نقد فیلم جنون – یک فیلمفارسی ترسناک
کامران قدکچیان دوران سینمایی خود را با فیلمفارسی آغاز کرد و تقریبا هیچ وقت نتوانست از آن حال و هوا بیرون بیاید. او در آثار پس از انقلاب خود کمی تا قسمتی از این فضا ...
کامران قدکچیان دوران سینمایی خود را با فیلمفارسی آغاز کرد و تقریبا هیچ وقت نتوانست از آن حال و هوا بیرون بیاید. او در آثار پس از انقلاب خود کمی تا قسمتی از این فضا جدا شد اما در نهایت بیشتر آثارش با همان سبک و سیاق ساخته می‌شد. اثر سینمایی «جنون» که ۴ سال پیش توسط او ساخته شده در ژانر کمتر دیده شده وحشت قرار دارد و رگه‌هایی از فیلمفارسی در آن به چشم می‌خورد اما با این وجود می‌تواند هیجان کافی را در برخی سکانس‌ها به وجود بیاورد. با نقد و بررسی فیلم جنون همراه ویجیاتو باشید.
داستان جنون خیلی سریع شروع می‌شود و اصلا قرار نیست ما با شخصیت‌ها آشنا شویم و ذره ذره وارد فضای وهم انگیز فیلم بشویم. خانواده‌ای در یک خانه باغ قدیمی که از خانواده زن به ارث رسیده زندگی می‌کنند (لوکیشن این خانه همان باغ سرهنگ معروف است که چندین بار در آثار سینمایی و موزیک ویدیوها نیز از آن استفاده شده است) و زن این خانواده که از قضا باردار هم است؛ شبها صداهای عجیب و غریبی از حیاط خانه می‌شوند. دختر آنها نیز عروسکی عجیب و غریب پیدا کرده که با در آغوش گرفتن در آن، شبها در خانه پرسه می‌زند.
زن خانواده (با بازی میترا حجار) تصور می‌کند که این اتفاقات ماورا الطبیعه که در اطراف او در حال رخ دادن است ربطی به گذشته او دارد. گذشته‌ای که با مراسم «زار» در قشم گره خورده و نامزد سابقش نیز در آن دخیل است. او اما هرچه به اطرافیانش در اینباره صحبت می‌کند کسی باورش نمی‌شود و شوهرش (با بازی کامبیز دیرباز) فکر می‌کند که زنش مالیخولیایی شده است...
این فیلم سینمایی ترسناک ایرانی هر آنچه که در ژانر وحشت در آثار سینمایی دنیا وجود داشته را قرض کرده و همه را با هم در یک مخلوط کن میکس کرده؛ کارگردان و فیلمنامه نویس برایشان مهم نبوده که برخی از این مواد اولیه اصلا به کار نمی‌آیند و یا آنقدر ناهمگون هستند که در این معجون اصلا حل نمی‌شوند و همانجور درسته و زمخت روی معجون باقی می‌مانند! آنها تصمیم گرفتند هر آنچه به ذهن‌شان رسیده را وسط بریزند و از آن استفاده کنند. از عروسک ترسناکی که در دستان دختر کوچک خانواده است و از فیلمهایی چون آنابل و دیگر عروسک‌های شیطانی الهام گرفته شده تا مثلا نوار ویدیویی مراسم زار که هنگام پخش ناخودآگاه آدمی را یاد فیلمی چون حلقه می‌اندازد.
حرکت دورانی دوربین و زوم‌های پی در پی در کنار صداهای مصنوعی که روی این تصاویر گذاشته شده، نوعی «زور زدن» را به نمایش می‌گذارد و تماشاگر حس می‌کند در سکانسی که اصلا رنگ و بوی وحشت در آن حاکم نیست، کارگردان دوست دارد که به زور به آنها القا کند که در حال تماشای یک اثر ترسناک هستید. استفاده از دوربین روی دست شاید در وهله اول و دوم جذاب باشد اما تکرار استفاده از آن تنها به فیلم آسیب می‌زند و نتیجه رضایت بخشی به همراه ندارد.
متاسفانه جلوه‌های ویژه در فیلم جنون به معنای واقعی عقب ماندگی را تداعی می‌کنند و بیشتر شبیه به افکت فیلمهای عروسی دهه هفتاد می‌مانند. فیلم برای خلق این لحظات کمترین بودجه را مصرف کرده و نتیجه کار آنقدر پوچ از آب در آمده که اثر واقعی وحشت را کاملا از فیلم گرفته است. تدوین‌های نادرست در این صحنه‌ها و حرکت بسیار بد دوربین همه و همه باعث شده که نتیجه کار در این بخش اسفناک به نظر برسد. حتی گریم شخصیت‌ها در اینجا کاملا مصنوعی است و در همان سکانس‌های اغازین که شما مثلا خون را روی بازیگران می‌بینید به تصنعی بودن بیش از حد آن پی می‌برید.
فیلمنامه نیز پر از مشکلات ریز و درشت است. شخصیت‌ها یا به بیان بهتر، ارواحی در فیلم وجود دارند که اصلا دقیقا معلوم نیست چه کسانی هستند و تاثیرشان در قصه چیست. به عنوان مثال شخصیت اصلی داستان بارها روحی به اسم علیرضا را می‌بیند که اصلا مشخص نیست نقش مهم این کاراکتر چیست که ما قرار است دائم آن را ببینیم!
بازیگران فیلم بازیگران سرشناسی هستند، کامبیز دیرباز و میترا حجار دو بازیگری هستند که سالیان سال در سینما نقش آفرینی کردند و انصافا توانستند از خود نقش‌های ماندگاری نیز برجای بگذارند. با این وجود بازی میترا حجار آنچنان ضعیف است که انگار مخصوصا در حال بد بازی کردن است. کامبیز دیرباز نیز شخصیتی نچسب دارد که دیالوگ‌های بسیار بدی هم به او محول شده و بازی مصنوعی از خود برجای می‌گذارد. تدوین بد نیز به این موضوع دامن زده به طوری که در برخی سکانس‌ها مکثی کوتاه به وجود می‌آید تا بازیگر مقابل شروع به بازی کند و این مساله اصلا از قدکچیان با سابقه چند ده ساله فیلمسازی انتظار نمی‌رود!
دیگر بازیگران فرعی کمی تا قسمتی بهتر کار خود را انجام دادند با این وجود تمامی آنها در پاشنه آشیل فیلم گیر کردند، فیلمنامه سطحی آن که یک آش شلم شوربا است و همانطور که پیش‌تر گفته شد، سعی کرده هرآنچه به نظر می‌رسد برای ساخت یک فیلم ترسناک و هیجان انگیز لازم است را گرد هم بیاورد تا بلکه یکی از این تیرها به هدف بخورد. درواقع میتوان گفت فیلمنامه شبیه به مردی است که با چشمانی بسته رگبار مسلسل را به سیبل بسته و امید دارد که یکی از تیرها بالاخره به کانون این سیبل نشانه گیری برخورد کند.
مراسم زار در قشم دستمایه آثار وحشت متعددی در ایران شده و به نظر می‌رسد هرکس که در وهله اول در سینمای ایران قصد دارد یک اثر حول محور ژانر وحشت بسازد، اولین چیز مراسم زار جزیره قشم است که به ذهنش می‌رسد. این مراسم که به خوبی در مستند بادجن ناصر تقوایی (که اتفاقا در تیتراژ پایانی جنون نیز از آن یاد شده) به تصویر کشیده شده، انصافا پتانسیل‌های فراوانی دارد که شاید هنوز در سینمای ما آنطور که باید از آن استفاده نشده اما فیلم جنون قطعا استفاده درست و بجایی از آن نمی‌کند و این پتانسیل را همچنان هدر رفته باقی می‌گذارد.
فیلم جنون اگر در زمان ساخته شده آثار فیلمفارسی و در سالهای دهه ۴۰ یا ۵۰ ساخته و اکران می‌شد، احتمالا در زمانه خود اثری پیشرو و آوانگارد به حساب می‌آمد. فیلم اما حالا در سال ۱۴۰۰ به اکران عمومی رسیده و به شدت بوی کهنگی می‌دهد. فیلم جنون می‌تواند در برخی لحظات یک هیجان کاذب در مخاطب ایجاد کند اما محصول نهایی در آخر چیزی نیست که باید باشد و فیلم دائما با بن‌بست‌هایی مواجه است که ذره ذره ارزش آن را می‌کاهد تا در نهایت به یک پوچی تمام عیار برسد.
میترا حجار، کامبیز دیرباز، آشا محرابی، قربان نجفی، مجید جعفری و مهرناز افلاکیان در این فیلم به کارگردانی کامران قدکچیان ایفای نقش می‌کنند.
دیدگاه‌ها و نظرات خود را بنویسید
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.
فیلم جنون یه دوربین سوبژکتیو داره که اون هم با استفاده‌ی بیش از حد از اون حسابی بی‌خاصیت‌ش کرده و نمیدونیم که این زاویه دید از طرف چه کسی هست اگر برساد باشه که مطمئنا کار نشده و ناقصه. در کل داستان جذابی میتونست داشته باشه که کلا با فیلمنامه دست چندمی و بازی و تدوین بد به هدر رفت
فیلمای خارجی ترسناک در گور خودشون لرزیدن با این فیلم /:
دیگه انقدر عاشقانه تولید کردید دیگه همه خسته شدن نمیبینم الان همه دارن ترسناک تولید میکنن???? معلومه بازار داغه
تموم شد؟!واقعا تاثیرگذار بود
رضا عطاران??????
فرانک اندروود و حسام تاکتیو ایلیونامیتی همکاری میکنن???????
.برچه اساس??
بر اسال دلایل غیر منطقی??
سیسماس
تو عضو KGB نیستی یکوقت؟? مطمئن ام جاسوسی چیزی هستی ??
.آقای پارساپور ببخشید اما بهتر نیست از لفظ فیلمفارسی کمتر استفاده شود؟
این لقب اصولا برای کم ارزش کردن فیلم های ۴۰ سال قبل استفاده میشه در حالی که ما در آن دوران آقایان کیا رستمی و تقوایی و شهید ثالث و بیضایی و محمدرضا اصلانی رو داشتیم و این لقب(طبق عرف جامعه که از این لقب برای کم ارزش شمردن فیلم ها استفاده می کنند) توهین به این عزیزان است
فیلم های قدیم ۴۰ سال از زمان خودشون جلوتر بودند !?
فیلمفارسی به سینمای قبل از انقلاب نمیگن. به سینمای عامه پسند اون سالها گفته میشه و همون زمان هم به فیلم های افرادی چون مهرجویی و کیارستمی و امثالهم اطلاق نمیشد.
.
..
.حرف شما درست اما من گفتم طبق عرف جامعه .
متاسفانه من هنوز آدمایی رو میبینم (چه واقعیت چه مجازی) می بینم که به این فیلم ها (فیلم های کیا رستمی و ...) هم این لقب را می دهند و این لقب را به تمام فیلم های آنزمان می دهند و فکر می کنند همه فیلم های آنزمان بی کیفیت بود که منشا این تفکر از سانسور سیما است(خودتون بهتر می دونید) دقیقا مثل لفظ فیلم هالیوودی که هرجا فیلم اکشن غیر منطقی باشه می گن هالیوودی و حتی دیدم برخی منتقد هم هم از این لفظ برای توصیف این فیلم استفاده می کنند در حالی که هالیوود همه ژانر ها را در بر می گیرد از اکشن بی حد و مرز سریع و خشن تا فیلم های رومنس مثل کازابلانکا و لالا لند و ...
اما منشا این تفکر هم به مورد بالایی بر می گردد و منظور من هم این بود که بهتره این مورد فرهنگ سازی بشه که همه فیلم های اون زمان بد نبودند و حتی می تونیم بگیم سینمای ایران از سینماهای هند و ترکیه و چین و حتی ژاپن قطع به یقین جلوتره و توانایی رقابت با سینمای کره جنوبی و ایتالیا و انگلیس و المان رو داره و حتی در برخی موارد بهتر از این ها است برای مثال ما آقای اصغر فرهادی را داریم که دو اسکار دارد یا آقای کیا رستمی که اورا جزو سی کارگردان برتر تاریخ و بالاتر از نولان و فینچر و ... می دانند و یا آقای اصلانی که بنیاد اسکورسیزی قراره فیلم شطرنج ایشان رو بازسازی کنه اما متاسفانه مردم به اشتباه فکر می کنند که سینمای ایران تنها همین آشغال ها می باشد
پ.ن:زمان ادیت قبلی تمام شد
فیلمهای کیارستمی و تقوایی و شهید ثالث و غیره مسیری کاملا متفاوت با فیلمفارسی داشتند و در زمره‌ی موج نو سینمای ایران قرار می‌گرفتند. بنابراین وقتی نام فیلمفارسی به میان می‌آید باید کارگردانان فیلمفارسی را بشناسید و همچنین مختص یک دهه هم نبوده
.بله اما من بالاتر هم مثال زدم که این لغت برای عامه مردم یچیزی مثل فیلم های هالیوودی هستش که به اشتباه به هرچیزی که اکشن بی حد و مرز داشته باشه میگن هالیوودی در حالی که تو هالیوود هم فیلمای رومنس مثل کازابلانکا و لالا لند هستش هم فیلم های جنایی مثل مظنونین همیشگی و محله چینی ها و هفت و هم فیلم های اکشن بی حد و مرزی مثل ترنسفورمرز و سریع و خشن و منظور من همین فرهنگ سازی بود
.خواستم ادیت بزنم نتم قطع شد و وقت تموم شد
وقتی نیست ادیت یکبار بری بیرون بیای تو دیگه ادیت نمیشه کرد
کی ایران میتونه یه فیلم ترسناک درست حسابی بسازه
اونی که دیس داده فن سریال احضار??
دقیقا?????