از ریاض تا رویای جهانی؛ EWC چگونه به بزرگترین تورنمنت دنیای بازی‌ها تبدیل شد؟

دومین دوره رسمی مسابقات جام جهانی Esports از روز هفتم جولای در شهر ریاض به صورت رسمی آغاز شده است. مسابقاتی که تحت مدیریت سازمان Esports World Cup Foundation یا EWC آغاز به کار کرده و پشتیبانی مالی و اجرایی آن توسط دولت عربستان سعودی صورت گرفته است. می‌توان گفت که این مسابقات، بزرگترین و مهم‌ترین مسابقات تاریخ بازی‌های ویدیویی است. اما چه شد که عربستان سعودی مسئولیت برگزاری چنین رویداد مهمی را برعهده گرفت؟ با ویجیاتو همراه باشید.

بزرگترین مسابقات تاریخ بازی‌های ویدیویی

مسابقات جام جهانی Esports با نام رسمی EWC یک ساختار کاملا جدید از مسابقات ورزش الکترونیکی است که از سال ۲۰۲۴ به‌طور رسمی کار خودش را آغاز کرده است. هدف از تشکیل این مسابقات، ایجاد بزرگترین و هیجان‌انگیزترین مسابقه ای‌اسپورت با بیشترین جوایز در تاریخ است. همان‌طور که در ابتدای متن اشاره کردم، این مسابقات توسط سازمان EWC تشکیل شده و این سازمان تحت‌نظارت مالی دولت عربستان تاسیس شده است.

مسابقات جام جهانی ورزش‌های الکترونیک، بخشی از برنامه توسعه پایدار دولت عربستان است. چشم‌انداز و هدف اصلی این برنامه، تبدیل کشور عربستان تا سال ۲۰۳۰، به مرکز اصلی دنیای سرگرمی‌، مسابقات ورزشی و گردشگری است. همچنین المپیک بازی‌های ای‌اسپورت در سال ۲۰۲۷ هم قرار است در کشور عربستان برگزار شود.

از جام جهانی بازی‌های ای‌اسپورت برای اولین بار در سال ۲۰۲۳ در حاشیه فستیوال Gamer8 رونمایی شد و بعدها، همین فستیوال بنیانی برای تشکیل جام جهانی شد. برگزاری فستیوال Gamer8 از سال ۲۰۲۲ توسط دولت عربستان آغاز شد و هدف اصلی آن گردهم‌آوردن بازیکنان حرفه‌ای و استریمرهای مشهور در سطح جهانی بود؛ اما فیصل بن بندر، رئیس فدراسیون ورزش‌های الکترونیک عربستان، تصمیم گرفت تا این فستیوال را به مرجعی بزرگتر و در نهایت به یک جام جهانی تبدیل کند. 

هدف اصلی برگزاری این جام جهانی، جمع‌آوری اکوسیستم‌های پراکنده بازی‌های الکترونیک در قالب یک مسابقه جامع است. چنین برنامه بزرگی باعث ارتقای سطح تیم‌ها و بازیکنان می‌شود، به طوری که مسئولان برگزاری ادعا می‌کنند که کشورهای مختلف حالا باید توجه بیشتری به زیرشاخه‌ ورزش‌های الکترونیک داشته باشند و زمان بیشتری برای آموزش و تمرین بازیکنان در نظر بگیرند. در کنار این هدف‌های جامع، برگزاری فستیوال و پیدا کردن اسپانسر، همچنان هدف مهمی برای دولت عربستان است. کنسرت‌های موسیقی، پنل‌های گفت‌وگو و برگزاری نمایشگاه‌هایی مشابه رویداد اکسپو، از جمله برنامه‌های سرگرمی‌ست که در حاشیه مسابقات برگزار می‌شود و سودآوری زیادی از این بخش‌ها به‌دست می‌آید.

اولین دوره مسابقات

اولین دوره این مسابقات سال گذشته و در بازه ماه‌های جولای تا سپتامبر در شهر ریاض برگزار شد. در این مسابقات، تورنمنت‌های نوزده بازی از جمله مسابقات کانتر استرایک، دوتا، لیگ آو لجندز و پابجی برگزار شد و بیش از ۱۵۰۰ تیم حرفه‌ای در این تورنمت‌ها شرکت کردند. مجموع جوایزی که برای این مسابقات در نظر گرفته شده بود، ۴۵ میلیون دلار بود و در نهایت Team Spirit از تورنمنت دوتا موفق شد بیشترین پاداش را از مسابقات بگیرد. 

همچنین یک فرمت مسابقه‌ای هم به نام Club Championship یا قهرمانی باشگاه‌ها در این مسابقات اجرا می‌شود که در آن یک باشگاه باید در چند تورنمنت شرکت کند و براساس عملکرد، رتبه‌ای در جدول هشت تیمی مسابقات به‌دست بیاورد. هر باشگاه باید حداقل در دو تورنمنت شرکت کند و حداقل در یک تورنمنت قهرمان شود تا برای به‌دست آوردن جایزه شانس داشته باشد.

در دومین دوره مسابقات چه خبر است؟

در دومین دوره مسابقات که به تازگی آغاز شده، تمام ابعاد برگزاری و جوایز مسابقات گسترش پیدا کرده است. محل برگزاری مسابقات همچنان شهر ریاض است، اما تعداد تورنمنت‌ها به عدد ۲۶ افزایش پیدا کرده و حالا بیش از ۲۰۰۰ بازیکن حرفه‌ای در قالب ۲۰۰ باشگاه از صد کشور مختلف دنیا در مسابقات شرکت کردند و به مدت هفت هفته در این مسابقات به رقابت می‌پردازند. همچنین مجموع جوایز مسابقات به ۷۰ میلیون دلار افزایش پیدا کرده است.

در این دوره از مسابقات، فدراسیون با کمپانی‌هایی چون رایت گیمز هم قراردادی سه ساله بسته تا مسابقات اختصاصی بازی‌های League of Legends و Valorant و البته TeamFight Tactics را برگزار کند و تیم‌های مطرحی مثل T1 و Team Liquid در این مسابقات حاضر خواهند بود. همچنین طبق توافق فدراسیون با مرجع مسابقات شطرنج آنلاین، قرار است بزرگترین مسابقات شطرنج آنلاین هم در قالب این جام جهانی برگزار شود. مگنس کارلسن (Maguns Carlsen) استاد شطرنج و قهرمان مسابقات جهانی به عنوان سفیر در این رویداد حاضر خواهد شد.

همچنین لازم به ذکر است که کریستیانو رونالدو، فوق‌ستاره پرتغالی باشگاه فوتبال النصر هم به عنوان سفیر جهانی مسابقات EWC 2025 معرفی شده است و این موضوع به تنهایی اتفاق بزرگی‌ست.

از دیگر تورنمنت‌های جدیدی که در این مسابقات ایجاد شده، می‌توان به بازی‌های Fatal Fury: City of The Wolves، Naraka: Bladepoint و Crossfire اشاره کرد. لیست تورنمنت‌هایی که در این مسابقات برگزار می‌شوند به شرح زیر است:

• Dota 2
• Rennsport
• Valorant
• Fatal Fury: City of The Wolves
• Honor of Kings
• Apex Legends Global Series
• Free Fire
• League of Legends
• Starcraft 2
• Call of Duty Black Ops 6
• PUBG Mobile
• CHESS
• Mobile Legends BANG BANG
• Women’s Mobile Legends BANG BANG
• Overwatch Champions Series
• Rainbow Six Siege X
• Call of Duty Warzone
• FC Pro World Championship
• Teamfight Tactics
• PUBG: Battleground
• Tekken 8
• Rocket League
• Crossfire Mercenary Forces Corporation
• Street Fighter
• Counter Strike 2
• Naraka: Bladepoint

فورتنایت، از جمله غایبین بزرگ مسابقات جام جهانی است. علت غیبت فورتنایت بیشتر به سمت ساختار کلی بازی در ورزش‌های الکترونیک برمی‌گردد. مسابقات EWC تمرکز زیادی روی ساختارهای تیمی و جمعی دارد، در صورتی که فورتنایت عنوانی‌ست که متکی به یک بازیکن یا در بالاترین حالت، متکی به یک تیم سه‌نفره است. اکثر بازیکنانی که در مسابقات فورتنایت شرکت می‌کنند، یا استریمر هستند یا به صورت مستقل در مسابقه حاضر می‌شوند و چنین ساختاری با سیاست کلی مسابقات EWC تضاد دارد. البته که اپیک گیمز هم در سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ زیرساخت‌های ورزش الکترونیک خودش را به شکل قابل توجهی کاهش داد و تعداد رویدادهای زنده و مسابقات کمتر شدند.

بازی GeoGuessr هم به دلیل جنجال‌هایی که در مسابقات سال گذشته به وجود آمد، از حضور در این مسابقات انصراف دادند. در مسابقات سال گذشته، بسیاری از بازیکنان حرفه‌ای و مشهور بازی، به علت مسائل سیاسی و حقوق بشری دولت عربستان سعودی از حضور در مسابقات انصراف دادند و همچنین بازیکنان حاضر در تورنمنت هم انتقادات زیادی نسبت به برگزاری تورنمنت این بازی داشتند. بازیکنان حاضر اعتقاد داشتند که GeoGuessr یک بازی تیمی و باشگاهی نیست و حضور آن‌ها در این جام به نسبت دیگر تورنمنت‌ها هیچ آورده‌ای ندارد و همچنین برخی نقشه‌های معروف بازی هم به علت سیاست‌های برگزارکننده در مسابقات جایی نداشتند. در نتیجه ناشر بازی تصمیم گرفت در مسابقات امسال شرکت نکند.

همچنین در بخش مسابقات باشگاهی، تعداد باشگاه‌ها از ۳۰ به ۴۰ تیم افزایش پیدا کرده است. در سال ۲۰۲۵ برای این بخش ۲۷ میلیون دلار جایزه در نظر گرفته شده است که بیش از یک‌سوم کل جوایز را شامل می‌شود. تیم رتبه اول در این مسابقه هفت میلیون دلار کسب خواهد کرد. تمامی مسابقات از طریق کانال‌های توییچ، یوتیوب و پلتفرم‌های رسمی EWC پوشش داده خواهد شد و فینال مسابقات مهم در آخر هفته‌ها برگزار می‌شود. 

حاشیه‌های مراسم EWC چیست؟

دولت عربستان در طول سال‌های گذشته بارها مورد انتقاد جوامع جهانی قرار گرفته و مرکز توجه این انتقادات به مسائل حقوق بشری برمی‌گردد. مسابقات جام جهانی Esports هم از این انتقادات در امان نمانده و در طول سال گذشته، جریانی موسوم به EsportsWashing صورت گرفت. منتقدان اعتقاد داشتند که دولت عربستان تلاش دارد تا با برگزاری چنین مسابقاتی، چهره‌ای غیرواقعی از خودش به قشر نوجوانان و جوانان نشان دهد. پس از ملحق شدن ستارگانی مثل کریستیانو رونالدو، کریم بنزما و نیمار به تیم‌های فوتبال عربستانی، جریانی مشابه با نام FootballWashing شکل گرفته بود.

عدم حمایت دولت عربستان از جریان‌های اجتماعی مثل LGBTQ و نقض آزادی بیان در رسانه‌ها، از پررنگ‌ترین انتقاداتی‌ست که به دولت عربستان صورت می‌گیرد و در زمینه‌های مختلفی از جمله حوزه تکنولوژی و ورزشی مثل فوتبال این مسائل مطرح می‌شود. عده‌ای وضعیت جام جهانی ورزش‌های الکترونیک در عربستان را با مسابقات جام جهانی قطر مقایسه می‌کنند. 

همچنین انتقاداتی هم وجود دارد که کشور عربستان با ایجاد یک مونوپولی، باعث کاهش رونق مسابقات ای‌اسپورت شده است. اینکه بسیاری از ناشران، مسابقات بزرگ بازی‌ها را متوقف کردند و به اعتقاد منتقدان، این اتفاق باعث تضعیف نهادهای مستقل و کوچکتر و اکوسیستم اختصاصی بازی‌ها می‌شود. آن‌ها اعتقاد دارند که اختصاص بودجه هفتاد میلیون دلاری تنها برای بخش جوایز از عهده بسیاری از ناشران خارج است، چرا که آن‌ها به صندوق‌های مالی دولتی دسترسی ندارند. 

با این حال، هیچ واکنش خاصی تا به حال از دولت عربستان و فدراسیون برگزاری مسابقات EWC نسبت به این انتقادات منتشر نشده و کمپانی‌های حاضر در این مسابقات هم واکنشی نشان نداده‌اند.

با تمامی این اوصاف، یکی از بزرگترین رویدادهای دنیای بازی در حال برگزاری است و تا جایی که اطلاعات منتشر شده، تیمی از ایران در این مسابقات حاضر نخواهد بود. از آنجا که این رویداد بزرگ در خاورمیانه برگزار می‌شود، حیف است که ایران هیچ جایگاهی در این رویداد بزرگ ندارد. نهادهایی مانند بنیاد بازی‌های رایانه‌ای، انجمن ورزش‌های الکترونیک و وزارت ورزش و جوانان باید بیشتر از قبل به این حوزه توجه کنند و نسبت به سیاست‌های حال حاضر بازنگری اساسی داشته باشند و با اندکی توجه به بازیکنان حرفه‌ای ایرانی، سرمایه‌گذاری بیشتری روی آن‌ها انجام دهند.