بررسی بازی‌های رومیزی ست و یاتزی – دورهمی با تلخیص

بازی‌های رومیزی و دورهمی کارتی مدت زیادی نیست که در کشورمان به محبوبیت رسیده اند و این در حالی است که برای مدت زیادی در اروپا و آمریکا، یکی از متداول‌ترین بسترهای سرگرمی همین محصولات رومیزی و کارتی هستند. پس یکی از ساده‌ترین راه‌های معرفی و موفقیت در بازار این محصولات، بازسازی و عرضه عنوان‌های موفق و پرطرفدار غربی است که امتحان خود را پیش‌تر پس داده‌اند. بازی‌هایی همچون ست و یاتزی از همین دسته عناوین هستند که تقریبا حکم منچ و مار و پله را در فرهنگ غربی دارند.

چرایی این فراگیری هم سادگی و جذابیت هم‌زمان این بازی‌ها است. پس در ادامه با ما همراه باشید تا ببینیم تیم Mine Games با این دو بازی مشهور چه کرده‌اند و محصول خروجی چگونه است.

ست با یک به علاوه

ست بازی ساده و در عین حال جذاب و درگیر کننده‌ای است که در دهه هشتاد میلادی توسط مارشا جین فالکو (Marsha Jean Falco) ساخته و به دنیا معرفی شد. بازی دارای کارت‌هایی است که روی هر کدام یک یا چند شکل وجود دارد؛ سه شکل لوزی (در این نسخه یک لوزی با لبه‌های گرد)، بیضی (که در این بازی به شکل یک شش ضلعی کشیده حضور دارد) و یک شکل هندسی مشابه لوبیا در بازی هستند. این اشکال با تعداد مختلف یک تا سه تایی، ور در سه حالت خالی، تو پُر و هاشور خورده و با سه رنگ بنفش، نارنجی و سبز طراحی شده‌اند. در هر دست بازی دوازده کارت رو می‌شود و هر کسی باید با پیدا کردن ست‌های سه تایی امتیاز کسب کند.

این کارت‌ها یا باید کاملا با هم مشابه و یا هر سه آن‌ها با هم متفاوت باشند. برای مثال یک کارت دارای یک لوزی هاشور خورده بنفش، دیگر یک شش ضلعی سبز تو خالی و آخری شکل خمیده نارنجی یک ست را تشکیل می‌دهند. بازی به صورت همزمان انجام می‌شود و با درک بصری باید این ست‌ها را تشخیص داد و پس از آن با گفتن کلمه ست به باقی بازیکنان اطلاع داد. بازیکنان ادعا کسی را که ست را بر زبان آورده است، بررسی می‌کنند و در صورت درست بودن تشخیص، او سه کارت را به عنوان امتیاز برمی‌دارد و جلوی خودش قرار می‌دهد. بازی تا تمام شدن دسته کارت‌ها ادامه پیدا می‌کند و کسی که بیشترین کارت را در اختیار داشته باشد برنده بازی است.

در نسخه ماین گیمز، دو حالت ابتکاری به بازی اضافه شده است. اولی آپ نام دارد که در آن هر کس کارت دریافت می‌کند و با بازی کردن آن‌ها باید از ست شدن کارت‌های روی میز جلوگیری کند؛ چرا که هدف این حالت داشتن کم‌ترین کارت در انتهای بازی است.

حالت دیگر ۲۰/۲۰ نام دارد که شباهت بسیار زیادی به بازی UNO و یا هفت خبیث دارد. در این مدل از بازی هر کسی ۶ کارت در اختیار دارد و ۶ کارت هم در میان میز قرار می‌گیرد و هر بازیکن باید سعی کند تا با ترکیب این کارت‌ها ست درست کند. اگر بازیکنی به اشتباه ادعا ست کند باید از ۶ میان کارت بردارد و کارت‌های میانه با استفاده از دسته کارت‌های بازی نشده پر می‌شوند. هر کس زودتر کارت‌هایش را تمام کند برنده بازی است و به اندازه کارت‌های بازی نشده دیگران امتیاز می‌گیرد. برنده بازی کسی است که به امتیاز تعداد بازیکنان ضرب در ۱۰ برسد.

حالت کلاسیک بازی بسیار جذاب و اعتیادآور است. ولی دو حالت ابتکاری اضافه شده به بازی آن‌چنان که باید، روان نیستند و حالت فرسایشی به خود می‌گیرند. یکی از ایرادات بزرگ بازی، نگارش برگه قوانین مربوط به این دو حالت است که به گنگ‌ترین شکل ممکن صورت گرفته است. برگه قوانین با نوشته‌های تو در تو و توضیحات بسیار بد، فهم همین دو حالت ساده را دشوار می‌کند. بودن این دو حالت بهتر از نبودنش است ولی کاش با یک مقدار خرج کردن حوصله و سلیقه، برگه قوانین، روش بازی آن‌ها را بهتر توضیح می‌داد.

ست بازی‌ای است که می‌توانید با خیال راحت با هر جمعی بازی کنید و نگران تکراری شدن و یا حتی طولانی بودنش نباشید. ست از آن دست بازی‌هایی است که با توجه به حجم و سادگیش می‌توانید همه جا همراهتان باشد و از بازی کردن آن در هر زمان و مکانی لذت ببرید. ست مناسب ۲ نفر تا ۲۰ نفر است و هر بازی آن حدود ۳۰ دقیقه طول خواهد کشید.

یاتزی

یاتزی در دهه پنجاه میلادی در ایالات متحده آمریکا و توسط میلتون بردلی (Milton Bradley) پدید آمد و در حال حاضر امتیاز پخش آن در انحصار شرکت مشهور هزبرو (Hasbro)، صاحب امتیاز بازی مونوپولی، است.

تمام اجزای پدید آورنده یاتزی ۵ تاس و چند برگه کاغذ است. همین چند کامپوننت ساده عنوانی را شکل داده اند که چند دهه است که به عنوان یکی از سرگرم کننده‌ترین بازی‌های به شمار می‌رود. در یاتزی هر کس یک کاغذ در اختیار دارد که چند بخش مختلف روی آن قرار دارد؛ بازیکنان در نوبت خود ۵ تاس می‌ریزند و می‌توانند تا ۳ بار این کار را تکرار کنند. هر بازیکن سعی می‌کند تا با پر کردن کاغذهای خود، با توجه به تاس‌های ریخته شده، بیشترین امتیاز را کسب کند.

البته همان‌طور که احتمالا حدس زده‌اید، در این نسخه از بازی با دو روش ابتکاری رو به رو هستیم که چارتاس و دوئل نام دارند. در حالت اول پس از ریزش اولیه تاس‌ها، یک تاس ثابت می‌ماند و هر بازیکن می‌تواند فقط۴ تاس را دوباره بریزد.

حالت دوئل هم که از اسمش مشخص است حالت دونفره بازی است که روی یک برگه مشترک بازی می‌شود و در آخر کسی که مجموع امتیازش بیشتر باشد برنده دوئل است. یاتزی بازی خوب و دورهمی است که مانند ست حالت کلاسیکش بهترین مود آن است و دو حالت جدید واقعا جذابیت خاصی ندارند و حتی لزوم وجود آن‌ها در این عنوان اصلا احساس نمی‌شود.

برخلاف ست، برگه قوانین یاتزی بهتر نگارش شده است ولی باز هم واقعا می‌شد تا این قوانین ساده را بهتر توضیح داد. می‌توانید به جای استفاده از برگه و کاغذ، از اپلیکیشن یاتزی سایت ماین استفاده کنید که واقعا کاربردی است.

کیفیت ساخت

کیفیت ساخت هر دو عنوان عالی است و نسبت به قیمت این دو نسخه، محصول خروجی فوق‌العاده است. کارت‌های ست به شدت خوش دست هستند و حس خوبی را به مخاطب القا می‌کنند. تاس‌های یاتزی هم بسیار زیبا و خوش رنگ و لعاب از آب درآمده و از نظر کیفیت ساخت هم کاملا قابل قبول ظاهر می‌شود. تنها ایراد ساختی شاید مربوط به قطع جعبه ست باشد که حمل آن و ردیف کردن آن را با دیگر بازی‌های هم سایز ساخت می‌کند و بهتر بود همان قطع جیبی جعبه یاتزی برای ست تکرار می‌شد.

نیمه تاریک

همان‌طور که در طول مقاله و مقدمه اشاره کردم این دو عنوان، بازی‌های شناخته شده‌ای هستند؛ شاید خیلی بیشتر از چیزی که فکرش را بکنیم! آیا تولید آن‌ها بدون کوچک‌ترین اشاره به نام سازنده و یا حتی ذکر این نکته که این دو بازی از چه بستری کپی شده اند، حرکت شایسته‌ای است؟

حتی روی جعبه ست درج شده است که بازی بیش از ۳۵ جایزه بین‌المللی برده است، طوری که اگر کسی اطلاع نداشته باشد فکر می‌کند افتخار این جوایز نسیب گروه ماین شده است. روی جعبه یاتزی هم عبارت کپی‌رایت شرکت ماین درج شده است! این واقعا عجیب‌ترین چیزی بود که در این چند وقت و در بین بازی‌های ایرانیزه شده و کپی داخلی دیده بودم؛ یک محصول بدون درج نام سازنده و حتی اشاره به این که کپی است، خودش برای آن محصول حق کپی‌رایت را در نظر گرفته است! خب یعنی کس دیگری حق کپی از کپی شما را ندارد؟!

این مشکل آن‌قدر عجیب و بزرگ بود که عدم درج محتویات جعبه در برگه قوانین و یا حتی روی جعبه دیگر به چشم نمی‌آید. ای کاش تیم ماین که تا این حد به کیفیت فیزیکی و بصری محصولات خود حساسیت دارند، حداقل با رعایت همین نکات کوچک ولی اساسی، سطح کار خود را پایین نمی‌آوردند.

جمع‌بندی

انتخاب هوشمندانه تیم ماین قابل ستایش است. خروجی آن‌ها هم بسیار خوب و با کیفیت است، مخصوصا با توجه به قیمت این دو عنوان که ۵۲ (ست) و ۴۵ (یاتزی) هزار تومان هستند. اما مشکلات اشاره شده در قسمت قبل تا حدی می‌تواند روی ارزش معنوی این دو بازی تاثیر بگذارد.