بررسی بازی رومیزی استوژیت

در دنیای بازی‌های رومیزی همه مرز‌ها را شکسته‌اند. هر سبکی، هر تم و فضاسازی‌ای، هر مکانیزم و سیستمی را می‌توانید در عناوین منتشر شده امتحان کنید. ولی بعضی بازی‌ها هستند که از تمام قید و بند‌ها آزاد هستند؛ خود را از روزمرگی مکانیزم‌های همیشگی جدا می‌کنند و مرحله جدیدی از سطح ارتباط با مخاطب را عرضه می‌کنند. پیدا کردن چنین بازی‌هایی در بازار تجاری امروز سخت شده است؛ چرا که چنین عناوینی به دلیل تفاوت سبکی با بازار روز از دید عوام بازیکن‌ها پنهان می‌مانند.

یکی از بازی‌هایی که توانست در این بین، و با این شرایط خودی نشان دهد، عنوان Dixit عرضه شده توسط شرکت فرانسوی Libellud است. آوازه این بازی به سرعت بین همه کسانی که اهل بازی بودند، پیچید. بازی شبیه عناوینی که قبلا دیده بودیم، نبود و سبک ساختار شکنانه آن واقعا شامل نوآوری‌هایی بود که بسیار دل پذیر احساس می‌شد.

در این بازی رقابت به نحوی است که دیگران از برد و باخت چندان ناراحت نمی‌شوند و صرفا لحظات بازی برایشان بسیار لذت بخش خواهد بود مگر آن که دیگر خیلی اهل رقابت باشند و پیروزی برای آن‌ها همه چیز باشد. ساختار پایه‌ای بازی بر اساس روایات بازیکنان شکل گرفته و استراتژی و طرح ریزی برای برد به حداقل رسیده است؛ ممکن است حتی بعضی‌ها صرفا برای زیباتر شدن بازی و افزایش چالش از خیر برد و گرفتن امتیازهای بیشتر بگذرند.

پس در دنیایی که در بازی‌های رقابتی همه به فکر برد و باخت و طرح و برنامه ریزی استراتژی‌های مختلف هستند، چنین عناوینی که لذت بازی را هدف خود قرار می‌دهند هم چون الماسی کم یاب به شمار می‌روند. پس دیکسیت چه از نظر مکانیزم‌ها و چه از نظر ماهیت بازی، خیلی متفاوت‌تر از بازی‌هایی بود که تا به آن روز دیده بودیم.

در این بین شرکت هوپا، که بازی‌های زیادی را ایرانیزه کرده‌اند دست بر روی چنین عنوانی گذاشته است و آن را تحت نام استوژیت به نوعی بومی سازی کرده که در ادامه به بررسی این محصول خواهیم پرداخت. با ویجیاتو همراه باشید.

قلمرو بی‌انتهای رویا

داستان بازی از آن جایی شروع می‌شود که پادشاه سرزمین استوژیت به دنبال خواب گزار جدیدی می‌گردد چرا که قصه گو و خواب گزار قبلی دربار و سرزمین در اولین روز بهار پیش رو برای همیشه این خاک را ترک خواهد گفت. بازیکنان هر کدام در نقش یکی از جایگزین‌های احتمالی قرار خواهند گرفت که ماموریتی بر عهده آن ها است. شما باید به وسیله نقاشی‌هایی که نقاشان خبره استوژیت از خواب‌های پادشاه کشیده‌اند، رویا‌های او را تعبیر کنند و در آخر شایسته‌ترین آن‌ها بر تخت خواب گزاری تکیه می‌زند.

چنین داستانی می‌تواند هم بازیکنان را جذب کند و هم اتمسفر بازی را به خوبی به همه افرادی که پای آن نشسته اند تزریق کند. پس از نظر تماتیک و بستر روایتی، می توان گفت استوژیت حتی داستانی زیباتر نسبت به پدر معنوی خود یعنی دیکسیت به نمایش در می‌آورد. حتی اسم بازی هم گیرا تر از دیکسیت به نظر می‌آید.

این که بتوان یک تم و داستان را از منبعی گرفت و آن را پرورش داد، نیاز به خلاقیت صحیح و به جا دارد که در استوژیت این اتفاق به بهترین شکل رخ داده است.

روش بازی

در هر نوبت هر شخص 6 کارت تصویر دریافت می‌کند و یک نفر در هر نوبت نقش راوی را بر عهده می‌گیرد. راوی باید برای یکی از کارت‌های دستش یک روایت بیان کند؛ این روایت می‌تواند یک کلمه، جمله، داستان، ضرب المثل، یک ادا و ژست فیزیکی، شعر، تیتر یک کتاب، نام یک آهنگ و به طور کلی هر چیزی باشد! باقی بازیکنان سعی می‌کنند با توجه به روایت بیان شده کارتی مشابه آن به راوی بدهند. حال راوی پس از دریافت همه کارت‌ها باید آن‌ها را بر بزند و دور تا دور صفحه بچیند تا بقیه بازیکنان رای بدهند.

بازیکنان باید سعی کنند کارت راوی را تشخیص بدهند تا امتیاز بیشتری دریافت کنند؛ هم چنین اگر کارت دیگری به غیر از کارت راوی رای دریافت کند برای صاحب آن امتیاز لحاظ خواهد شد. چالش آن جایی خودش را نشان می‌دهد که راوی نه باید رای همه را جمع کند و نه بدون رای بماند. یعنی اگر همه به راوی رای بدهند نشان از آن است که راوی خیلی واضح منظور کارت خود را بیان کرده و اگر هیچ کس به او رای ندهد نشان گر آن است که نتوانسته منظور را برساند و خیلی دگم و نامفهوم روایت کرده.

بر اساس همین منوال آن قدر بازی ادامه پیدا می‌کند تا اولین بازیکن به امتیاز 30 دست پیدا کند و برنده بازی شود و لقب خواب گزار سرزمین استوژیت را آز آن خود کند.

قوانین بازی بسیار ساده هستند و می توانید در عرض چند دقیقه آن‌ها را به هر گروهی آموزش دهید، چه بازیکنان حرفه‌ای و چه در جمع‌های دوستانه و یا خانوادگی؛ حتی اگر یک نفر حواسش به تعداد کارت‌ها، امتیاز شماری و نوبت چرخش بازی باشد کافی است و دیگران می‌توانند صرفا بر روی لذت بردن از بازی تمرکز کنند.

همان طور که در مقدمه هم گفته شد، استوژیت همانند دیکسیت تمرکزش بر روی لذت بردن است و با وجود این که در انتهای یک برنده وجود دارد ولی همه در طول بازی زمان خوبی را سپری خواهند کرد؛ البته اگر به چند نکته توجه کنند که در ادامه در مورد آن‌ها توضیح خواهم داد.

همراه برتر

مبحثی در مورد بردگیم‌ها وجود دارد که خیلی‌ها به آن معتقد هستند: هم بازی از خود بازی مهم‌تر است. در مورد چنین بازی‌ای که سیر روایتی آن از لحظه اول تا آخر قالب است این مسئله دو چندان خواهد شد. استوژیت را باید با کسانی بازی کنید که شناخت کافی نسبت به آن‌ها داشته باشید و یا علایق مشابه شما با آن‌ها هم پوشانی قابل توجهی داشته باشد. چرا که هر چه این تشابهات علاقه‌ای بیشتر باشد بازی شما زیباتر خواهد شد در غیر این صورت با یک بازی ملال‌آور رو به رو خواهید شد که روایت‌های آن‌ها یا برای شما مفهومی ندارد و گنگ به نظر می‌رسد و یا خیلی پیش پا افتاده وسطحی هستند.

پس تجربه‌ای که شما از این بازی به دست خواهید آورد، تا حد بسیار زیادی به خود شما و انتخاب هم بازی‌های مناسب بر می‌گردد. استوژیت می‌تواند با یک دست بازی کردن مهرش را تا ابد در دل شما جا کند و یا برای شما تبدیل به یک تجربه خسته کننده شود که هیچ گاه هیچ رغبتی برای بازی کردن دوباره نداشته باشید و به سراغش نروید.

به دلیل تفاوت‌های شخصیتی هر روایتی را باید به غیر از معنای مفهومی، باطنی و معمول، نسبت به گوینده آن روایت سنجید؛ برای مثال ممکن است یک دوست صمیمی‌تان با شما خاطره مشترکی راجع به یک مسئله، به فرض سفر، داشته باشید و او با استفاده و تکیه به خاطرات شخصی شما یک کارت را انتخاب کند که به صورت معمول و روتین هیچ گاه سفر به شمار نیاید و هیچ وقت شاهد بیان چنین روایتی برای آن کارت نباشید.

حتی هر چه این بازی را با اطرافیانی بازی کنید که در نظر شما ضریب هوشی بالایی دارند، فیلم‌های زیادی دیدند و حتی در زمینه سرگرمی با آن‌ها اشتراکات بیشتری دارید تجربه بازی بیشتر و بیشتر خواهد شد. هنر بازی در همین جا است؛ که در یک بستر ثابت می‌توانید تجارب بسیار متفاوتی داشته باشید، چرا که به تعداد انسان‌ها و آدم‌ها راه هست برای رسیدن به یک روایت جدید!

کوله بار سفر

در بازی دیکسیت یک مشکل بزرگ وجود دارد؛ صفحه بازی در خود جعبه تعبیه شده و استفاده از آن کمی مشکل است چرا که شمارشگ امتیاز‌ها واضح نیست و ممکن است در امتیاز شماری مشکل ساز باشد. هم چنین در دیکسیت مهره‌های بازیکنان به شکل خرگوش‌های رنگی در نظر گرفته شده است که به هیچ وجه شکل مناسبی برای ایستادن بر روی صفحه بازی نیستند و در حرکت مشکل ایجاد می‌کنند.

در استوژیت این مشکلات به بهترین نحو حل شده‌اند. صفحه بازی به صورت جدا ساخته شده است که در کنار زیبایی ظاهری و کمک به اتمسفر بازی، بسیار هم کارآمد است و شماره‌گذاری به صورت طولی ایراد اصلی دیکسیت را حل کرده. هم چنین به جای مهره‌های خرگوش شکل، از قالب مهره‌های کلاسیک با جنس چوب استفاده شده است که هم کاربردی‌تر عمل می‌کنند و هم از نظر بصری هم خوانی بیشتر با این صفحه بازی و تم دارند.

البته یک تغییر بزرگ نسبت به دیکسیت این است که بازی از حداکثر 6 نفر به 8 نفر افزایش داشته است که این افزایش تعداد کاراکتر به شدت نکته مثبتی است، بر عکس اکثر بازی‌های رومیزی. دلیل مثبت بودن این تغییر آن است که تعداد بالاتر بازیکنان در این عنوان به جذابیت آن به شدت می‌افزاید و به طور معمول هر چه بازیکن بیشتر باشد، بازیکنان در آن بازی با یک تجربه بهتر رو به رو خواهند شد.

و اما می رسیم به مبحث کارت‌ها که پایه اصلی بازی هستند. وظیفه طراحی کارت‌های استوژیت بر عهده نعیم تعدین بوده است، ممکن است کاریکاتورهای او را از زمان دو هفته نامه دنیای بازی به یاد بیاورید. می‌توان گفت که نعیم تدین وظیفه‌اش را به بهترین شکل ممکن انجام داده و طراحی‌های او واقعا کم نقص و زیبا است. حتی از نظر مفهومی هم موضوعاتی که در برگرفته شده با حال و هوای فرهنگ ایرانی بسیار هم خوانی دارد و موضوعات اجتماعی، دینی، سیاسی هم در بعضی کارت‌ها به خوبی جای داده شده‌اند. به همین دلیل و قرابت فضایی کارت‌ها و شناخت درست مخاطب از طرف سازندگان، به راحتی می‌توان گفت کارت‌های استوژیت، از نظر ارتباط پذیری با مخاطب ایرانی بسیار موفق‌تر از دیکسیت عمل می‌کند.

در کنار مفاهیم درونی و باطنی، ظاهر کارت‌ها و معانی مستقیم و واضح آن‌ها هم به بهترین شکل پیاده سازی شده‌اند. چیزی که بسیار عجیب است هم پوشانی لایه‌های زیرین مفهومی کارت‌ها با یک دیگر است، حتی بسیار بیشتر از کارت‌های دیکسیت؛ چنان این کارت‌ها در این امر موفق عمل می‌کنند که ممکن است حتی بارز ترین نکته یک کارت را روایت کنید و در کمال تعجب ببینید که چه میزان کارت‌هایی با مضامین مشابه به دست شما می‌رسد!

دیگر تغییر جالب و رویکرد متفاوت نسبت به دیکسیت، حضور بیشتر عناصر مفهومی و بصری در هر کارت است به طوری که احتمال دارد در یک کارت بیشتر از 20 المان برای تعریف وجود داشته باشد که این عدم سادگی نه تنها کارت‌ها را بی‌خود و بی‌جهت شلوغ نکرده است، بلکه باعث می‌شود در هنگام انتخاب کارت و یا رای‌دهی به باقی بازیکنان خیلی بیشتر به تک تک تصاویر پیش روی تان توجه کنید.

فرهنگ +

همانند بازی‌های ویدویی، بازی‌های رومیزی هم می‌توانند بسته‌های الحاقی داشته باشند. حتی در بازی‌های رو میزی نقش این بسته‌ها می‌تواند بسیار پر رنگ‌تر از همتاهای دیجیتالی باشد. شرکت هوپا هم در این زمینه پیش قدم شده است و به صورت متوالی در حال انتشار بسته‌های الحاقی برای بازی‌های خودش است که تحت نام بسته‌های پلاس معرفی می‌شوند. مهمتر از عرضه چنین محصولی، اشاعه این فرهنگ و نشان دادن و اخت دادن مخاطبان ایرانی با چنین پدیده‌ای یکی از دست آورد‌های بزرگ هوپا است.

استوژیت هم دارای چنین بسته الحاقی است که با نام استوژیت پلاس منتشر شده است. محتوای این پک و جعبه 96 کارت جدید است که می‌تواند با دسته کارت‌های جعبه اصلی ادغام شوند و بیش از پیش به بازی شما هیجان تزریق کند.

سرزمینی آباد برای همه

در مجموع باید گفت که استوژیت بازی‌ای است که می تواند هر جمعی را به خودش جذب کند ولی نکته بسیار مهم این است که تجربه و سبک بازی هر جمع با دیگری متفاوت بوده و به همین دلیل می‌توان آن را بارها و بارها بازی کرد و باز هم لذت برد.

کیفیت قطعات به جز ژتون‌های رای بسیار خوب است. توکن و یا ژتون‌های رای در طولانی مدت و در صورت بازی زیاد شروع به از دست دادن رنگ خود می‌کنند. البته این مشکل در چاپ قبلی وجود داشت و ممکن است در چاپ‌های جدید این مشکل رفع شده باشد؛ به این دلیل از این نکته مطمئن نیستم چرا که همان طور که گفته شد نیاز به زمان خیلی زیادی است که این اتفاق رخ دهد، شاید بعد از 100 دست بازی.

طراحی هنری بازی در بالاترین سطح خود قرار دارد و پیاده‌سازی ایده‌ها هم به بهترین نحو صورت گرفته است و استوژیت به عنوان یک نقطه درخشان در کارنامه نعیم تدین خواهد ماند. از نظر مفهومی هم همان طور که گفته شد بازی به طور عجیبی شما را درگیر خواهد کرد.

در مجموع استوژیت بازی است که می‌توان هم با جمع‌های خانوادگی آن را بازی کرد و هم در دورهمی‌های دوستانه و صمیمی‌تر و از هر کدام آن‌ها هم لذت برد. پس وجود چنین عنوانی در مجموعه شما می‌تواند نشان از سلیقه خاص و خوب شما داشته باشد. البته شاید کسانی هم پیدا شوند که نسبت به بازی گارد داشته باشند ولی به شخصه پس از بازی کردن آن با چندین دسته انسان =‌ها مختلف هنوز با چنین موردی برخورد نداشتم.