چند روز گذشته بیش از پیش شاهد اختلالات گسترده‌ی شبکه جهانی اینترنت در ایران بودیم. همچنین شاهد محدودست دسترسی بسیار از کاربران به شبکه‌های اجتماعی برون مرزی، وبسایت‌ها و حتی موتورهای جستجو در اینترنت همراه و بسیاری از ISPها بودیم که موجبات نارضایتی بسیاری از شهروندان را فراهم آورده است.
در این میان خبرهایی درباره ورود اینترنت ماهواره‌ای به ایران و همچنین رفع تحریم‌های دیجتال پخش شد. اخباری که صحت آن در میان تبلیغات و هیجانات اولیه به فراموشی سپرده شد. از این رو در این مقاله از ویجیاتو قصد داریم به اینترنت ماهواره‌ای و صحت سنجی پیاده سازی و استفاده‌ی آن در ایران بپردازیم.
اینترنت ماهواره‌ای چیست؟
منظور از اینترنت ماهواره‌ای (Satellite Internet)، دریافت و ارسال داده‌های دیجیتال از طریق دیش‌های ماهواره است. در این روش اطلاعات دیجیتال از مبدا به وسیله‌ی دیش‌های کوچک به ماهواره‌های عظیم در حال چرخش بر مدار زمین ارسال و دریافت می‌شوند.
در عمل خروجی اینترنت ماهواره‌ای با اینترنت دریافتی از سایر شبکه‌ها تفاوتی نمی‌کند. با این حال مزیت اینترنت ماهواره‌ای در دسترس پذیری بالای آن است. به صورتی که هرکاربر می‌تواند با در دست داشتن تجهیزات سخت افزاری مروبط، به اینت شبکه دسترسی پیدا کند. با این حال همه چیز به همین سادگی نیست.
برخلاف تصور اینترنت ماهواره‌ای اصلا تکنولوژی جدیدی نیست. در واقع سال‌هاست که از این تکنولوژی برای برقراری ارتباط اینترنتی در مسیرهای صعب العبور، مناطق نظامی و یا کم‌جمعیت استفاده می‌شود. با این وجود دسترسی و استفاده به این شبکه به علت محدودیت سرویس دهندگان، تجهیزات گران قیمت و البته سیاست‌های منطقه‌ای پیش ازین چندان ممکن نبود.
استارلینک به ایران می‌آید؟
چند سالی‌ست که کاربران شبکه‌های اجتماعی از در دسترس گرفتن اینترنت ماهواره‌ای در ایران صحبت می‌کنند. استار لینک (Starlink) یکی از بزرگترین سرویس‌های ارائه‌ی اینترنت ماهواره‌ای است که توسط شرکت SpaceX به مدیریت ایلان ماسک (Elon Musk)، توسعه داده شده است.
چندی پیش و در جریان اختلالات گسترده‌ی اینترنت در ایران (شهریور ۱۴۰۱) ایلان ماسک ادعا کرد که اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در اختیار کاربران ایرانی قرار خواهد گرفت. در ادامه‌ی این جریان «والی آدیمو» (Wally Adeyemo)، معاون وزیر خزانه داری آمریکا اعلام کرد که برخی از تحریم‌های تکنولوژی مربوط به ایران را لغو شده است، تا بدین صورت استارلینک در ایران قابل سرویس‌دهی باشد.
اما با وجود برداشته شدن تحریم‌ها از سوی آمریکا، همچنان دسترسی به اینترنت ماهواره‌ای ساده و در دسترس به نظر نمی‌رسد. در ادامه به بررسی چالش‌های پیش روی اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در ایران می‌پردازیم.
برای اتصال به اینترنت ماهواره‌ای چه تجهیزاتی لازم است؟
تجهیزات سخت افزاری برای دریافت اینترنت ماهواره‌ای اولین چالش پیش روی کاربران ایرانی است. برای دریافت و ارسال داده‌ها به ماهواره کاربران به تجهیزات ماهواره‌ای شامل دیش‌های مخصوص است. قیمت تجهیزات ارائه شده از سوی استارلینک حدود ۴۹۹ دلار است که با دلار امروز ارزشی بالای ۱۵ میلیون تومان خواهد داشت.
اما قیمت بالا تنها معضل تهیه این تجهیزات نیست. چراکه در حال حاضر این تجهیزات در ایران قابل تهیه نیستند. علاوه براین به جهت مدیریت اینترنت دریافتی به یک روتر مدرن نیاز است. روترهای معمول نیز قیمتی حداقل ۲ الی ۳ میلیون تومان دارند.
اتصال به اینترنت ماهواره‌ای به مجوز نیاز دارد
پیش از هرچیزی، بحث حقوقی اینترنت ماهواره‌ای در ایران مطرح می‌شود. از منظر قانون، دسترسی به اینترنت ماهواره‌ای در ایران نیازمند کسب مجوز از سوی شورای عالی فضای مجازی است. در غیر این صورت استفاده یا توسعه‌ی این دسته از تجهیزات جرم محسوب می‌شود.
از سوی دیگر با توجه به ماهواره‌ای بودن ارتباط از سمت این سرویس‌ها، امکان استفاده‌ی مخفیانه از این دسته تجهیزات ناممکن به نظر می‌رسد. ارتباطات ماهواره‌ای به سادگی قابل تشخیص و پیگیری هستند و می‌توانند کاربران ایرانی را با برخورد‌های سنگین قضایی روبرو کنند.
پیش از این عیسی زارع‌پور، ویز وقت ارتباطات از وجود موانع قضایی اینترنت ماهواره‌ای سخن گفته بود. همچنین تنها چند روز پس از برداشته شدن محدودیت‌های آمریکا برای ارائه‌ی سرویس استارلینک در ایران، وبسایت این سرویس در ایران فیلتر و از دست کاربران خارج شد.
ارائه اینترنت ماهواره‌ای نیاز به دریافت مجوز از ایران دارد و از طرف دیگر به دلیل ناقص بودن پوشش استارلینک، بعید می‌داند اینترنت ماهواره‌ای این شرکت به این زودی‌ها بتواند در ایران سرویس دهد.
عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات
با وجود چالش‌های پیش‌رو، دسترسی به اینترنت ماهواره‌ای در ایران در آینده‌ی نزدیک بعید به نظر می‌رسد. هرچند یرخی از تحریم‌های مربوط به تکنولوژی از سمت آمریکا کاهش یافته‌اند، اما محدودیت‌های داخلی مانع از دسترسی کاربران عادی به این تکنولوژی خواهند شد.
اپلیکیشن‌های اینترنت ماهواره‌ای استارلینک بدافزار هستند
در پی جریانات اخیر و حواشی اینترنت ماهواره‌ای استارلینک، اپلیکیشن‌هایی بر سطح اینترنت دست به دست در حال گردش است. اپلیکیشن‌هایی که تحت عنوان استارلینک مدعی شده‌اند برای دسترسی کاربران ایرانی طراحی و عرضه شده‌اند.
متاسفانه عده‌ای سودجود با سواستفاده از ناآگاهی کاربران، اقدام به توزیع بدافزارهایی در غالب استارلینک نموده‌اند. نصب و توزیع این اپلیکیشن‌ها آسیب زا بوده و می‌تواند امنیت شما و داده‌های شخصی‌تان را به خطر بی‌اندازند.
در نظر داشته باشید که دریافت اینترنت ماهواره‌ای تنها از طریق اپلیکیشن گوشی و بدون کالیبره شدن با دیش‌های استارلینک ناممکن است. همچنین دریافت هر نوع فایل نصبی از منابع غیر رسمی می‌تواند خطرناک باشد. از این رو توصیه می‌شود از توزیع و نصب این اپلیکیشن‌های مشکوک جدا خودداری کنید.
کلام انتهایی
اینترنت ماهواره‌ای استارلینک می‌تواند یک گزینه ی ایده آل برای مناطق با محدودیت‌ها شبکه باشد. با این حال دسترسی به این سرویس در ایران به واسطه‌ی چالش‌های فنی و قضایی پیش رو در آینده‌ی نزدیک عملا ناممکن است. علاوه براین دانلود اپلیکیشن‌های مدعی اینترنت استارلینک از منابع غیر رسمی می‌تواند امنیت اطلاعات دیجیتال شما را به خطر بی‌اندازد.
منظور از اینترنت ماهواره‌ای (Satellite Internet)، دریافت و ارسال داده‌های دیجیتال از طریق دیش‌های ماهواره است.
دسترسی به اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در ایران به واسطه‌ی چالش‌های فنی و قضایی پیش رو در آینده‌ی نزدیک عملا ناممکن است.
مسله قانونی عمل کردن ایلان ماسک هم به این خاطره که کشورهایی مثل چین ممکنه بخوان ماهواره های استارلینک رو هدف قرار بدن با موشکهای ضد ماهواره
چون ارتفاع ماهچاره های این شرکت خیلی پاینتر از حد معموله
بنابراین اعلام کرده که بدون رضایت قبلی کشورها خدماتی بهشون ارایه نمیده
برای دسترسی ایران هم دولت آمریکا قبول کرده بودجه ی این کارو در اختیارشون بذاره
در جواب بعضی ها باید بگم که اتصال به ماهواره با گوشی موبایل اگه آسون بود که برای دیدن تلویزیون دیش نمیذاشتیم پشت بوم
گوشی های موبایل معمولی نهایتا تا چند کیلومتر برد دارن کمتر از پنج کیلومتر بعد چطور میشه به ماهواره متصل بشه
تلفنهای ماهواره ای مثل ثریا که خیلی وقته استفاده میشن آنتن فرستنده قدرتمندی دارن حتی کیسهایی وجود داره که میتونه گوشی موبایل هوشمند رو به اینترنت ماهواره ای متصل کنه اما حجم و ابعاد این کیس ها خیلی بزرگه و پهنای باند خیلی کم در حد چند ده کیلوبیت ارایه میدن
اما استارلینک
این شبکه برای افزایش پهنای باند بصورت همزمان به سه ماهواره متصل میشه و چون ارتفاع ماهواره هاش از سطح زمین کمتره داده ها با تاخیر کمتری به کاربر میرسن و پینگ شبکه پایینه
ولی یه چیزی که نباید فراموش کرد اینکه درون تجهیزاتی که استارلینک به کاربر فروخته میشه یک دیش وجود داره که فقط گیرنده هست و برای ارسال دیتا نیاز به شبکه زمینی یا همین اینترنت مودم خونگی هم دارن این نیست که بگیم توی ناکجا آباد روشنش کنی و استفاده بکنی ازش
یعنی مثل مکمل میمونه
بسته های داده ارسال شده به سرور از طریق اینترنت زمینی ارسال میشه و پاسخ سرور از طریق ماهواره برای کاربر ارسال میشه
یعنی آپلود از طریق مودم خونگی و همزمان دانلود از طریق ماهواره
یک بایت داده هشت بیتی ارسال میشه و یک بایت داده هشت بیتی اعتبار سنجی دریافت میشه
موقع فیلترینگ شما در حقیقت پاسخی از سرور دریافت میکنید که اون پاسخ توسط شبکه ملی اطلاعات مسدود میشه
بنابراین فیلتر کردنش غیر ممکنه چون پاسخ سرور از طریق ماهواره به کاربر میرسه
بنظرم همه این حرف های ایلان ماسک بیشتر یک وجهه رسانه ای داشت تا امر واقعی و عملی
من دانش زیادی به این موضوع ندارم ولی به نظر من همه گیری استار لینک تا چند ساله آینده حداقل تو دنیا اجتناب ناپذیره ( ایران هم دیر یا زود داره ) در مورد قضیه جاسوسی و شنود اطلاعات هم باید بگم تو شبکه اینترنت فعلی هم همچین چیزی ممکنه ولی با اینترنت ماهوارای این کار برای دولت ها ممکن نیست اما برای ایلان ماسک ؟ خب این دیگه بحثش جداست کلا مسله اینجاست که چقدر به آقای ماسک اعتماد دارید
( نظر شخصی بود )
با هیچ وسیله ای نمیشه آنلاین پلی استیشن بازی کرد !
نوع NAT Type رو ۳ گذاشته اند که عملا نمیشه بازی کرد.
خانم منظری اولای متن شما ویجیاتو رو ویجاتو نوشته اید
لطفا اصلاح کنید
با تشکر.
مطلب مفید و واضح و مختصر – دمتون گرم
جدا از اینکه از مطالب مقاله استفاده کردم و ترجیح میدم برای یک نظر تخصصی بیشتر از شنیده هام اعتبار قائل بشم، یه نکته ای هست که باید بهش دقت بشه که تلاش می کنم تا حد ممکن به دور از مسائل سیاسی بیانش کنم. فقط خواهشمندم اگه افتخار دادید و خواستید بخونید این کامنت رو، تا وقتی تا انتها نخوندید قضاوتی نکنید
عزیزان در همین ابتدا بگم که من به شخصه مخالف توهمات توطئه ام و مناسب نمیبینم پارانوئیدی(!) که برخی از ما ازش رنج میبریم رو در موضوعات و وقایع مختلف دخیل کنیم
از طرفی اینجا نیستم که عقاید و تفکرات شما رو به چالش بکشم و هر طرز تفکری دارید به واقع برام محترمه
با توجه به وضعیت کنونی کشور ما که همگی هم از جوانب ریز و درشتش آگاهیم، و به لطف محدودیت شدیدی که در استفاده از فضای مجازی و اینترنت باهاش رو به رو شدیم، کاملا طبیعیه با شنیدن خبری مثل دسترسی یافتن به استفاده از پیشرفته ترین اینترنت جهان ذوق زده و خوشحال بشیم و اون رو فرشته ی نجاتی ببینیم که از قضا درست سر بزنگاه سر و کلش پیدا شده
ولی چیزی که ضرر نداره تفکره
خوشمون بیاد یا نه کشور ما سال هاست از نظر معاملات و توافقات با یه سری کشور ها مشکلاتی داره. و متاسفانه تصمیم گیری این قضیه هم دست ما نیست، ولی این که ما تصمیم گیرنده نیستیم -باز هم متاسفانه- باعث نمیشه عواقب ناشی از این مشکلات به ما ربط پیدا نکنه
به طور مثال یکی از این عواقب تحریمه که هر چی پیش میریم شدت بیشتری میگیره و اتفاقا تنها کسانی که تحت تاثیرش هستن من و شماییم نه تصمیم گیرندگان سیاسی
با وجود کنتاکت هایی که بین کشور ما و آمریکا وجود داره، به نظرم درست نیست که با شنیدن چنین اخباری مطلقا در ذهن رو ببندیم و دسترسی خودمون به این نت رو علی رغم تحریم ها ناشی از خیر خواهی، و زمان بندی دقیقش رو تصادفی بدونیم. از طرف دیگه ببرخی معتقدن ایلان ماسک با آمریکا فرق داره و بحثش جداست و خیلی به سیاست کاری نداره، تا حدودی درسته، ولی آقای ماسک هم بدون اجازه ی دولت آمریکا نمی تونه سرخود تصمیمی در خصوص اینجور موارد بگیره
حتی با صرف نظر از تمام اختلافات سیاسی اگر دو کشور معمولی و متحد رو هم فرض کنیم، متاسفانه روابط بین الملل چیزی نیست که به سود مردم توجه کنه. همیشه در تصمیم گیری مسائل بین المللی سود دولت ها مطرحه و اگر سود مردم در مسیر سود دولت ها قرار نگیره، چیزی به نفع ملت تموم نمیشه
با این حساب حتی در روابط دوستانه ی بین المللی هم جایی برای خیر خواهی بدون چشم داشت باقی نمی مونه
حتی اگه در مورد استثنا قائل شدن تحریم ها برای استارلینک فرض رو بر خیر خواهی بذاریم، باز هم اصلا عقلانی نیست که خدماتی که کل مردم دنیا باید برای بهرمندی ازش حق اشتراک بپردازن، استثنائاً برای ما -که اتفاقا دولت هامون چندان روابط دوستانه ای ندارن- رایگان باشه
وجه سیاسی محتوای این کامنت اصلا هدف اصلی من از نوشتنش نیست و فقط به این خاطر چاشنی کلام شده که مقصود اصلی من رو برسونه
فرق نمی کنه چه گرایش و دیدگاهی از نظر سیاسی یا اعتقادی دارید دوستان گل. من اینجا نیستم که نظرم رو به کسی دیکته کنم
حرف من فقط اینه که بیاید نه فقط در خصوص این مورد، بلکه در هر مسئله ای که باهاش رو به رو میشیم همیشه اولویت رو بر تفکر بذاریم و به چیزی که میبینیم و میشنویم فکر کنیم
هیچ دولت یا رسانه ای وجود نداشته، نداره، و نخواهد داشت که حقیقت مطلق رو صاف و ساده و بدون ماسک به ما بگه. تنها جای پای محکم و مطمئنی که داریم عقل خودمونه
عذر می خوام که سرتون رو درد آوردم و ممنونم که مطالعه کردید?
به امید روزی که برای هر یک گامی که می خوایم به جلو برداریم تا این حد تردید و مانع نداشته باشیم
علاوه بر اینکه سرعت اینترنت مزخرفه همه شبکه های اجتماعی رو فیلتر کردن لعنتیا
تنها امید مردم همین اینترنت ماهواره ای هست که طبق مقاله فعلا نمیاد
یاد اون یارو افتادم که میگفت خورشید پشتش به ماس الانم این مقاله شبیه همونه
۱- اپلیکیشن استارلینک فقط برای راهنمایی نصبه
۲- استارلینک روی گوشی های جدید نیاز به دیش نداره
۳- ایلان ماسک برای اوکراین هم اینکارو کرده بود روسیه میگفت نمیذاریم چیشد پس؟
میدونم خیلی دیس میخورم ، اما مهمه که اینو بگم …
آمریکا دلش نمیاد تحریم های دارویی رو برای ایران برداره تا کلی آدم که دارن از بیماری ها میمیرن نجات پیدا کنن
بعد چی شده دلش سوخته واسه مردم وسط این اتفاق ها میخواد نت استارلینک بده ؟ ( شنیدم رایگان هم میخواد بده که مطمئن نیستم )
قطعا یه بحث سیاسی یا جاسوسی پشت این نت استارلینک هست …
مطمئنم استارلینکی در ایران وجود نخواهد داشت…
چون ایلان ماسک گفته در مورد استار لینک اگ کشورا خودشون نخوان سرویس نمیده
ما هم ک دیگ مشخصه
همین نت داغونو قطع کردن
دیگ میخوان استارلینک بیارن؟?
هعی…
ما ک چشمون آب نمیخوره
پ.ن : کسی تاحالا تونسته ب نت وصل بشه؟(منظور وارد شدن ب یوتیوب و…)
سلام خانم منظری واقعا مطلب کاملی بود
حالا بازم با این وضعیت اگرم مجوز بدن که اینترنت ماهواره ای یا همون اینترنت ایلان ماسک تو ایران قانونی شه حالا واقعا چطوری با این دلار امروزی چطوری تجهیزاتش رو بخریم
مطمئن باشین کسی مثل ایلان ماسک وقتی میگه اینترنت رو فعال میکنم، فکر همه جاشو کرده.
قیمت دلار، تجهیزات گرون قیمت و کمیاب و … . خود ایلان ماسکم میدونه اینجا شرایط چطوره، میدونه همه چی گرونه، میدونه دسترسی به امکانات چقدر دشواره، طرف بی فکر و نقشه که حرف نمیزنه، مخصوصا که در خواست لغو تحریم کرده که کار کوچکی هم نیست، قطعا میدونه داره چکار میکنه.
(تو جاهایی مثل آفریقا دسترسی به این امکانات به مراتب دشوارتره، ولی از اینترنت استارلینک بهره میبرن)
مردم برا چیزی که حقشونه دنبال مجوز نیستن، مخصوصا وقتی حرف اینترنت پیش میاد. خود من به عنوان یکی از مردم، دسترسی به اینترنت پر سرعت، و آزادی دسترسی به سایتایی مثل یوتیوب، فیسبوک، شبکه های اجتماعی مثل تلگرام، واتساپ و … رو از نیاز ها و حقوق خودم و دیگران میدونم، و نیاز به مجوز و اجازه ی دیگری ندارم.
باید اون شهرایی که توش ماهواره کار میذارن رو اول بگیرن بعد بذارنش اونجا با محافظ و همه چیز
خب چه قانونی چه غیر قانونی میشه دیش هارو وارد کرد ولی مشکل قیمت اشتراک ماهانه هست
ایلان ماسک جان شما برو شیشه‌ی ضد ضربه‌ت رو بساز کاری به ما نداشته باش
سلام خانم منظری خسته نباشید،ممنون بابت این مقاله کاربردی
اگه به صورت غیر قانونی و یا حتی قانونی هم وارد کشور بشه، امکان این وجود داره که بتونن رد سیگنال ش رو از وسایل ارتباطی ش بگیرن؟؟؟
گل گفتی حسین جان?
مقاله مفیدی بود خانوم منظری، خسته نباشید❤️
مرسی شیرین بابت اطلاعاتت، تو این برهه زمانی که کلی دروغ و کلاه‌برداری هست این اطلاعاتو نیاز داشتیم ?
بله متاسفانه طی چند روز اخیر کاربرانی در شبکات تلگرام و وبسایت های متعدد از این حواشی دست به سوء استفاده زدند و از آگاهی کم برخی کاربران ایرانی استفاده کرده و بدافزار به ابزار های هوشمندشان وارد میکردند، این مقاله شما باعث شد خیلی از سوالات کاربران در زمینه اینترنت ماهواره ای در ایران حل بشه، ممنون از شیرین خانم بابت همچین مقاله کامل و بی نقصی?
اخرین پله های امیدی که خراب شدند
به نظرم در شرایط کنونی واقعا به همچین مقاله ای جهت آگاه سازی نیاز بود
خسته نباشید شیرین خانم:)??
ولی ایلان ماسک گفته که تا یک سال دیگه ضمینه اتصال همه گوشی ها رو به استارلینک فراهم میکنه بدون ایجاد هیچ تغییر در گوشی ، آیا منظورش این که بدون نیاز به تجهیزات گوشی به اینترنت ماهواره ای وصل خواهد شد ؟
الان چندساله که قراره فیبر نوری همه گیر بشه؟
چندساله بخاطر یه VDSL صبر کردیم؟
چرا باید مجبور باشیم کلی پول هزینه ی اینترنت دکلی و P2P کنیم؟
تا کِی قراره با اینترنت TD LTE ناپایدار و ADSL مزخرف سر کنیم؟!
آیا به این سوالات پاسخ منطقی ای داده میشه؟
خیر!
استارلینک هم به دلایل سیاسی هرگز، هرگز، تکرار میکنم هرگز از شورای عالی مجوز فعالسازی نمیگیره
تشکر بابت مقاله
در زمان مناسبی این مقاله اومد
مشخصه که فعلا به اینترنت استارلینک دسترسی پیدا نمی کنیم
از همون اول معلوم بود که این وعده ای بیش نیست…
مقاله کامل و خوبی بود ممنون از خانم منظری
مقاله ای کاملا مناسب برای این زمان
خیلی نیاز به همچنین مقاله ای داشتم
ممنونم:)))))