امروزه ویدئو گیم بخش بزرگی از صنعت سرگرمی و تکنولوژی را به خود اختصاص داده است. صنعتی که گفته می‌شود درآمد حاصل از مخاطبین‌اش با مجموع درآمد هالیوود و یا صنعت موسیقی برابری می‌کند (بیشتر بخوانید). از این رو، شرکت‌های پیشتاز صنعت سرگرمی و همچنین سردمداران دنیای تکنولوژی در جستجوی روش‌های نوین و بهره‌آور برای سرمایه گذاری در این صنعت پرمخاطب هستند.
با توسعه دنیای ویدئو گیم و افزایش طیف سرمایه گذاران این صنعت، به طبع شاهد گسترش فناوری‌های مرتبط با آن و تلاش برای همه‌گیری و در دسترس قرار دادن محصولات این صنعت برای افراد بیشتری در سرتاسر جهان هستیم. دورنمای این تلاش بهره گیری عده بیشتری در سرتاسر دنیا از این صنعت است. و امید است که در آینده جمعیت بیشتری از علاقمندان و طرفداران این صنعت، بتوانند در کنار دوستان و خانواده‌های خود از این سرگرمی لذت ببرند.
در جهت محقق شدن این رویا، امروز شاهد جوانه زدن تکنولوژی‌ها و خدمات متعددی از سمت مجموعه‌های فعال در این حوزه بوده‌ایم. مایکروسافت یکی از پیشتازان این صنعت و صاحب برند برجسته و ارزشمند ایکس باکس است. برندی که امروز ارزشی بیلیون دلاری داشته و سال گذشته با رشد ۶۵ درصدی، سود ۱.۳ بیلیون دلاری برای این شرکت به ارمغان آورده است.
از کجا شروع شد؟
بیش از ۲۵ سال پیش و بعد از سال‌ها پردازش و تحول، سونی در رقابت با نینتندویی که بازار را قبضه کرده بود و سگایی که بر لبه تیغ ایستاده بود، اولین کنسول خود را با نام تجاری پلی استیشن عرضه کرد. درست هفت سال بعد، مایکروسافت که صاحب یکی از ارزشمندترین برندهای تجاری جهان در حوژه تکنولوژی بود، با عرضه ایکس باکس وارد رقابت نفس‌گیر صنعت بازی شد.
از آن زمان تا به امروز با توجه به پیشرفت فناوری و مدرن شدن زندگی، تفریحات و سرگرمی‌ها نیز شکلی مدرن به خود گرفته‌اند. دنیای ویدئو گیم نیز از این قاعده مستثنی نبوده است و طی سال‌های گذشته روند تکامل را در پیش گرفته و اکنون تبدیل به یک صنعت بالغ شده است. صنعتی که چیزی از سوت آغاز رقابت، نسل نهم آن نگذشته است.
ایکس باکس در این سال‌ها چه مسیری را طی کرد؟
حضور نه چندان پررونق ایکس باکس در نسل ششم، این تصور را ایجاد می‌کرد که این پایانی بر ماجراجویی مایکروسافت در صنعت گیم خواهد بود. اما مایکروسافت با وجود پشتیبانی مالی بالا و جاه طلبی منحصر به فرد خود، یکسال قبل از عرضه پلی‌استیشن ۳، اقدام به فروش ایکس باکس ۳۶۰ با قیمت فوق العاده‌ی ۳۰۰ دلاری را کرد
نسل هفتم با وجود قیمت فوق العاده‌ی ایکس باکس ۳۶۰، سرویس آنلاین پایدارتر، طراحی بهتر بدنه و کنترلر و همچنین نوآوری با باندل کینکت بازی‌های حرکتی (Kinect Gaming Bundle)، متعلق به ایکس باکس بود. هرچند در سال‌های انتهایی این نسل، سونی با بهبود طراحی، کاهش قیمت و عناوین انحصاری منحصر به فردش توانست این عقب افتادی را جبران کند.
متاسفانه مایکروسافت نتوانست این موفقیت بی‌وقفه را در نسل هشتم نیز ادامه دهد. سونی با کنسول ۴۰۰ دلاری و عناوین انحصاریی که حاصل همکاری با ناوتی‌داگ، سانتا مانیکا و دیگر استودیوهای حاضر بود، توانست تا حد زیادی برنده‌ی نسل هشتم باشد. هرچند این پایان ماجرا نبود.
مایکروسافت با وجود پشتوانه مالی قوی، نفوذ تبلیغاتی بالا و همچنین بهرمندی از تیم‌های مارکتینگ و متخصصان فنی و امکانات بیشتر نسبت به سونی، توانست شرایط را در سال‌های انتهایی نسل هشتم، تا حدودی تغییر دهد. آغاز این تغییرات با خرید استودیوهای جدید، سرمایه گذاری بر عناوین مستقل و استودیوهای کوچک و از همه مهمتر عرضه سرویس‌های اشتراکی گیم‌پس بود.
سرویس گیم‌پس چیست؟
گیم‌پس (Xbox Game Pass) سرویس اشتراکی ویژه‌ای است که مایکروسافت مختص به کاربران کنسول‌های ایکس باکس و پی‌سی. این سرویس به شما اجازه می‌دهد به صورت نامحدود و طی مدت زمان فعال بودن اشتراکتان بازی‌های عرضه شده روی سرویس گیم‌پس را تجربه کنید. گیم‌پس اولین بار در سال ۲۰۱۷ با کمتر از صد بازی، برای ایکس باکس وان و در سال ۲۰۱۹ برای پی‌سی شروع به فعالیت کرد.
در حال حاضر این سرویس برای کاربران دسترسی به بیش از ۳۰۰ بازی مختلف را فراهم می‌آورد. این تعداد بازی‌ها به مرور زمان تغییر می‌کند و بازی‌های بیشتری به این سرویس اضافه می‌شود. در حال حاضر سه نوع اشتراک برای استفاده از آن وجود دارد. اشتراک مخصوص پی‌سی، اشتراک منحصر به کنسول و اشتراک اولتیمیت (Ultimate) که هر دو را شامل می‌شود. همچنین برای مطالعه بیشتر درباره این سرویس می‌توانید به مقاله‌ی «گیم پس چیست و چطور می‌توانیم از آن استفاده کنیم؟» مراجعه کنید.
در حال حاضر ایکس باکس کجا ایستاده است؟
امروزه برند تجاری ایکس باکس متشکل از پنج کنسول بازی، عناوین نرم افزاری انحصاری، سرویس گیمینگ ابری (Xbox Cloud Gaming) و سرویس استریمینگ ایکس باکس لایو (Xbox Live) است. این مجموعه با دو کنسول ایکس‌باکس سری ایکس و سری اس که روی کاغذ سخت افزار قوی‌تری نسبت به پلی استیشن دارد، وارد جنگ کنسولی نسل نهم شده است.
در حالی که سونی بسان نسل قبل، عمده تمرکز و سرمایه گذاری خود را برروی عناوین AAA و انحصاری گذاشته است و در همین ابتدای نسل دست بالا را گرفته است. و در شرایطی که مخاطبان دنیای ویدئو گیم، کنسول‌های نسل نهمی مایکروسافت را سخت افزار بدون بازی می‌نامند، مایکروسافت ایده جاه طلبانه و طولانی مدتتری در ذهن دارد.
گیم‌پس چطور صنعت گیم را تحت تاثیر قرار خواهد داد؟
همان طور که پیش‌تر گفتیم، مایکروسافت با ایکس باکس برنامه طولانی مدتتری برای صنعت گیم دارد. برنامه‌ای که مانند سونی به موفقیت‌های بازه‌ای به واسطه تضمین حضور عناوین بزرگ انحصاری برای کنسول‌هایش محدود نمی‌شود. در واقع مایکروسافت بازار هدف بزرگتری را مد نظر قرار داده است.
برخلاف سونی، مایکروسافت پشتوانه مالی و تجاری بسیار قدرتمندی دارد. از این جهت، عقب ماندن موقت در این رقابت نمی‌تواند چندان معضل بزرگی برای ایکس باکس ایجاد کند. این مزیت تجاری و مالی به مایکروسافت اجازه تولد، نمو و پرورش ایده‌های جدیدی به جهت گسترش، هدایت و یکپارچه سازی جریان صنعت ویدئو گیم را خواهد داد.
یکی از اهدافی که مایکروسافت در قالب سرویس اشتراکی گیم‌پس در سر دارد، یکپارچه سازی، کمرنگ کردن نقش پلتفرم، عدم انحصار و در دست گرفتن بازار گیمرهای کنسول و کامپیوتر است. اما برخلاف سرویس‌های مشابه که تنها به انحصار در یک پلتفرم محدود می‌شوند، گیم‌پس در حال سرمایه گذاری برروی طیف متفاوت از مخاطبین روی پلتفرم‌های متفاوت است. عمده این تمرکز در حال حاضر مشمول کاربران کنسول‌های ایکس باکس و کامپیوتر است. اما بدیهی است که مایکروسافت چشم انداز بلندتری در این صنعت دارد.
به کمک سرویس گیم‌پس هرروز افراد بیشتری با پرداخت حق اشتراک نسبتا ارزان این سرویس به تعداد زیادی از بازی‌های باکیفیت استودیوهای بزرگ دسترسی خواهند داشت. مخاطبین این سرویس فارغ از پلتفرمی که در اختیار خواهند داشت و بدون نگرانی بابت انحصار سازی در یک پلتفرم خاص می‌توانند از این سرویس لذت ببرند.
در دسترس بودن، هزینه تمام شده ارزان‌تر، عدم انحصار گرایی، سیستم یکپارچه به واسطه گیم‌پس اولتیمیت در کنار چشم انداز آینده مایکروسافت به موبایل گیمینگ، سرویس‌های گیمینگ ابری (Xbox Cloud Gaming)، هزینه بابت خرید استودیوهای جدید و خلاق و همچنین سرمایه گذاری روی عناوین مستقل و تیم‌های کوچک می‌تواند عامل تحرک و تغییر جریان صنعت ویدیو گیم باشد. بدیهی است که هیچ مجموعه‌ایی جز مایکروسافت جسارت و توان پیش بردن پروژه‌ای چنین بزرگ با چشم انداز جاه طلبانه نخواهد داشت. اما این چشم انداز ایده آل گرایانه تا چه حد امکان تبدیل شدن به واقعیت را خواهد داشت؟
کلام آخر
شاید تصور این چشم انداز ایده آل گرایانه در شرایطی که کنسول‌های پلی استیشن با دوال سنس فوق العاده همراه با عناوین انحصاری سونی، بازار را از آن خود کرده‌ند، کمی غیرمحتمل و دور از انتظار به نظر بیاید. اما باید توجه داشت که فعالیت‌های امروز مایکروسافت، قدمی در جهت سرمایه گذاری طولانی مدت و وسیع در آینده صنعت سیالی است که روز به روز بر تعداد مخاطبین آن افزوده می‌شود.
در حجم مخاطب بالا، قیمت تمام شده ارزان‌تر و عدم انحصار به یک پلتفرم خاص این صنعت را به یک سرگرمی در دسترس بدل خواهد کرد. و اگر امروز مایکروسافت مالکیت عناوین با کیفیتی بسان سونی نداشته باشد، اما با وجود سرمایه گذاری‌های اخیر آن بر استودیوهایی چون بتسدا (Bethesda)، ریر استودیو (Rare)، نیجا تئوری (Ninja Theory) و غیره می‌تواند در آینده نه چندان دور رقابت نزدیکتر خود با سونی را تضمین نماید.
در حال حاضر ایکس باکس با مالکیت بیش از ۲۳ استودیوی فرست پارتی برای جبران اشتباهات نسل گذشته خود و رقابت با عناوین انحصاری پلی استیشن آماده می‌شود. از سوی دیگر این مجموعه با در دسترس قرار دادن این عناوین بر دو پلتفرم کنسول و کامپیوتر، در کنار سرمایه گذاری روی ایکس باکس کلاود گیمینگ در تلاش است تا نقش پلتفرم را برای مخاطبان دنیای ویدئو گیم کمرنگ کند. در واقع ایکس باکس در نظر دارد با حداقل هزینه به مخاطبان بیشتری امکان تجربه و لذت از دنیای بدون مرز ویدئو گیم را بدهد.
شرایطی که در آن هرکسی تنها با داشتن اشتراک سرویس گیم‌پس ایکس باکس و با هر دیوایسی، من جمله کامپیوتر، کنسول و حتی تلویزیون‌ها و تلفن‌های هوشمند (به وسیله کلاود گیمینگ) امکان لذت بردن از یکی از بزرگترین صنایع سرگرمی جهان را داشته باشد. با این وجود نمی‌توان برندهای برای رقابت نفس گیر صنعت گیم معین کرد؛ اما بدیهی است که محقق ساختن چنین رویایی تنها از مایکروسافت برمی‌آید.
بیشتر بخوانید:
به نظر من در طول زمان برگ برنده ایکس باکس رو میشه مطمئنا عمو فیل یه کارایی میکنه.
فقط یه چیزی من اخرش نفهمیدم ماینکرفت هنوز روی پلی استیشن ها اجرا میشه؟ چون چند سال پیش مایکروسافت خرید موجانگ رو