نگاهی به قسمت سیزدهم سریال خاتون – عشق مسموم

سریال خاتون با وجود همه مشکلاتی که داشت در هر اپیزود ثابت می‌کرد که بدون هیچ تردیدی خوش‌ساخت‌ترین، بهترین و جذاب‌ترین سریال تلویزیونی این روزهای شبکه نمایش خانگی است. اما قسمت سیزدهم سریال خاتون همه این دستاوردها را با خاک یکسان می‌کند و به سریالی ضعیف، سطحی و نه‌چندان دلچسب تبدیل می‌شود که در روایت ایده جذاب فیلم‌نامه‌اش به شکل غم‌انگیزی شکست می‌خورد. با ویجیاتو برای بررسی قسمت سیزدهم سریال خاتون همراه باشید.

وقتی پخش سریال خاتون آغاز شد، بسیاری از هواداران عناوین سینما و تلویزیون ایران از این که چنین سریال خوش‌ساختی از راه رسیده به شدت خوشحال بودند. چراکه به نظر می‌رسید در نهایت نوبت به سریالی رسیده که می‌خواهد مرزهای کیفیت را در شبکه نمایش خانگی جابه‌جا کند. سریال خاتون در همان قسمت‌های ابتدایی خیره‌کننده ظاهر شد و خیلی زود در جمع هوادارانش به عنوانی محبوب تبدیل شد. بازیگرهای شناخته‌شده، بازی‌های قوی و تاثیرگذار، دکورهای قوی، گریم‌های جذاب و فیلم‌نامه‌ای که به خوبی رو به جلو حرکت می‌کرد به بینندگان سریال خاتون این نوید را می‌‌داد که بالاخره عنوانی تحسین‌برانگیز از راه رسیده است.

مخاطبان شبکه نمایش خانگی از تماشای سریالی شبیه به سریال خاتون ناامید شده بودند. البته که این ناامیدی ریشه‌ای طولانی دارد. بیشتر از ده سال پیش، سریال‌های شبکه نمایش خانگی در ایران در ابتدای مسیری بودند که چندان روشن نبود. نه‌تنها سرمایه‌گذاران برای ورود به این وادی خلوت تردید داشتند بلکه جذب مخاطبان هم اندکی دشوار به نظر می‌رسید. اما امروز، شرایط به حدی دگرگون شده که کارگردان‌هایی مانند منوچهر عادی فعالیت در مدیوم‌ سریال‌ را به چارچوب‌های متفاوت فیلم‌ سینمایی ترجیح می‌دهند و سوپراستارهایی مانند محمدرضا گلزار هم پذیرفته‌اند که سریال‌های شبکه نمایش خانگی گزینه‌های مناسب‌تری از فیلم‌های تکراری هستند.

سابقه سریال‌های شبکه نمایش خانگی در دنیای مجموعه‌های داستانی ایران به سال ۱۳۸۹ بازمی‌گردد. سریال قلب یخی با کارگردانی محمدحسین لطفی و تهیه‌کنندگی کمال طباطبایی فضای جدیدی را به مخاطب ایرانی معرفی کرد که برای او بیگانه بود. سریال‌های شبکه نمایش خانگی هم‌گام با فصل‌های دوم و سوم سریال قلب یخی آهسته آهسته وارد ماجرا شدند و تلاش کردند سهم بیشتری از بازار نوظهوری که جمعیت عظیمی از مخاطب‌های کنجکاو را میزبانی می‌کرد، پیدا کنند.

اگرچه سریال‌هایی که خارج از محدودیت‌های صدا و سیما ساخته می‌شدند در نهایت بیرون از چارچوب خسته‌کننده و اسفناک تلویزیون ملی قرار می‌گرفتند اما این آزادی عمل هم کمک بزرگی به آن‌ها نمی‌کرد و در نهایت شکست‌خورده به نظر می‌رسیدند. تا امروز بیشتر از ۵۰ سریال تلویزیونی در شبکه نمایش خانگی عرضه شده که بسیاری از آن‌ها کاملا فراموش شده‌اند. شکست‌های معمولا بزرگی که این سریال‌ها تجربه می‌کردند، چند دلیل عمده داشت:

• در شرایطی که سریال‌های تولیدی صدا و سیما بودجه مشخصی از سازمان دریافت می‌کردند، سرمایه مورد نیاز سریال‌های شبکه نمایش خانگی که شامل هزینه تولید، دستمزد بازیگران، قراردادهای پخش و انتشار می‌شد آن‌قدر زیاد بود که هر تهیه‌کننده‌ای حاضر به مدیریت پروژه نبود.
• سرمایه‌گذارانی هم که تهیه‌کنندگی سریال‌های شبکه نمایش خانگی را برعهده می‌گرفتند از انتشار غیرقانونی محصولاتشان در فضای مجازی ناراضی بودند. این اتفاق عملا باعث می‌شد که بخش قابل توجهی از درآمد سریال‌ها که از فروش در بسترهای قانونی به دست می‌آمد، از دست برود و جدی‌ترین انگیزه سرمایه‌گذاران برای همیشه فراموش شود.
• کارگردان‌هایی که سابقه قابل توجهی در دنیای هنر هفتم داشتند از حضور در پروژه‌هایی که ریسک بزرگی به نظر می‌آمدند، امتناع می‌کردند.
• و از همه مهم‌تر؛ مخاطب سریال‌های شبکه نمایش خانگی برای تماشای هر اپیزود باید سی‌دی یا فایل سریال را به‌صورت جداگانه تهیه می‌کردند. این دردسر نسبتا بزرگ باعث می‌شد بسیاری از مخاطبان احتمالی این سریال‌ها از تماشای آن‌ها پشیمان شوند و یا روش‌های غیرقانونی که عملا هیچ سودی برای شرکت تولیدکننده نداشت را جایگزین کنند. به عبارت دیگر، بستر مناسبی برای انتشار سریال‌های شبکه نمایش خانگی وجود نداشت.

با ظهور سرویس‌های استریم و گسترش بیشتر فناوری‌های اینترنتی اما مشکلات شبکه نمایش خانگی کنترل شدند. امروزه، سریال‌هایی که روی سرویس‌های استریم منتشر می‌شوند، بیشتر از قبل مورد توجه مخاطبان ایرانی قرار می‌گیرند. شاید یکی از دلایل بسیار مهم این استقبال را باید در شیوع ویروس کرونا پیدا کرد. شیوع این ویروس که به تعطیلی سالن‌های سینما یا فعالیت محدود آن‌ها منتهی شد، مخاطبی که نیازمند به محتوای جدیدی در فضای هنر هفتم بود را ناچار می‌کرد که به فضای مجازی پناه بیاورد و در دنیایی که فیلم‌های سینمایی جدید اکران نمی‌شوند، سریال‌ها بهترین جایگزین به نظر می‌رسند.

اما در این میان بیشتر سریال‌های شبکه نمایش خانگی که روی سرویس‌های استریم منتشر می‌شوند هم چنگی به دل نمی‌زنند. شاید به همین دلیل بود که سریال خاتون بسیار بیشتر از آن‌ چه که انتظار می‌رفت، مورد توجه بینندگان قرار گرفت. اما قسمت سیزدهم سریال خاتون همه آن‌ چه این سریال در قسمت‌های قبلی ساخته بود را نابود می‌کند.

عشق مسموم

اگرچه انتقادهای بسیاری به قسمت دوازدهم سریال خاتون وارد بود اما قسمت سیزدهم این سریال به حدی ناامیدکننده ظاهر می‌شود که قسمت دوازدهم در برابر آن چون اپیزودی تماشایی و تحسین‌برانگیز به نظر می‌رسد. قسمت دوازدهم در شرایطی به پایان رسید که خاتون [با هنرنمایی نگار جواهریان] به خانه پدری‌اش بازگشته تا وسایلی که نیاز دارد را جمع کند اما ناگهان با شیرزاد [با نقش‌آفرینی اشکان خطیبی] مواجه می‌شود. سرهنگ شیرزاد که همسر سابق خاتون لقب می‌گیرد در نهایت می‌شود که معشوقه‌اش را پیدا کند.

خاتون که همواره از شیرزاد و رفتارهای سمی‌اش فراری بوده در شرایطی در خانه خودش با او مواجه می‌شود که فرزندی را از شیرزاد حامله است. در حالی که شیرزاد هم‌چنان به زشت‌ترین شکل ممکن تلاش می‌کند تا علاقه سمی‌اش به خاتون را نشان دهد ناگهان آقای بختیاری [با هنرنمایی بیژن امکانیان] از راه می‌رسد. قسمت سیزدهم سریال خاتون تا این نقطه تلاش می‌کند تا هیجان‌انگیز باشد اما در ادامه ضعیف ظاهر می‌شود.

در عین حال که انتقادهای بسیاری به رفتار شیرزاد با خاتون وارد است، سریال در نمایش رابطه خاتون و پدرش به شدت ناامیدکننده ظاهر می‌شود. در حالی که سریال خاتون در همه قسمت‌ها تلاش می‌کرد تا نشان دهد که رابطه میان خاتون و پدرش به شدت احساسی و عمیق است در لحظاتی که باید این رابطه پردازش شود به بدترین شکل ممکن عمل می‌کند. در ادامه هم ارتباط میان خاتون و پدرش چندان واکاوی نمی‌شود.

مسیر نادرست روایت هیجان

قسمت سیزدهم سریال خاتون می‌توانست با اختلاف جذاب‌ترین قسمت سریال از ابتدای پخش آن تا به امروز باشد اما متاسفانه مسیری که سریال برای روایت هیجان از آن یاری می‌گیرد به شدت نادرست به نظر می‌رسد. به همین دلیل همه آن‌چه که سریال تلاش می‌کند تا نشان دهد خیلی سریع به بی‌راهه کشیده می‌شود. جدیدترین قسمت سریال خاتون نه‌تنها هیجان برخورد شخصیت‌هایش با یکدیگر را به بدترین شکل ممکن به تصویر کشیده می‌شود بلکه به لطف رونمایی از ده‌ها شخصیت فرعی نمی‌داند که چگونه سرنوشت آن‌ها را مشخص کند.

آیا سریال خاتون می‌تواند در چند قسمت باقی‌مانده این آش عجیب و غریبی که پخته را به یک طعم جذاب نزدیک کند؟ به نظر نمی‌رسد که چنین اتفاقی رخ دهد.

سریال خاتون را با ویجیاتو دنبال کنید:

• نگاهی به قسمت اول سریال خاتون – فاشیسم سینمایی
• نگاهی به قسمت دوم سریال خاتون – باران خونین داس و چکش
• نگاهی به قسمت سوم سریال خاتون – شیوع ویروس سرخ
• نگاهی به قسمت چهارم سریال خاتون – عاقبت خوردن نان خلق
• نگاهی به قسمت پنجم سریال خاتون – بگذارید این وطن دوباره وطن شود
• نگاهی به قسمت ششم سریال خاتون – همسری که همراه نیست
• نگاهی به قسمت هفتم سریال خاتون – تصویر دقیق زن گیلانی
• نگاهی به قسمت هشتم سریال خاتون – روایت خسته‌کننده
• نگاهی به قسمت نهم سریال خاتون – گفتار مدرن یک پوستین کهنه
• نگاهی به قسمت دهم سریال خاتون – سرگیجه‌‌ای از شخصیت‌ها
• نگاهی به قسمت یازدهم سریال خاتون – عاشقانه در عاشقانه
• نگاهی به قسمت دوازدهم سریال خاتون – پوستین جذاب یک باطن مستهلک