نئو جئو (Neo Geo)؛ گران‌ترین کنسول بازی

در اواخر دهه ۱۹۸۰ و اوایل دهه ۱۹۹۰، صنعت بازی‌های ویدیویی در حال دگرگونی بود. پیشرفت سریع فناوری در این دوره باعث شد برخی قطعات سخت‌افزاری برای تولیدکنندگان ارزان‌تر تمام شود. همین موضوع جنگ موسوم به «نبرد بیتی» را میان شرکت‌ها شعله‌ور کرد؛ جایی که سگا با کنسول ۱۶ بیتی Genesis مقابل نینتندو و کنسول ۸ بیتی NES قرار گرفت. 

کمی بعد نینتندو با SNES شانزده‌بیتی وارد میدان شد و رقابت میان این کنسول و Genesis شدت گرفت. در اوج این رقابت‌ها، تعداد بیت‌ها مترادف با قدرت و به‌ویژه کیفیت گرافیکی قلمداد می‌شد. این روند به جایی رسید که شرکت‌ها در تبلیغات اغراق می‌کردند. نمونه معروف آن کنسول Jaguar از آتاری بود که به‌عنوان یک سیستم ۶۴ بیتی معرفی شد، در حالی که تنها از یک پردازنده ۱۶ بیتی استفاده می‌کرد و هیچ قطعه ۶۴ بیتی واقعی در آن وجود نداشت. 

در مقایسه، SNK کنسول نئو جئو را به‌عنوان یک سیستم ۲۴ بیتی معرفی کرد که این‌بار به‌دلیل داشتن پردازنده گرافیکی قدرتمند، ادعایی واقعی محسوب می‌شد. در این مقاله از ویجیاتو به یکی از گرون‌ترین کنسول‌ها در زمان عرضه می‌پردازیم.

بیشتر بخوانید: ۱۰ کنسول گران قیمت تاریخ صنعت بازی

بیشتر بخوانید: 21 فکت‌ شگفت‌انگیز ایکس‌ باکس ۳۶۰ که احتمالا نمی‌دانستید

---

آغاز ماجرای نئو جئو SNK

Neo Geo در اصل یک دستگاه آرکید کارتریج‌خور بود که در آن دوران طرفدار کم نداشت. البته بعدا یک کنسول خانگی براساس معماری همان دستگاه‌های آرکید هم عرضه شد که هم خیلی قوی بود و هم خیلی، خیلی گران. در سال ۱۹۹۰ برای داشتن یک Neo Geo خانگی باید ۶۵۰ دلار (تقریبا ۱۳۰۰ دلار امروزی) هزینه می‌کردید. 

البته شاید باز می‌شد با قیمت کنسول کنار آمد. چیزی که واقعا تجربه گیمینگ با Neo Geo را عملا غیر ممکن می‌کرد، قیمت عجیب و غریب بازی‌های آن بود. اگر Neo Geo الان عرضه شده بود، باید برای خرید یک بازی آن چیزی در حدود ۴۰۰ دلار هزینه می‌کردید؟  

نئو جئو در ابتدا کنسول خانگی نبود

شرکت SNK که در صنعت بازی‌های آرکید نامی شناخته‌ شده بود، در تاریخ ۲۶ آوریل ۱۹۹۰ سیستم Neo Geo Multi Video System (یا به اختصار MVS) را در ژاپن معرفی کرد. ویژگی منحصر‌به‌فرد این دستگاه استفاده از کارتریج بود؛ رویکردی که باعث می‌شد بازی‌ها به‌راحتی اجرا شوند. 

همین موضوع به سرعت به نقطه قوت بزرگ تبدیل شد، چرا که مالکان مراکز بازی می‌توانستند تنها با یک بار خرید MVS، بازی‌های جدید را با هزینه‌ای ناچیز تهیه کنند. علاوه بر این، MVS قابلیت‌هایی مشابه کنسول‌های خانگی آن زمان داشت و همین ایده‌ای تازه به ذهن SNK آورد، عرضه نسخه خانگی. نتیجه این تصمیم معرفی Neo Geo Advanced Entertainment System یا همان AES بود؛ قدرتمندترین کنسول خانگی اوایل دهه ۱۹۹۰.

---

معرفی رسمی نئو جئو AES

در تاریخ ۱ ژوئیه ۱۹۹۱، کنسول Neo Geo AES به بازار عرضه شد و رویایی را محقق کرد که از زمان آتاری 2600 در ذهن سازندگان کنسول‌های خانگی وجود داشت ارائه تجربه‌ای کاملا مشابه با آرکید در خانه. جالب است بدانید که AES در واقع نسخه‌ای قدرتمندتر از رقیب خود، یعنی Sega Genesis محسوب می‌شد. 

هر دو دستگاه RAM مشابهی برابر با ۶۴ کیلوبایت داشتند و هر دو از پردازنده‌های صدا ساخت Yamaha و همچنین پردازنده‌های مشترک Motorola و Zilog بهره می‌بردند. البته پردازنده Motorola در نئو جئو سرعت بالاتری داشت و همین یک مزیت مهم بود.

کتابخانه‌ای استثنایی از بازی‌ها

یکی دیگر از نقاط قوت نئو جئو، مجموعه بازی‌های شگفت‌انگیز آن بود. هر دو نسخه MVS و AES تقریبا عناوین مشترکی در زمان عرضه داشتند؛ حرکتی که نشان می‌داد SNK قصد داشته تجربه آرکید را بدون کم‌ و کاست به خانه‌ها بیاورد. 

از جمله بازی‌های زمان عرضه می‌توان به Baseball Stars Professional ،Magician Lord، NAM-1975 ،Ninja Combat و Riding Hero اشاره کرد. جالب‌تر اینکه نئو جئو حتی سال‌ها پس از توقف تولید رسمی هم همچنان بازی‌های جدید را دریافت می‌کرد. موضوعی که به ارزش تاریخی و جایگاه خاص آن در صنعت بازی افزود.

---

تنوع شگفت‌انگیز در کتابخانه بازی‌های نئو جئو

یکی از ویژگی‌های برجسته نئو جئو، تنوع بالای ژانر بازی‌ها بود؛ نکته‌ای که برای کنسولی با تمرکز بر تجربه آرکید کمی غیرمنتظره به‌نظر می‌رسید. این سیستم عناوین متنوعی ارائه می‌کرد. 

از پلتفرمرهایی مثل Blue's Journey گرفته تا بازی‌های ورزشی مثل Neo Turf Masters، مبارزه‌ای‌هایی همچون Samurai Shodown، و حتی بازی‌های مسابقه‌ای مانند Riding Hero. 

با توجه به این موضوع، جای تعجبی نبود که بسیاری از بازی‌های نئو جئو در واقع همان بازی‌های آرکید بودند که این‌بار در خانه قابل تجربه بودند. هرچند کتابخانه نئو جئو در مقایسه با رقبای اصلی‌اش کوچک‌تر بود، اما همچنان مجموعه‌ای ارزشمند و باکیفیت محسوب می‌شد.

جالب‌تر اینکه برخی از بهترین بازی‌های نئو جئو سال‌ها پس از توقف خط تولید کنسول منتشر شدند. انتشار بازی‌های جدید برای این سیستم تا سال ۲۰۰۴ ادامه داشت؛ یعنی ۱۴ سال پس از عرضه MVS و ۱۳ سال بعد از AES. 

یکی از بارزترین نمونه‌ها، Metal Slug 3 است؛ عنوانی از سبک Run-and-Gun که هنگام عرضه‌اش به‌راحتی در کنار بازی‌های دوبعدی پلی‌ استیشن جای می‌گرفت و همچنان یکی از محبوب‌ترین آثار این کنسول به‌شمار می‌آید.

---

قدرت شگفت‌انگیز نئو جئو بهایی سنگین داشت

در حالی که Neo Geo MVS برای SNK یک موفقیت بزرگ به‌شمار می‌رفت و به دلیل کارتریج‌های قابل تعویض در میان صاحبان سالن‌های آرکید محبوبیت بالایی داشت، نسخه خانگی آن یعنی Neo Geo AES چندان خوش‌شانس نبود. دلیل اصلی هم قیمت بسیار بالای آن بود.

AES در زمان عرضه با قیمت ۶۴۹.۹۹ دلار به بازار آمد و لقب «گران‌ترین کنسول تاریخ» را گرفت. اگر این مبلغ را با نرخ تورم امروز محاسبه کنیم، معادل 1300 تا 1500 دلار خواهد بود؛ قیمتی سرسام‌آور که باعث شد AES به محصولی خاص برای جمع محدودی از گیمرها تبدیل شود و در خارج از ژاپن هم موفقیت چشمگیری به‌دست نیاورد.

تلاش‌های SNK برای گسترش برند نئو جئو

با وجود قیمت بالا و فروش محدود، نئو جئو در دهه ۹۰ میلادی توانست طرفداران وفاداری برای خود دست‌ و پا کند. همین موضوع باعث شد SNK همچنان به توسعه سخت‌افزارهای جدید ادامه دهد تا نیاز این جامعه کوچک اما پرشور را برآورده کند. 

یکی از این تلاش‌ها عرضه Neo Geo CD بود؛ نسخه‌ای خانگی و ارزان‌تر که به‌جای کارتریج از دیسک‌های CD استفاده می‌کرد. این کنسول با قیمت ۳۹۹ دلار عرضه شد، اما به دلیل زمان‌ طولانی بارگذاری بازی‌ها عملکرد ضعیف‌تری از AES داشت.

SNK همچنین به فکر ورود به بازار کنسول‌های دستی افتاد و پروژه‌ای جاه‌طلبانه را کلید زد تا با رقیب سرسخت این حوزه، یعنی Game Boy نینتندو رقابت کند. حاصل این تلاش Neo Geo Pocket بود که بعدها نسخه‌ای با صفحه‌نمایش رنگی با نام Neo Geo Pocket Color هم به بازار آمد و حتی در خارج از ژاپن عرضه شد. 

اما بدشانسی بزرگ این بود که کنسول دستی SNK تنها چند ماه پس از معرفی پر سر و صدای Game Boy Color وارد بازار شد و همین باعث شد توجه چندانی به آن جلب نشود.

با این حال، Neo Geo Pocket Color همچنان یک رقیب ارزشمند برای Game Boy به‌شمار می‌آمد و با وجود کتابخانه‌ای کوچک‌تر، بازی‌های معتبری را در اختیار بازیکنان قرار می‌داد. 

این کنسول هرچند هرگز به موفقیت نینتندو نزدیک نشد، اما امروز به‌عنوان بخشی جالب از تاریخچه کنسول‌های دستی شناخته می‌شود و بازتابی از امیدهای SNK برای آینده برند نئو جئو است.

---

ماندگاری و میراث نئو جئو

کنسول نئو جئو، چه در قالب Multi Video System (کوتاه شده‌ی MVS) و چه در قالب Advanced Entertainment System (کوتاه شده‌ی AES)، در سال ۱۹۹۷ رسما از خط تولید خارج شد؛ چند سال زودتر از رقبای اصلی‌اش یعنی Sega Genesis و Super Nintendo. 

با این حال، این اتفاق مانع از ادامه پشتیبانی SNK نشد و این شرکت تا مدت‌ها پس از توقف تولید، بازی‌های جدیدی برای این پلتفرم منتشر کرد. آخرین بازی رسمی نئو جئو، Samurai Shodown V Special بود که در تاریخ ۲۲ آوریل ۲۰۰۴ برای MVS و سپس در ۱۵ ژوئیه همان سال برای AES عرضه شد. پس از توقف تولید، نسخه‌های بازتولید شده متعددی مانند Neo Geo X و Neo Geo Mini عرضه شدند تا میراث این کنسول همچنان زنده بماند.

آمار فروش کنسول‌های خانواده نئو جئو

کنسول	سال عرضه	فروش تقریبی
Neo Geo	۱۹۹۰	۱.۱۸ میلیون
Neo Geo CD	۱۹۹۵	۵۷۰ هزار
Neo Geo Pocket	۱۹۹۸	۳۱۰ هزار

---

کلام آخر

نئو جئو بدون شک یکی از خاص‌ترین و در عین حال بحث‌برانگیزترین کنسول‌های تاریخ بازی‌های ویدیویی است. این دستگاه با قدرت سخت‌افزاری فوق‌العاده، تجربه‌ای آرکید-محور را مستقیما به خانه‌ها آورد؛ رویایی که بسیاری از گیمرهای دهه ۹۰ به دنبالش بودند. با این حال، قیمت سرسام‌آور آن مانع موفقیت تجاری‌اش شد.