۱۰ بازطراحی برتر کنسول‌ های بازی در تاریخ صنعت گیم

سالیان سال است که کنسول‌های بازی به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین و محبوب‌ترین روش‌ها برای تجربه بازی‌ها محسوب می‌شوند. کنسول‌ها به‌واسطه تجربه‌ای منحصر به فردی که ارائه می‌کنند، جایگاهی ویژه در میان علاقه‌مندان به بازی‌های ویدیویی کسب کرده‌اند. موفقیت کنسول‌های نسل جدید یعنی پلی‌استیشن ۵ و ایکس‌باکس سریز، بار دیگر این گزاره را اثبات کرد.

کنسول‌ها معمولا بسیار راحت‌تر و کاربردی‌تر از یک کامپیوتر گیمینگ هستند. اما با این حال بسیاری از کنسول‌ها از همان نسخه اولیه در بهترین حالت خود قرار نداشتند. به همین دلیل شرکت‌های سازنده پس از عرضه کنسول‌ها اقدام به ساخت یک نسخه بازطراحی‌شده می‌کنند. در این مقاله از ویجیاتو به معرفی و بررسی ده کنسول میپردازیم که با بهینه‌کردن نسخه اصلی توانستند موفقیت قابل توجهی کسب کنند.

بازطراحی‌هایی که جانی تازه به کنسول‌ ها بخشیدند!

طراحی و ساخت نسخه‌های بهینه و به‌روز شده کنسول‌ها، تقریبا به یک رسم نانوشته در میان کمپانی‌ها تبدیل شده است. نسخه‌هایی مانند PlayStation 3 Slim و Xbox 360 S نمونه‌هایی از این بازنگری‌ها هستند که تجربه‌ای بهتر از مدل‌های اولیه ارائه دادند.

---

۱۰. New-Style NES

تقریبا ده سال پس از عرضه NES، نینتندو تصمیم به عرضه یک نسخه به‌روز از این کنسول با نام New-Style NES گرفت. کنسول خاطره‌انگیز NES یکی از تأثیرگذارترین کنسول‌های تاریخ بازی‌های ویدیویی است. این کنسول را می‌توان باعنوان مهم‌ترین کنسول تاریخ نینتندو نیز مورد خطاب قرار داد. زیرا این کنسول باعث شد نینتندو آتاری را کنار بزند و تاج دنیای کنسول‌های بازی را بر سر بگذارد.

با این حال نسخه اولیه این کنسول با مشکلاتی حیاتی دست و پنجه نرم می‌کرد. مهم‌ترین مشکل NES این بود که مکانیزم بارگذاری آن به‌مرور خراب می‌شد و بسیاری از بهترین بازی‌های NES غیرقابل استفاده می‌شدند. اما عرضه نسخه جدید که با نام NES-101 نیز شناخته می‌شد تقریبا تمام مشکلات را برطرف کرد.

این کنسول با تغییر دادن طراحی جلورونده‌ی نسخه‌ی اصلی، مکانیزم بالارونده (Top-loading) را معرفی و پیاده‌سازی کرد. اما با این وجود همچنان مدل مخصوص ژاپن NES، یعنی Famicom AV با دارا بودن خروجی‌های مختلف و محدود نبودن به خروجی RF می‌توانست گزینه‌ای منطقی‌تر باشد.

---

۹. PlayStation 3 Slim

پلی‌استیشن ۳ کنسولی بود که مسئولیت ادامه دادن راه موفق‌ترین کنسول سونی، یعنی پلی‌استیشن ۲ را برعهده داشت. این کنسول اما در ابتدا به‌واسطه قیمت بسیار بالا و سیاست‌های اشتباه بازاریابی چندان مورد استقبال طرفداران قرار نگرفت. قابلیت‌هایی مانند پخش Super Audio CD و درگاه‌های کارت حافظه متنوع شاید روی کاغذ جذاب به‌نظر می‌رسیدند. اما در واقعیت این امکانات صرفا باعث افزایش غیرضروری قیمت شده بودند.

به همین دلیل بود که سونی پس از سه‌ سال و در سال ۲۰۰۹ نسخه بهبود یافته پلی‌استیشن ۳، یعنی پلی‌استیشن ۳ اسلیم را معرفی کرد. همانطور که از نام این کنسول پیداست، نسخه اسلیم پلی‌استیشن ۳ مدلی بود که با حذف بسیاری از قابلیت‌های اضافی نسخه فت تبدیل به کنسولی باریک‌تر و ارزان‌تر شده بود.

همین تغییرات ساده، باعث شد که اشتباهات اولیه‌ای که در ساخت پلی‌استیشن ۳ وجود داشت خیلی ساده نادیده گرفته بشود. کاهش قیمت و سبک‌تر شدن کنسول باعث شد که فروش پلی‌استیشن تا حد بسیار زیادی افزایش پیدا کند و حتی از حریف قدرش یعنی Xbox 360 پیشی بگیرد. البته که همچنان مشکل بزرگی مانند پشتیبانی از بازی‌های پلی‌استیشن ۲ در این کنسول نیز وجود داشت و یکی از بزرگترین نقاط ضعف آن محسوب می‌شد.

---

۸. Nintendo DSi

احتمالا اگر از طرفداران کنسول‌های بازی نام بهترین کنسول دستی تاریخ را بپرسید که احتمالا یکی از پرتکرارترین نام‌ها Nintendo DS خواهد بود. این کنسول دنباله‌رو راه Game Boy Advance بود. اما با دو صفحه‌نمایش و گرافیک قدرتمندتری که در اختیار داشت، توانست زیر سایه موفقیت عظیم Wii رشد کند و به‌ موفقیت‌های زیادی برسد. در این زمان بود که نینتندو به فکر ترکیب این دو کنسول افتاد.

حاصل ترکیب این دو کنسول، یک Wii قابل حمل بود که شباهت بسیار زیادی به Nintendo DS داشت. این کنسول که Nintendo DSi نام گرفت، نسخه‌ای ارتقایافته از DS که طراحی صدفی و صفحه‌ی اصلی‌اش را از Wii الهام گرفته بود.

یکی از نقاط‌ قوت این کنسول امکان دانلود بازی از طریق فروشگاه DSi Shop بود که در زمان عرضه ویژگی بسیار پیشرویی بود. با این حال با حذف شکاف پایینی کنسول، دیگر امکان اجرای بازی‌های Game Boy Advance روی این کنسول وجود نداشت و به‌همین دلیل تعداد قابل‌توجهی از بازیکنان قدیمی ترجیح دادند که این کنسول جدید را تهیه نکنند.

---

۷. PlayStation 2 Slimline

پلی‌اسیتشن ۲ از جمله کنسول‌هایی است که نیازی به معرفی ندارند. پلی‌استیشن ۲ با پردازنده‌ی ۶۴ بیتی سریع‌تر، چیپ گرافیکی قوی‌تر، حافظه‌ی بیشتر و بازی‌های بسیار پیشرفته‌تر دنباله‌ای بی‌نظیر برای موفقیت عظیم کنسول نخست سونی بود.

اما مدل اصلی پلی‌استیشن ۲ که بعدها نسخه فت لقب گرفت، کنسولی نسبتا حجیم و پر سر و صدا بود. به همین دلیل بود که سونی تمام تلاش خود را برای بهبود نسخه‌اولیه به کار گرفت و سرانجام چهار سال بعد از عرضه پلی‌استیشن ۲ فت نسخه بهینه‌تر آن یعنی پلی‌استیشن ۲ اسلیم‌لاین که در ایران با عنوان اسلیم نیز شناخته‌ می‌شد به بازار عرضه شد.

این نسخه بسیار کوچک‌تر و سبک‌تر بود و در مقایسه با نسخه اولیه نسبتا کم سر و صداتر کار می‌کرد. اما تمام این‌ها به قیمت از دست دادن درگاه توسعه‌ی هارددیسک بود. البته که این درگاه صرفا برای جامعه‌ کوچکی از مخاطبان مهم‌ بود و اکثر کاربران با استفاده از این کنسول جذاب می‌توانستند تجربه‌ای بهتر از کتابخانه‌ گسترده‌ پلی‌اسیتشن ۲ داشته باشند.

---

۶. Game Boy Advance SP

نسخه اولیه گیم بوی ادونس در واقع پاسخ نینتندو به رقابت با کنسول‌های دستی پیشرفته‌تر بود. این دستگاه از لحاظ جلوه‌های بصری شباهت بسیار زیادی به کنسول سوپر نینتندو داشت. اما یک مشکل بزرگ در این کنسول وجود داشت که سدی بزرگ جلوی پیشرفت آن قرار داده بود. آن مشکل چیزی نبود جز نداشتن نور پس‌زمینه یا جلوروشن (Backlight/Frontlight).

این نقص علیرغم اینکه موضوعی نه‌چندان مهم به‌نظر می‌رسید، اما در واقع برای بسیاری از بازیکنان یک معضل واقعی بود. این موضوع به اندازه‌ای جدی بود که نینتندو دو سال بعد از عرضه گیم بوی ادونس، برای برطرف کردن این نقص کنسولی جدید با نام Game Boy Advance SP عرضه کرد. کنسولی اشو، کوچک‌تر و مجهز به نور جلویی که دید را در هر شرایطی ممکن می‌کرد. تنها ایرادی که به این کنسول گرفته می‌شد حذف جک هدفون بود.

---

۵. PS One

اولین ورود سونی به بازار کنسول‌های خانگی با کنسولی به‌نام پلی‌استیشن ۱ صورت گرفت. این کنسول در زمانی بسیار کوتاه به موفقیتی چشمگیر دست پیدا کرد و با فروش فوق‌العاده‌اش تبدیل به بزرگترین رقیب کنسول‌هایی مانند سوپر نینتندو یا سگا جنسیس.

پلی‌استیشن ۱ حتی در نسل بعدی نیز توانست خیل خوب عمل کند و با تبدیل شدن به یکی از سودآورترین کنسول‌های تاریخ حتی از Nintendo 64 و Sega Saturn نیز پیشی گرفت. اما موفقیت‌های چشمگیر این کنسول سبب نشد که از سونی از عرضه نسخه این کنسول غافل شود.

تقریبا شش سال پس از عرضه پلی‌استیشن ۱، سونی نسخه‌ای کوچک‌تر و زیباتر از این کنسول را با نام PS One به بازار عرضه کرد. در این کنسول جدید پورت‌های کم‌استفاده حذف شده بودند و حتی دکمه‌ای مجزا برای ریست نیز وجود نداشت. البته که طراحی فشرده و امکان افزودن نمایشگر LCD جانبی باعث شد بسیاری از افرادی که به تجربه بازی‌های کلاسیک پلی‌استیشن به‌صورت قابل‌حمل علاقه‌داشتند به این کنسول جذب شوند.

---

۴. Sega Genesis Model 2

جنسیس نسخه نسبتا موفق‌تر کنسول Master System بود که در بیشتر نقاط جهان فروش قابل‌توجهی نداشت. با وجود اینکه Master System کنسولی ناموفق بود. اما جنسیس که با نام Mega Drive در خارج از آمریکای شمالی عرضه شد، توانست به موفقیتی جهانی دست پیدا کند.

این کنسول توانست با نوآوری‌هایش رقابتی جدی بر سر برتری گرافیک و صدا در آن دوران به راه بیاندازد و محبوبیت صنعت بازی‌های ویدیویی را به اوج برساند. در سال ۱۹۹۳ نسخه‌ای بهبودیافته از این کنسول با نام Genesis Model 2 عرضه شد.

در این مدل برخی پورت‌های غیرضروری مانند درگاه هدفون و اسلایدر صدا توسط سگا حذف شده بود. همین موضوع سبب شده‌ بود که ظاهر این کنسول حالتی مینیمال و مدرن‌ به خود بگیرد و در پی آن سگا چهره‌ی تازه‌ای پیدا کند. این موضوع باعث شد که تا پایان عمر کنسول، ظاهر رسمی و شناخته‌شده‌ی Genesis همان ظاهر ساده و مینیمال Genesis Model 2 به شمار برود.

---

۳. Xbox 360 S

بدون شک به‌یادماندنی‌ترین و خاطره‌انگیزترین کنسول تاریخ ایکس‌باکس Xbox 360 است. این کنسول که در زمان عرضه از لحاظ قدرت سخت‌افزاری، از PS2، GameCube و حتی Xbox اولیه پیشی گرفت، نقش بسیار مهمی در شکل‌دهی نسل هفتم بازی‌ها داشت.

اما با وجود تمام نوآوری‌ها به‌واسطه یک خرابی سخت‌افزاری ساده اما شایع، بسیار بدنام شده بود. این مشکل که Red Ring of Death نام داشت، می‌توانست خیلی ساده کنسول را از کار بیاندازد و برای همیشه تبدیل به یک تکه آجر کند.

پس از اینکه شکایت مشتریان به اوج خود رسید، مایکروسافت در سال ۲۰۱۰ نسخه‌ی بازطراحی‌شده‌ با نام Xbox 360 S معرفی و عرضه کرد. این مدل جدید ظاهری شیک‌تر داشت، درگاه‌های کارت حافظه‌ی غیرضروری در آن حذف شده بود و همچنین اتصال Wi-Fi داخلی به آن افزوده شده بود. اگرچه مدل اولیه برای بسیاری حس نوستالژیک دارد، اما Xbox 360 S از نظر دوام و عملکرد، نسخه‌ی به‌مراتب کامل‌تری بود.

---

۲. New Nintendo 3DS

پیش‌تر با معرفی DSi به کنسول DS پرداختیم. اما این کنسول علاوه بر این بازطراحی، یک بازطراحی شناخته شده‌تر نیز با نام Nintendo 3DS نیز داشت. این بازطراحی هرچند در ابتدا فروش بالایی نداشت، اما با عرضه‌ی عناوین محبوب توانست جایگاه خود را در بازار تثبیت کند.

در سال ۲۰۱۴، نینتندو نسخه‌ی New Nintendo 3DS را عرضه کرد که بهبودهای چشمگیری نسبت به مدل اولیه داشت. این نسخه دارای پردازنده‌ای سریع‌تر بود که امکان اجرای بازی‌های اختصاصی New 3DS را فراهم می‌کرد و پشتیبانی کامل از Amiibo نیز به آن افزوده شد. این تغییرات باعث شد 3DS عملا تبدیل به یک Wii U قابل‌حمل شود.

---

۱. Xbox One X

یکی از فاجعه‌ترین عرضه‌های اولیه بدون شک متعلق به کنسول Xbox One است. این کنسول درابتدا با ویژگی‌ها و محدودیت‌هایی عرضه شد که چندان ضروری به نظر نمی‌رسیدند. همین موضوع ساده باعث شد که مایکروسافت خیلی ساده رقابت را به سونی و پلی‌اسیتشن ۴ واگذار کند. البته که با این حال، Xbox One همچنان به‌عنوان کنسولی قدرتمند در زمان خود شناخته می‌شد.

در سال ۲۰۱۷، مایکروسافت توانست تا حد بسیار زیادی خاطره بدی که از کنسول Xbox One وجود داشت را با عرضه نسخه‌ای فوق‌العاده با عنوان Xbox One X جبران کند. این مدل صرفا حافظه‌ی سیستم را چهار برابر نکرده بود، بلکه از پردازنده‌ای بسیار سریع‌تر بهره می‌برد.

Xbox One X به‌قدری قدرتمند بود که برای بسیاری از گیمرها جایگزینی عالی برای رایانه‌های گیمینگ محسوب می‌شد و عنوان یکی از بهترین بازطراحی‌های تاریخ کنسول‌ها را از آن خود کرد. هرچند که به‌واسطه افتضاحی که Xbox One به بار آورده بود ایکس باکس در نسل هشتم با اختلاف زیادی از پلی‌اسیتشن عقب افتاد اما Xbox One X توانست تا حد خوبی قائده رقابت را به نفع ایکس‌باکس تغییر دهد.

---

کلام آخر

مرور این ده بازطراحی برتر از کنسول‌های بازی نشان می‌دهد که نوآوری در سخت‌افزار همیشه تنها به قدرت فنی مربوط نمی‌شود، بلکه به درک عمیق از نیاز و احساس کاربران وابسته است. هر بازطراحی موفق نشان داده که چگونه می‌توان با حفظ هویت اصلی، تجربه‌ای تازه و کارآمدتر برای گیمرها ساخت.

این نسخه‌های اصلاح‌شده ثابت کردند که حتی کوچک‌ترین تغییر در طراحی، مصرف انرژی، یا ارگونومی می‌تواند عمر یک کنسول را تمدید کرده و محبوبیت آن را چند برابر کند. در نهایت، این بازطراحی‌ها صرفا یادگاری از مهندسی هوشمند نیستند، بلکه نمادی از تکامل پیوسته صنعت گیمینگ‌اند. صنعتی که همواره میان نوستالژی و پیشرفت، تعادلی هوشمندانه برقرار کرده است.