نقد فیلم A Writer’s Odyssey – سفر اُدیسه‌وار یک نویسنده

فیلم «A Writer’s Odyssey» یا سفر طولانی نویسنده به کارگردانی لو یانگ، جدید‌ترین حماسه سُرایی سینمای چین در ژانر فانتزی و اکشن است؛ این اثر سینمایی داستانی جذاب پیرامون ماجرا‌های عظیم حماسی است که به ما یادآوری می‌کند چرا انسان همیشه به سینما احتیاج دارد. در ادامه با نقد فیلم A Writer’s Odyssey همراه ویجیاتو باشید.

صنعت فیلم سازی چین از منظر آثار بلاک‌باستر سینمایی، طی یک دهه گذشته رشد چشمگیری داشته است؛ برای مثال وجود فیلم‌هایی چون «The Wandering Earth» یا «The Eight Hundred» و حتی «The Rescue» در یکی دو سال گذشته اثبات می‌کند، سینمای چین توانایی رقابت با هر چیزی، از جمله سینمای تجاری هالیوود را دارد. حالا فیلم «A Writer’s Odyssey» که براساس یک رمان کوتاه به نام «Assassinate a Novelist» از «Shuang Xuetao» نویسنده مشهور چینی تولیده شده، با داشتن چند سکانس اکشن جذاب، جهان‌ سازی قدرتمندِ بصری و داستانی حماسی، مسیر موفقیت سینمای بلاک‌باستری چین را ادامه می‌دهد.

در همان نگاه اول به نظر می‌رسد فیلم «A Writer’s Odyssey» یک کیسه مخلوط از فیلم‌ها و آثار شاخص سینمای فانتزی است. برای مثال فیلم از منظر حماسی و جهان سازی و البته خلق سکانس‌های اکشن، چیزی شبیه به تریلوژی «ارباب حلقه‌ها» ساخته پیتر جکسون است. با این وجود، در پس زمینه مضمون این اثر سایه‌هایی از فیلم‌های دیگر ژانر فانتزی مانند «Stranger than Fiction» ساخته مارک فورستر و «Pan’s Labyrinth» فانتزی مشهور گیلرمو دل تورو نیز دیده می‌شود؛ (البته با درجات کمتری) همچنین لازم به ذکر است که این فیلم در درجه اول برای افرادی جذاب است که آثار اکشن نسبتاً پیچیده و چشم نواز را دوست دارند.

بنابراین، فیلم «A Writer’s Odyssey» به عنوان یک اثر فانتزی بزرگسالانه، برای طرفداران آثار اکشن ساده و گروه سنی کودکان گزینه مناسبی نیست. البته باید توجه داشته باشید فقط خشونت گرافیکی نیست که این فیلم فانتزی و اکشن را به بزرگسالان اختصاص می‌دهد؛ بلکه این وجود یک رمز و راز سفر در زمان است که در لایه‌های داستانی مختلف این فیلم پیچیده شده و آن را به قصه‌ای تا حدی پیچیده تبدیل می‌کند که درک آن برای کودکان بسیار خردسال و البته طرفداران سینمای اکشن معمول سخت خواهد بود.

طبق معمول در فیلم‌های پرمخاطب چینی، روایت دقیقاً آن طور که باید منسجم نیست، زیرا در این دست آثار سینمایی، تمرکز همیشه روی سرگرمی است و داستان در واقع حول صحنه‌های کلیدی (اکشن) می‌چرخد. همانطور که همیشه مفهوم فیلم‌های ژانر «ووشیا» با هنرهای رزمی و مبارزه عجین بوده، در این فیلم نیز اکشن همان چیزی است که واقعاً اهمیت دارد و از این نظر، «A Writer’s Odyssey» در یکی از چشمگیرترین برنامه‌های اکشن فانتزی که در سال‌های اخیر دیده‌ایم، قرار می‌گیرد.

خلاصه داستان فیلم سفر طولانی نویسنده بدین شرح است: یک مرد ناامید، که از شش سال پیش به دنبال دختر گمشده خود بوده است، درگیر یک طرح قتل و البته دنیای متناوبی می‌شود که با آنچه یک داستان نویس جوان برای آخرین کتاب خود می‌نویسد مرتبط است. در واقع برخورد دنیای خیالی یک نویسنده با واقعیت جهان، فضای داستانی این اثر را شکل می‌دهد. برای درک بهتر داستان باید بدانید که فیلم بین دو دنیای مختلف رفت و برگشت می‌کند. یک دنیای واقعی و دیگری جهان فانتزی.

در «دنیای واقعی» مردی ناامید و تلخ مزاج به نام «Guan Ning» در تلاش بی وقفه برای یافتن دخترش تانجرین است که شش سال پیش در حالی که 6 ساله بود ناپدید شده است. در همین حال، نویسنده جوانی به نام «Kongwen Lu» در حال نوشتن آخرین کتاب از مجموعه رمان‌های فانتزی خود است، که روایت کننده یک نوجوان قهرمان است که او نیز Kongwen نامیده می‌شود. نوشته‌های این رمان نویس جوان در طول این فیلم زنده می‌شوند و همه این‌ها به عنوان «دنیای جایگزین» به بیننده معرفی می‌شود.

در این دنیای جایگزین یا متناوب موجودات مخوفی چون هیولا‌ها و ارتش‌هایی از موجودات ربات گونه و قرمز رنگ دیده می‌شوند؛ همچنین انسان‌ها نیز در این جهان مانند جنگجویان بالقوه و یاغی به نظر می‌رسند. همان طور که پیش‌تر گفته شد، در این دنیای جایگزین، هر آنچه توسط نگارنده داستان نوشته می‌شود همزمان روی صفحه نیز رخ می‌دهد. اما نکته‌ای در فیلم وجود دارد که اهمیت بالایی دارد. آن نکته این است که آنچه در دنیای متناوب اتفاق می‌افتد بر روی افراد دنیای واقعی و بالعکس نیز تأثیر مستقیم می‌گذارد. با وجود همه این اطلاعات، بازهم ممکن است فهم خطوط داستانی این فیلم برای عده‌ای سخت باشد.

با این تفاسیر به نظر می‌رسد که داستان فیلم «A Writer’s Odyssey» گاهی پر از ایده‌های متفاوت است و توسط سندرم «آشپزهای زیاد در آشپزخانه» به بی راهه کشیده شده است. جالب است بدانید فیلمنامه این اثر زیر نظر حدود ده نفر از جمله نویسنده خود رمان، مورد نگارش و بازبینی قرار گرفته است. بنابراین وقتی می‌گویم سندرم آشپزهای زیاد منظور من این است که تعداد زیادی از افراد با هم روی فیلمنامه کار کرده‌اند، که منجر به تأثیر منفی محصول نهایی شده است. همچنین لازم به ذکر است که کل مدت زمان اجرای فیلم (130 دقیقه) نیز کمی طولانی است.

آنتاگونیست اصلی که به عنوان نسخه‌ای پیچیده از یک مدیرعامل شرکتی، در دو جهان متناوب و عادی معرفی می‌شود نیز به شدت فراموش شدنی است، اما چرا؟ چون نه انگیزه‌های قوی دارد و نه طرح‌های بزرگی برای سلطه بر جهان؛ اما کماکان برجسته ترین نقطه ضعف A Writer's Odyssey طرح پیچیده‌ای است که نمی‌تواند به طور مرتب روایت‌های فرعی فیلم را به یکدیگر گره بزند.

به عنوان مثال، قهرمان داستان قدرت پرتاب اشیا با دقت بالا را در زندگی واقعی دارد، در حالی که تعداد کمی از دژخیمان شیطانی که به دنبال شکار او هستند نیز دارای قدرت مشابهی هستند. اما، آیا وجود موجوداتی با قدرت فوق العاده در متن داستان امری طبیعی است؟ یا نه! هیچ پاسخ روشنی به این سوالات داده نمی‌شود، اما وجود چنین فاکتور‌های بدون ریشه‌ای این فرصت را به فیلمساز اثر می‌دهد تا با سکانس‌های مبارزه در دنیای واقعی خلاقیت ایجاد کند. انصافاً، این فیلم با همین آشفتگی ساختارش نیز می‌تواند به یک رویکرد «ووشیا» اشاره کند که در آن شخصیت‌ها به طرز غیرقابل توضیحی قدرت‌هایی دارند که هیچ گونه بیان و استدلالی پشت سر آنها نیست.

با این اوصاف A Writer’s Odyssey از منظر فیلم سازی یک کیف مخلوط است، اما تماشای آن به عنوان یک پارک تفریحی (توصیف مارتین اسکورسیزی از فیلم‌های مارول) بسیار سرگرم‌کننده است. برای مثال: از جنبه مثبت، شخص لو یانگ یک دنیای فانتزی را با دقت بالا طراحی و جمع آوری کرده است که از نظر ساختار بصری واقعاً عالی است. بدیهی است که بودجه زیادی برای این فیلم صرف جلوه‌های بصری شده که پیچیده و گاه خیره کننده است. خشونت داخل فیلم نیز اغلب خونین و بی رحمانه است؛ همچنین تنظیم و طراحی مبارزات در اکثر صحنه‌های اکشن بسیار خوب انجام شده است. فیلمبرداری IMAX نیز به ایده‌های تخیلی فیلم رنگ و لعاب بهتری داده است.

گاهی اوقات به نظر می‌رسد فیلم «A Writer’s Odyssey» یک بازی ویدیویی با بودجه بزرگ است، اما این فیلم انسانیت و احساس بیشتری نسبت به یک بازی ویدیویی در اداره رمز و راز مرکزی داستان دارد. به واقع در زیر صحنه‌های جنگی وحشیانه و جلوه‌های بصری خیره کننده، داستانی وجود دارد که نشان می‌دهد چگونه عشق والدین به کودک می‌تواند کسی را به سمت اقدامات افراطی و ناامیدانه سوق دهد. همچنین موسیقی متن آهنگساز استرالیایی، جد کورزل نیز می‌تواند با افزایش حس فانتزی، سنگینی واقعیت تلخ داستان را از بین ببرد. بنابراین ما در مجموع با یک بسته فنی دلپذیر روبرو هستیم.

بازیگران فیلم نیز تمام تلاش خود را کرده‌اند تا به شخصیت‌های یک بعدی خود زندگی بدهند و آنها تقریباً در این مسیر موفق شده‌اند. جالب است بدانید فیلم در پس زمینه‌های مضمونی‌اش نقدی به سیستم سیاسی چین نیز دارد. فیلمساز مشکل امروز کشور چین را نتیجه هر دو گذشته کمونیستی و سرمایه داری آن می‌داند؛ و به نوعی اشاره دارد که هر دو رویکرد توسط شخصیت‌های قدرت طلب، کشور چین را به سمت ناکجا آباد برده‌اند.

بنابراین فیلم «A Writer’s Odyssey» یادآور کارهای تسویی هارک است؛ نگرش پانک-آنارشیستی هارک او را وادار به تقبیح همزمان غرب و دولت چین می‌کرد. حالا لو یانگ به عنوان کارگردان این فیلم نیز ترجیح می‌دهد مسیر هارک را ادامه دهد و فرهنگ ملی منحصر به فرد چین شامل کونگ فو، افسانه‌های مختلف و سبک ووشیای معروف کشورش را پاس بدارد.

در نتیجه باید گفت: فیلم «A Writer’s Odyssey» یک فانتزی سرگرم‌کننده است که اکشن وحشی، خلاقیت و شکوه بصری کافی را برای رضایت مخاطبان فراهم می‌کند. اما جای تعجب نیست که اگر فیلمنامه وزن احساسی و نظم داستان پردازی بیشتری در پشت خود می‌داشت، صفر تا صد اثر بهتر می‌شد. بنابراین شاید این فیلم خطاهایی دارد، اما اجازه ندهید این مسئله شما را از دیدن این حماسه ووشیای جذاب و بلند پروازانه منصرف کند.

بهترین فیلم‌های اکشن از نگاه ویجیاتو را بشناسید:

• 10 فیلم اکشن بی‌نظیر که هواداران John Wick باید تماشا کنند
• معرفی بهترین فیلم‌های اکشن غیر ابرقهرمانی یک دهه اخیر
• برترین فیلم‌های زامبی محور که احتمالاً با آن‌ها آشنا نیستید
• بهترین فیلم‌های مهیج روان‌شناختی تمام دوران کدام است؟
• بهترین فیلم‌های اکشن بین‌المللی یک دهه اخیر کدام است؟
• ۱۵ مورد از بهترین فیلم‌های ابرقهرمانی غیر هالیوودی
• پیشنهاد هشت انیمه جذاب برای مخالفان انیمه 
• برترین انیمه‌های پسا آخرالزمانی