Bloom در بازی‌های ویدیویی چیست؟ | اصطلاحات گرافیکی

در دنیای گرافیک بازی‌های ویدیویی، افکت Bloom یکی از تکنیک‌های بصری کلیدی برای ایجاد جلوه‌ای واقع‌گرایانه و چشم‌نواز از نور است. این افکت، نحوه‌ی پخش و پراکندگی نور هنگام برخورد با سطوح براق یا نورانی را شبیه‌سازی می‌کند؛ به‌طوری‌که درخشش حاصل، هاله‌ای نرم و درخشان در اطراف منابع نوری ایجاد می‌کند.

این افکت در واقع برای بازتولید یکی از پدیده‌های تصویری در دوربین‌های واقعی طراحی شده است. در این مقاله از ویجیاتو، به بررسی افکت Bloom در بازی‌ها می‌پردازیم، تفاوت‌های آن‌ها را تحلیل می‌کنیم و تأثیر این افکت را بر کیفیت بصری و تجربه‌ی گیمرها مورد ارزیابی قرار می‌دهیم. با ما همراه باشید تا بیشتر با این جلوه‌ی گرافیکی آشنا شویم.

بیشتر بخوانید: هرآنچه که باید پیش از خرید کارت گرافیک (GPU) گیمینگ بدانید

بیشتر بخوانید: کارت گرافیک دست دوم بخریم یا نه؟ راهنمای جامع خرید کارت گرافیک دست دوم

---

Bloom در بازی‌های ویدیویی چیست؟

Bloom که گاهی با نام‌هایی همچون Glow یا Light Bloom نیز شناخته می‌شود، به‌طور مستقیم با نحوه‌ی نمایش نور در بازی‌ها سر و کار دارد. اگر افکت‌هایی مانند Ambient Occlusion وظیفه‌ی شبیه‌سازی سایه‌ها و عمق صحنه را بر عهده دارند، Bloom تمرکزش را بر خود نور و زیبایی بصری آن می‌گذارد.

برای درک بهتر، تصور کنید که نور خورشید از پنجره‌ای به داخل اتاق می‌تابد. با فعال‌سازی افکت Bloom، نه‌تنها شدت و درخشش نور به‌صورت اغراق‌آمیزتر نمایش داده می‌شود، بلکه پرتوهای نور به‌صورت پراکنده در محیط پخش می‌شوند و جلوه‌ای سینمایی و چشمگیر به صحنه می‌بخشند.

این جلوه به ویژه در فضاهای تاریک یا هنگام نمایش اشیاء بسیار نورانی، مانند خورشید، چراغ‌های نئون یا انفجارها، به شدت تأثیرگذار است.

Bloom در گیم پلی چیست؟

افکت Bloom در بازی‌های ویدیویی به‌عنوان یکی از تنظیمات پس‌پردازشی (Post-Processing Effect) شناخته می‌شود که نقش مهمی در بهبود جلوه‌های بصری و افزایش حس واقع‌گرایی در نورپردازی ایفا می‌کند. این افکت با ایجاد درخششی نرم و هاله‌ مانند در اطراف منابع نوری یا سطوح براق، به صحنه حالتی زنده، گرم و سینمایی می‌بخشد.

از دیدگاه گرافیکی، Bloom با شبیه‌سازی نحوه‌ی پراکندگی نور در اطراف منابع نوری عمل می‌کند. در دنیای واقعی، زمانی که نوری شدید به چشم انسان یا لنز دوربین برخورد می‌کند، نور به‌صورت دقیق و محدود منتقل نمی‌شود، بلکه به‌طور طبیعی پخش و پراکنده می‌شود و نوعی اشباع نوری را ایجاد می‌کند.

افکت Bloom همین ویژگی را به‌صورت دیجیتالی شبیه‌سازی کرده و آن را به بازی‌ها می‌آورد. از نظر فنی، فعال‌سازی Bloom باعث می‌شود که پردازنده‌ی گرافیکی (GPU) تصویر نهایی بازی را چندین بار رندر کند هر بار با درجه‌های متفاوتی از روشنایی، کنتراست.

سپس بخش‌هایی از تصویر که دارای روشنایی بیشتری هستند، به‌طور انتخابی مات یا بلر (Blur) می‌شوند و با تصویر اصلی ترکیب می‌گردند. این ترکیب باعث ایجاد نوعی درخشش کنترل‌شده می‌شود که در عین حال که واقع‌گرایانه به نظر می‌رسد، حس اغراق‌آمیز و سینمایی خاصی نیز به تصویر می‌بخشد.

بیشتر بخوانید: Level Of Detail (LOD) در بازی‌های ویدیویی چیست؟ | اصطلاحات گرافیکی

---

تأثیر Bloom بر گیم‌پلی و تجربه‌ی گیمر

هرچند Bloom یک افکت کاملاً بصری است، اما می‌تواند به‌طور غیرمستقیم بر گیم‌پلی نیز تأثیر بگذارد. برای مثال، در بازی‌هایی که بر پایه‌ی شناسایی سریع دشمنان یا اشیا طراحی شده‌اند، Bloom بیش از حد ممکن است باعث کاهش وضوح و دقت دید شود؛ به‌ویژه اگر نورهای بسیار درخشانی در محیط وجود دارند.

از طرفی، در بازی‌های ماجرایی، جهان‌باز یا داستان‌محور، Bloom می‌تواند به خلق فضایی احساسی‌تر، گرم‌تر و واقع‌گرایانه‌تر کمک کند. در نهایت، Bloom به‌عنوان ابزاری برای بهبود جلوه‌های بصری، در خدمت خلق تجربه‌ای غوطه‌ور و چشم‌نواز برای گیمر است.

بسیاری از بازی‌های امروزی امکان فعال یا غیرفعال‌ سازی این افکت را در تنظیمات گرافیکی خود ارائه می‌دهند، چرا که بسته به سبک بازی، سلیقه‌ی بازیکن و توان سخت‌افزاری، ممکن است این افکت به‌صورت متفاوتی ترجیح داده شود. در نتیجه شما می‌توانید در صورت نیاز آن را فعال یا غیر فعال کنید.

---

هدف از استفاده Bloom چیست؟

Bloom برای افزایش واقع‌گرایی و حس زنده بودن صحنه‌های گرافیکی استفاده می‌شود. بدون این افکت، نورهای بسیار روشن ممکن است بیش از حد صاف، بدون بافت، و مصنوعی به‌نظر برسند. Bloom باعث می‌شود که این نورها با محیط تعامل داشته باشند و تأثیر بصری بیشتری بگذارند.

در بسیاری از بازی‌ها، Bloom نقش مهمی در انتقال حس و حال بازی دارند. برای مثال: در یک بازی علمی-تخیلی، Bloom می‌تواند درخشندگی تجهیزات و نورها را بهتر نشان دهد. در یک بازی فانتزی، افکت Bloom ممکن است برای درخشش جادویی یا نور خورشید در جنگل استفاده شود.

در بازی‌های جنگی یا آخرالزمانی، نور انفجارها و منابع مصنوعی نور با کمک بلوم تأثیرگذارتر نمایش داده می‌شوند.

بیشتر بخوانید: Draw Distance در بازی‌های ویدیویی چیست؟ | اصطلاحات گرافیکی

---

Bloom چگونه کار می‌کند؟

افکت Bloom به‌عنوان یکی از تکنیک‌های پس‌پردازشی (Post-Processing)، پس از رندر شدن کامل صحنه‌ی بازی اعمال می‌شود. این بدین معناست که بلوم مستقیماً روی تصویر نهایی بازی کار می‌کند و وظیفه‌ی آن افزودن جلوه‌های نوری به صورت مستقل از هندسه یا نورپردازی اولیه‌ی صحنه است. مراحل پیاده‌سازی Bloom معمولاً به شکل زیر انجام می‌شود:

1. رندر تصویر اصلی

ابتدا موتور بازی صحنه‌ی کامل را با تمام جزئیات هندسی، بافت‌ها، نورپردازی و سایه‌ها رندر می‌کند. این تصویر، پایه‌ای است که بلوم روی آن اعمال خواهد شد.

2. استخراج نواحی بسیار روشن

در مرحله‌ی بعد، بخش‌هایی از تصویر که شدت روشنایی آن‌ها از یک آستانه مشخص بالاتر است، شناسایی و جدا می‌شوند. این نواحی معمولاً شامل منابع نور مستقیم مانند خورشید، چراغ‌ها، آتش یا بازتاب‌های شدید هستند. هدف این است که تنها بخش‌هایی که واقعاً باید بدرخشند، وارد فرایند Bloom شوند.

3. اعمال فیلتر بلر (Blur)

بر روی نواحی روشن استخراج‌شده، یک یا چند مرحله فیلتر نرم‌کننده یا مات‌ اعمال می‌شود. این فرآیند باعث می‌شود لبه‌های نور گسترش پیدا کرده و به شکل هاله‌ای نرم در اطراف منبع نور پخش شوند. در واقع، این مات‌شدگی شبیه‌سازی نحوه‌ی پراکندگی نور در لنز دوربین یا چشم انسان را بر عهده دارد.

---

Bloom را روشن کنیم یا خاموش؟

اگر نمی‌دانید که Bloom را روشن بگذارید یا خاموش کنید، به سه عامل بستگی دارد:

1. ترجیح شخصی شما
2. نحوه‌ی پیاده‌سازی Bloom در بازی خاصی که انجام می‌دهید
3. تأثیر آن بر عملکرد بازی (Performance)

با اینکه Bloom معمولاً باعث زیبایی بیشتر گرافیک بازی می‌شود، اما باید توجه داشت که میزان این زیبایی‌سازی ممکن است برای همه دلنشین نباشد. برخی بازیکنان تصاویری ملایم‌تر را ترجیح می‌دهند، چون درخشش ایجادشده توسط Bloom ممکن است کمی آزاردهنده یا حواس‌پرت‌کن باشد. هرچند بعضی بازی‌ها این امکان را فراهم می‌کنند که شدت بلوم را تنظیم کنید.

علاوه بر این، هر بازی بلوم را به شیوه‌ی خاص خود پیاده‌سازی می‌کند. برخی بازی‌ها مانند The Witcher 3 آن را به‌شکل بسیار زیبا و حرفه‌ای استفاده می‌کنند، که باعث ارتقاء چشمگیر گرافیک می‌شود.

در حالی که بعضی بازی‌ها به‌گونه‌ای آن را پیاده‌سازی می‌کنند که تقریباً غیرقابل‌تشخیص است. و در مواردی هم بازی‌هایی هستند که در استفاده از Bloom زیاده‌روی کرده‌اند، به‌طوری که صحنه بازی بیش از حد روشن و غیرطبیعی شده و تجربه‌ی کاربر را خراب می‌کنند.

در نهایت، باید توجه داشته باشید که بلوم ممکن است بر عملکرد بازی نیز تأثیر بگذارد، به‌ویژه در سیستم‌هایی با سخت‌افزار ضعیف‌تر. خاموش کردن این گزینه می‌تواند به بهبود فریم‌ریت کمک کند.

---

تفاوت Bloom با سایر افکت‌های نوری

Bloom با Lens Flare تفاوت دارد. Lens Flare در اثر بازتاب نور در داخل لنز دوربین ایجاد می‌شود و اغلب به‌صورت دایره‌ها یا لکه‌های نوری ظاهر می‌شود، در حالی‌که بلوم صرفاً یک درخشش نرم است که از منبع نور گسترش می‌یابد.

همچنین Bloom با HDR (High Dynamic Range) نیز تفاوت دارد. HDR به دامنه‌ی دینامیکی رنگ و نور در تصویر مربوط می‌شود، در حالی‌که بلوم فقط یک افکت بصری است که به بازتولید خاصی از نورهای بسیار روشن کمک می‌کند. البته، بلوم اغلب در کنار HDR استفاده می‌شود تا جلوه نهایی طبیعی‌تر به‌نظر برسد.

تفاوت Bloom و Ambient Occlusion

تفاوت میان Bloom و Ambient Occlusion در گرافیک بازی‌های ویدیویی، به نوع پردازش نور و سایه در صحنه برمی‌گردد. Bloom یک افکت پس‌پردازشی است که برای شبیه‌سازی درخشش نور از منابع بسیار روشن مانند خورشید، چراغ‌ها، یا بازتاب‌های شدید طراحی شده است.

این افکت باعث می‌شود نور از مرزهای طبیعی خود فراتر رفته و به صورت یک هاله‌ی درخشان در اطراف جسم نورانی پخش شود. Bloom برای ایجاد جلوه‌ای سینمایی و جذاب در صحنه به کار می‌رود و حس گرما و شدت نور را به شکلی اغراق‌شده منتقل می‌کند.

در مقابل، Ambient Occlusion یا انسداد محیطی، یک افکت سایه‌پردازی است که وظیفه‌اش افزودن عمق و واقع‌گرایی به اجسام و محیط‌های بازی است. این تکنیک با بررسی موقعیت نسبی اشیاء، میزان نوری که به گوشه‌ها، شکاف‌ها یا فضاهای باریک می‌رسد را محاسبه کرده و آن نواحی را تیره‌تر می‌کند.

نتیجه‌ی آن ایجاد سایه‌های نرم و طبیعی است که به ساختار و فضاسازی صحنه کمک می‌کنند. به‌بیان ساده، Bloom برای نورهای شدید و درخشان است و تصویری احساسی‌تر و سینمایی ایجاد می‌کند. در حالی که Ambient Occlusion بر تعامل نور و محیط می‌پردازند و به شکل واقع‌گرایانه‌تری میزان نور موجود در مناطق سایه‌دار را نمایش می‌دهد.

ویژگی	Bloom	Ambient Occlusion
نوع افکت	درخشندگی	سایه‌پردازی محیطی
کاربرد اصلی	نمایش درخشش و شدت نور	نمایش تیرگی در فضاهای بسته یا باریک
تأثیر بصری	ایجاد هاله نور در اطراف منابع روشن	ایجاد سایه‌های نرم در گوشه‌ها و بین اشیاء
هدف	تقویت حس سینمایی، زیبایی جلوه‌های نوری	افزایش عمق تصویر و واقع‌گرایی فضایی
تاثیر در نورپردازی	اغراق در انتشار نور	واقع‌گرایی در انسداد نور

بیشتر بخوانید: Ambient Occlusion در بازی‌های ویدیویی چیست؟ | اصطلاحات گرافیکی

---

مزایا و معایب Bloom

مزایا:

• افزایش واقع‌گرایی و جذابیت بصری
• انتقال بهتر حس نور
• تاکید روی منابع نور در صحنه

معایب:

• اگر افراطی استفاده شود، ممکن است باعث کاهش وضوح تصویر شود یا چشم بیننده را اذیت کند.
• در بازی‌های رقابتی، ممکن است دیدن دشمنان یا محیط را سخت‌تر شود.
• گاهی باعث کاهش نرخ فریم (Frame Rate) در سخت‌افزارهای ضعیف‌تر می‌شود.

---

راهنمای جامع مفهوم Bloom

در این مقاله از ویجیاتو تلاش کردیم تا مفهوم افکت Bloom را به‌زبان ساده و دقیق معرفی کنیم و نقش آن را در زیبایی و واقع‌گرایی گرافیک بازی‌های ویدیویی شرح دهیم. اگر درباره‌ی این تکنیک یا سایر جلوه‌های گرافیکی سؤال یا نظری دارید، خوشحال می‌شویم آن را در بخش دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.

برای اطلاعات بیشتر درباره‌ی اصطلاحات گرافیکی مقاله‌های «Depth of Field در گیمینگ چیست؟ بررسی کامل + تاثیر آن بر تجربه بازی»، «Anti-Aliasing چیست و کدام تکنیکش برای شما بهتر است؟ | اصطلاحات گرافیکی» و «Motion Blur در بازی‌ها چیست و چگونه کار می‌کند؟ | اصطلاحات گرافیکی» را مطالعه کنید.