تفاوت FPS و Refresh Rate چیست؟

پرفورمنس بازی‌ها روز به روز برای بازیکنان مهم‌تر می‌شود. اگر به دنیای پی‌سی گیمینگ تازه‌وارد هستید، شاید اصطلاحاتی همچون نرخ نوسازی (Refresh Rate) و فریم بر ثانیه (FPS) را زیاد شنیده باشید.

این دو اصطلاح با یکدیگر ارتباط دارند و خیلی از اوقات به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، اما در واقع دو چیز کاملا متفاوت هستند. پس ریفرش ریت و فریم ریت واقعا چی هستند؟ در این راهنما به این سوال پاسخ خواهیم داد. با ما در ویجیاتو ما همراه باشید.

FPS در دنیای گیم می‌تواند به معنای First-Person Shooter یا شوتر اول شخص باشد، اما در اینجا مخفف Frames-per-Second یا فریم بر ثانیه است و نشان می‌دهد که در هر ثانیه چند فریم توسط GPU رندر شده و روی صفحه نمایش داده می‌شوند.

هر چه فریم بالاتر باشد، تجربه بازی هم روان‌تر می‌شود. اگر تفاوت بین ۳۰ فریم بر ثانیه، ۶۰ فریم بر ثانیه و ۱۲۰ فریم ثانیه را دیده باشید، درک می‌کنید چرا بسیاری از گیمرها فریم ریت بالا را به گرافیک ترجیح می‌دهند. مخصوصا در بازی‌های چندنفره رقابتی که کوچک‌ترین بهبودی که یک فریم ریت بالا می‌تواند به سرعت واکنش بازیکن ببخشد در سرنوشت بازی تاثیر می‌گذارد.

اما هر مانیتوری نمی‌تواند این فریم ریت‌های بالا را نمایش دهد، و اینجاست که ریفرش ریت وارد می‌شود.

در مانیتورها و تلویزیون‌ها، Refresh Rate یا نرخ نوسازی تعیین می‌کند که صفحه در هر ثانیه چند بار می‌تواند تصویر را نوسازی کند. واحد ریفرش ریت هرتز (Hz) است.

اکثر صفحه‌های نمایش مدرن دارای ریفرش ریت ۶۰ هرتز هستند، اما مانیتورهای بسیاری هم هستند که از ریفرش ریت‌‎های بسیار بالاتر پشتیبانی می‌کنند. این مانیتورها معمولا دارای نرخ‌های ۱۴۴ و ۲۴۰ هرتزی هستند، هرچند که می‌توانید مدل‌های دیگری همچون ۷۵ هرتز، ۱۲۰ هرتز، ۲۰۰ هرتز و... را هم پیدا کنید.

ریفرش ریت حکم حداکثر فریم ریت (فریم ریت چیست؟) قابل نمایش روی صفحه را هم دارد. یعنی مانیتور ۶۰ هرتز نهایتا ۶۰ فریم بر ثانیه می‌تواند نمایش دهد، و مانیتور ۱۴۴ هرتز ۱۴۴ فریم بر ثانیه. نه این که نتوانید بازی‌ها را با فریم‌های بالاتر اجرا کنید؛ ممکن است کارت گرافیکتان یک بازی را روی ۲۰۰ فریم بر ثانیه اجرا کند، اما اگر مانیتورتان ۶۰ هرتز باشد فقط ۶۰ فریم بر ثانیه می‌توانید مشاهده کنید.

با در نظر گرفتن موارد بالا، شاید فکر کنید این تنها چیزی است که درباره این دو مقوله وجود دارد. اما اگر GPU فریم ریت بیشتری نسبت به توانایی مانیتور تحویل دهد، به علت ناهماهنگی فریم ریت و ریفرش ریت با پارگی تصویر مواجه خواهید شد. اینجاست که V-Sync وارد عمل می‌شود.

V-Sync مخفف Vertical Synchronization یا هماهنگ‌سازی عمودی است و یک کار بسیار ساده انجام می‌دهد: قرار دادن یک سقف روی فریم ریت برای هماهنگ نگه داشتن FPS و Refresh Rate. البته این کار معایبی هم دارد. V-Sync معمولا می‌تواند باعث ایجاد تغییرات ریز و ناگهانی فریم ریت یا اصطلاحا Stutter شود. خود محدود شدن فریم ریت هم یک مشکل بزرگ در مانیتورهای رده بالا است.

به همین خاطر است که تمام این مانیتورها مجهز به تکنولوژی VRR هستند، که مخفف Variable Refresh Rate یا نرخ نوسازی متغیر است. VRR به صورت خودکار ریفرش ریت مانیتور را تغییر می‌دهد تا آن را با فریم ریت هماهنگ نگه دارد. این به سادگی مشکل ناهماهنگی و پارگی تصویر را حل می‌کند، بدون این که فریم ریت را محدود کند و مشکلات دیگری به وجود آورد.

امروزه بسیاری از مانیتورها به تکنولوژی G-Sync (مخصوص انویدیا) یا FreeSync (مخصوص AMD) مجهز هستند. به طور خلاصه FreeSync ارزان‌تر است و در اکثر مانیتورها وجود دارد، که آن را برای کاربرانی که بودجه محدودی دارند مناسب می‌کند. G-Sync گران‌تر است و در عوض معمولا بهتر کار می‌کند و ویژگی‌های بیشتری دارد.

بیشتر بخوانید:

• G-Sync چیست و چه کاربردی دارد؟
• چگونه G-Sync را فعال کنیم؟
• چگونه از G-Sync روی مانیتورهای دارای FreeSync استفاده کنیم؟

به طور خلاصه، FPS تعداد فریم‌هایی که GPU در هر ثانیه می‌تواند رندر کند را نشان می‌دهد، و Refresh Rate تعیین می‌کند که بر اساس تعداد دفعاتی که مانیتور می‌تواند در هر ثانیه تصویر را نوسازی کند، چه تعداد از آن فریم‌ها را می‌توانید مشاهده کنید.

این دو مفهوم آنقدر به هم نزدیک هستند که در گیمینگ، قابل درک است که چرا برخی از آن‌ها به جای یکدیگر استفاده می‌کنند. با این حال واضح است که آن‌ها دو چیز بسیار متفاوت هستند.

در نهایت، توجیهی در خرید یک GPU با توانایی حفظ فریم ریت‌های سه رقمی وجود ندارد اگر می‌خواهید آن را به یک مانیتور ۶۰ هرتزی وصل کنید، همان طور که خرید مانیتوری با ریفرش ریت بالا، بدون داشتن یک کارت گرافیک قدرتمند و بازی‌هایی که می‌توانند به فریم ریت‌های بالا برسند، توجیهی ندارد.

منبع: Gamingscan