فیلم های جنایی اقتباس شده از روی آثار ادبی فقط شرلوک هولمز و پوآرو نیستند و دنیای گسترده‌تری دارند؛ در واقع خیلی گسترده‌تر که قرار است در این لیست با مهم‌ترین و بهترین آنها آشنا شوید.
روایت‌های جنایی برای قرارگرفتن در مدیوم سینما به سطح پیچیده‌تری از داستان‌پردازی نیاز دارند که معمولا توسط فیلم‌نامه‌نویسان قابل بررسی نیست. شاید به همین دلیل باشد که تعداد قابل توجهی از بهترین فیلم‌های جنایی تاریخ سینما در حقیقت چیزی جز اقتباس‌هایی ارزشمند از رمان‌های جنایی قابل توجه نیستند. بنابراین سینمای جنایت به شکل جذابی به رمان‌های جنایی وابسته به نظر می‌رسد. با ویجیاتو همراه باشید تا بهترین اقتباس‌های سینمایی از رمان‌های جنایی تاریخ سینما را مرور کنید.
The Maltese Falcon
فیلم The Maltese Falcon با کارگردانی و نویسندگی جان هیوستون براساس کتابی به همین نام نوشته دشیل همت، بیشتر از ۸۰ سال پیش ساخته شده اما هنوز هم معیار و استاندارد بی‌بدیلی برای اندازه‌گیری میزان جذابیت یک فیلم جنایی به نظر می‌رسد. به عبارت دیگر، این فیلم استانداردی را بنیان گذاشته که هنوز هم محترم است. اولین تجربه کارگردانی جان هیوستون با حضور تیم خیره‌کننده‌ای از بهترین بازیگران دهه ۴۰ میلادی اکران شد؛ از همفری بوگارت تا مری آستور.
باسلی کرواتر، منتقد فیلم نشریه نیویورک تایمز، این فیلم را «بهترین تریلر مرموز سال» نامیده بود. اما لقبی که باسلی کرواتر به فیلم داده بود در همه ۸۰ سال اخیر حفظ شده و فیلم The Maltese Falcon هنوز هم یکی از بهترین اقتباس‌های سینمایی از رمان‌های جنایی است. فیلمی که تنها نامزد سه جایزه اسکار شد.
راجر ایبرت، شناخته‌شده‌ترین منتقد تاریخ سینما، درباره این فیلم می‌نویسد:
اولین فیلم نوار تاریخ سینما؛ این فیلم یکی از بومی‌شده‌ترین ژانرهای سینما در ایالات متحده آمریکا را اختراع کرد. شخصیت‌های قهرمانی که در خیابان‌ها و در میان سایه‌های تیره و روی لبه چاقو راه می‌رفتند و در نهایت چالش‌های بزرگی را تجربه می‌کردند به فیلم The Maltese Falcon کمک می‌کنند تا خیره‌کننده باشد.
The Big Sleep
استودیوی فیلم‌سازی برادران وارنر برای آن‌که از موفقیت فیلم جدید هاوارد هاکس افسانه‌ای در گیشه اطمینان حاصل کند، شرایطی را فراهم کرد تا همفری بوگارت و لورن باکال بازیگران اصلی جدیدترین فیلم کارگردان تکرارنشدنی تاریخ سینما باشند. همفری بوگارت و لورن باکال در جریان فیلم‌برداری فیلم To Have and Have Not در سال ۱۹۴۴ به هم دل باخته بودند. بنابراین فیلم The Big Sleep نخستین تجربه هنرنمایی آنها در دوران زندگی مشترک بود.
از نظر بسیاری از منتقدان سینما این فیلم یک نوار کلاسیک است که براساس داستانی از ریموند چندلر ساخته شد. لیف براکت و جولس فورتمن از جمله فیلم‌نامه‌نویسانی بودند که روی طرح داستان فیلم The Big Sleep کار کردند اما مسئولیت اصلی را ویلیام فاکنر برعهده داشت. تصور کنید یکی از بهترین نویسندگان قرن بیستم فیلم‌نامه یکی از جذاب‌ترین فیلم‌های دهه ۱۹۴۰ میلادی را برای یکی از بهترین کارگردانان تاریخ سینما بنویسد؛ فیلم The Big Sleep بدون هیچ شک و تردیدی یکی از بهترین فیلم‌های اقتباسی از رمان‌های جنایی است.
البته مسیر ساخت این فیلم هم حواشی بسیاری به همراه داشت. استودیوی فیلم‌سازی برادران وارنر که فرصت استخدام هم‌زمان یکی از مشهورترین زوج‌های سینمایی در دهه ۱۹۴۰ را پیدا کرده بود دائما تلاش می‌کرد تا صحنه‌های بیشتری از حضور بوگارت و باکال در فیلم وجود داشته باشد اما هاوارد هاکس از این سواستفاده عصبانی می‌شد. او تصور می‌کرد دخالت استودیوی فیلم‌سازی برادران وارنر در فیلم‌نامه و فیلم‌برداری فیلم The Big Sleep باعث می‌شود صحنه‌های بی‌دلیل متعددی در فیلم وجود داشته باشند.
اما استودیوی فیلم‌سازی برادران وارنر نمی‌خواست ترکیب خیره‌کننده هاوارد هاکس در کنار همفری بوگارت و لورن باکال را از دست بدهد. بنابراین جک وارنر، رییس استودیویی که فیلم The Big Sleep در آن ساخته می‌شد، نامهای از بخش مدیریتی استودیوی فیلم‌سازی برادران وارنر دریافت کرد که نشان می‌داد او از حضور در محل فیلم‌برداری فیلم جدید هاوارد هاکس محروم شده است.
Out of the Past
یک کارآگاه شخصی به نام جف بیلی [با هنرنمایی رابرت میچوم] توسط ویت استرلینگ [با درخشش کرک داگلاس] استخدام می‌شود. کارآگاه بیلی باید معشوقه آقای استرلینگ را پیدا کند؛ دختری به نام کتی موفت [با هنرنمایی جین گریر] که همراه با ۴۰هزار دلار از دارایی ویت استرلینگ متواری شده است. جف بیلی متوجه می‌شود که معشوقه آقای استرلینگ به مکزیک گریخته و از همین جا داستان وارد سطح خیره‌کننده‌ای از معما و هیجان می‌شود که ترکیب آن با مفاهیم ژانر نوآر آن را به یکی از خیره‌کننده‌ترین تریلرهای جنایی تاریخ سینما تبدیل می‌کند.
ژاک تورنر فیلم Out of the Past را براساس کتابی از دنیل مین‌وارینگ [معروف به جفری هومز] ساخته است. جین گریر و رابرت میچوم از بازیگران اصلی فیلم هوشمندانه‌ای بودند که با وجود تاریکی ذاتی‌اش سرشار از شگفتی به نظر می‌رسد.
راجر ایبرت درباره این فیلم که آن را یکی از بهترین فیلم‌های نوار تاریخ سینما هم می‌داند، می‌نویسد:
چشم‌های خسته و صدای بی‌بدیل رابرت میچوم به این فیلم کمک می‌کند تا شخصیت اصلی مردش را در قامت مردی خشن و بی‌تفاوت نمایش دهد. شاید به همین دلیل باشد که رابرت میچوم را یکی از کهن‌الگوهای تکرارنشدنی ژانر نوار در سینمای آمریکا می‌دانند.
Strangers on a Train
نخستین رمان پاتریشیا های‌اسمیت آن‌قدر جذاب و تحسین‌برانگیز بود که کارگردانی مثل آلفرد هیچکاک تصمیم گرفت آن را به تریلری نوآر و روانشناختی تبدیل کند؛ به همین شکل یکی از بهترین اقتباس‌های سینمایی از رمان‌های جنایی متولد شد. رابرت واکر، فارلی گرنجر و روث رومن در کنار پاتریشیا هیچکاک از بازیگران اصلی یکی از پنج فیلم برتر آلفرد هیچکاک از نگاه راجر ایبرت هستند.
گای هینز [با هنرنمایی فارلی گرنجر] و برونو آنتونی [با نقش‌آفرینی رابرت واکر] دو مسافر غریبه هستند که یکدیگر را در قطار ملاقات می‌کنند. این دو هم‌سفر به مرور به هم نزدیک‌تر می‌شوند و صحبت‌های جالبی را رد و بدل می‌کنند. ظاهرا هر کدام از این دو هم‌سفر در زندگی شخصی‌شان با شخصی مواجه هستند که ترجیح می‌دهند برای همیشه از شر او خلاص شوند. بنابراین تصمیم بسیار عجیبی می‌گیرند؛ چه طور است هر کدام از آنها شخص جنجالی زندگی دیگری را به قتل برساند؟ اگر این اتفاق رخ دهد، هیچکدام از آنها به دردسر هم نمی‌افتد!
با بهترین فیلم‌های ترسناک سینمای شرق آسیا آشنا شوید:
- با مخوف‌ترین کاراکترهای فیلم‌های ترسناک تاریخ سینما آشنا شوید
- بهترین فیلم‌های ترسناک با محوریت ارواح ژاپنی
- ده فیلم برتر ژانر وحشت در سینمای آسیا
- 10 فیلم برتر زامبی محور کره‌جنوبی
در لیست ۱۰۰ سال و ۱۰۰ تریلر که توسط انجمن فیلم آمریکا منتشر شده، نام فیلم Strangers on a Train دیده می‌شود. فیلمی که آلفرد هیچکاک از به نمایش‌گذاشتن صحنه‌های خیره‌کننده در میان سکانس‌های آن ترسی نداشت.
In the Heat of the Night
اگرچه فیلم In the Heat of the Night در سال ۱۹۶۷ اکران شد اما با استانداردهای امروزی هم یکی از بهترین اقتباس‌های سینمایی از رمان‌های جنایی به نظر می‌رسد. فیلم نورمن جوییسون در شرایطی برنده جایزه بهترین فیلم آکادمی اسکار شد که رقبای بسیار شناخته‌شده‌ای داشت؛ از فیلم Bonnie & Clyde تا فیلم Guess Who’s Coming To Dinner و فیلم The Graduate و حتی Doctor Doolittle.
باسلی کرواتر، منتقد نشریه نیویورک تایمز، درباره این فیلم می‌نویسد:
این فیلم احتمالا قدرتمندترین فیلمی باشد که این اواخر تماشا کرده‌ام. نورمن جوییسون فیلم‌نامه سخت و صریح استرلینگ سیلیفانت را با کمک بازی‌های خیره‌کننده راد اشتایگر و سیدنی پوآتیه به فیلمی تبدیل کرده که ظاهر و باطنش صادقانه است و حقیقت تپنده‌اش را پنهان نمی‌کند. برای بسیاری از تماشاگران آن‌چه جذاب‌تر به نظر می‌رسید، هنرمندی سیدنی پوآتیه بود. او در نقش مردی ظاهر شده که نمی‌پسندد برای تعصبی که اعتمادی به آن ندارد، بیش از حد هزینه پرداخت کند. تماشای یک قهرمان بسیار خویشتن‌دار که توسط مردمانی که تحمل عظمت شخصیت او را ندارند، مورد آزار قرار می‌گیرد هم بسیار تماشایی به نظر می‌رسد.
نورمن جوییسون که فیلم In the Heat of the Night را براساس رمانی به همین نام نوشته جان بال ساخته بود، با لبخندی افتخارآمیز از مراسم آکادمی اسکار سال ۱۹۶۸ خارج شد؛ از جایزه بهترین فیلم، جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد [راد اشتاگیر] و جایزه بهترین فیلم‌نامه اقتباسی تا جایزه بهترین تدوین فیلم و حتی جایزه بهترین ویرایش صدا.
ارزشمندترین فیلم سال ۱۹۶۷ در گلدن گلوب هم موفق ظاهر شد و سه جایزه بهترین فیلم، بهترین نقش اول مرد و بهترین فیلم‌نامه را به خانه برد. یکی دیگر از ده‌ها جایزه مهمی که فیلم نورمن جوییسون تصاحب کرد، جایزه ادگار بود که به واسطه آن فیلم In the Heat of the Night وارد فهرست ثبت ملی فیلم‌های آمریکایی هم شد.
The Godfather
اقتباس سینمایی فرانسیس فورد کاپولا از رمان جنایی حماسی ماریو پوتزو نه‌تنها یکی از بهترین اقتباس‌های سینمایی از رمان‌های جنایی است بلکه یکی از بهترین فیلم‌های تاریخ سینما هم لقب می‌گیرد. در هر دو مراسم اسکار گلدن گلوب و آکادمی اسکار این فیلم The Godfather بود که جایزه بهترین فیلم، جایزه بهترین بازیگر نقش اصلی [مارلون براندو] و جایزه بهترین فیلم‌نامه را تصاحب کرد.
وینسنت کانبی، منتقد نیویورک تایمز، درباره یکی از بهترین فیلم‌های تاریخ سینما می‌نویسد:
فرانسیس فورد کاپولا یکی از وحشیانه‌ترین و تحریک‌برانگیزترین داستان‌هایی که در بستر فرهنگ و سبک زندگی آمریکایی ساخته شده را به فیلمی تبدیل کرده که در محدوده سرگرمی‌های عامه‌پسندانه هم درخشان ظاهر می‌شود.
با موفقیت خیره‌کننده فیلم The Godfather در گیشه دو دنباله هم برای آن ساخته شد که یکی دیگر از آنها هم در لیست بهترین اقتباس‌های سینمایی از رمان‌های جنایی به چشم می‌خورد.
The Godfather Part II
معمولا دنباله یک فیلم سینمایی قابل مقایسه با عنوان نخست نیست. اما فرانسیس فورد کاپولا در این زمینه هم ثابت می‌کند که یکی از متمایزترین کارگردانان تاریخ سینما لقب می‌گیرد.
فیلم The Godfather Part II نه‌تنها در مراسم آکادمی اسکار جایزه بهترین فیلم را تصاحب کرد بلکه جایزه بهترین کارگردانی [فرانسیس فورد کاپولا] و جایزه بهترین بازیگر مکمل مرد [رابرت دنیرو] هم را به خانه برد. ضمن اینکه فرانسیس فورد کاپولا و ماریو پوتزو جایزه بهترین فیلم‌نامه اقتباسی آکادمی اسکار را هم تصاحب کردند. اما این لیست طولانی پایان افتخارات اسکاری فیلم The Godfather Part II نیست.
این فیلم برنده جایزه اسکار بهترین موسیقی متن هم شد و جایزه بهترین کارگردانی هنری را هم تصاحب کرد. اگرچه آل پاچینو هم به دلیل هنرنمایی تحسین‌برانگیزش در فیلم The Godfather Part II برای جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد هم مکمل شد اما در نهایت نتوانست این جایزه را به خانه ببرد. با این حال نمی‌توان این حقیقت را انکار کرد که دومین فیلم از سه‌گانه محبوب فرانسیس فورد کاپولا هم وارد فصل مهمی از کتاب تاریخ سینمای آمریکا شده و هنوز هم یکی از تاثیرگذارترین و بهترین اقتباس‌های سینمایی از رمان‌های جنایی به نظر می‌رسد.
Devil in a Blue Dress
همان‌گونه که نخستین رمان والتر موسلی به‌عنوان شاهکاری ادبی از روزگار خودش جلوتر به نظر می‌رسید، اقتباس سینمایی آن هم به‌عنوان یک تریلر نئونوآر با نویسندگی و کارگردانی کارل فرانکلین و هنرنمایی دنیزل واشنگتن و دون چیدل، سال‌های نوری از زمان خودش فاصله داشت. بخش قابل توجهی از موفقیت این فیلم حول محور هنرنمایی خیره‌کننده دنیزل واشنگتن شکل می‌گیرد. موفقیتی که در نهایت جایزه بهترین فیلم ادگار آلن پو را هم برای فیلم کارل فرانکلین به همراه داشت.
فیلم Devil in a Blue Dress به عنوان یکی از جذاب‌ترین فیلم‌هایی که در اتمسفر دوست‌داشتنی لس‌آنجلس فیلم‌برداری شده، جهانی سیاه و سفید را ارائه می‌دهد که به شدت مورد توجه منتقدان هم قرار گرفته است.
L.A. Confidential
این فیلم با روایتی که نفس هر تماشاگری را حبس می‌کند، مسیر انحطاط و سقوط آزاد سینمای هالیوود در سال‌های اخیر را به خوبی نشان می‌دهد. اقتباس سینمایی کورتیس هانسون از رمان جنایی و جذاب جیمز الروی برای ۹ جایزه آکادمی اسکار نامزد شد؛ از جمله جایزه بهترین فیلم سال که آن را به فیلم Titanic واگذار کرد. با این حال کیم باسینگر همه ناکامی‌های فیلم را جبران کرد و جایزه بهترین بازیگر مکمل مرد هر دو مراسم آکادمی اسکار و گلدن گلوب را برنده شد.
البته که نیازی به یادآوری نیست که دلیل حضور فیلم L.A. Confidential در لیست بهترین اقتباس‌های سینمایی از رمان‌های جنایی، در اقتباس خیره‌کننده و جذاب از رمان جیمز الروی است. فرایندی که در نهایت باعث شد کورتیس هانسون و برایان هلگلند برای فیلم‌نامه ارزشمندی که نوشته بودند، جایزه بهترین فیلم‌نامه اقتباسی آکادمی اسکار را هم به خانه ببرند.
جنت مسلین، منتقد فیلم نیویورک تایمز، درباره این فیلم می‌نویسد:
فیلم شرورانه کورتیس هانسون نماد بازگشت به خویشتن سینمای هالیوود است. فیلمی پرزرق و برق، سرگرم‌کننده و درخشان که مسیر داستانی‌اش را در مسیر درستی حرکت می‌دهد.
اگرچه راسل کرو، گای پیرس، کوین اسپیسی و جیمز کرامول از بازیگران نقش اصلی این فیلم هستند و دنی ده‌ویتو در کنار ران ریفکین، جان ماهون و سیمون باکر در نقش‌های فرعی این فیلم هنرنمایی می‌کنند اما واقعیت آن است که هیچکدام از این بازیگران در روزگاری که فیلم L.A. Confidential اکران شد، شهرت و محبوبیت امروز را نداشتند.
با این حال بهترین فیلم سال ۱۹۹۷ از نگاه نشریه تایم، حلقه منتقدان فیلم نیویورک و انجمن ملی منتقدان فیلم سینمای آمریکا چنان هنرنمایی خیره‌کننده‌ای از این بازیگران می‌گیرد که به نظر می‌رسد همه نامهای حالاشناخته‌شده فیلم L.A. Confidential در نقطه اوج کارنامه هنری‌شان هستند.
Mystic River
فیلم‌نامه اقتباسی باشکوه برایان هلگلند از رمان خواندنی و باشکوه‌تر دنیس لهان یکی از بهترین فیلم‌های سال ۲۰۰۳ بود که باید در لیست بهترین اقتباس‌های سینمایی از رمان‌های جنایی قرار بگیرد. فیلمی که جوایز بهترین هنرنمایی شناخته‌شده‌ترین رویدادهای سینمایی آمریکا را تصاحب کرد.
پیتر تراورس، منتقد رولینگ استون، درباره فیلم Mystic River می‌نویسد:
کلینت ایستوود همه آن‌چه پیرامون کارگردانی آموخته را در این فیلم نمایش می‌دهد. شاید به همین دلیل باشد که مسیر داستان فیلم Mystic River خیلی مخفیانه حرکت می‌کند و ناگهان روی سر تماشاگرش ویران می‌شود. اما دوباره تماشاگر را سرپا می‌کند و این حقیقت به معنای آن است که تماشاگر نمی‌تواند این فیلم را به چنگ آورد. چراکه به شکل جذابی غیرقابل پیش‌بینی است.
شان پن و تیم رابینز جوایز بهترین بازیگر مرد نقش اول و بهترین بازیگر مرد مکمل هر دو مراسم آکادمی اسکار و گلدن گلوب را تصاحب کردند. ضمن اینکه کلینت ایستوود، کارگردان فیلم Mystic River، جایزه بهترین کارگردانی انجمن ملی منتقدان فیلم آمریکا را هم برای این شاهکار خیره‌کننده به خانه برد.
کوین بیکن، لارنس فیشبرن و لورا لینی از جمله بازیگران شناخته‌شده این فیلم هستند که به شکل کمال‌گرایی به رمان دنیس لهان متعهد و وفادار است. یک روایت تراژدیک و شبه‌افسانه‌ای که به شکل تامل‌برانگیزی به واقعیت نزدیک می‌شود.
بهترین فیلم‌های اکشن از نگاه ویجیاتو را بشناسید:
- 10 فیلم اکشن بی‌نظیر که هواداران John Wick باید تماشا کنند
- معرفی بهترین فیلم‌های اکشن غیر ابرقهرمانی یک دهه اخیر
- برترین فیلم‌های زامبی محور که احتمالاً با آنها آشنا نیستید
- بهترین فیلم‌های مهیج روانشناختی تمام دوران کدام است؟
- بهترین فیلم‌های اکشن بین‌المللی یک دهه اخیر کدام است؟
- ۱۵ مورد از بهترین فیلم‌های ابرقهرمانی غیر هالیوودی