۵۰ فیلم علمی تخیلی که باید تماشا کنید

داستان‌ها و فیلم های علمی تخیلی همیشه نقشی حیاتی در پیشبرد زندگی ما و تحقق رویاهای ما داشته است. این ژانر می‌تواند داستان‌هایی درباره آینده به ما بگوید و در عین حال حقایقی را در مورد زمان کنونی به نمایش بگذارد. فیلم های علمی تخیلی فقط فرصتی برای نشان دادن صدای لرزان و قدرت شمشیرهای لیزری، سفینه‌های فضایی یا تمدن‌های بیگانه باورنکردنی نیستند. این موارد است، اما برخی از بهترین آثار علمی تخیلی به عنوان فرصتی عمل می‌کنند تا در مورد ناتوانی‌ها، نقص‌ها، احساس و انعطاف پذیری انسانیت به ما بیاموزند.

برای مثال فیلمی مانند WALL-E اخلاق انسانیت و تمایل ما به تخریب را مورد واکاوی قرار می‌دهد، در حالی که سولاریس آندری تارکوفسکی و ادیسه فضایی استنلی کوبریک تأملات شاعرانه‌ای درباره غم، جاه‌طلبی و تکامل ارائه می‌کنند. سبک علمی تخیلی زیرژانرهای بسیار متنوعی را ارائه می‌دهد که تخیل شما را برمی انگیزد، از جمله استیمپانک، نظامی، آخرالزمانی، اکشن و حتی اپرای فضایی.

البته، این ژانر به فیلمسازان نیز فرصتی برای خلاقیت می‌دهد و به آنها بند بلندی می‌دهد تا هر چقدر که دوست دارند مبتکر باشند. با این اوصاف، جای تعجب نیست که لیست بهترین فیلم های علمی تخیلی ما در ویجیاتو شامل تعدادی از بهترین کارگردانان و بازیگران تاریخ است، از استنلی کوبریک تا ریدلی اسکات و هریسون فورد تا سیگورنی ویور. این آثار ما را در سراسر منظومه شمسی به دنیای فناوری بسیار فراتر از تصور خودمان سوق داده، و به سوی دیستوپیاهایی که امیدواریم هرگز به واقعیت تبدیل نشوند، هدایت کرده است.

فیلم‌های موجود در این فهرست داستان‌هایی را شامل می‌شوند که به زیبایی هرچه تمام تولید شده‌اند تا ما را در زمان به این سو و آن سو برده و به مکان‌های دور از دسترس هدایت کنند. خوشبختانه، با استفاده از لیست بهترین فیلم های علمی تخیلی ما در زیر، می‌توانید این سفرهای حماسی را در آسایش خانه خود تجربه کنید. حال که بحث فیلم‌های علمی تخیلی داغ است، بد نیست سراغ مطلب بهترین فیلم های تکنولوژی نیز بروید و با آثار شاخص این لیست آشنا شوید.

همچنین اگر به دنبال لیستی جامع از فیلم علمی تخیلی هستید، از طریق این لینک مقاله مورد نظر را بخوانید.

---

2001: A Space Odyssey

• کارگردان: استنلی کوبریک
• ستارگان: کر اَتوود دولی، گری لاک‌وود، ویلیام سیلوستر

استنلی کوبریک یک فرآیند تولید بی سابقه و چهار ساله را پشت سر گذاشت تا ژانر علمی تخیلی را به استانداردهای دقیق خود برساند. نتایج خیره‌کننده بود: مفهومی شاعرانه و در عین حال متفکرانه توسط نویسنده افسانه‌ای آرتور سی کلارک و کوبریک آماده شد تا مخاطب را شگفت‌زده کند.

فیلم شامل مجموعه‌ها و طرح‌هایی بود که گاهی از نظر واقع گرایی از ناسا پیشی می‌گرفت. نکته جالب اینجاست که «2001» همچنین یکی از ظریف‌ترین کمدی‌های تاریک است، کمدی که جاه‌طلبی‌های بزرگ انسانی را در برابر انگیزه‌های خودکار آدم‌کش HAL 9000 قرار می‌دهد. (اجرای صدای آرام داگلاس راین به عنوان ابرکامپیوتر، حیله گرانه‌ترین حرکت کارگردانی کوبریک است.)

مانند بسیاری از بهترین فیلم‌های علمی تخیلی، ادیسه فضایی کوبریک نیز شما را به فکر فرا می‌خواند. این فیلم که یک حماسه واقعی است، نه تنها مرزهای فنی فرم را از نظر جلوه‌های بصری، صدا و طراحی تولید پشت سر گذاشت، بلکه دامنه داستان‌هایی را که این ژانر می‌توانست بیان کند نیز گسترش داد.

Blade Runner

• کارگردان: ریدلی اسکات
• ستارگان: هریسون فورد، روتخر هاور، شان یانگ

ما آنقدر عادت کرده‌ایم که سینما پشت منحنی‌های سیاسی و فرهنگی قرار داشته باشد، که وقتی یک اثر واقعاً نوآورانه از راه می‌رسد، هیچ‌کس مطمئن نیست که چگونه با آن برخورد کند. «بلید رانر» در اولین اکران به عنوان یک فاجعه تلقی می‌شد: در فیلم تصویری کثیف و تاریک از آینده به مخاطب نمایش داده می‌شد، تصویری با یک ضدقهرمان کم حرف که قطب‌نمای اخلاقی خودش به‌طور حاشیه‌ای کارآمدتر از فیلم به نظر می‌رسید.

این فیلمی است که در اولین تماشای آن، همه چیز تقریباً به طرز غیرقابل تحملی خشن و ترسناک به نظر می‌رسد. اما اکنون متوجه شدیم که «بلید رانر» دقیقاً چه چیزی را در کنار جلوه‌های بصری تماشایی‌اش ارائه می‌کند. این فقط یک فیلم اکشن دیستوپیایی وحشتناک نبود، بلکه یک مراقبه در مورد معنای زندگی، اخلاق، حافظه، خلقت، تولید مثل، طبیعت و پرورش بود.

در ظاهر، بلید رانر فقط یک فیلم اکشن است، اما هرکسی که کلاسیک علمی تخیلی نوآر ریدلی اسکات را دیده باشد، می‌داند که این فیلم بخشی جدایی‌ناپذیر از این ژانر است زیرا بسیار بیشتر از آن است که ما فکر می‌کنیم. فیلم Blade Runner با پرداختن به موضوعات گسترده‌ای مانند مرگ و میر، مذهب و پیامدهای قدرت فناوری، بازتابی از دنیای خودمان ارائه می‌دهد که به طرز شگفت انگیزی همیشه تازه است. بلید رانر حتی با گذشت بیش از سه دهه از اکرانش همچنان یک تجربه سینمایی قدرتمند و یک اثر هنری مهم است. احتمالاً غیرممکن است که کسی بتواند تأثیر این فیلم را بر ژانر و سینما به طور کلی نادیده بگیرد.

Alien

• کارگردان: ریدلی اسکات
• ستارگان: سیگورنی ویور، ایان هولم، تام اسکریت

«بیگانه» فیلمی بود که الگوی «جنگ ستارگان» را برگرداند، جلوه‌های پیشرفته و حس یک جهان استفاده‌شده را حفظ کرد، اما آن را بسیار واقعی‌تر، تلخ‌تر و از قضا، انسانی‌تر کرد. نتیجه یک ماجرای خاکستری و غم‌انگیز است که مملو از تصاویر مخوف و ناراحت‌کننده فرویدی است؛ اما همچنین یک استاد باکلاس در خلق تنش سینمایی است.

این فیلم که نقطه عطفی در ژانر علمی تخیلی ترسناک است، صحنه‌های تاریخی را به نمایش می‌گذارد. شاهکار ترسناک علمی تخیلی ریدلی اسکات یکی از موثرترین فیلم‌های زیر‌ژانر خانه جن زده است که تا به حال ساخته شده، فقط خانه در اینجا یک سفینه فضایی است. اکثر فیلم‌های هیولایی به محض دیدن هیولا دیگر ترسناک و پرتعلیق نیستند. اما این را نمی‌توان در مورد Xenomorph کاملا وحشتناک در Alien گفت. به طور کلی تعداد کمی از فیلم‌های تاریخ می‌توانند تخیل شما را مانند این یکی برانگیزند.

Close Encounters of the Third Kind

• کارگردان: استیون اسپیلبرگ
• ستارگان: ریچارد درایفس، ملیندا دیلون، فرانسوا تروفو

این فیلم استیون اسپیلبرگ بدون توسل به ارعاب یا تاکتیک‌های ترساندن ارزان قیمت می‌تواند به هدف خود برسد. به استثنای «ET»، این داستانِ ارتباط خیرخواهانه با بیگانگان شخصی‌ترین بیانیه اسپیلبرگ است. این فریاد صمیمانه یک پسر 31 ساله است که نمی‌تواند جاه‌طلبی‌های خودمحورانه خود را با خواسته‌های خانواده و مسئولیت پذیری منطقی کند.

در این فیلم، یک مرد معمولی و خانواده‌اش نقش اصلی را در اولین رویارویی بین انسان و بیگانه‌ها ایفا می‌کنند. مانند بسیاری از آثار اولیه اسپیلبرگ، این یکی نیز با حس شگفتی خود در دل و ذهن مخاطب نفوذ می‌کند. علاوه بر این، فیلم از طریق یک چشم انداز خوش بینانه، خود را از استعاره رایج «تهاجم بیگانگان» متمایز می‌کند. برخورد نزدیک از نوع سوم، نامزد هشت جایزه اسکار شد، از جمله اولین نامزدی اسپیلبرگ برای بهترین کارگردانی. همچنین ویلموس زیگموند جایزه اسکار را برای فیلمبرداری نورانی و خیره‌کننده این فیلم با صفحه عریض دریافت کرد.

Aliens

• کارگردان: جیمز کامرون
• ستارگان: سیگورنی ویور، بیل پکستون، مایکل بین، لانس هنریکسن

با گذشت تقریباً چهار دهه، «بیگانگان» هنوز به نوعی معجزه به نظر می‌رسد. اما سوال اینجاست که جیمز کامرون، کهنه‌کار دقیقاً با تولید دو فیلم (که یکی از آنها غیرقابل تماشا بود) چگونه توانست با یکی از مبتکرانه‌ترین فیلم‌های علمی تخیلی ساخته شده، جهان را متعجب کند؟ آن فیلمنامه ساده و پیش برنده و در عین حال آنقدر تیز و قابل نقل از کجا سرچشمه می‌گیرد، و چگونه، با بودجه‌ای که به سختی می‌توانست 10 دقیقه «آواتار» را پوشش دهد، توانست چنین دنیایی فراگیر، چنین سخت‌افزاری خطرناک، چنین هیولاهای غیرعادی و باورکردنی خلق کند؟!

مسلماً، ایده‌های عاریه‌ای زیادی در «بیگانه‌ها» وجود دارد: موجودات، راهروها، شرکت‌ها و قهرمان داستان فیلم اول، اندروید دلسوز از «بلید رانر» و دیالوگ‌های نظامی که مستقیماً از یک فیلم مربوط به جنگ ویتنام بیرون آمده‌اند، اما کامرون فقط از این ترفندها استفاده نمی‌کند، بلکه آنها را در هر مرحله توسعه می‌دهد: برای مثال ریپلیِ ویور تبدیل به شخصیتی مادرانه می‌شود که با از دست دادن دست و پنجه نرم می‌کند.

کارگردان جیمز کامرون تقریباً در همه بخش‌ها محتویات را دوچندان کرد؛ از مدت زمان طولانی‌تر، اکشن بیشتر و بیگانگان بیشتر از جمله یک بیگانه مادر بزرگ. کار قدرتمند سیگورنی ویور و جادوگری فنی جیمز کامرون، آنچه را که می‌توانست یک شوت بی‌معنا در دل ناکجا آباد باشد را به غرایز مادرانه و قدرت واقعی در سینما تبدیل می‌کند.

Star Trek | فرنچایز

سفر ستاره‌ای که در ایران با نام «پیشتازان فضا» شناخته می‌شود، فرنچایز علمی تخیلی آمریکایی است که نخستین فصل آن بین سال‌های ۱۹۶۶ تا ۱۹۶۹ ساخته شده‌است. این سریال در آمریکا و بسیاری کشورهای دیگر، از جمله ایران، به نمایش درآمد و لقب موفق‌ترین مجموعهٔ تلویزیونی تمام دوران‌ها را به خود اختصاص داد. پیشتازان فضا در ابتدا بر اساس داستانهایی از جین رودنبری ساخته می‌شد. بعدها چندین سریال دیگر، کتاب، بازی کامپیوتری و فیلم سینمایی نیز، بر اساس سری اولیه این مجموعه ساخته شد و نام آن به یک اسطوره در ژانر علمی تخیلی بدل گشت.

فرنچایز پیشتازان فضا «Star Trek» در طول دوران انتشارش مسیر پرپیچ و خمی را طی کرده است. این فرنچایز با یک سریال تلویزیونی کوتاه آغاز شد، و با این وجود به یک فرنچایز پرقدرت و طولانی مدت تبدیل شد که چهار سریال تلویزیونی و ۱۳ فیلم بلند سینمایی از روی آن ساخته شد. این دو قالب با وجود روایت در یک دنیای یکسان با بازیگران یکسان از نظر لحن و مفهوم کاملا با هم تفاوت دارند. به طور کلی این یک فرنچایز قوی و متنوع است که حتی ضعیف‌ترین فیلم‌هایش جذاب به نظر می‌آیند.

Brazil

• کارگردان: تری گیلیام
• ستارگان: جاناتان پرایس، رابرت دنیرو، کاترین هلموند

جاناتان پرایس نقش سم لوری را بازی می‌کند، یک انسان غیرمعمول که رویاهای بزرگ می‌بیند، اما به‌عنوان یک چرخ دنده کوچک در یک ماشین گیج‌کننده در کابوس مضحک اما گزنده دیستوپیایی تری گیلیام زندگی می‌کند. گیلیام وسعت خسته‌کننده فضای اداری را می‌گیرد و آن را در مغزی عجیب و غریب پراکنده می‌کند که وجود آن هنوز ذهن را به خود مشغول کرده است.

این فیلم با محیط سورئال و موقعیت‌های عجیب و غریبش که کاملاً با تغییر جدی جاناتان پرایس در نقش سم لوری پایه‌گذاری شده‌اند، در زمان اکران اولیه خود کمتر مورد توجه قرار گرفت، اما اکنون به عنوان یک کلاسیک در این ژانر برجسته شناخته می‌شود.

کارگردان «12 میمون» دنیایی آزاردهنده را به تصویر می‌کشد که بیشتر داستان خود را در دفاتر انباری وسیع و فضاهای صنعتی شبیه به کلیسای جامع می‌گذراند. بله، این آینده است، اما لباس‌ها و ارجاعات فیلم (از «کازابلانکا» تا «متروپلیس») نشانه‌ای از گذشته است، و چیزی از دهه 1940 و جورج اورول در کل ماجرا وجود دارد. اما هر دوره‌ای که باشد، در قلب فیلم، نبرد ابدی بین اراده آزاد و جامعه مطرح می‌شود، که پیرامون اتکای امروز به فناوری و بوروکراسی حرف می‌زند.

Westworld

• کارگردان: مایکل کرایتون
• ستارگان: یول برینر، ریچارد بنجامین، آلن اوپنهایمر

احتمالاً همه شما با داستان مایکل کرایتون درباره یک پارک موضوعی حیرت‌انگیز که مملو از سرگرمی‌های لحظه‌ای از موجودات گذشته است، آشنایی دارید، جایی که همه چیز به ناگهان خراب می‌شود و در نتیجه همان موجودات تفریحی باعث مرگ افراد داخل پارک می‌شوند. اما داستانی که تقریباً به طور قطع به آن فکر می‌کنید، پارک بزرگ ژوراسیک است - کرایتون رمانی را نوشت که فیلم اسپیلبرگ بر اساس آن ساخته شد. با این حال، کرایتون در واقع برای اولین بار از این چارچوب در Westworld استفاده کرد، فیلمی که او سال‌ها قبل از حماسه دایناسوری خود نوشت و کارگردانی کرد.

کابوی‌هایی که در Westworld زندگی می‌کنند، روبات‌ها هستند، نه شبیه‌سازی‌شده‌ها، اما نتایج به همان اندازه‌ای مرگبار است که در پارک ژوراسیک مرگبار بود. با تماشای Westworld، به راحتی می‌توان تأثیرات قوی آن بر فیلم «The Terminator» جیمز کامرون را دید.

The Terminator

• کارگردان: جیمز کامرون
• ستارگان: آرنولد شوارتزنگر، لیندا همیلتون، لانس هنریکسن

شخصیت ماندگار T-800با اجرای آرنولد شوارتزنگر قبل از اینکه به عنوان یک نماد قهرمان اکشن معرفی شود، تبدیل به یکی از تهدیدآمیزترین هیولاهای سینمایی دهه 1980 شد. حتی با توجه به چرخش نهایی فرنچایز، ترمیناتور اصلی کماکان نقش خود را به عنوان یک مهیج تاریک با پیشگویی در مورد جهت فاجعه‌بار فناوری و اجتناب ناپذیر بودن سقوط بشر دارد. آنچه روز داوری در اندازه و سبک دارد، اولین نابودگر کامرون با وحشیگری تکان دهنده و خطری همیشه حاضر، به ویژه پیرامون سرنوشت آینده بشر، جبران می‌کند.

Star Wars | فرنچایز

• کارگردان: جورج لوکاس
• ستارگان: مارک همیل، هریسون فورد، کری فیشر، هیدن کریستینسن، ناتالی پورتمن

جنگ‌های ستاره‌ای که در ایران با نام جنگ ستارگان نیز شناخته می‌شود، یک فرنچایز عظیم آمریکایی در ژانر اپرای فضایی حماسی است که توسط جرج لوکاس خلق شده‌است. این فرنچایز ماجرای شخصیت‌های متفاوت را در قالب «مدت‌ها پیش، در کهکشانی دور افتاده» نشان می‌دهد.

در سال ۲۰۲۰، ارزش کل آن ۷۰ میلیارد دلار برآورد شد و در حال حاضر پنجمین فرنچایز رسانه‌ای پرفروش در تمام دوران است. اولین قسمت این مجموعه در سال ۱۹۷۷ با عنوان جنگ ستارگان منتشر شد (سپس هنگام اکران مجدد در سال ۱۹۸۱ نام آن به قسمت چهارم: امیدی تازه تغییر یافت) و باعث گسترش جهان جنگ ستارگان در فرهنگ عامه در سراسر جهان شد.

بعد از آن دنباله‌های موفقیت‌آمیز دیگری با نام امپراتوری ضربه می‌زند و بازگشت جدای به ترتیب در سال‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۸۳ معرفی شدند. این سه فیلم سه‌گانه اصلی جنگ ستارگان را تشکیل می‌دهد. پس از آن سه‌گانه پیش‌درآمد در سال‌های ۱۹۹۹، ۲۰۰۲ و ۲۰۰۵ منتشر شدند. پس از گذشت ده سال سه‌گانه‌ای جدید با فیلم نیرو برمی‌خیزد پا به عرصه نهاد، این سه‌گانه با آخرین جدای در سال ۲۰۱۷ ادامه یافت و با فیلم خیزش اسکای واکر در سال ۲۰۱۹، پایان یافت.

---

• ۴۰ فیلم که نمی‌دانستید کمیک بوکی هستند
• ۱۰ سریال اقتباسی برتر از کتاب‌های علمی تخیلی
• ۵ فیلم علمی تخیلی که باید به فرانچایز تبدیل می‌شدند

---

ET the Extra-Terrestrial

• کارگردان: استیون اسپیلبرگ
• ستارگان: هنری توماس، درو بریمور، دی والاس، رابرت مک‌ناتن

یک افسانه می‌گوید که سر صحنه فیلمبرداری «برخورد نزدیک»، فرانسوا تروفو به اسپیلبرگ پیشنهاد کرد که فیلم بعدی او باید شخصی و صادقانه باشد، «فیلمی کوچک درباره بچه‌ها». گویا این افسانه نتیجه داد و «ET the Extra-Terrestrial» در ذهن اسپیلبرگ جوانه زد. بدون شک این اثر ماندگار، یکی از بهترین فیلم‌هایی است که تا به حال درباره نحوه تفکر بچه‌ها و نحوه تناسب خانواده‌ها با هم ساخته شده است.

اگرچه این اثر یک دستاورد علمی تخیلی واقعا عالی است، اما فراتر از تمایز ژانر این یک درام خانوادگی، کمدی دلچسب، داستانی مناسب سن بلوغ، اثری مهیج و گاهی وحشتناک، تراژدی دلخراش و یک فانتزی زیبا است. جدای از آن، این یک فیلم گرم و پرانرژی است که موفق می‌شود ما را به این باور برساند که عشق می‌تواند بدون از دست دادن سایه‌ای از باورپذیری ما را به سمت یک آینده روشن‌تر سوق دهد.

Looper

• کارگردان: ریان جانسون
• ستارگان: بروس ویلیس، جوزف گوردن لویت، امیلی بلانت

سفر در زمان و پارادوکس‌ها دست به دست هم می‌دهند تا ذهن شما را به چالش بکشند. اما زمانی که ایده فیلمی پُر از حفره‌های داستانی باشد، این یک ناراحتی ویژه برای طرفداران آثار علمی تخیلی است. اما فیلم Looper تمام تلاش خود را می‌کند تا از این مسائل جلوگیری کند، و اگرچه کامل نیست، اما برداشتی فوق‌العاده از مسائل و خطرات سفر در زمان است.

ایده فیلم بر این استوار است که: در دنیایی که سفر در زمان غیرقانونی است… فقط قانون شکنان از آن استفاده می‌کنند! Looper یک داستان اکشن علمی تخیلی جذاب و هیجان‌انگیز با مضامین حفظ خود و از خودگذشتگی ارائه می‌دهد. از سوی دیگر تمایل گسترده فیلم برای دقیق بودن تا حد امکان به جدول زمانی خود، تلاشی بسیار ستودنی است که نسبت به بسیاری از فیلم‌های دیگر این ژانر نتیجه بهتری دارد.

The Matrix

• کارگردان: خواهران واچوفسکی
• ستارگان: کیانو ریوز، کری ان ماس، لارنس فیشبرن

دنباله‌ها را فراموش کنید و به جای آن بر روی نسخه اصلی تمرکز کنید. ماتریکس که در آستانه شروع یک قرن جدید تولید و روانه سینما‌ها شده بود، هوای رقیقی به بدنه سینما تزریق کرد و به عنوان یکی از مخفیانه‌ترین و جاه‌طلبانه‌ترین بلاک باسترهای تمام دوران بر روی زمین افتاد.

این فیلم واچوفسکی‌ها را به عنوان نام‌های شناخته‌شده به اوج شهرت پرتاب کرد، و این دو با مطرح کردن چند طرح و ایده، انقلابی در فیلم‌های اکشن و علمی تخیلی ایجاد کردند. ماتریکس یک فیلم پیشگامانه برای استفاده از جلوه‌های ویژه بود که توانست ترکیبی منحصر به فرد از ژانر فیلم علمی تخیلی با هنرهای رزمی را ابداع کند. فراموش نکنیم که ماتریکس آنقدر هوشمندانه ساخته شده و گفته شده است که بینندگان را به تفکر در مورد وجود خود وا می‌دارد.

Moon

• کارگردان: دانکن جونز
• ستارگان: سم راکول، کوین اسپیسی

با دقت گوش کنید، صدای رقص و پینگ پنگ بازی هزاران سم راکول را در سمت تاریک ماه خواهید شنید. جونز با اولین کارگردانی خود، داستانی را روایت می‌کند که جانشین بصری فیلم 2001: یک ادیسه فضایی است، که بر اساس یک اجرای جذاب از سم راکول پیش می‌رود. اولین کارگردانی تحسین برانگیز دانکن جونز با بازی راکول در نقش یک فضانورد که به پایان حضور سه ساله خود در ماه نزدیک می‌شود، حاوی یک پیروزی در مقیاس کوچک است که با تشویق منتقدان و توجه قابل توجه جامعه علمی به دلیل ارتباط و دقت آن نسبت به علم روبرو شد.

اولین کارگردانی دانکن جونز یک فیلم کوچک آرام و ساده است که به اندازه کافی به داستان‌های علمی تخیلی کلاسیک دهه 70 میلادی برمی‌گردد تا به آن تلنگر بزند. در گسترده‌ترین معنای آن، این فیلم درباره تأثیر غیرانسانی فناوری است، زیرا فضانورد تنها سم راکول بی‌صبرانه منتظر است تا از پایگاه خود در ماه به خانه برود. اما با یکنواختی مطلق زندگی روزمره و افسردگی خردکننده تنهایی نیز سروکار دارد.

Stalker

• کارگردان: آندری تارکوفسکی
• ستارگان: الکساندر کایدانوفسکی، آناتولی سولونیتسین

یک قطعه مهم از تاریخ سینما، استاکر یک فیلم علمی تخیلی کمیاب است؛ این فیلم به سفر سه مرد در یک زمین بایر عجیب می‌پردازد که در جستجوی اتاقی هستند که خواسته‌های قلبی آن‌ها را برآورده کند. در واقع استاکر داستان منطقه‌ای اسرارآمیز در دنیایی پس از فاجعه است.

در این منطقه محلی وجود دارد که مردم باور دارند در آن عمیق‌ترین آرزوهای قلبی فرد برآورده می‌شوند. اما این چیزی نیست که فیلم درباره آن باشد. مانند تمام کارهای تارکوفسکی، «استاکر» به خلق و خو، راز، زوال و اندوه و ایجاد فضایی متفکرانه می‌پردازد که در آن مخاطب می‌تواند درون جهان اثر کاوش کند و با واکنش‌های خود نسبت به مطالب ارائه شده کنار بیاید.

به طور کلی، فیلم کمی به داستان‌های علمی تخیلی سوررئالیستی فرو می‌رود زیرا بسیاری از اتفاقات عجیب و غریب در فیلم به تفاسیر مخاطب سپرده می‌شود. جالب است بدانید این فیلم بر اساس کتابی به نام پیک‌نیک کنار جاده، الهام‌بخش یک سری بازی‌های ویدیویی نیز بود که با STALKER: Shadow of Chernobyl شروع شد.

Terminator 2: Judgment Day

• کارگردان: جیمز کامرون
• ستارگان: آرنولد شوارتزنگر، لیندا همیلتون، رابرت پاتریک

گران‌ترین محصول تاریخ سینما تا آن زمان با 102 میلیون دلار، T2 یک پدیده در آن زمان بود (دهه نود میلادی اوج محبوبیت فوق‌العاده آرنولد شوارتزنگر)، با فروش بیش از نیم میلیارد دلار در گیشه و برنده چهار جایزه اسکار. این فیلم آرنولد است، اما دستاوردهای قسمت دوم ترمیناتور فراتر از خود ترمیناتور است: بازی افسانه‌ای لیندا همیلتون در نقش سارا کانر، نگاهی اجمالی به آینده روبوکالیپتیک اسکای‌نت، صحنه‌های مرگ خلاقانه فراوان و اکشنی ماندگار در کنار شیمی عالی بین ربات و انسان، همه و همه این اثر را در قله‌های این ژانر قرار می‌دهند.

Solaris

• کارگردان: آندری تارکوفسکی
• ستاگران: ناتالیا بوندارچوک، دوناتاس بانیونیس

تارکوفسکی کمتر به تله‌های ژانر اهمیت می‌دهد تا ایجاد فضایی عمیقاً وسوسه‌انگیز؛ خود ایستگاه فضایی، با دالان‌های فرسوده‌اش و پژواک‌کننده‌اش، مانند خانه‌ای خالی از سکنه است که در آن خاطرات مهجور ساکنان از عشق و سرزمین مادری به معنای واقعی کلمه بیرون می‌آیند.

در این فیلم دانشمندان یک ایستگاه فضایی در مدار یک سیاره دور دست و ناشناخته قرار می‌گیرند که دارای خاصیت عجیبی است و با جسمیت بخشیدن به بدترین خاطرات زندگی فضانوردان باعث می‌شود آنان دوباره با عبور از آن تجارب دردناک مجازات شوند. این فیلم ریشه‌های خود را مدیون رمانی به همین نام می‌داند که توسط استانیسلاو لم نوشته شده است. استیون سودربرگ و جورج کلونی در سال 2002 با یکدیگر همکاری کردند تا یک بازسازی هالیوودی از این فیلم ماندگار آندری تارکوفسکی ارائه دهند.

Children of Men

• کارگردان: آلفونسو کوارون
• ستارگان: کلایو اوون، جولیان مور، مایکل کین، چیویتل اجیوفور

این اقتباس از رمان پی‌دی جیمز به کارگردانی جاه‌طلبانه آلفونسو کوارون، یک فیلم هیجان‌انگیز سیاسی-اجتماعی است که مملو از صحنه‌های اکشن جیسون بورنی است. چیزی که آن را علمی تخیلی می‌کند، محیط سال 2027 و بحران ناباروری جهانی است. تعداد کمی از فیلم‌های علمی تخیلی وجود دارند که به اندازه این اثر خشن، دلخراش و از نظر تکنیکی تأثیرگذار باشند.

فیلم با مرگ جوان ترین فرد روی زمین که 18 ساله بود شروع می‌شود و آینده‌ای تاریک را آشکار می‌کند که در آن زنان توانایی زایمان را از دست داده‌اند. در واقع فیلم دنیایی را به تصویر می‌کشد که در آن همه جبهه امید باید از بین برود، و با این حال تعداد انگشت شماری از مردم به سمت نوری نامرئی حرکت می‌کنند.

به تصویر کشیدن این دیستوپیا یکی از زیباترین تصاویری است که تا به حال در این ژانر دیده شده است. نماهای طولانی و شگفتی‌های فنی کار از شما می‌خواهند بارها و بارها آن‌ها را تماشا کنید. در کنار این، اجراهای باورنکردنی توسط افرادی مانند کلایو اوون، جولیان مور، و چیوتل اجیوفور وجود دارد. همه اینها گرد هم می‌آیند تا به تایید جایگاه Children of Men به عنوان بالاترین فیلم 20 سال اخیر در این فهرست کمک کنند.

Back to the Future

• کارگردان: رابرت زمکیس
• ستارگان: مایکل جی فاکس، کریستوفر لوید

بگذارید یک بار دیگر تاکید شود: ریشه هر فیلم علمی تخیلی بزرگ یک فیلمنامه قاتل و کشنده است، نه جلوه‌های ویژه یا صرفا پول زیاد. مایکل جی فاکس و کریستوفر لوید در فیلم کمدی علمی تخیلی سنگین اما متمرکز بر شخصیت رابرت زمکیس که یک فرنچایز را به وجود آورد، نقش اصلی را بازی کردند.

ترکیبی از عناصر علمی تخیلی، کمدی، ماجراجویی و موارد دیگر، بازگشت به آینده به عقیده بسیاری یکی از بهترین فیلم‌های تمام دوران است. رابرت زمکیس و باب گیل، خالقان این فیلم، هنگام ساختن این بلاک باستر تاثیرگذار و دوست داشتنی، به واسطه یک فیلمنامه درست به سادگی تمام عناصر جادویی فیلم را در اختیار داشتند، و بر موانع متعددی در این راه غلبه کردند.

Eternal Sunshine of the Spotless Mind

• کارگردان: میشل گوندری
• ستارگان: جیم کری، کیت وینسلت، کیرستن دانست

همه خاطرات دردناکی دارند که دوست دارند فراموش کنند. در دنیای «درخشش ابدی یک ذهن پاک»، فناوری وجود دارد تا آن خاطرات بد را از بین ببرد. فیلم Eternal Sunshine با تمرکز بر دو بزرگسال که تصمیم گرفته‌اند خاطرات رابطه خود را پاک کنند، با دست زدن به موضوع علمی تخیلی کلاسیک، مانند اخلاق استفاده از فناوری پیشرفته و قدرت سرنوشت، فیلمی مهم را برای این لیست ایجاد می‌کند. این فیلم با انشعاب کمی به روانشناسی، دلیل محکمی برای استدلال طبیعت رفتار انسان ایجاد می‌کند.

---

• ۲۱ فیلم سینمایی تاثیرگذار قرن ۲۱
• ۲۰ فیلم برتر با حضور قاتلان سریالی
• ۱۶ فیلم پاپ کورنی برتر زیر ۹۰ دقیقه

---

Interstellar

• کارگردان: کریستوفر نولان
• ستارگان: متیو مک کانهی، ان هتوی، جسیکا چستین، مت دیمون، تیموتی شالامی

یک داستان علمی تخیلی کلاسیک در تجسم مجدد حس دیستوپیایی زندگی روی زمین؛ در فیلم Interstellar، زمین به دلیل طاعونی به نام «بلایت» که تقریباً تمام منابع غذایی جهان را ویران کرده و همچنین یک کاسه گرد و غبار که باعث خشکسالی شده است، غیرقابل سکونت شده.

در این بین گروهی از فضانوردان تحقیقاتی که توسط جوزف کوپر (متیو مک کانهی) هدایت می‌شوند، به فضا می‌روند، تا با عبور از کرم چاله در سراسر کهکشان سفر کنند و خانه جدیدی برای انسان‌ها پیدا کنند. کارگردان کریستوفر نولان این فیلم علمی تخیلی نمادین را با مضامین تنهایی، انزوا، عشق و آنچه که بشریت برای زنده ماندن در آستانه انقراض انجام می‌دهد، می‌سازد.

Ex Machina

• کارگردان: الکس گارلند
• ستارگان: آلیشیا ویکاندر، اسکار آیزاک

یک موش را در پیچ و خمی تصور کنید که تشنه پنیر است. موش احتمالاً شبیه آلیشیا ویکاندر در این فیلم نفس گیر است، البته شخصیت ویکاندر کنجکاو‌تر از یک موش گرسنه و چموش است. اما صرف نظر از این، هر دو بازیگر شاخص کار، یعنی ویکاندر در کنار اسکار آیزاک، در اولین کارگردانی الکس گارلند، نویسنده فیلم‌های 28 روز بعد و سان شاین، به بهترین شکل شخصیت خود را اجرا می‌کنند.

اولین فیلم گارلند در پشت لنز دوربین یک فیلم هیجان‌انگیز در مورد یک جفت برنامه‌نویس است که محدودیت‌های هوش مصنوعی را آزمایش می‌کنند و با انجام این کار، این سوال را مطرح می‌کنند: آیا زنده بودن مستلزم انسان بودن است؟!

12 Monkeys

• کارگردان: تری گیلیام
• ستارگان: بروس ویلیس، برد پیت، مادلین استو

یک بحث رایج در داستان‌های علمی تخیلی نحوه کار با زمان و سفر در زمان است. حالا این اثر جاودان در این ژانر، داستان تب‌آلود مردی را روایت می‌کند که سعی دارد آینده را نجات دهد در حالی که توسط رویاهای گذشته‌اش تسخیر شده است. این فیلم با انتخاب رویکرد حلقه بسته به زمان، اظهاراتی را در مورد مبارزات تغییر سرنوشت بیان می‌کند. ایده اولیه 12 میمون از فیلم کوتاه علمی تخیلی فرانسوی La Jetée الهام گرفته شده است.

Jurassic Park

• کارگردان: استیون اسپیلبرگ
• ستارگان: سم نیل، جف گلدبلوم، لورا درن، ساموئل ال. جکسون

همه دایناسورها را دوست دارند، البته تا زمانی که آنها فقط استخوان‌های درون موزه باشند. پارک ژوراسیک دایناسورها را به روشی وحشتناک، قابل لمس و هیبت انگیز زنده کرد. استیون اسپیلبرگ در اقتباس خود از رمان مایکل کرایتون تعادل کاملی بین داستان گویی و جهان سازی ایجاد کرد و در عین حال پیام عدم دستکاری طبیعت را نیز به تصویر کشید.

تماشای محض فیلم در آزمون زمان ایستاده است و از آن زمان تاکنون الهام بخش فیلم‌های بی شماری بوده است. شاید مهم‌تر از آن، کار اسپیلبرگ با CGI در پارک ژوراسیک است، چرا که این شاخه تاکنون معیاری برای فیلم‌های علمی تخیلی مشابه است. او با ساختن دایناسورهایی که احساس می‌کردند موجوداتی زنده، نفس گیر و واقعی هستند، مرزهای این ژانر را جابجا کرد و به ساخت آن به سمت آنچه اکنون هست کمک کرد.

Inception

• کارگردان: کریستوفر نولان
• ستارگان: لئوناردو دیکاپریو، تام هاردی، جوزف گوردن لویت، کیلین مورفی، کن واتانابه

آیا Inception در ابتدا در لیست بهترین فیلم‌های علمی تخیلی ما قرار داشت یا کسی این ایده را در مغز ما قرار داد؟ ما هرگز به طور قطع نمی‌دانیم، و وقتی صحبت از پارانویای ایجاد شده توسط دنیای رویایی و عجیب نولان می‌شود این فقط نوک کوه یخ است.

این اثر ماندگار با بازی جذاب لئوناردو دی کاپریو و بازیگران مکمل همه ستاره از جمله تام هاردی و جوزف گوردون لویت، جایگاه‌ هیجان‌انگیزی به عنوان یک سنگ محک مهم در فرهنگ سینمایی جامعه مدرن دارد. یکی از جاه‌طلبانه‌ترین و موفق‌ترین بلاک‌باسترهای کریستوفر نولان که مسلماً شیک‌ترین و کامل‌ترین اثر اوست. فیلم داستان دزدی (لئوناردو دی‌کاپریو) را دنبال می‌کند که در دنیای رویا دزدی می‌کند.

این فیلم کلاسیک علمی تخیلی مدرن نامزد هشت جایزه اسکار از جمله بهترین فیلم شد و بیش از 836 میلیون دلار در سراسر جهان فروخت. والبته شخص نولان به طرز تکان دهنده‌ای نامزد بهترین کارگردانی نشد.

WALL-E

• کارگردان: اندرو استنتون
• ستارگان: بن برت، جف گارلین

این انیمیشن نه تنها یکی از بهترین فیلم‌های علمی تخیلی تمام دوران، بلکه به عقیده بسیاری از بینندگان، بهترین اثر در کل کاتالوگ پیکسار است. یک ربات دوست داشتنی به نام WALL·E پس از طی کردن راه تنهایی خود از میان انبوه زباله‌های روی زمین، راهی برای ورود به یک سفینه فضایی سرنشین دار پیدا می‌کند. در نهایت، بینندگان می‌توانند ببینند که انسان‌ها از زمان نابودی سیاره با خود چه کرده‌اند. انسان‌ها که قادر به مدیریت خروجی زباله‌های خود نیستند، زمین را تخلیه کرده‌اند و ربات‌هایی را پشت سر گذاشته‌اند تا آشفتگی را پاک کنند.

فیلم افتتاحیه فوق‌العاده‌ای دارد که یادآور سینمای صامت است؛ در این شروع خیره‌کننده ما WALL-E را دنبال می‌کنیم، رباتی که در سکوت به انجام وظیفه خود در یک منظره انفجاری و الهام‌گرفته از چرنوبیل می‌پردازد. در ادامه ماجرای رمانتیک این ربات دل ذهن مخاطب را باهم تسخیر می‌کند. با این حال، این نقد مصرف‌گرایی و تفسیر تأثیر انسان بر محیط‌زیست به این معناست که تاکنون جسورانه‌ترین اثر پیکسار باقی مانده است.

Edge of Tomorrow

• کارگردان: داگ لیمان
• ستارگان: تام کروز، امیلی بلانت، بیل پکستون

«زندگی کن. بمیر. تکرار کن»؛ این فقط نامی نیست که این فیلم تام کروز پس از نمایش سینمایی خود به ارث برده است، بلکه شعار خود فیلم نیز هست؛ Edge of Tomorrow که در میانه یک جنگ آینده بین بشریت و مهاجمان بیگانه می‌گذرد، به عقیده برخی بهترین فیلم مبتنی بر بازی ویدیویی است که تاکنون ساخته شده، حتی اگر اصلاً بر اساس یک بازی ویدیویی ساخته نشده باشد.

با این حال، کیفیت یک بازی در همه جای کار وجود دارد، از تنظیم مجدد و بی‌پایان تا صحنه‌های مرگ فراوان، همه از یک شوتر اول شخص در بازی‌ها گرفته و جدا شده است. این فیلم بر اساس مانگا و رمان هیروشی ساکورازاکا به نام «همه چیزی که نیاز دارید کشتن است» ساخته شده است.

Total Recall

• کارگردان: پل ورهوفن
• ستارگان: آرنولد شوارتزنگر، شارون استون، ریچل تیکوتین

فیلم‌های علمی تخیلی را می‌توان به خاطر تفنگ‌های لیزری یا نبردهای عظیم سفینه‌های فضایی بر فراز سیاره‌ها شناخت و مورد توجه قرار داد، اما همچنین می‌توان آن‌ها را به دلیل تغییر طرز تفکر ما نیز شناخت. فیلم Total Recall دقیقاً این کار را انجام داد. اگر آینده جای خوبی نباشد چه؟ اگر افراد صاحب قدرت بتوانند شما را مجبور به زندگی غیر از زندگی کنند چه؟

Total Recall با بازی آرنولد شوارتزنگر به این سوالات تاریک پاسخ داد در حالی که خودش را خیلی جدی نگرفت. خواه یک تعقیب و گریز شدید، یک شوخی خوب یا یک صحنه چشم نواز باشد، Total Recall در همه جبهه‌ها به عنوان یک داستان تماشایی و سرگرم‌کننده می‌درخشد و لحظات جذابی را ارائه می‌دهد.

District 9

• کارگردان: نیل بلومکمپ
• ستارگان: شارلتو کوپلی، دیوید جیمز، جیسون کاپ

استعاره‌ای علمی تخیلی از تراژدی آپارتاید؛ منطقه 9، فیلم تهاجم بیگانگان را با تبدیل متجاوزان به پناهجویان به ترکیبی نادر بدل کرد که تا به امروز ایده‌ای بکر باقی مانده است. این اثر فیلمی است درباره انسان‌ها و بیگانگانی که تلاش می‌کنند در کنار یکدیگر زندگی کنند، منطقه 9 باعث می‌شود بیننده ببیند که انسان‌ها در حال غیرانسانی کردن یک گروه از «مردم» هستند. علاوه بر بیگانگان و مسائل اجتماعی، منطقه 9 همچنین با استفاده از سلاح‌های پیشرفته و لباس‌های جنگی، گرایشات علمی تخیلی خود را نیز به رخ جهان سینما کشید. ایده اولیه این اثر سینمایی بر اساس فیلم کوتاه نیل بلومکمپ «زنده در جوبورگ» شکل گرفت.

Starship Troopers

• کارگردان: پل ورهوفن
• ستارگان: کاسپر ون دین، نیل پاتریک هریس، دنیس ریچاردز، دینا میر

طنز سیاسی در داستان‌های علمی تخیلی چیز جدیدی نیست - اما ایجاد تعادل کامل بین سرگرمی و سیاست مستلزم مجموعه خاصی از مهارت‌ها است. تا به امروز، ولیعهد فیلم‌های اکشن وحشیانه با زیرلایه بی‌نقص باید پل ورهوفن باشد که دو فیلم او در این فهرست است. ورهوفن به همان اندازه که علاقه دارد مخاطبان خود را به وجد بیاورد، دوست دارد احساسات آنها را نیز آزار دهد و آنها را به تفکر وادار کند.

دومین همکاری پل ورهوفن و اد نویمایر فیلمنامه نویس پس از RoboCop که توسط بسیاری در زمان انتشار برای اولین بار اشتباه تفسیر شد، طی سال‌های پس از انتشار، طرفداران فراوان و تحسین بیشتری پیدا کرده است. طنز بخش مهمی از پلیس‌آهنی بود، اما ورهوفن با Starship Troopers به طنزی گزنده و همه جانبه پرداخت، که جامعه‌ای فاشیست را به تصویر می‌کشید و همه این‌ها در حالی است که با بیگانگان غول‌پیکر در فضا می‌جنگید!

---

• ۸ فیلم جنجالی مذهبی
• ۶۰ فیلم که براساس داستان واقعی ساخته شده‌اند
• ۱۰ فیلم اقتباسی غیروفادارانه که عالی از آب درآمدند

---

Gravity

• کارگردان: آلفونسو کوارون
• ستارگان: ساندرا بولاک، جرج کلونی

شما نمی‌توانید بیشتر از زمانی که در فضا هستید را تنها باشید. جاذبه به طور کامل این ایده را پذیرفته و داستان خود را بر روی دو فضانوردی متمرکز می‌کند که از بقیه انسان‌ها جدا شده‌اند و در بالای زمین حرکت می‌کنند. منتقدان و دانشمندان به طور یکسان اشاره کرده‌اند که بسیاری از رویدادهای فیلم از نظر علمی غیرممکن هستند، اما جاذبه همچنان برای واقع گرایی در سطوح دیگر تلاش می‌کند.

احساسات واقع گرایانه‌ای که توسط دو شخصیت اصلی (با بازی ساندرا بولاک و جورج کلونی) ابراز می‌شود، انسانیت را به فیلم می‌آورد، علیرغم اینکه فیلم بسیار دور از ماست. جاذبه یک تجربه احساسی و بصری جذاب است که بینندگان را دقیقاً در کنار شخصیت‌ها قرار می‌دهد و در میان ستاره‌ها شناور می‌کند. انزوای بدون صدا به شدت در برابر موسیقی شدید و سازنده این فیلم منعکس می‌شود و تمرکز شما را بر روی رویدادهایی که با دقت آشکار می‌شوند حفظ می‌کند. این داستان مبارزه برای بقا است که به این زودی‌ها فراموشش نمی‌کنید.

The Abyss

• کارگردان: جیمز کامرون
• ستارگان: اد هریس، مری الیزابت ماسترانتونیو، مایکل بین

زمانی که به کار کامرون در ژانر علمی تخیلی فکر می‌کنیم، یا حتی وقتی فیلمساز برنده اسکار را با اعماق اقیانوس‌ها مرتبط می‌کنیم، The Abyss یا ورطه به ندرت اولین فیلمی است که به ذهن می‌رسد، که البته این موضوع مایه شرمساری است، زیرا این فیلم نادیده گرفته شده فوق‌العاده است، اما همچنین این ناشناسی یکی از نقاط قوت فیلم است. زیرا طبیعت نادیده گرفته شده آن، داستان کامرون را در مورد کشف مجدد بالاترین پتانسیل انسان در پایین ترین غارهای ممکن را کماکان جذاب می‌کند.

پس از موفقیت عظیم «بیگانه‌ها»، جیمز کامرون سه سال و یک قایق پول نقد استودیو را صرف کرد تا این پروژه دلهره‌آور را تولید و به نمایش بگذارد. جدای از این، دشواری‌های پیرامون ساخت این فیلم امروزه به کیفیت اسطوره‌ای و نمادین شدن آن کمک شایانی کرده است.

Arrival

• کارگردان: دنیس ویلنوو
• ستارگان: ایمی آدامز، جرمی رنر، فارست ویتاکر

فیلمی در مقیاس بزرگ که با لحظات کوچک انسانی گلدوزی شده و با بودجه‌‌ای ناچیز نسبت به آثاری چون «آواتار» گاهی از منظر عمق و محتوا از آن پیشی می‌گیرد. «ورود» نوعی فیلم علمی تخیلی متفکرانه است که برای کارگردانش کنسرتی مانند، مثلاً «بلید رانر 2049» یا «دون» به ارمغان می‌آورد. کارگردان دنیس ویلنوو که با روشنفکری باحال کوبریک و قلب اسپیلبرگ به خلق این داستان وارد شده است، یک قصه فریبنده اما ساده از ارتباطات، خانواده و نیاز به یافتن زمینه مشترک در مواجهه با فاجعه را به زیبایی هر چه تمام باهم پیوند زده است.

Avatar

• کارگردان: جیمز کامرون
• ستارگان: سم ورثینگتون، زوئی سالدانیا، سگورنی ویور، استفن لانگ

حماسه اکشن سه بعدی جیمز کامرون تخیل یک نسل را تسخیر کرد، یک تجربه سینمایی هیجان انگیز و جذاب در سطح بین المللی که به فروش 2.814 میلیون دلاری در سراسر جهان رسید. آواتار برای مدت کوتاهی تاج و تخت خود را به عنوان پردرآمدترین فیلم تمام دوران به Avengers: Endgame از دست داد، سپس در بهار 2021 آن را پس گرفت.

آواتار جیمز کامرون مجموعه‌ای از جلوه‌های بصری است که به ارتقای سطح نگاه حماسه‌های علمی تخیلی کمک کرد. در حالی که داستان اغلب به دلیل فقدان اصالت مورد انتقاد قرار می‌گیرد، اما همچنان فیلم حاوی داستان بزرگی از سفر انسان‌ها به دنیایی دیگر را روایت می‌کند که بسته به لباس‌های مکانیکی و پوسته‌های دوم (آواتار) اصلاح‌شده ژنتیکی برای زنده ماندن دارند.

این فیلم نه تنها از فناوری علمی تخیلی به خوبی استفاده می‌کند، بلکه به مسائل پیچیده‌ای مانند جابجایی مردم بومی و عشق بین گونه‌ها می‌پردازد. یک حقیقت جالب پیرامون فیلم این است که فیلمبرداری آواتار قرار بود در سال 1996 آغاز شود، اما به دلیل محدودیت‌های فنی به تعویق افتاد.

Her

• کارگردان: اسپایک جونز
• ستارگان: واکین فینیکس، اسکارلت جوهانسون، رونی مارا

چهارمین فیلم Spike Jonze در آینده‌ای نزدیک قابل درک و تشخیص است، جایی که روابط شخصی ما با فناوری به دوستی و حتی روابط عاشقانه طولانی مدت با سیستم‌عامل‌هایی که رایانه‌ها، موبایل‌ها و موارد مشابه ما را هدایت می‌کنند، تبدیل شده است.

واکین فینیکس در این اثر نقش تئودور تومبلی را بازی می‌کند، مردی میانسال که به تنهایی در آپارتمانی مشرف به افق آسمان خراش‌ها زندگی می‌کند و کار روزانه‌اش شامل نوشتن نامه‌های دست نویس احساسی از طرف غریبه‌ها است. تئودور در حال طلاق است و همزمان عاشق سیستم عاملی به نام سامانتا با صدای اسکارلت جوهانسون می‌شود.

اسپایک جونز در این اثر ترجیح می‌دهد به جای اینکه روی پیشرفت‌های فناوری متمرکز شود، از آنها برای کشف ایده‌های جاودانه‌تر در مورد عشق، روابط و آنچه از شریک زندگی انتظار داریم استفاده کند.

Minority Report

• کارگردان: استیون اسپیلبرگ
• ستارگان: تام کروز، کالین فارل، سامانتا مورتون، ماکس فون سیدو

این اثر اولین اکشن علمی تخیلی تام کروز و یکی از خاطره انگیزترین آنهاست که ریشه در داستان کوتاه فیلیپ کی دیک به همین نام دارد. گزارش اقلیت در دنیایی رو به سوی آینده که جنایتکاران به خاطر جنایاتی که هنوز مرتکب نشده‌اند دستگیر می‌شوند، تنش بین انجام کارهای ضروری برای جلوگیری از وقوع جنایات احتمالی و این احتمال که آن جنایات هرگز در وهله اول اتفاق نمی‌افتند را نشان می‌دهد. این واقعیت که نبرد فلسفی تند موجود در کار مجهز به تعقیب و گریز و تیراندازی با ماشین پر از آدرنالین است، مطمئناً ضرری ندارد.

The Martian

• کارگردان: ریدلی اسکات
• ستارگان: مت دیمون، جف دنیلز، جسیکا چستین، مایکل پنا

تلاش‌های مجزای مت دیمون برای زنده ماندن از زندگی در سیاره سرخ، قلب و شوخ طبعی را با کلی علم و تخیل ترکیب می‌کند. مریخی نه تنها یکی از بهترین تلاش‌های علمی تخیلی ریدلی اسکات، بلکه می‌توان گفت که بهترین فیلم او در هزاره جدید است. فیلم مریخی داستان یک فضانورد رها شده بر روی سیاره مریخ را روایت می‌‌کند که با مرگ سرشاخ شده و برای بقا می‌‌جنگد.

Contact

• کارگردان: رابرت زمکیس
• ستارگان: جودی فاستر، متیو مک‌کانهی، جان هارت

آیا حیات فرازمینی وجود دارد؟ اگر آن را پیدا کنیم، چه تاثیری بر روی دید ما از خودمان خواهد گذاشت؟ این مفاهیم، تشکیل دهنده هسته مرکزی و احساسی فیلم تماس است، یک فیلم علمی تخیلی که تلاش می‌کند نگاهی واقع بینانه به واکنش انسان‌ها به این احتمال که ما تنها نیستیم نشان دهد.

تماس بر اساس رمانی از کارل سیگان در سال 1985 ساخته شده و جالب است بدانید ابتدا این فیلم قرار بود توسط جرج میلر کارگردان Mad Max تولید و هدایت شود. با این اوصاف، در حالی که تعاملات واقعی با بیگانگان چند دقیقه از روایت کلی این فیلم را تشکیل می‌دهد، اما این اثر کماکان یک قطعه علمی تخیلی مهم است زیرا به شکلی جالب به تأثیر وجود بیگانه بر فلسفه، مذهب، و سرنوشت بزرگتر بشر می‌پردازد.

Cloverfield

• کارگردان: مت ریوز
• ستارگان: لیزی کاپلان، جسیکا لوکاس

در حالی که ژانر کایجو همیشه در ژاپن جایگاهی داشته است، اما فیلم‌های هیولایی بزرگ آمریکایی خارج از دایره «کینگ کنگ» موفقیت کمی داشته‌اند. با این اوصاف کلاورفیلد یک موفقیت در باکس آفیس بود و این ژانر را به مخاطبان غربی به درستی معرفی کرد، زیرا داستان را از نقطه نظر فیلم‌های یافت شده روایت می‌کرد. کلاورفیلد با ترکیب تهاجم بیگانگان با کایجو، افزوده مهمی به سینمای علمی تخیلی است. نکته جالب پیرامون طرح این فیلم آن است که موجود هیولایی داخل فیلم نسخه نوزادی ترسیده از گونه خود است که از وحشت بیداد می‌کند.

The Fifth Element

• کارگردان: لوک بسون
• ستارگان: میلا یوویچ، بروس ویلیس، گری الدمن

فیلم The Fifth Element که با تاریکی موجود در فضایی بیگانه، ماشین‌های پرنده، بازسازی سلولی و موارد دیگر سروکار دارد، باید در فهرست فیلم‌های علمی تخیلی قرار گیرد. اینکه آیا قطعات متحرک متعدد آن شایسته قرار گرفتن در بهترین لیست هستند یا نه، مورد بحث است، اما فیلم مطمئناً تأثیری جالبی از خود بر سینمای بعدش بر جای می‌گذارد. در دهه‌ای که آثار فضایی خیلی در چشم نبود، این فیلم به مخاطبان یادآوری کرد که این ژانر کماکان وجود دارد و به هموار کردن راه برای بازگشت جنگ ستارگان فقط دو سال بعد کمک کرد. نکته جالب در مورد این اثر آن است که لوک بسون نوشتن فیلمنامه را از 16 سالگی خود شروع کرد.

---

• ۱۰ فیلم سرقتی قرن ۲۱ام
• ۱۵ فیلم خشن ابرقهرمانی تاریخ سینما
• ۳۵ فیلم معمایی که شم کارآگاهیتان را فعال می‌کنند

---

Independence Day

• کارگردان: رولاند امریش
• ستارگان: ویل اسمیت، بیل پولمن، جف گلدبلوم

لازم نیست هر فیلم علمی تخیلی مملو از داستان‌های عمیق و پیامی عمیق‌تر باشد. گاهی اوقات، انفجار چند هزار بیگانه مهاجم با سرب داغ و چند سخنرانی خوب کافی است. روز استقلال یک فیلم اکشن علمی تخیلی نسبتا کلاسیک است که هر انسانی را با تماشای غرق شدن مهاجمان در فراموشی، سرگرم می‌کند. این فیلم مملو از مبارزات بلاک‌باستری شدید، شوخی‌های تند و تیز، و رهبری ویل اسمیت است که هر بار یک مشت به چهره بیگانه می‌زند شما سر ذوق و شوق می‌آیید.

Predator

• کارگردان: جان مک‌تیرنان
• ستارگان: آرنولد شوارتزنگر، کارل ویترز، بیل دوک

یکی از تنها چیزهایی در تاریخ سینما که توانست ترس را به دل آرنولد شوارتزنگر ببرد؛ این بازگویی دوباره از کتاب «خطرناک‌ترین بازی»، یک فیلم اکشن علمی تخیلی در دهه 80 است که عضلات فولادین آرنولد را با یک داستان ترسناک علمی تخیلی ترکیب می‌کند که از جلوه‌های کاربردی در آن زمان و البته جلوه‌های پیشرفته رایانه‌ای بهره می‌برد تا فناوری پیشرفته موجود در بیگانگان فضایی را به بهترین شکل ممکن برای مخاطب به ارمغان بیاورد.

در حالی که فیلم‌های بعدی این فرنچایز بر روی تلاقی‌های جلب توجه گونه آن با فیلم‌های بیگانه تمرکز می‌کردند، اما این اولین فیلم یک بازی هوشمندانه موش و گربه بود که به تماشاگران نشان داد که موجودات فضایی می‌توانند باهوش باشند در حالی که هنوز یک هیولا هستند.

Sunshine

• کارگردان: دنی بویل
• ستارگان: کیلین مورفی، رز بیرن، کریس ایوانز، میشل یئو

فیلمی درباره تلاش مذبوحانه برای نجات زمین در حال مرگ، Sunshine کمی هیجان‌انگیزتر از علمی تخیلی‌های سنتی است، اما به دلیل سفرهای فضایی پیشرفته هنوز هم شرایط لازم را دارد. این فیلم با الهام از درام‌های فضایی کلاسک، مانند A Space Odyssey، نشان می‌دهد که چقدر فضا می‌تواند خصمانه باشد و محیط واقعاً چقدر منزوی است.

این فیلم به مسائل مربوط به بقا، الهیات و سرنوشت بشریت می‌پردازد که همه از دریچه یک گروه کوچک بررسی شده‌اند. یک نکته جالب پیرامون این اثر آن است که قبل از خواندن فیلمنامه، رز بیرن، یکی از بازیگران شاخص کار، نقش خود در این فیلم را یک کمدی رمانتیک فرض می‌کرد. همچنین کیلین مورفی پیش از تولید فیلم روزها را در «سرن» یا سازمان اروپایی پژوهش‌های هسته‌ای به مشاهده دانشمندان و رفتار آنها می‌گذراند.

Metropolis

• کارگردان: فریتس لانگ
• ستارگان: گوستاو فرولیش، آلفرد آبل، بریگیته هلم

اغراق آمیز نیست اگر بگوییم همه فیلم‌های تماشایی واقعاً از اینجا شروع شدند. متروپلیس یکی از چشمگیرترین دستاوردهای عصر سکوت در سینمای صامت است. فیلم علمی تخیلی و اکسپرسیونیست سینمای آلمان که نزدیک به 100 سال پیش اکران شد، برای زمان خود بسیار پیشرفته بود.

داستان آن برگرفته از آثاری مانند فرانکنشتاین مری شلی و اسطوره برج بابل بود که اکنون نیز کاملاً در آزمون زمان مقاومت می‌کند و در عین حال به عنوان الهام بخش فیلم‌های این ژانر در قرن گذشته جایگاه ویژه‌ای دارد. برای مثال تصویری از مناظر شهری و روبات‌های آینده‌نگر درون فیلم را می‌توان در همه جای آثاری چون جنگ ستارگان گرفته تا بلید رانر مشاهده کرد.

Dune

• کارگردان: دنیس ویلنوو
• ستارگان: تیموتی شالامی، ربکا فرگوسن، جیسون موموآ، جاش برولین، اسکار آیزاک

فیلم خیره‌کننده و بزرگ ویلنوو یکی از بهترین فیلم‌های سال 2021 و یک معیار علمی تخیلی فوری برای نسل جدید سینما است. این اثر در تمام ابعاد کاری رویایی و آینده نگر است، و از نوع حماسه‌های کلاسیک هالیوود است که دیگر چندان ساخته نمی‌شود: با دکورهای عظیم، بیش از 2000 لباس، بدلکاری‌های ماهرانه، نمایش بسیاری از شخصیت‌ها - انگیزه‌ها، رازها و ایده آل‌های آنها.

فیلمنامه این اثر که با همکاری جان اسپایتس و اریک راث نوشته شده است، به طرز ماهرانه‌ای یک فیلم پرفروش مدرن را از مواد متراکم داستانی درون یک رمان تراشیده است و به سختی می‌توان از دستاوردهای جهان سازی در اینجا تعریف و تمجید نکرد.

A.I. Artificial Intelligence

• کارگردان: استیون اسپیلبرگ
• ستارگان: هالی جوئل آزمنت، جود لاو، فرانسیس اوکانر

چکیده افکار اسپیلبرگ و کوبریک، یک چرخش آینده نگرانه از داستان پینوکیو را روایت می‌کند که در سال‌های اخیر به عنوان یک شاهکار کاملاً نادیده گرفته شده، مجدداً ارزیابی شده است. در ابتدا این یک پروژه رویایی برای استنلی کوبریک بود - داستانی نزدیک به آینده، بر اساس داستان کوتاه برایان آلدیس، پسر رباتی که با توانایی عشق ورزیدن برنامه ریزی شده بود.

سرانجام کوبریک به این نتیجه رسید که این داستان برای احساسات همکارش استیون اسپیلبرگ مناسب تر است؛ در نتیجه پس از مرگ کارگردان رویایی در سال 1999 اسپیلبرگ فیلم را به عنوان ادای احترام به کوبریک آغاز کرد. این یک فیلم غم انگیز منحصر به فرد است که شاید طرفداران فیلم‌های عمیق‌تر اسپیلبرگ را به خود جلب کند.

Annihilation

• کارگردان: الکس گارلند
• ستارگان: ناتالی پورتمن، جنیفر جیسن لی، اسکار آیزاک، تسا تامپسون

یک ترکیب علمی تخیلی ترسناک با محتویات پیچیده که بیشتر از یک فیلم معمولی برای شماست، «نابودی» مفاهیم بزرگی در ذهن دارد، ایده‌هایی درباره خود ویرانگری و تولد دوباره. این فیلم زیست‌شناس سلولی لنا (پورتمن) را دنبال می‌کند که در حال ورود به منطقه‌ای رمزآلود به نام Shimmer است؛ شیمر یک میدان الکترومغناطیسی غیرعادی است که کمی شبیه محافظ نورانی چتر دریایی (گونه‌ای عروس دریایی) است. در آنجا، او حقیقت را در مورد اتفاقی که برای شوهرش کین (آیزاک) رخ داده است، کشف می کند.

این فیلم ممکن است ترفندهایی را از آثار ریدلی اسکات به عاریت گرفته باشد، اما این اثر از نظر بصری هیجان‌انگیز و گاه ناراحت‌کننده است. سرعت صحنه‌های خزنده فیلم اکس گارلند شما را در سطح تقریباً مولکولی آرام می‌کند. او چیزی شبیه به یک فیلم مخوف ساخته است، اما فیلمی که تغییرات در آن ممکن است کاملا بد نباشد.

Alphaville

• کارگردان: ژان-لوک گدار
• ستارگان: ادی کنستانتین، آنا کارینا

یکی از لذت‌بخش‌ترین فیلم‌های گدار، ملغمه‌ای خیره‌کننده از فیلم‌های نوآر و علمی تخیلی؛ آلفاویل نام یک فیلم سیاه و سفید فرانسوی محصول ۱۹۶۵ به کارگردانی ژان لوک گدار است. آلفاویل یکی از بهترین فیلم‌های دوره نخست فعالیت هنری گدار و نوعی داستان مصور سینمایی به‌شمار می‌رود. این فیلم سرشار از نشانه‌های پاپ‌آرت همراه با هجو سنت‌های افسانه-علمی است. داستان فیلم به این شرح است که: لمی کوشن (کنستانتین)، در پوشش خبرنگار روزنامه فیگارو پراودا به شهر اسرارآمیز آلفاویل که پروفسوری دیوانه (ورنون) با کمک کامپیوترهایش آن را می‌گرداند، نفوذ می‌کند تا او را ربوده و بکشد.

Men In Black

• کارگردان: بری ساننفلد
• ستارگان: ویل اسمیت، تامی لی جونز، اما تامپسون

به لطف فیلمنامه‌ای هوشمند، اکشنی تماشایی، و اجراهای کاریزماتیک از بازیگران اصلی آن، مردان سیاه‌پوش یک موفقیت بلاک‌باستری کاملاً رضایت‌بخش است. مردان سیاه‌پوش محصول سال ۱۹۹۷ فیلمی اکشن، کمدی علمی تخیلی به کارگردانی بری ساننفلد و براساس داستان و نمایشنامه‌ای از Ed Solomon می‌باشد.

ویل اسمیت در این فیلم در کنار تامی لی جونز به ایفای نقش پرداخته است. بعد از اینکه یک آژانس زمینی برای اولین بار در سال ۱۹۶۱ با بیگانگان فضایی ارتباط برقرار کرد. موجودات فضایی با تغییر چهره و به شکل انسان به زمین سفر کرده و به شکل مخفیانه در زمین مستقر می‌شوند. مردان سیاه پوش یک موسسه است که نقش پلیس را برای این بیگانگان فضایی ایفا می‌کند!

انتخاب ویژه نویسنده | Modern Times

• کارگردان: چارلی چاپلین
• ستارگان: چارلی چاپلین، پولت گادرد، هنری برگمن

ممکن است حضور یکی از فیلم های سینمایی چارلی چاپلین در فهرست آثار شاخص علمی تخیلی نامناسب به نظر برسد، اما Modern Times به مفاهیمی دست می‌زند که هسته اصلی این ژانر هستند. ترس از تغییر تکنولوژی و پیشرفت علم در قلب بسیاری از فیلم‌های این فهرست قرار دارد، و عصر جدید یکی از آثار شاخص در این رویکرد است. جالب است بدانید این اثر قرار بود اولین فیلم ناطق چارلی چاپلین باشد، اما در واقع آخرین فیلم صامت او بود.

همچنین اگر به دنبال لیستی از جذاب‌ترین انیمه های بزرگسالان هستید، مقاله بعدی ویجیاتو را نیز بخوانید.

---

بیش‌تر در دنیای فیلم‌ها کند و کاو کنید

• ۳۰ فیلم وسترن که شما را به غرب وحشی می‌برند
• ۳۰ فیلم جنگی تاریخ سینما که میخکوبتان می‌کنند
• ۵۰ فیلم اکشن که هیجان را به رگ‌هایتان تزریق می‌کنند
• ۳۵ فیلم جنایی تاریخ سینما که هوش از سرتان می‌پرانند
• ۴۰ فیلم ترسناک تاریخ سینما که کابوس شب‌هایتان می‌شوند

---

پرسش‌های متداول در مورد فیلم های علمی تخیلی