب برای دستیابی به این قدرت پردازشی نسخه‌ی تغییر یافته‌ی پردازنده‌ی IBM PowerPC 750 استفاده می‌کرد. پردازنده‌ای که در کامپیوترهای خانگی مبتنی بر G3 اپل مانند iMac G3 و iBook G3 به کار رفته بود.

گیم کیوب به واسطه استفاده از این پردازنده، بیشتر شبیه به مکینتاش بود تا کنسول‌های دیگر نسلش. این در حالی بود که پلی‌استیشن ۲ از ایستگاه‌های کاری SGI الهام‌گرفته بود و ایکس‌باکس شباهت زیادی به کامپیوترهای ویندوزی شخصی داشت. البته که نینتندو از همین شباهت کمال استفاده را برد و مدتی پس از عرضه کنسول لوازم جانبی مختلفی مانند کیبورد مخصوص را برای این کنسول عرضه کرد تا این کنسول به عاقبت Pippin اپل دچار نشود.

---

۳. Sony PlayStation 2

لفب یکی از موفق‌ترین کنسول‌های تاریخ بدون شک برازنده کنسول به‌یاد ماندنی و خاطره‌انگیز پلی‌استیشن ۲ است. این کنسول که موفق‌ترین کنسول بازی نسل خود بود و بر پایه‌ی موفقیت عظیم پلی‌استیشن اصلی بنا شد. یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث موفقیتش شد، قابلیت پخش دی‌وی‌دی بود که باعث شد سونی بتواند آن را به‌عنوان یک پخش‌کننده‌ی دی‌وی‌دی ارزان‌قیمت هم تبلیغ کند.

البته که قدرت گرافیک خارق‌العاده این کنسول که در بازی‌هایی مانند Gran Turismo 3 به اوج خود می‌رسید نیز یکی دیگر از پایه‌های موفقیت این کنسول بود. تمام این قابلیت‌ها صرفا به واسطه استفاده از پردازنده‌ای با نام Emotion Engine بود که بر پایه‌ی معماری MIPS ساخته شده بود.

شباهت فراوان این پردازنده با ایستگاه‌های کاری SGI باعث‌شده بود که سونی به فکر عرضه لوازم جانبی و امکاناتی بیافتد که پلی استیشن ۲ بیش از پیش به یک کامپیوتر شباهت پیدا کند. به همین دلیل این کنسول از لوازم جانبی‌ای مانند هارددرایو، کیبورد و حتی سیستم‌عامل لینوکس پشتیبانی می‌کرد و همین قابلیت‌ها عملا آن را به یک رایانه‌ی همه‌کاره بدل کرده بود.

---

۲. Sony PlayStation 3

برادر کوچک‌تر پلی استیشن ۲، یعنی پلی اسیتشن ۳ نیز دقیقا راهی را برگزید که در نسل قبل انتخاب شده بود. این کنسول برخلاف نسل‌های قبلی، حتی در معرفی نیز بسیار جاه‌طلب عمل کرد و آن را چیزی فراتر از یک کنسول بازی معرفی کرد. دستگاهی که علاوه بر اجرای بازی‌هایی چون The Last of Us، توانایی پخش بلوری، دیسک‌های صوتی SACD و قابلیت‌های متنوع دیگری را نیز ارائه می‌داد.

سونی تمام تلاش خود را کرد که پلی استیشن ۳ را با عنوان یک ابررایانه به جهانیان معرفی کند. به همین منظور نیز این کنسول را قادر به اجرای نسخه‌ای سفارشی از لینوکس کرد. البته که این ویژگی صرفا یک تبلیغ ساده نبود، زیرا پلی استیشن ۳ به واسطه بهره بردن از پردازنده قدرتمند PowerPC Cell تقریبا مشابه ابررایانه‌های IBM مانند IBM Roadrunner بود و می‌توانست پردازش‌هایی سنگین انجام دهد.

---

۱. Microsoft Xbox

احتمالا می‌توانید تصور کنید که وقتی یک غول کامپیوتر قصد ورود به بازار کنسول‌های خانگی را پیدا می‌کند، احتمالا چگونه عمل خواهد کرد. اولین کنسول ایکس‌باکس آغازگر برند سودآور مایکروسافت در صنعت بازی بود. برندی که بیش از دو دهه ادامه یافته است و به شهرتی جهانی رسیده.

کنسول ایکس باکس اورجینال قدرتمندترین دستگاه زمان خود بود و اغلب گرافیکی بهتر از بازی‌های مشهور پلی‌استیشن ۲ مانند Grand Theft Auto: San Andreas ارائه می‌داد. همانطور که پیش‌تر گفته شد، آنچه جایگاه ایکس‌باکس را به‌عنوان سیستمی قدرتمند تثبیت کرد، شباهت زیاد آن به رایانه‌های گیمینگ بود.

ایکس‌ باکس دقیقا مانند بسیاری از کامپیوترهای گیمینگ آن زمان از پردازنده‌ی Intel Pentium III و تراشه‌ی گرافیکی Nvidia GeForce 3 استفاده می‌کرد. استفاده از سخت‌افزارهایی که در رایانه‌های گیمینگ حرفه‌ای آن دوران یافت می‌شد، باعث شد که سیستم‌عامل ایکس‌باکس در واقع نسخه‌ای تغییر یافته از Windows 2000 باشد و بیش از هر کنسولی به یک کامپیوتر گیمینگ شباهت پیدا کند.

---

کلام آخر

مرور این ده کنسول که در واقع کامپیوترهای گیمینگ تمام‌عیار بودند، نشان می‌دهد مرز میان کنسول و کامپیوتر روزبه‌روز کمرنگ‌تر شده است. این دستگاه‌ها ثابت کردند که گیمینگ مدرن دیگر محدود به یک پلتفرم خاص نیست، بلکه ترکیبی از قدرت سخت‌افزاری، انعطاف نرم‌افزاری و تجربه کاربری هوشمندانه است.

از امکانات ارتقای سخت‌افزار گرفته تا قابلیت اجرای نرم‌افزارهای متنوع، این کنسول‌ها نشان دادند که بازی‌کردن می‌تواند هم سرگرمی باشد و هم جلوه‌ای از مهندسی پیشرفته. در واقع، این کنسول‌ها نقطه تلاقی دنیای کنسول‌های کلاسیک و کامپیوترهای قدرتمند گیمینگ‌اند. جایی که مرزها محو می‌شوند و تنها تجربه نهاییِ گیمر اهمیت دارد.