افسانه طالع‌بینی چینی

ستاره‌شناسی و آسمان شب یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های منحصربه‌فرد اساطیر چین باستان محسوب می‌شود که براساس قوانینی کاملا متفاوت نسبت به سایر تمدن‌ها، و بر طبق قوانین دقیقی شکل گرفته است و نقش بسیار مهمی در تاریخ و فرهنگ چینیان از دوران باستان تا به امروز ایفا می‌کنند.

در طالع‌بینی غربی (براساس اساطیر یونان و روم باستان) طبق ماه تولد هر شخص، او تحت تاثیر ویژگی‌های یکی از ماه‌های دوازده‌گانه سال که براساس صور فلکی رویت شده در آسمان نام‌گذاری شده‌اند، هم‌چون جِمِنای (خرداد - Gemini)، اسکورپیو (آبان - Scorpio)، آکوآریوس (بهمن - Aquarius) و .... قرار می‌گیرد، اما براساس ستاره‌شناسی و طالع‌بینی چینی، تولد افراد تحت تاثیر ویژگی‌های سال‌های دوازده‌گانه هستند.

براساس ستاره‌شناسی باستانی چین، سال‌ها در دوره‌های دوازده‌تایی تکرار می‌شوند و هر سال از این دوره دوازده‌تایی، ویژگی‌های خاص، نکات مثبت و منفی خود را داراست که تا به امروز ردپای آنها هم‌چنان با قدرت در طالع‌بینی حضور دارد.

این سال‌های دوازده‌تایی، هر یک نماد یک موجود اساطیری در تمدن چین باستان هستند که هر یک ویژگی‌هایی مجزا در افسانه‌های محلی (فولکلور) و داستان‌های اساطیری چینی ایفا می‌کنند اما همگی آنها در یک داستان مشترک در کنار یکدیگر قرار گرفته و تبدیل به نماد سال‌های دوازده‌تایی چینی شده‌اند.

---

مسابقه بزرگ

روزی امپراطور جید، فرمانروا و حاکم بهشت، تصمیم می‌گیرد که راهی برای اندازه‌گیری زمان پیدا کند و پس از بررسی پیشنهادات مختلف از طرف خدایان و ساکنین بهشت، او تصمیم می‌گیرد مسابقه‌ای تدارک ببیند.

در این مسابقه از میان تمام حیوانات و موجودات افسانه‌ای، دوازده نفری اولی که بتوانند سریع‌تر از سایرین به آن سوی رودخانه برسند، براساس ترتیب رسیدن به خط پایان مسابقه، جایگاه خود را در تقویم دوازده سالی چین باستان بدست می‌آورند. حیوانات و موجودات افسانه‌ای زیادی برای مسابقه آماده شدند و هر یک در جایگاه خود برای رد شدن از رودخانه قرار گرفتند.

موش با اولین پرتوی خورشید صبح‌گاهی آماده مسابقه می‌شود اما زمانی که به محل مسابقه می‌رسد می‌بیند پیش از او، اسب، پلنگ و گاو به محل مسابقه رسیده‌اند.

موش که می‌داند با ابعاد کوچکش راهی برای عبور از رودخانه و جلو زدن از این حیوانات قدرتمند و بزرگ ندارد، با ظاهری مظلومانه از آنها خواهش می‌کند که به او برای عبور از رودخانه کمک کنند چرا که با این ابعاد کوچکش اگر پا در آب رودخانه بگذارد سریعا غرق می‌شود.

اسب و پلنگ درخواست موش را رد می‌کنند اما گاو که قلبی مهربان دارد، تصمیم می‌گیرد موش را بر پشت خود سوار کرده و از رودخانه عبور دهد، اما زمانی که به پایان مسیر نزدیک می‌شوند موش با حرکتی از پشت گاو پریده و زودتر از او به خط پایان می‌رسد و به این ترتیب جایگاه اول در سال طالع‌بینی چینی را از آن خود می‌کند.

گاو نیز پس از او در جایگاه دوم و به دنبال آنها پلنگ قدرتمند به آن سوی رودخانه می‌رسند و به ترتیب سال دوم و سوم طالع‌بینی را از آن خود می‌کنند.

پس از پلنگ، خرگوش که سرعت بالایی داشت اما به دلیل جثه کوچکش قادر به شنا کردن در آب رودخانه نبود و باید از روی تنه درختان و سنگ‌های داخل مسیر رودخانه می‌پرید و به مسیرش ادامه می‌داد در جایگاه چهارم به آن سوی رودخانه می‌رسد.

اژدها با اینکه به سادگی می‌توانست بر فراز رودخانه پرواز کرده و جایگاه اول را تصاحب کند اما در مسیر برای کمک رساندن به حیوانات دیگر متوقف شد و در جایگاه پنجم به خط پایان مسابقه می‌رسد.

امپراطور بهشت با دیدن اژدها به خاطر می‌آورد که شب گذشته در خواب دیده بود که پس از اژدها، پسر او به خط پایان می‌رسد و آماده بود که جایگاه نفر ششم را به پسر اژدها دهد، اما در روز مسابقه پسر اژدها او را همراهی نمی‌کند ولی مار که با ترساندن اسب موفق می‌شود پس از اژدها به خط پایانی برسد خود را پسرخوانده اژدها معرفی کرده و با رسیدن به جایگاه ششم، خواب امپراطور را نیز به نوعی به حقیقت تبدیل می‌کند.

اسب، با اینکه همراه گاو و پلنگ مسابقه را شروع کرده بود، در مسیر خود آهسته و با صبر و متانت پیش می‌رفت ولی درست زمانی که به خشکی آن سوی رودخانه نزدیک می‌شود، مار از زیر بوته‌ای به بیرون پریده و اسب را وادار می‌کند عقب‌نشینی کند. وقتی مار به اندازه کافی از اسب دور می‌شود، اسب نیز به خط پایان می‌رسد و جایگاه هفتم را بدست می‌آورد.

گوسفند (یا در روایاتی بز)، میمون و خروس با کمک یکدیگر موفق می‌شوند از یک تکه چوب بزرگ به عنوان قایق استفاده کنند. و در طول راه خروس و گوسفند مشغول باز کردن مسیر رودخانه برای قایق بودند و میمون نیز با دستانش پارو می‌زد.

این سه حیوان نیز زمانی‌که به آن سوی رودخانه می‌رسند با یکدیگر توافق می‌کنند که اول گوسفند (یا بز)، سپس میمون و پس از او، خروس از خط پایانی عبور کنند.

بز، میمون و خروس به ترتیب در تقویم سالانه چینی جایگاه هشتم، نهم و دهم را به خود اختصاص دهند.

در میان حیوانات مختلفی که در این مسابقه شرکت کردند سگ که هم از جثه نسبتا بزرگی برخوردار بود و هم شناگر بسیار ماهری بود باید جایگاه اول را بدست می‌آورد اما زمانی که می‌بیند از گاو و اژدها و پلنگ فاصله زیادی دارد تصمیم می‌گیرد کمی در آب شناور بماند و استراحت کند. سگ زمانی که به خود می‌آید که جریان آب خودبه‌خود او را به آن سوی رودخانه برده و در کمال شگفتی جایگاه یازدهم از آن سگ می‌شود.

خوک که از ابتدا حوصله شرکت در این مسابقه "مسخره" را نداشت تنها برای تماشا و تفریح در مسابقه شرکت می‌کند و از زمان شروع مسابقه مشغول خوردن و چرت زدن می‌شود، اما با کمک اژدها تو نیز به خود آمده و در حالی‌که روی آب شناور مانده (به لطف چربی فراوان) به آن سوی رودخانه رسیده و آخرین جایگاه در تقویم چینی را بدست می‌آورد.

به این ترتیب سال دوازده‌گانه اساطیر چینی به موش، گاو، پلنگ، خرگوش، اژدها، مار، اسب، گوسفند (بز)، میمون، خروس، سگ و خوک تعلق می‌یابند.

گربه که یکی از حیواناتی بود که باید در این مسابقه شرکت می‌کرد، از همسایه خود، یعنی موش دغل‌کار می‌خواهد که او را صبح از خواب بیدار کند، اما موش که همیشه از گربه می‌ترسید و می‌خواست هر طور شده از او انتقام بگیرد و قدرت بیشتری نسبت به او پیدا کند، صبح مسابقه او را بیدار نمی‌کند و گربه بیچاره تا پایان مسابقه در خواب خوش باقی می‌ماند و متاسفانه جایگاهی در سال‌های دوازده‌گانه چینی به او نمی‌رسد.

از اینجا دشمنی موش و گربه آغاز شده و تا امروز نیز ادامه پیدا کرده است. >^.^<

---

گردش شصت ساله

گفتیم که سال‌های اساطیر چین باستان به شکل دوره‌های دوازده‌تایی تکرار می‌شوند اما در مورد ویژگی‌های این سال‌ها عناصر مهم دیگری جز حیوانات برنده شده در مسابقه نقش دارند.

در اساطیر چین سال‌ها، جدای قانون دوازده‌تایی، از قانون پنج‌تایی عناصر مهم هستی نیز پیروی می‌کردند. این عناصر شامل فلز، چوب، آب، آتش و زمین (خاک) می‌شود که خود سیستمی جداگانه نسبت به سیستم تقسیمات دوازده‌تایی دارند و هر کدام به یین یا ینگ مرتبط می‌شوند.

به این ترتیب سال‌های چینی براساس سیستم دوازده‌گانه حیوانات برنده مسابقه بزرگ، و هم‌چنین براساس سیستم پنج‌گانه عناصر هستی مشخص می‌شوند که در نهایت با 12x5 دوره‌هایی شصت‌تایی به وجود می‌آورند. برای مثال اگر کسی در سال 1999 (1377) متولد شده باشد، تحت سال خرگوش و عنصر زمین با علامت یین خواهد بود.

---

سال، ماه، روز و ساعت تولد

راهنمای پیدا کردن حیوان سال تولد بر اساس طالع‌بینی چینی

موش: آخرین سال موش 2020 است که با دوره‌های دوازده‌گانه شامل سال‌های 2008، 1996، 1984 و ... می‌شود.

گاو: آخرین سال گاو 2021 است که با دوره‌های دوازده‌گانه شامل سال‌های 2009، 1997، 1985 و ... می‌شود.

پلنگ: آخرین سال پلنگ 2022 است که با دوره‌های دوازده‌گانه شامل سال‌های 2010، 1998، 1986 و ... می‌شود.

خرگوش: آخرین سال خرگوش، امسال یعنی 2023 است که با دوره‌های دوازده‌گانه شامل سال‌های 2011، 1999، 1987 و... می‌شود.

اژدها: آخرین سال اژدها، 2012 است و سال آینده یعنی 2024 متعلق به این موجود افسانه‌ای خواهد بود. سال‌های 2000، 1988 و ... نیز سال‌های اژدها بودند.

مار: آخرین سال مار، 2013 است که با دوره‌های دوازده‌گانه شامل سال‌های 2001، 1989 و... می‌شود.

اسب آخرین سال اسب، 2014 است که با دوره‌های دوازده‌گانه شامل سال‌های 2002، 1990 و... می‌شود.

گوسفند (بز): آخرین سال بز، 2015 است که با دوره‌های دوازده‌گانه شامل سال‌های 2003، 1991 و... می‌شود.

میمون: آخرین سال میمون، 2016 است که با دوره‌های دوازده‌گانه شامل سال‌های 2004، 1992 و... می‌شود.

خروس: آخرین سال خروس، 2017 است که با دوره‌های دوازده‌گانه شامل سال‌های 2005، 1993 و... می‌شود.

سگ: آخرین سال سگ، 2018 است که با دوره‌های دوازده‌گانه شامل سال‌های 2006، 1994 و... می‌شود.

خوک: آخرین سال خوک، 2019 است که با دوره‌های دوازده‌گانه شامل سال‌های 2007، 1995 و... می‌شود.

راهنمای پیدا کردن عنصر سال تولد بر اساس طالع‌بینی چینی

فلز (یین/یَنگ): سال‌هایی که با 0 یا 1 تمام می‌شوند تحت عنصر فلز با ماهیت دوگانه یین و ینگ هستند، مثل 1990.

آب (یین): سال‌هایی که با 2 یا 3 تمام می‌شوند تحت عنصر آب با ماهیت یین، تاریکی، سرما، سکوت، آرامش و ماه هستند، مثل 2023.

چوب (یَنگ): سال‌هایی که با 4 و 5 تمام می‌شوند تحت عنصر چوب با ماهیت ینگ، روشنایی، گرما، جریان، حرکت و خورشید هستند، مثل 1995.

آتش (یَنگ): سال‌هایی که با 6 و 7 تمام می‌شوند تحت عنصر آتش با ماهیت ینگ و روشنایی هستند، مثل 1996.

زمین (خاک) (یین): سال‌هایی که با 8 و 9 تمام می‌شوند تحت عنصر زمین، با ماهیت یین و تاریکی می‌باشند، مانند 2008.

این ویژگی‌ها به قدری دقیق و پرجزئیات هستند که حتا به جزئیات کوچک‌تری هم‌چون ماه، روز و حتا ساعت تولد افراد نیز وارد شده ویژگی‌های متفاوتی بر اساس آنها برای افراد قائل می‌شوند. نکته مهم درباره سال‌های چینی، هم‌چون سال‌های اساطیر ایران، نورس و یونان باستان این است که افراد به طور جدی و دقیق برنامه زندگی خود را براساس سال‌های مختلف و ویژگی‌های آنها برنامه‌ریزی می‌کنند، برای مثال سال موش را سالی مناسب برای شروع کسب و کار و سال اژدها را سالی مناسب برای ازدواج درنظر می‌گیرند که این اعتقادات باستانی تا به امروز ادامه دارد.