برترین کنسول های دوران ۶۴ بیتی تا به امروز
نسلی طلایی که هم اکنون در میان آن قرار داریم!
منتخب سردبیر
برترین بازی‌هایی که در آن‌ها می‌توانید رئیس باشید!
نوشته شده توسط احسان حسین خواه | ۱۵ آبان ۱۴۰۴
دوران ۶۴ بیتی بازی‌های ویدیویی در دهه ۱۹۹۰ و با عرضه نینتندو ۶۴ آغاز شد. در آن زمان کنسول‌های ۶۴ بیتی به عنوان دستگاه‌هایی شناخته می‌شدند که به نسبت نسل قبلی خود گرافیک بهتر و عملکرد قوی‌تری داشتند. این برداشت با عرضه پلی استیشن ۲ به اوج خود رسید، کنسولی که سونی آن را به عنوان یک سیستم ۱۲۸ بیتی تبلیغ می‌کرد.
کنسول‌های ۶۴ بیتی مدت‌ها است که مهمان خانه‌های ما هستند و تجربیاتی جذاب و به یاد ماندنی برای ما رقم زده‌اند. به همین دلیل در این مقاله از ویجیاتو به معرفی و بررسی ۱۰ کنسول ۶۴ بیتی برتر تاریخ ویدیو گیم می‌پردازیم که توانتسند خاطراتی تکرار نشدنی بسازند.
۱۰ کنسول برتر ۶۴ بیتی تاریخ
دلیل اینکه چرا هنوز هم در نسل ۶۴ بیتی هستیم، این است که در برهه‌ای از زمان پیشرفت‌های فناورانه به‌صورت چشمگیری متوقف شد. از سوی دیگر هم کامپیوترهای خانگی ۱۲۸ بیتی نیز مزیت چشمگیری ارائه نکردند. به همین دلیل سازندگان به سراغ ساخت کنسول ۱۲۸ بیتی نرفتند و با ارتقای همان کنسول های ۶۴ بیتی کاری کردند که کاربران هم از وضعیت پایدار و قابل اعتماد راضی باشند.
۱۰. Nintendo 64
نینتندو ۶۴ اولین کنسول فراگیر در تاریخ بود که به معنای واقعی کلمه ۶۴ بیتی بود. جالب است بدانید که پیش از این هم کنسول‌هایی مانند آتاری جگوار ادعا کرده بودند که ۶۴ بیتی هستند. اما در واقع از یک پردازنده‌ی ۱۶ بیتی استفاده می‌کردند. نینتندو علاوه بر این که اولین کنسول ۶۴ بیتی تاریخ است، به‌عنوان نخستین کامپیوتر ۶۴ بیتی در دسترس عموم نیز شناخته می‌شود.
پردازنده این کنسول MIPS R4300i ساخته شده که دقیقا همان معماری‌ای که شرکت Silicon Graphics در ایستگاه‌های کاری خود به کار می‌برد و حتی تراشه‌ی گرافیکی کنسول را نیز توسعه داده بود. به‌صورت کلی نینتندو ۶۴ در زمان عرضه خود یک کنسول بسیار قدرتمند محسوب می‌شد.
هرچند به‌جای CD از کارتریج استفاده می‌کرد و کتابخانه‌ی بازی‌های آن نسبت به رقبایش کوچک‌تر بود. اما کیفیت گرافیکی و صوتی بالای آن باعث شد مجموعه‌ای از بازی‌های به‌یادماندنی مانند Super Mario 64 یا Resident Evil 2 را عرضه کند.
۹. PlayStatation Portable
کنسول پلی استیشن پرتابل را می‌توان همان پلی استیشن ۲ قابل حمل دانست. زیرا این دو کنسول هم از نظر طراحی و هم از نظر سخت‌افزار شباهت بسیار زیادی با هم دارند. این کنسول از پردازنده‌ی MIPS R4000 با معماری ۶۴ بیتی بهره می‌برد، که تنها اندکی ضعیف‌تر از پردازنده‌ی MIPS R5900 در موتور Emotion پلی‌استیشن ۲ بود.
تراشه گرافیکی قدرتمند این کنسول، این امکان را به پلی استیشن پرتابل می‌داد که با وجود ابعاد نسبتا کوچکش، عملکردی مشابه با کنسول‌های خانگی داشته باشد. زیرا بسیاری از بازی‌های PSP ظاهری مشابه نسخه‌های پلی‌استیشن ۲ داشتند و حتی می‌توانستند در مواردی با پلی استیشن ۳ هم مقایسه بشوند. یکی از این نوع بازی‌ها که شگفتی‌آفرین شد، Grand Theft Auto: Liberty City Stories بود.
۸. Xbox Series X/S
کنسول‌های ایکس باکس سریز ایکس و اس دو کنسول از یک نسل هستند. مدل ایکس نسخه قدرتمندتر است و مدل اس گزینه اقتصادی‌تر. اما با این حال هر دو از پردازنده‌ی ۶۴ بیتی AMD Zen 2 استفاده می‌کنند. با این وجود سرعت و عملکردشان با توجه به مدل متفاوت است.
عرضه دو مدل جدا در این نسل، چیز عجیبی نیست، زیرا هر کدام برای قشر خاصی از کاربران تولید و عرضه شده‌اند. با این حال، اگر مایکروسافت مانند سونی تنها تفاوت در درایو دیسک را ملاک می‌گرفت، تولید سخت‌افزار ساده‌تر و یکپارچه‌تر می‌شد. همچنین، خط تولید ایکس‌باکس می‌توانست با عناوین انحصاری بیشتر در رقابت با سایر برندها، عملکرد بهتری داشته باشد.
۷. PlayStation 3
پلی استیشن ۳ یکی از جدی‌ترین تلاش‌های سونی برای ساخت کنسولی فراتر از یک دستگاه بازی ساده باشد. محور اصلی این تلاش هم پردازنده‌ی PowerPC Cell با معماری ۶۴ بیتی بود که قرار بود پلی‌استیشن ۳ را به نوعی ابررایانه‌ی خانگی تبدیل کند. با این وجود همین تلاش و تمرکز بیش از حد روی قدرت سخت‌افزاری باعث شد از هدف اصلی، یعنی سرگرمی و بازی، فاصله بگیرد.
اشتباهات سونی از بازاریابی پیچیده آغاز شد و در ادامه ساختار فنی دشوار PS3 باعث سردرگمی توسعه‌دهندگان شد. البته که در ادامه این کنسول توانست در گذر زمان، جایگاه خود را پیدا کند و با عرضه عناوینی مانند The Last of Us انقلابی عظیم در صنعت بازی به وجود بیاورد.
۶. Xbox One
کنسول Xbox One جانشین Xbox 360 بود. کنسولی که در نسل قبل توانست رکوردها را جا به جا کند و موفقیتی چشمگیر برای مایکروسافت رقم بزند. جالب است بدانید که Xbox One دقیقا همانند رقیب اصلی‌اش پلی استیشن ۴ از پردازنده ۶۴ بیتی AMD Jaguar استفاده می‌کرد.
این پردازنده باعث شکل گرفتن روندی مهم در صنعت بازی شد که تا به امروز نیز ادامه دارد. اما این کنسول ایکس باکس تحت تاثیر تصمیم‌ها و سیاست‌هایی اشتباه مانند الزام اتصال دائمی به اینترنت برای اجرای بازی‌ها و... قرار گرفت و به همین دلیل نتوانست به اندازه پتانسیلی که داشت رشد کند.
البته در ادامه Xbox One با عقب‌نشینی از جاه‌طلبی‌های اولیه‌اش توانست تبدیل به رقیبی قدرتمند برای پلی‌استیشن ۴ و حتی نینتندو وی‌یو و سوئیچ تبدیل شود. همچنین تمرکز مایکروسافت به سمت ساخت قوی‌ترین کنسول بازی جهان معطوف شد، و عرضه‌ی کنسول ارتقایافته Xbox One X این هدف را تحقق بخشید.
۵. Xbox 360
اولین کنسول ۶۴ بیتی مایکروسافت ایکس‌باکس ۳۶۰ نام داشت. این کنسول ادامه‌دهنده‌ی مسیر موفق مایکروسافت پس از کنسول اولیه‌ی Xbox محسوب می‌شد. یکی از مهم‌ترین مزیت‌های این کنسول زمان عرضه‌اش بود که زودتر از Wii و پلی‌استیشن ۳ روانه‌ی بازار شد و توانست گوی رقابت را از آن خود کند.
تمرکز اصلی این کنسول بر ارائه قدرت بیشتر نسبت به نسل قبل بود و این کار با بهره گرفتن از پردازنده‌ی قدرتمند ۶۴ بیتی Xenon به‌طور مشترک توسط IBM و ATI توسعه پیدا کرده بود امکان‌پذیر شد. در میان سخت‌افزار ضعیف Wii و معماری پیچیده پلی‌استیشن ۳، ایکس‌باکس ۳۶۰ در نیمه‌ی دوم دهه ۲۰۰۰ و اوایل دهه ۲۰۱۰ پادشاه بی‌رقیب بازار کنسول‌ها بود و دوران طلایی برند ایک‌باکس را رقم زد.
۴. PlayStation 2
پلی استیشن ۲ به عنوان ادامه دهنده راه کنسول پلی استیشن ۱، توانست جایگاه سونی را در بازار بازی‌های ویدیویی تثبیت کند. با پردازنده ۶۴ بیتی Emotion Engine این کنسول توانست نقش مهمی در توسعه و تداوم دوران طلایی سیستم‌های ۶۴ بیتی داشت.
البته که ۶۴ بیتی بودن این کنسول نتوانست باعث شود که از نظر پردازشی این کنسول از برخی رقبای ۳۲ بیتی خود مانند گیم‌کیوب و ایکس‌باکس بهتر عمل کند و عملا کنسول ضعیف‌تری بود. اما توانست در برابر دریم‌کست سگا که در آن زمان تازه وارد بازار شده بود، پیروز شود و آن را از میدان رقابت خارج کند.
با این وجود پلی استیشن ۲ قدرت کافی داشت تا در نیمه نخست دهه‌ی ۲۰۰۰ پرفروش‌ترین کنسول جهان باشد. هرچند ایکس‌باکس و گیم‌کیوب بازی‌های خوبی را در اختیار داشتند، اما پلی استیشن ۲ مجموعه‌ی عظیم‌تری از بازی‌های بزرگ و ماندگار را ارائه کرد.
۳. PlayStation 4
پس از مشکلاتی که پلی استیشن ۳ به واسطه سیاست‌گذاری‌های اشتباه با آن درگیر بود، سونی توانست جانشینی به حق برای این کنسول با نام پلی استیشن ۴ را به بازار عرضه کند. سونی در این نسل با ساده‌تر کردن طراحی سخت‌افزار و نرم‌افزار، مسیر جدیدی برای کنسول‌های مدرن ترسیم کرد.
همانطور که پیش‌تر گفته شد، این کنسول از پردازنده‌ی ۶۴ بیتی AMD Jaguar استفاده می‌کرد. این پردازنده قدرتمند تغییری بزرگ نسبت به معماری پیچیده‌ی PowerPC Cell در پلی‌استیشن ۳ که باعث شد توسعه‌ی بازی‌ها برای پلی استیشن ۴ بسیار آسان‌تر شود.
با وجود اینکه Xbox One از نظر سخت‌افزاری اندکی قدرتمندتر بود، اما پلی‌استیشن ۴ در نهایت به جایگاهی بسیار بالاتر رسید. به‌طوری که بسیاری دوران پلی استیشن ۴ را دوران اوج بازی‌های انحصاری سونی می‌دانند. عناوینی مانند Marvel’s Spider-Man و The Last of Us Part II صرفا هویت این کنسول را تشکیل ندانند، بلکه به‌صورت کلی برند پلی‌استیشن را بازتعریف کردند.
۲. PlayStation 5
پلی استیشن ۵ که جدیدترین و قدرتمندترین کنسول سونی است امروزه پرچمدار این کمپانی محسوب می‌شود. این دستگاه از پردازنده‌ی ۶۴ بیتی AMD Zen 2 بهره می‌برد همان معماری‌ای که در Xbox Series X/S نیز استفاده شده است. البته با این تفاوت که سونی در طراحی پلی استیشن ۵ سخت‌افزار را یکپارچه‌تر نگه داشته و تنها تفاوت بین مدل‌ها، وجود یا نبود درایو دیسک است.
به‌صورت کلی پلی استیشن ۵ یک انتخاب ایده‌آل برای کسانی است که به‌دنبال بازی‌هایی متنوع و جذاب هستند. از عناوینی محبوب مانند Marvel’s Spider-Man 2 گرفته تا بازی‌های جدیدی چون Astro Bot که دنیا را تکان داده‌اند. این کنسول سطحی از بازی‌های انحصاری و تنوع را ارائه می‌دهد که رقبایش به‌هیچ عنوان قادر به تامین آن نیستند.
۱. Nintendo Switch
نینتندو سوییچ در نگاه اول، صرفا یک جانشین ناموفق برای Wii U به‌نظر می‌آید. اما در واقعیت این کنسول، بازگشت شاعرانه‌ی نینتندو به معماری ۶۴ بیتی پس از چند دهه استفاده از پردازنده‌های ۳۲ بیتی PowerPC محسوب می‌شود. سوییچ با بهره بردن از پردازنده ۶۴ بیتی ARM که البته از نظر قدرت سخت‌افزاری بسیار ضعیف‌تر از تراشه‌های AMD موجود در کنسول‌های سونی و مایکروسافت است توانست مزیتی منحصربه‌فرد نسبت به رقبا پیدا کند.
با وجود اینکه سوئیچ از لحاظ فنی از پلی استیشن و ایکس باکس ضعیف‌تر است، اما ماهیت خالص و تمرکز کامل آن بر بازی باعث شد تجربه‌ای متفاوت را خلق کند. بازی‌هایی مانند Super Mario Bros. Wonder یا Animal Crossing: New Horizons توانستند به‌خوبی نشان دهند که برای ساخت یک دستگاه بازی بزرگ، لزومی به وجود قدرت افراطی نیست و صرفا کافی است سرگرم‌کننده باشد.
کلام آخر
مرور کنسول‌های دوران ۶۴ بیتی نشان می‌دهد که صنعت بازی‌های ویدیویی چگونه از مرزهای فنی و خلاقیتی عبور کرده و به یکی از ستون‌های اصلی سرگرمی مدرن بدل شده است. از Nintendo 64 که مفهوم سه‌بعدی را برای همیشه در گیمینگ جا انداخت تا کنسول‌های امروزی مانند PlayStation 5 و Xbox Series X که مرز میان واقعیت و بازی را کمرنگ کرده‌اند.
با وجود پیشرفت‌های چشمگیر در گرافیک، سرعت و امکانات آنلاین، جوهره‌ی اصلی دنیای بازی‌های ویدیویی همان است که از ابتدا بود. خلق دنیایی که در آن تخیل زنده می‌شود. دوران ۶۴ بیتی تنها آغازی بود بر سفری بی‌پایان به سوی واقعیت‌های مجازی غنی‌تر و داستان‌هایی عمیق‌تر سفری که هنوز در اوج خود قرار دارد.
دیدگاه‌ها و نظرات خود را بنویسید
مطالب پیشنهادی
مطالب مرتبط از نگاه دیجیاتو
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.