بررسی بازی رومیزی جمکرد – بردگیم آخرین داستان

تولید محصولاتی که ریشه داستانی ‌آن‌ها به تاریخ و قدمت سرزمین پارس بازمی‌گردد همیشه دو جنبه ثابت دارد: یا یک تکرار مکررات که شکستش از پیش تضمین شده است و یا یک محصول متنوع و خاص که می‌تواند خوش بدرخشد.

دلیل این سیکل ثابت هم به این موضوع برمی‌گردد که در طی سالیان متمادی، اصحاب سرگرمی به اشکال مختلف به سراغ این موضوع غنی رفته‌اند و به شکلی ایران باستان در تمامی زمینه‌ها از نظر کمی اشباع شد. اما متاسفانه اغلب این آثار، به هیچ‌وجه از نظر کیفی نتوانستند خوش بدرخشند. در این بین، شاهنامه فردوسی دچار بیشترین تعرض از سمت تمام بستر‌های سرگرمی شد؛ یک پیشینه تاریخی-ایرانی قوی که انگار طلسم شده بود و هیچ‌کس نمی‌توانست یک محصول چشم‌گیر با محوریت این کتاب عرضه کند.

البته این گزاره تا ششم آذر سال 98 صحت داشت؛ زمانی که انیمیشن «آخرین داستان» ساخته اشکان رهگذر اکران شد. در این انیمیشن خوش‌ساخت، ستارگانی هم‌چون پرویز پرستویی، لیلا حاتمی، حامد بهداد، باران کوثری و دیگر ستارگان سینمای ایران با صدای خود به شخصیت‌های آن جان بخشیده‌اند. با تمامی کمی و کاستی‌ها، آخرین داستان می‌تواند به عنوان یک محصول قابل قبول با محوریت داستان‌های شاهنامه لقب بگیرد.

شاید از خودتان بپرسید که این توضیحات راجع‌به یک انیمیشن چه ارتباطی با بررسی یک بازی رومیزی دارد؟ بازی مورد نظر ما از دل همین انیمیشن بیرون آمده است؛ جمکرد، که به طور مستقیم از روی بازی ‌Avalon  برگردانده شده است. با ما و بررسی این بازی همراه باشید.

استنتاج ضد و نقیض

بازی‌های استنتاجی اصولا طبع طولانی و خشنی دارند. خشن از این بابت که بازیکن‌ها در طول بازی حذف می‌شوند و این اتفاق بعضی اوقات خیلی زود رخ می‌دهد، ضمنا لزوم حضور یک گرداننده و تعداد بالای 10 نفر از دیگر عوامل بازدارنده این بازی‌ها به شمار می‌‌روند. شاید همین چند دلیل کافی باشد تا عده زیادی از این نوع سبک بازی‌ها فراری باشند و شنیدن اسم بازی‌ای هم‌چون مافیا هم برای آن‌ها دردناک باشد. در این بین بازی‌هایی پدید آمدند که با علم بر ضعف‌های مافیا و بازی‌های استنتاجی کلاسیک، یک فصل تازه را برای این سبک رقم زدند. از جمله این بازی‌ها ‌می‌توان به عنوان مشهور و پرطرفدار ‌Avalon اشاره کرد.

در این بازی که روایت داستان نبرد خیر و شر بین سپاهیان شاه آرتور و موردرد خبیث است، بازیکنان بین این دو گروه تقسیم می‌شوند. سپس هر بازیکن با توجه به شخصیتی که دریافت کرده است کار مخصوص به خود را انجام می‌دهد. بازی نسبت به تعداد نفرات شروط برد مختلفی دارد ولی به صورت کلی گروه شر باید جلوی انجام شدن ماموریت‌ها را بگیرند و گروه خیر باید تلاش کنند تا ماموریت‌ها به سرانجام برسد.

برای این کار یک نفر که به صورت رندوم نقش فرمانده را بر عهده دارد، یک تیم چند نفره را برای ماموریت شکل می‌دهد. حالا بازیکنان با بحث گفت و گو باید به این گروه رای مثبت یا منفی بدهند. اگر گروه رای مثبت را گرفت به مرحله بعد می‌رویم: انتخاب کارت موفقیت یا عدم موفقیت ماموریت. کسانی که در تیم شاه آرتور هستند لزوما باید از کارت موفقیت استفاده کنند ولی تیم مقابل حق انتخاب دارند که کدام کارت را بازی کنند؛ چرا که ممکن است با رای منفی به انجام ماموریت، شخصیتشان لو برود.

اگر گروه انتخاب شده رای اکثریت را جذب نکند، فرمانده تغییر می‌کند و یک گروه جدید تشکیل می‌شود و بازی به شکل گفته شده ادامه پیدا می‌کند. اگر 5 بار به صورت پشت سر هم گروه‌ها رای نیاورند، گروه شر باز هم برنده بازی هستند.   بازی در طولانی‌ترین حالت و با بیشترین تعداد بازیکن از یک ساعت فراتر نخواهد رفت. ضمنا فرمانده نقش گرداننده را بر عهده دارد و تا آخرین لحظه کسی از دور بازی حذف نخواهد شد. اولان با کنار گذاشتن قوانین دست و پاگیر عناوین استنتاجی، باعث شد تا محبوبیت فوق‌العاده‌ای برای خود به دست آورد. صحبت‌هایم تا به این‌جا راجع‌به ‌Avalon بود و هنوز حرفی از جمکرد نزدیم؛ بحث در مورد جمکرد را در بخش بعدی باز می‌کنم.

گیرم پدر تو بود فاضل

به نظرم مشکل بزرگ ‌Avalon ، گرافیک و طراحی هنری بازی است. در جمکرد شاهد عوض شدن تم و گرافیک بازی با شخصیت‌های انیمیشن آخرین داستان هستیم؛ و خب باید گفت که این کار به بهترین شکل انجام شده و تا حد زیادی بازی را زیباتر کرده است. مخصوصا انتخاب تم اصلی تیره و هارمونی آن با رگه‌های رنگ قرمز، تنش و جذابیت بازی را افزایش می‌دهد.

کیفیت ساخت قطعات بازی هم فوق‌العاده است که از کارت‌ها گرفته تا توکن‌ها حس خوبی را به مخاطب منتقل می‌کنند. اما یک سوال جدی در این میان وجود دارد: چرا؟

بیشتر بخوانید:

• معرفی بازی رومیزی Codenames – ساده اما هیجان‌انگیز
• بررسی بازی رومیزی ددان – کز دیو و ددان ملولم
• این بازی‌های رومیزی تحمل قرنطینه را راحت‌تر می‌کنند

چرا عنوانی که از دل یک انیمیشن خاص و با امضای مخصوص به خودش میاید باید یک کپی پیست با روکش جدید باشد؟ آیا موافقید که در بخش قبل با بررسی گیم‌پلی ‌Avalon، بازی جمکرد هم به طور کلی توضیح داده شد؟ این بزرگ‌ترین مشکل من برای عنوانی است که اسامی و لوگوهای تولیدکنندگانی ایرانی پشت آن درج شده. فکر نمی‌کنم سرمایه‌گذاری روی یک بازی کاملا جدید که از چنین بستر غنی‌ای بهره می‌برد کار خیلی سختی باشد؛ چرا که با وجود اکوسیستم بین-صنعتی، جمکرد می‌توانست هم‌چون انیمیشن آخرین داستان، یک اتفاق جدید در صنعت سرگرمی باشد. پتانسیلی که با یک تصمیم‌گیری اشتباه کاملا هدر رفته است.

جمکرد بازی خوبی است، چرا که ‌Avalon  عنوان خوش‌ساختی است. جمکرد کیفیت ساخت خوبی دارد و از نظر بصری بسیار جذاب است، ولی داستان همین‌جا به اتمام می‌رسد؛ چرا که برا خلاف موضوعی که به هویت و ریشه سرزمین پارس گره خورده، رویکرد جمکرد اوج پارادوکس تصمیم گیرندگان پشت پرده را به صورت مخاطب می‌کوبد. ترجیح می‌دهم این بررسی را با این بیت به اتمام برسانم:

گیرم پدر تو بود فاضل                          از فضل پدر تو را چه حاصل؟