سری What If و به نمایش کشیدن سناریوهای متفاوت دنیای مارول

تا کنون به این اندیشیدید که اگر یکی از رویدادهای کمیک‌های مارول به شکل دیگر رخ می‌داد، دنیای داستان‌های این انتشارات چه دگرگونی‌هایی به خود می‌دید؟ خب، سری کمیک What If پاسخی برای این پرسش شما است.

در این سری می‌بینیم که پدیدآورندگان مارول با پیش‌فرض قرار دادن یک «چه می‌شد اگر...؟» روایت‌های جالب و متفاوتی از کاراکترها و کل دنیای مارول را به نمایش می‌کشند. این پیش‌فرض‌ها در حقیقت دگرگونی‌هایی هستند که یک سری رویدادها به خود می‌بینند یا شخصیت‌هایی هستند که نقش‌شان در کمیک‌های مارول نسبت به پیش متفاوت می‌شود.

مجموعه کمیک What If یک سری از کمیک‌هاست که نخستین جرقه‌اش در دهه‌ی ۷۰ میلادی توسط روی توماس زده شد. اوآتو (Uatu)، یکی از واچرهای دنیای مارول، داستان‌هایی از جهان‌ها و خطوط زمانی دیگر را به تصویر می‌کشد که در واقع مسیرهایی هستند که کاراکترهای مارول ممکن بود آن‌ها را بپیمایند. هر چند همه‌ی آن‌ها با پایان خوش همراه نیستند.

شکل‌گیری سری کمیک What If

روی توماس نویسنده، ادیتور و آفریننده‌ی کمیک What If به شمار می‌آید. اولین شماره‌ی این سری در سال ۱۹۷۷ منتشر شد. توماس در توضیحات شماره‌ی ۱ کمیک What If نوشت که او نمی‌خواست این داستان‌های مارول به عنوان روایت‌های خیالی در نظر گرفته شوند؛ آن‌ها واقعی بودند ولی در زمین-۶۱۶ مارول جریان نداشتند.

من به این نتیجه رسیدم که مجموعه‌ی من، شاید، برای دوره‌ای تبدیل به مکان اصلی (اگر نه تنها مکان) در مارول شود که چنین داستان‌هایی از جهان‌های موازی در آن جریان داشته باشند.

و، برای این که این مجموعه به اندازه‌ی خودم برای دیگران لذت‌بخش باشد، با واچر شگفت‌انگیز اجازه‌ی روایت داستان‌ها را دادم. بدین گونه، همان جور که می‌دانید، این داستان‌ها روایت‌هایی هستند که به راستی رخ می‌دهند، نه در جهان یا سلسله‌ی زمانی خودمان، بلکه در جهان‌هایی که در کنار جهان ما وجود دارند.

روی توماس درباره‌ی سری کمیک What If

هر شماره از این سری کمیک با پرسش‌هایی به مانند «چه می‌شد اگر اسپایدرمن پیشنهاد فنتستیک فور در پیوستن به تیمشان را می‌پذیرفت؟» یا «چه می‌شد اگر بروس بنر زمانی که تبدیل به هالک می‌شود هنوز هوش خود را در اختیار می‌داشت؟» همراه بود.

نخستین سری این داستان‌ها از زمین‌های موازی با یک شخصیت مرموز بر روی ماه آغاز می‌شد که به روایت داستان می‌پرداخت. ابتدا به نمایش درمی‌آمد که این داستان چگونه در کمیک‌های اصلی مارول رخ داد و سپس بر روی یک زمین دیگر، چگونه پیش رفت. حالا این راوی که بود؟ اوآتوی ناظر.

برجسته‌ترین داستان‌های What If

با این که بسیاری از داستان‌ها یک ایده برای این بودند که روایت‌ها چگونه می‌توانستند پیش بروند اما برخی از آن‌ها در سال‌های آتی تبدیل به دنیاهای خودپایی شدند. از مرد عنکبوتی که به اعضای فنتستیک فور پیوست و جین فاستر که تبدیل به ثور شد تا باکی که از جنگ جهانی دوم جان سالم به در برد و پدیدار شدن مِیدی پارکر در شماره‌ی ۱۰۵. شماری از این ایده‌ها به اندازه‌ای مورد پسند بودند که بیش‌تر در دنیای کمیک‌ها مورد کاوش قرار گرفتند.

کمیک What If بزرگ‌ترین کاراکترهای مارول را در فضا و زمان جا به جا می‌کرد. برای نمونه، یک نگارش از کاپیتان آمریکا که در طی جنگ سرد زندگی می‌کرد یا یک دردویل در ژاپن فئودال قرار داشت. قهرمانان تبدیل به ویلن‌ها می‌شدند و ویلن‌ها فعالیت‌های قهرمانی انجام می‌دادند. توانایی‌های فراانسانی بین اعضای یک تیم جابه‌جا می‌شدند. شخصیت‌های برجسته‌ای همچون گوئن استیسی و کارن پیج از مرگ می‌گریختند. البته پیامد این دگرگونی‌های بیش‌تر بد بودند تا خوب. مثلاً اسپایدرمن در فنتستیک فور پشتیبانی مورد نیازش را پیدا کرد اما حضورش باعث شد تا اینویسیبل وومن تیم را ترک کند.

مجموعه کمیک What If در طول سال‌ها در ۱۳ سری منتشر شد. داستان‌های تازه‌تر این مجموعه روی رویدادهایِ محوریِ کراس‌اوورهایِ بزرگ همانند Civil War و Infinity و Avengers vs. X-Men تمرکز می‌کردند.

• برخی از سناریوهای کلاسیک «چه می‌شد اگر…؟»
  • اونجرز هرگز وجود نمی‌داشتند؟
  • فنتستیک فور توانایی‌های فرابشری متفاوتی داشتند؟
  • فنتستیک فور نویسندگان ابتدایی مارول بودند؟
  • ریک جونز تبدیل به هالک می‌شد؟
  • گروهبان نیک فیوری در بیرون از جو در جنگ جهانی دوم می‌جنگید؟
  • کاپیتان آمریکا به عنوان رئیس جمهور انتخاب می‌شد؟
  • فینیکس نمی‌مرد؟
  • فنتستیک فور موز بودند؟

واچر کیست؟

واچر که نام راستینش اوآتو بود اولین بار به دست استن لی و جک کربی در شماره‌ی ۱۳ کمیک Fantastic Four در سال ۱۹۶۳ به خوانندگان معرفی شد. او یکی از اعضای نژادی فرازمینی پیشرفته‌ای بود که واچرها یا ناظران نام داشتد. آن‌ها مأموریت خود را رصد و ثبت زندگی‌ها در کهکشان می‌دانستند. ولی سوگند خورده بودند که هرگز در مسائل مربوط به یک سیاره دخالت نکنند. اوآتو کسی بود که به زمین و سامانه‌ی خورشیدی فرستاده شد.

هنگامی که او به تماشای زمین در پایگاه خود از ماه نشست، نتوانست نسبت به ساکنین و قهرمانانش علاقه‌مند نشود. اوآتو در یکی از اولین ماجراجویی‌های فنتستیک فور با آن‌ها دیدار داشت. او اجازه داد آن‌ها از وجودش باخبر بمانند و حتی شروع به ارتباط برقرار کردن و کمک به تیمشان کرد.

اوآتو اما در نخستین تلاش گالاکتوس در بلعیدن زمین از حد خودش فراتر رفت و در این رویداد دخالت کرد. این دخالت بر خلاف همه‌ی چیزی بود که واچرها به آن باور داشتند و اوآتو نیز عواقب این کار را چشید و از جایگاه نظارت برکنار شد. هر چند در پایان دوباره به این جایگاه رسید و هر از چند گاهی پیش از رویدادهای خیلی بزرگ در برابر محافظان زمین حاضر می‌شد.