لپ تاپ AMD یا اینتل؛ کدام انتخاب بهتری است؟

درون هر رایانه یا لپ تاپ‌ی یک واحد پردازش مرکزی (CPU) وجود دارد که معمولاً پردازنده نامیده می‌شود، این پردازنده تقریباً مسئول هر چیزی است که در داخل لپ‌ تاپ وجود دارد. پردازنده‌هایی که در لپ‌ تاپ‌های امروزی به کار برده می‌شوند توسط AMD، Intel، Apple و Qualcomm ساخته شده‌اند. که انتخاب بین آن‌ها می‌تواند سخت و گیج کننده باشد.

تقریباً بدون هیچ استثنایی، پردازنده لپ‌ تاپ را نمی‌توان بعداً مانند برخی از رایانه‌های دسکتاپ تغییر یا ارتقا داد. بنابراین انتخاب درست از همان ابتدا امری ضروری است. این راهنما به شما کمک می‌کند تا اصطلاحات فنی مربوط به پردازنده مانند تعداد هسته، فرکانس، TDP و مقدار حافظه پنهان را درک کنید تا بتوانید بهترین مورد را برای خرید را انتخاب کنید.

---

معماری پردازنده

هر پردازنده بر اساس یک طرح پایه‌ ساخته شده است، که به آن معماری پردازنده گفته می‌شود. این طرح مشخص می‌کند که پردازنده چگونه کدهای کامپیوتر را پردازش کند. از آنجایی که سیستم‌عامل‌ها و نرم‌افزار‌ها به شیوه‌ای توسعه داده شده‌اند تا فقط روی برخی معماری‌ها بهینه باشند، یا گاهی اوقات فقط روی یک معماری خاص کار کنند، این احتمالاً یکی از مهم‌ترین نقطه تصمیم‌گیری برای پردازنده بعدی شما باشد.

به طور کلی، پردازنده های لپ تاپ امروزی از معماری ARM یا x86 استفاده می‌کنند. x86 توسط اینتل در سال 1978 ایجاد شد. این فناوری بر صنعت رایانه‌های شخصی تسلط یافت، اینتل و AMD هر دو از معماری x86 استفاده می‌کنند. به همین دلیل هر ساله برای برتری سهم بازار می‌جنگند. از سوی دیگر، تراشه های مبتنی بر ARM توسط صدها شرکت مختلف مانند اپل تحت لیسانس شرکت انگلیسی ARM Limited، متعلق به سافت بانک، تولید می‌شوند.

---

تعداد هسته یا Core

پردازنده‌ لپ تاپ‌های امروزی حداقل از دو یا چندین هسته فیزیکی تشکیل شده‌اند. هر هسته در اصل یک مغز منطقی است. هسته‌های پردازنده را می‌توان به سیلندر‌های یک موتور خودرو تشبیه کرد، هر چقدر هسته‌های شما بیشتر باشد همانقدر قدرت پردازشی بیشتری خواهید داشت. اما این تمام ماجرا نبوده و پردازنده‌های جدید می‌توانند با توجه به معماری و بهینه بودن خود، پردازنده‌های نسل قبلی خود با هسته‌های بیشتر را در رقابت‌ها شکست دهند!

---

تعداد رشته یا Thread 

پیش از این، هسته‌های CPU می‌توانستند تنها یک دستور عمل یا رشته را در یک زمان پردازش کنند. اما پردازنده‌های امروزی اغلب (اما نه همیشه) دارای فناوری دوبرابر کردن رشته هستند که به یک هسته اجازه می‌دهد به طور همزمان دو رشته را پردازش کند. به عنوان مثال، یک تراشه هشت هسته‌ای با این فناوری می‌تواند ۱‍۶ رشته را در یک زمان پردازش کند. اینتل این فناوری را Hyper-Threading می‌نامد.

---

فرکانس Frequency

سرعت کلاک یا فرکانس پردازنده که بر حسب مگاهرتز (MHz) یا اغلب گیگاهرتز (GHz) اندازه‌گیری می‌شود، فرکانس کاری آن است. فرکانس در واقع نشان می‌دهد که آن هسته‌ی پردازشگر در هر ثانیه چند سیکل کاری را طی می‌کند.

سرعت کلاک بالاتر عموماً بهتر است، اگرچه هنگام مقایسه فرکانس بین برندهای مختلف یا حتی بین تراشه‌های یک برند، همه چیز غیر قابل پیش‌بینی می‌شود. دلیل این است که برخی از پردازنده‌ها نسبت به سایرین کارآمدتر بوده و می‌توانند به همان اندازه دستورالعمل ها را در یک مقطع زمانی معین، با کارکرد در سرعت کلاک پایین‌تر، پردازش کنند. با این حال، فرکانس کاری هنگام مقایسه تراشه‌ها می‌تواند اطلاعات قابل توجهی به ما بدهد.

برای پیچیده‌تر شدن اوضاع، پردازنده های امروزی معمولاً دو سرعت فرکانسی دارند. فرکانس پایه (حداقل) و فرکانس حداکثری که گاهی اوقات سرعت توربو نامیده می شود زیرا اینتل از این ویژگی به عنوان فناوری Turbo Boost یاد می‌کند.

هنگام انجام پردازش‌های کاری سبک، پردازنده تراشه‌های لپ تاپ معمولا در فرکانس پایه خود کار می‌کند، که معمولاً بین ۱ گیگاهرتز و ۲ گیگاهرتز است. هنگامی که به سرعت بیشتری نیاز است، پردازنده به طور موقت به فرکانس حداکثری خود (اغلب به ۳.۵ گیگاهرتز تا ۵ گیگاهرتز یا بیشتر) می‌رساند. پردازنده ها همیشه در ساعت بوست خود کار نمی‌کنند زیرا بیش از حد گرم می‌شوند و باتری لپ تاپ شما را خیلی سریعتر خالی می‌کند.

---

توان حرارتی TDP

توان حرارتی یا TDP مقدار انرژی است که پردازنده فقط آن را به حرارت تبدیل می‌کند و با واحد وات (Watt) نمایش داده می‌شود. اکثر مردم فکر می‌کنن پردازنده فقط تا محدوده توان حرارتی گفته شده می‌تواند انرژی مصرف کند، در صورتی که TDP فقط مقدار انرژی تبدیل شده به گرما است، در کنار آن خود پردازنده نیز مصرف خیلی کمی دارد. 

اکثر پردازنده های لپ تاپ دارای توان حرارتی بین 15 تا 28 وات می‌باشند. توان حرارتی آن‌ها به اندازه‌ای پایین است که می‌توانند در نوت‌بوک‌های باریک کار کنند، در عین حال قدرت کافی برای دستیابی به فرکانس‌ حداکثری پردازنده را برای مدت کوتاهی نیز دارند.

پردازنده های نسل دوازدهم Alder Lake اینتل TDP را به معیار "Base Power" تغییر داده‌اند که در اصل همان TDP است. میتوانید برای ساده‌تر کردن خرید لپ‌ تاپ، توان حرارتی پردازنده را تحت عنوان قدرت پردازنده در نظر گرفت.

---

پردازند‌ه‌های لپ تاپ اینتل

جدید‌ترین نسل پردازنده‌های لپ‌تاپ اینتل یعنی نسل ۱۲، درست مانند پردازنده‌های دسکتاپ آن، از معماری Alder Lake استفاده می‌کنند. این پردازنده‌ها در چهار سری و مدل عرضه می شود: مدل‌های کم مصرف U، مدل‌های متوسط ​​P و مدل‌های پرقدرت H و HX. برخی از پردازنده‌‌های H و HX با هسته‌های کمتری نسبت به پردازنده‌های P نیز وجود دارند، بنابراین همانطور که در بالا اشاره‌ کردیم عملکرد به چیزی بیش از تعداد هسته‌ها بستگی دارد.

به طور کلی، پردازنده‌های نوع U و P را در لپ‌تاپ‌های سبک‌تر و نازک‌تر با تمرکز بر عمر باتری خوب، گرافیک یکپارچه مناسب و عملکرد کلی رضایت‌بخش تمرکز دارند. پردازنده‌های H و HX عمدتاً برای لپ‌تاپ‌های بازی می‌باشند و معمولاً با پردازنده‌های گرافیکی قدرتمند AMD یا Nvidia (و به زودی پردازنده‌های گرافیکی اینتل) عرضه می‌شوند.

---

پردازنده‌های لپ تاپ AMD

AMD اخیراً پردازنده‌های Ryzen 6000 خود را وارد بازار کرده است، این پردازنده‌ها با اینکه عملکرد خوبی دارند، ولی محدود به رقابت در سطح پردازنده‌‌های پایین و میان‌رده اینتل می‌شوند می‌شوند. به عنوان مثال در حالی که Ryzen 6000 مطمئناً می‌تواند با سری پردازنده‌های نسل دوازدهم با قدرت کمتر رقابت کند، نمی‌تواند پردازنده‌های قدرتمندتری مانند Core i7-12700H را به چالش بکشد. وقتی در نظر بگیرید 12700H سریعترین پردازنده موبایل اینتل نیست، اوضاع برای AMD بدتر نیز می‌شود. بزرگ‌ترین مشکل AMD این است که سریع‌ترین پردازنده‌های لپ‌تاپ آن تنها 8 هسته دارند، در حالی که سریع‌ترین پردازنده‌های اینتل 16 هسته دارند.

AMD از همان طرح نام‌گذاری اینتل استفاده می‌کند و امکان انتخاب در نوت‌ بوک‌های باریک و سبک و لپ‌ تاپ‌های گیمینگ سطح بالا را فراهم می‌کند. نسل فعلی پردازنده‌های لپ تاپ این شرکت Ryzen 6000 است، اما بیشتر لپ تاپ‌های موجود در بازار با پردازنده AMD سری Ryzen 5000 می‌باشد. هر دوی آنها بر اساس معماری یکسانی درست شده‌اند، بنابراین اگرچه Ryzen 6000 بهبودهایی در عملکرد به شما ارائه می‌دهد، اما این بهبود آنقدر زیاد نیست.

بازار هدف	سری
لپ تاپ‌ها و کروم بوک‌های مقرون به صرفه	Athlon, Ryzen 3 (U series)
لپ تاپ‌های میان رده	Ryzen 3, Ryzen 5 (U series)
لپ تاپ‌های گیمینگ و کارایی بالا	Ryzen 7 (U and H series), Ryzen 9 (H series)
لپ تاپ‌ها با بالاترین عملکرد ممکن	Ryzen 7, Ryzen 9 (H series)

---

اینتل یا AMD کدامیک برای شما مناسب است؟

در واقع فرق چندانی بین پردازنده انتخابی شما برای انجام کار‌های عادی وجود ندارد. با این حال، وظایف خاصی وجود دارد که در آن گزینه‌های یک شرکت بهتر از سایرین عمل می کنند. در بیشتر مواقع اگر بودجه کمی دارید پردازنده‌های AMD برای شما کارایی بهتر و بالاتری را فراهم می‌کنند. از طرفی وقتی شما یک لپ تاپ برای پردازش‌های سنگین می‌خواهید خریداری کنید، هیچ یک از پردازنده‌‌های شرکت AMD در لپ تاپ‌‌های رده بالا به اندازه پردازنده‌های اینتل قوی نیستند. زیرا پردازند‌های لپ تاپ‌ AMD در نهایت دارای ۸ هسته و ۱۶ نخ می‌باشند در حالی که پردازنده‌‌های اینتل به مانند i9-12900HK دارای ۱۴ هسته و ۲۰ نخ می‌باشد!

---

به چه تعداد هسته نیاز داریم؟

برای کارهای ساده مانند گشت و گذار در اینترنت، رسانه‌های اجتماعی و پخش ویدئو، حداقل یک پردازنده دو هسته‌ای جوابگوی نیاز شما است. (در واقع، امروزه نمی‌توانید یک لپ تاپ تک هسته‌ای پیدا کرده و بخرید.) 

برای کارهای روزمره، استفاده ساده از برنامه‌های ویرایش عکس و ویدیو، بازی با فریم ریت متوسط و کم پردازنده چهار یا شش هسته‌ای که اکنون حتی در بسیاری از نوت بوک‌های مقرون به صرفه نیز یافت می‌شود، برای شما کافی خواهد بود.

 برای بازی، ویرایش ویدیو، و سایر برنامه‌های پردازشگر فشرده، پردازنده هشت هسته‌ای یا بیشتر ایده‌آل است. این پردازنده‌ها معمولاً در نوت‌بوک‌های بزرگ‌تر یافت می‌شوند، زیرا به خنک‌کننده اضافی نیاز دارند. همچنین آنها از مقدار زیادی حافظه پنهان (cache) درون خود برخوردار می‌باشند.

---

باتری و مصرف انرژی

پیروز این مقایسه بدون تردید پردازند‌‌های AMD است. این پردازنده‌ها به لطف استفاده از فناوری ساخت ۷ نانومتری در مقایسه با فناوری ساخت ۱۰ نانومتری پردازنده‌‌های اینتل مدت زمان بیشتری را بدون شارژر می‌توانند لپ تاپ شما را روشن نگه دارند. AMD در آخرین نسل پردازنده‌‌های خود یعنی Ryzen 6000 کاهش ۱۵ تا ۴۰ درصدی انرژی را وعده داده است.

---

قدرت پردازشی

همان‌طور که گفته شد، در پردازنده‌‌های میان رده AMD بهتر عمل می‌کند. پس اگر قصد خرید لپ تاپ با بودجه محدود را دارید، پردازنده‌های AMD با همان قیمت لپ تاپ اینتلی ممکن است به شما قابلیت‌های بیشتر مانند رم یا گرافیک بهتر ارائه دهند. ولی وقتی بحث بیشترین قدرت پردازشی به میدان می‌آید، این پردازنده‌‌های اینتل هستند که با توان بالا همه رقیب‌های خود را شکست می‌دهد. به صورت خلاصه می‌توان گفت اینتل در پردازنده‌های موبایل با قدرت پردازشی بالا هیچ رقیبی برای خود ندارد!

---

دمای پردازنده

امروزه دمای زیاد پردازنده‌ها در دسکتاپ و در لپ تاپ یک دردسر خاصی برای کاربران ایجاد نموده است. بصورتی که کاربران اغلب از صدای بیش از حد فن لپ تاپ خود ناراضی می‌باشند. در چند سال گذشته اپل با معماری کم مصرف و پر قدرت Arm لپ‌ تاپ‌های بدون فن را عرضه کرد که همین مورد باعث شد بسیاری از کاربران لپ تاپ‌‌ها با معماری Arm اپل را به معماری قدیمی x86 ترجیح دهند!

دمای پردازنده‌ها ارتباط مستقیمی با TDP پردازنده دارد، در پردازنده‌های AMD عدد TDP از ۴۵ وات فراتر نمی‌رود. در آخرین پردازنده Arm اپل یعنی M2 این عدد در نهایت به ۲۵ وات می‌رسد، که میتوان حدس زد گرمای بسیار کمی را تولید می‌کنند. ولی پردازنده‌های اینتل TDP بالایی در مقابل رقیبان خود دارد و همیشه کاربران اینتل از داغ بودن بیش از حد لپ تاپ خود گلایه دارند.

---

کلام نهایی

اگر قصد خرید لپ تاپ دارید، سعی کنید از میان مدل‌های نسل جدید انتخاب کنید. خبر خوب این است که واقعاً انتخاب بدی در بازار پردازنده‌های نسل‌‌های جدید وجود ندارد. امروزه AMD و Intel هر دو با تفاوت خیلی کمی برای شما کار می‌کنند. بهترین انتخاب شما این است که پردازنده‌ای را انتخاب کنید که ارزان‌تر و در دسترس باشد و با قطعاتی که از قبل دارید کار کند.