در باب سربالایی دلار و قیمت سر به فلک کشیده بازی‌های کنسولی

از الان عزا گرفته‌ام چرا که همین ده روز پیش چند صد هزار تومان دادم و با دوستی قسمت دوم Last Of Us را اشتراکی خریدیم و دیگر توانی برای خرید Ghost Of Tsushima در بدن نمانده، شانس آوردیم که وقتی گیفت کارت PSN خریدیم دلار هنوز روی دور ۱۷ بود و به ۲۰ نرسیده بود. همیشه از داشتن یک بازی به صورت فایل یا حتی یک کتاب به صورت فایل، بدم می‌آمده اما این روزها هم کتابخانه اپلیکیشن‌های فروش کتاب آنلاینم روز به روز پرتر می‌شوند و هم به سمت خرید بازی اکانتی پیش رفتم و دیگر خبری از قاب‌های بلوری که کنار PS4 بدرخشند نیست. به دوستانم با ناراحتی می‌گویم «من هم اکانتی شدم.» و آنها هم مزه می‌پرانند که «نترس، به جایش اکانتی‌ها نمی‌گیرند.» سعی می‌کنیم بخندیم و فراموش کنیم که دیگر دیسک اورجینال خریدن برایمان رویا شده است.

بگذارید به بیست و چند سال پیش برگردم، زمانی که پدرم مرا به توپخانه می‌برد و پیش علی آقا، بازی‌های PS1 دست دو را دانه‌ای ۱۵۰ تک تومان می‌خریدم و پس از آن ساندویچ تخم مرغی به همان قیمت، نبش لاله زار می‌خوردم به خانه برمی‌گشتم، شاید در این بین دو سه تا VHS هم اجازه داشتم که بگیرم. در همان زمان بازی Final Fantasy VII که کمیاب بود را یک مغازه به صورت اورجینال می‌فروخت و قیمتش سر به فلک می‌زد، پدرم نگذاشت آن را بخرم و من نهایتا یک روز یواشکی بعد از مدرسه عزمم را جزم کردم و رفتم و بازی را خریدم؛ هم کتکش را خوردم و هم غصه‌اش را چرا که دیسک دوم بازی را بچه فامیل خراب کرد و تا مدتها نتوانستم بازی را ادامه دهم.

این اولین تجربه خرید بازی اورجینال من بود، با قیمتی معادل ۷ ۸ هزار تومان. من بازی فاینال فانتزی ۷ را خریدم چون نسخه کپی آن را پیدا نمی‌کردم، هنوز فرهنگ خرید بازی آنلاین آنچنان به من سرایت نکرده بود (و تا امروز هم به خاطر شرایط معیشتی ملتمان با آن مشکل دارم، اما این برای بعدتر است، به این هم می‌رسیم) و همچنان بازی‌های کپی را فله‌ای می‌خریدم و دنیای گیم را در می‌نوردیدم. این وسط شاید تنها حمایتی که می‌کردیم از ۴ تا رپر زیر زمینی ۰۲۱ بود که می‌گفتند آلبوم اورجینال ما را پیش خرید کنید و ما هم می‌خریدیم و یک سی دی که رویش با بدترین کیفیت چاپ، عکس خواننده مذکور چاپ شده بود به دستمان می‌رسید و فکر می‌کردیم که از خواننده محبوبمان حمایت کردیم.

من هم مثل خیلی از شما، تا مدتها به سراغ پلی استیشن ۳ نرفتم تا این کنسول کپی‌خور شود، زمانی که کنسول هک شد، دو تا هارد یک ترابایت پر از بازی گرفتم با یک دستگاه و تمام تاریخ پلی استیشن ۳ را در کمتر از یکی دو ماه طی‌الارض کردم. روی ایکس باکس ۳۶۰ و نینتندو‌وی هم که بازی‌ها را کپی بازی می‌کردم. دروغ نمی‌گویم، دیگر عقلم می‌رسید که حمایت یعنی چه و بازی اورجینال خریدن یعنی چه، ولی من یک نوجوان دبیرستانی بودم که نهایت حمایتم از اکوسیستم گیم دنیا خرید مجله‌های چاپی فارسی‌زبان این حیطه بود و بس؛ یا دیگر فوق فوقش بازی گرشاسپ و شب‌های برره را اورجینال خریدم و هیچ‌وفت نتوانستم اجرایشان کنم.

مرض آرشیو جمع کردن از همان عنفوان کودکی به جانم افتاده بود، هنوز نمی‌دانم با ۵۰۰ فیلم VHS درون کمدم چه کنم و حس نوستالژی‌ام نمی‌گذارد آنها را دور بیندازم. هزاران کتابی که جمع کرده‌ام را به زور در خانه شخصی‌ام جا کردم و بیشترش را در انبار خانه پدری جا گذاشتم، کنسول‌هایم را که هیچ‌کدامشان را دلم نیامد بفروشم ور دلم گذاشته‌ام و بازی‌هایشان را به زوری در گوشه و کنار خانه چپانده‌ام. در نسل جدید با PS4 همراه شدم و با ناراحتی تمام قید ایکس باکس وان را زدم، این اولین اثرات گرانی بود که روی شانه‌هایم سنگینی کرد؛ به خصوص اینکه تصمیم گرفته بودم حامی تمام و کمال استودیوهایی بشوم که هیچ خدماتی به من گیمر در ایران نمی‌دهند و با خرید بازی اورجینال، از سونی و تولیدکنندگان محتوا حمایت کنم. پی به این نکته هولناک بردم که قید آرشیو جمع کردن را باید در گرانی زد و کلکسیونر شدن را باید به خاک سپرد.

بازی‌های اوریجنال را با قیمت صد هزار تومان خریدیم تا به امروز که بازی‌ها با قیمت یک میلیون و سیصد در آگهی‌های سایت‌های فروش به چشممان می‌خورد. زمانی که آنچارتد ۴ را دویست هزار تومان خریدم، حس کردم که با عینک آفتابی ترین ریچ کیدز آو تهران تفاوتی ندارم و از این غافل بودم که قرار است چند سال دیگر، زمان عرضه یک بازی ماتم بگیرم. بازی‌ها به قیمت میلیونی رسیده‌اند و جیب ما همقدم با آنها رشد نکرده است. دم آن کسی که دارد و کالکتور ادیشن می‌خرد گرم و نوش جانش، ولی آن چهار درصدی‌ها (به قول دکتر قالیباف خودمان) را در دنیای من نود و شش درصدی جایی ندارند.

اگر می‌خواستم بازی‌هایی که از زمان شیوع کرونا تا به امروز عرضه شده را به صورت اورجینال تهیه کنم و بازی کنم، رقمی نزدیک به ده میلیون از حساب مشترکم با شریک زندگی‌ام از بین می‌رفت، ده میلیونی که احتمالا یکی دو ماه دیگر باید یک مقدار رویش گذاشت و اجاره را تمدید کرد. پس چطور با این گرانی سر کردم؟ باورتان نمی‌شود اما فهمیدم که دیدن بازی یک نفر دیگر و تماشای یک Walkthrough از بستر یوتوب هم می‌تواند گزینه بدی نباشد، می‌توانی مثل دیوانه‌ها یک کنترلر هم دستت بگیری و خیال کنی که تو مشغول بازی کردن هستی؛ البته برای این یکی باید کمی بیشتر از دیوانه باشی.

البته در این بین راه دوم و منطقی‌تری هم وجود دارد. می‌توان چند نفر شد و بازی را خرید و به قید قرعه انتخاب کرد که چه کسی اول بازی را تمام می‌کند، پس از اینکه بازی را تمام کرد هم باید با او قطع رابطه کرد تا از اسپویل جلوگیری شود. این روش هم برای عده‌ای جواب می‌دهد. راه سوم هم که به خرید اکانتی بازی برمی‌گردد، پول‌هایی که بابت یک اکانت می‌دهیم حالا تقریبا دو برابر خرید دیسک اورجینال آنچارتد ۴ و گاد آو وار در زمان عرضه است و این تفاوت را ما ۹۶ درصدی‌ها بیشتر حس می‌کنیم.

جالب اینجاست زمانی که به یک آگهی بازی دست دوم در پلتفرم‌های فروش زنگ می‌زنیم، می‌فهمیم آگهی دهنده بازی را با قیمت امروز می‌خواهد بفروشد، در واقع او بازی را دو هفته پیش هفتصد هزار تومان خریده، آن را تمام کرده و تصمیم دارد ۹۰۰ هزار تومان بفروشد چرا که قیمت نوی بازی امروز در بازار یک میلیون تومان شده، در این میان او معتقد هم است که ده درصد کاهش قیمت از نرخ جنس آکبند برای یک جنس دست دوم منطقی است و حاضر نیست کوتاه بیاید. متاسفانه اگر من و شما هم از این دوست دندان گردمان نخریم، قطعا نفر سومی هست که از او خرید کند. این می‌شود که ما هم وقتی قصد فروش بازی یا اکانتمان کردیم، با همین رویه پیش می‌رویم و دومینوی ناب اقتصادی‌مان به فروپاشی‌مان کمک مضاعفی می‌کند و دندان ما هم گردالی می‌شود.

اگرچه دوستانم در ویجیاتو سعی کرده‌اند راه‌های مختلفی برای خرید ارزان بازی‌ها از استیم را به شما آموزش دهند اما من یکی گیمر پی‌سی نیستم (از دار دنیا یک Sims روی این دستگاه نصب دارم و بس) و سونی و مایکروسافت هم مانند استیم و دوستانشان چندان به فکر جیب ما نیستند. ما کنسول بازها (و البته ما ۹۶ درصدی‌ها) رسما Game Over شده‌ایم و به زور رمز و چیت‌کد توانستیم تا امروز در این عرصه زنده بمانیم، یک سری‌مان از مدت‌ها پیش Ghost Of Tsushima را پیش خرید کرده‌ایم و خیالمان راحت است ولی خب معلوم نیست زمان عرضه اساسینز کرید جدید و سایبرپانک، پاشنه دلار روی چند تومان بچرخد. من که به آن فکر می‌کنم هم مغزم سوت می‌کشد، شما چطور؟

پی‌نوشت: این وسط زبانم لال و خدای ناکرده و بلا به دور و… کنسول‌تان خراب شده؟ تصورش هم موهای تن آدم را از وحشت سیخ می‌کند.

پی‌نوشت ۲: برخی دوستان گفتند که درباره بحران نسل بعد کنسول‌ها ننوشتم، واقعیت اینجاست که من در این حد خوش‌بین و آینده‌نگر نیستم که بتوانیم نسل بعد کنسول‌ها رو دریابیم!