با برترین سریالهای تلویزیونی یک دهه اخیر آشنا شوید (بخش اول)

شاید باور این مسئله سخت باشد اما همین ده سال پیش هیچ خبری از سریال‌های اورجینال نتفلیکس، آمازون پرایم، یوتیوب تی‌وی، اپل تی‌وی، دیزنی پلاس یا حتی اچ‌بی‌او گو نبود. در آن زمان اکثر مردم آمریکا و دیگر کشورهای توسعه‌یافته همچنان از شبکه‌های کابلی استفاده می‌کردند و خب تعداد سریال‌های تلویزیونی مشهور و چندمیلیون‌دلاری واقعا کم بود. شاید بتوان گفت تلویزیون طی دهه گذشته بیشتر از هر پلتفرم سرگرمی دیگری دچار تغییر شده، یا حداقل جزو پرجنب و جوش‌ترین آن‌ها بوده است. به همین‌خاطر جمع‌آوری یک لیست پنج‌تایی از برترین سریال‌های تلویزیونی این دهه کار بسیار دشواری است؛ مخصوصا با ورود سریال‌های نوظهور و موفق بی‌شمار طی همین چند سال اخیر… از The Witcher که به‌تازگی به نمایش درآمده تا سریال‌های پرافتخاری چون The handmaid’s Tale، American Gods، Mindhunter و بسیاری دیگر.

حال بهتر است بدون وقفه و معطلی نگاهی داشته باشیم به پنج سریال برتر یک دهه اخیر که برخی از آن‌ها در میان برترین سریال‌های تاریخ تلویزیون نیز قرار دارند. با ویجیاتو همراه باشید.

(Breaking Bad (2008-2013

سریال برکینگ بد از جمله عناوینی بود که توانست انقلابی شگرف در تلویزیون به‌وجود آورد. این اثر با ارائه داستانی هیجان‌انگیز و شخصیت‌هایی به‌شدت پیچیده و ویژه، یکی از برترین تجارب تلویزیونی تاریخ را برای مخاطبان به ارمغان آورد. به عقیده برخی از منتقدان فصل چهارم برکینگ بد یکی از برترین شخصیت‌های منفی تمام دوران را به نمایش گذاشت. تا پیش از فصل پایانی Game of Thrones، طرفداران این سریال فانتزی و هواداران برکینگ بد یک جدل مهم با یکدیگر داشتند؛ اینکه کدام سریال برترین سریال تاریخ لقب دارد. اما خب با رسوایی‌های فصل هشتم GOT و عملکرد دور از انتظارش، احتمالا حالا Breaking Bad سرفرازتر از همیشه است.

شاید بگویید خب برکینگ بد که از سال ۲۰۰۸ آغاز به کار کرده و نمی‌توان آن را جزو سریال‌های این دهه قرار داد؛ اما نکته مهمی در اینجا نهفته است. تا پیش از سال ۲۰۱۱، به جرات کمتر کسی با این سریال آشنایی داشت. حداقل می‌توان گفت آنقدر که این روزها از آن یاد می‌شود، آن دوران خبری از برکینگ بد نبود. اوایل ۲۰۱۱ نتفلیکس قراردادی با AMC امضا کرد تا کار پخش و توسعه سریال بهبود یابد. بااینکه آن زمان ستاره بی‌بدیل تلویزیون سریال «مردگان متحرک» (The Walking Dead) بود، اما برکینگ بد توانست خیلی زود به محبوبیت قابل‌توجهی دست یابد. شاید تبلیغات و مارکتینگ AMC آنچنان روی شهرت برکینگ بد تاثیر نداشت اما نتفلیکس آرام‌آرام سریال خود را موفق‌تر و موفق‌تر کرد تا اینکه امروزه از آن به‌عنوان یکی از برترین سریال‌های تاریخ یاد می‌شود. نخستین قسمت از فصل چهارم Breaking Bad چیزی حدود ۵.۹ میلیون بیننده داشت؛ یعنی دوبرابرِ پربیننده‌ترین قسمت فصل پیشین آن.

میراث برکینگ بد تنها به خود سریال ختم نشد. این اثر در واقع پایه‌گذار بسیاری از اتفاقات مهم در تلویزیون هم شد. سریال Better Call Saul یا مثلا فیلم El Camino جزئی‌ترین مثال‌های این اثربخشی هستند. در نهایت قسمت پایانی Breaking Bad با بیش از ده میلیون بیننده موفق شد نام خود را به عنوان یکی از پربیننده‌ترین سریال‌های تلویزیون به ثبت رساند.

(Game of Thrones (2011-2019

بدون شک وقتی می‌خواهیم راجع به سریال‌های این دهه حرف بزنیم، نادیده گرفتن «بازی تاج و تخت» غیرممکن خواهد بود. فصول اولیه این سریال محبوب شیوه داستان‌پردازی و دور زدن انتظارات مخاطبان را به کلی زیر و رو کرد. حتی تا پیش از بازی تاج و تخت کمتر سریالی از جلوه‌های ویژه و کامپیوتری قدرتمند استفاده کرده بود که آن هم ابدا در حد اندازه‌های GOT نبود. هنگامی که خط داستانی کتاب‌های جرج مارتین و سریال از یکدیگر جدا شدند – درست در پایان فصل پنجم – جذابیت و کشش سریال همچنان حفظ شد. اما هرچه جلوتر آمدیم، یک روند نزولی در داستان‌نویسی و فیلم‌نامه بازی تاج و تخت مشاهده شد. تا جایی که فصل پایانی این سریال لقب بدترین پایان‌بندی ممکن را به خود گرفت. پتانسیل‌های بسیاری از دست رفت، سوالات بسیاری بی‌پاسخ ماند، اتفاقات بسیاری که هیچ سر و کاری با منطق نداشتند رخ داد… اما خب بهتر است کابوس فصل پایانی را فراموش کنیم.

با فاکتورگیری از فصل نهایی، باید گفت که Game of Thrones هم به اندازه Breaking Bad انقلابی و تاریخ‌ساز بوده است. داستان‌پردازی چندلایه، لوکیشن‌های فراموش‌نشدنی، پیچش‌های داستانی بی‌نظیر، جلو‌ه‌های بصری بی‌سابقه در تلویزیون و دیالوگ‌نویسی شگفت‌انگیز تنها بخشی از این موفقیت‌ها و دستاورهای GOT به‌شمار می‌آید. شاید، شاید اگر بنیاف و وایس می‌توانستند کار ماهرانه خود در فصول پیشین سریال را ادامه دهند، احتمالا «بازی تاج و تخت» لقب برترین سریال تاریخ را با فاصله از آنِ خود می‌کرد. اما متاسفانه این اتفاق رخ نداد و داغ بدی روی دل هواداران گذاشته شد. حتی پس از پایان فصل هشتم تعداد بی‌شماری از هواداران خواستار بازسازی فصل نهایی GOT شدند و با راه‌اندازی کمپین‌های متعدد صدای خود را به‌ گوش اچ‌بی‌او رساندند اما خب چنین اتفاق شگفت‌انگیزی هیچگاه به وقوع نپیوست.

طبق گزارشات منتشر شده، چند اسپین‌آف مختلف هم از بازی تاج و تخت در دست ساخت قرار دارد و احتمالا باید چند سالی برای دیدن آن‌ها صبر کنیم. اگرچه چند ماه پیش یکی از این پروژه‌های اسپین‌آف تحت عنوان Bloodmoon به کلی کنسل شد و باید دید سرانجام بقیه این پروژه‌ها چه خواهد شد.

(Chernobyl (2019

چرنوبیل… نامی آشنا، پرهیاهو و بحث‌انگیز. چرنوبیل اواسط سال ۲۰۱۹ ناگهان از ناکجا آباد سر درآورد و درست زمانی شهرتش به حد انفجار رسید که در سایت IMDB بالاترین نمره را در میان سریال‌ها به‌دست آورد. آبرو و عزت اچ‌بی‌او پس از فجایع فصل هشتم GOT در میان مخاطبان به‌طرز قابل‌توجهی مورد خدشه‌دار شده بود و کسی فکرش را نمی‌کرد این شبکه به این زودی‌ها بتواند دوباره اعتماد بینندگان را بازپس گیرد. اما ناگهان یک اتفاق غیرمنتظره رخ داد. یک مینی‌سریال باکیفیت و درجه یک که بر اساس وقایع حقیقی بود منتشر شد و عملا تمام توجهات را به‌سمت خود جلب نمود. اکثر قریب‌ به اتفاق منتقدان و بینندگان حسابی از آن تمجدید کردند و در آن سو هم افراد مخالف را حسابی به بحث و مجادله انداخت.

شاید حتی خوش‌بین‌ترین سران اچ‌بی‌او هم فکر نمی‌کردند این مینی‌سریال بتواند تا این حد سر و صدا و موفقیت با خود همراه آورد. در مورد کیفیت محصول نهایی، باید گفت که چرنوبیل کمتر حرفی برای گفتن باقی می‌گذارد. طراحی فضا، جو حاکم بر چرنوبیل، طراحی لباس و بازیگران فوق‌العاده از جمله نکات برجسته این اثر بودند. اما آنچه بحث و جدل‌های بسیاری به راه انداخت، صحت تاریخی چرنوبیل بود. عده‌ای می‌گفتند اچ‌بی‌او به‌خاطر مسائل سیاسی همه چیز را بزرگ‌نمایی کرده و تعداد قابل‌توجهی از اتفاقات سریال اصلا در دنیای واقعی رخ نداده‌اند. در سوی مقابل عده کثیری از افراد معتقد بودند تک‌تک وقایع تاریخی این سریال – باتوجه به اقتباس از کتاب نداهایی از چرنوبیل – صحت کامل دارند و همه چیز قابل‌اثبات است. به هرحال، هرچه که بود طرفداران چرنوبیل پیروز نهایی این ماجرا بودند و موفقیت این سریال و بردن جوایز متعدد در چندین جشنواره نشان‌گر عملکرد خیره‌کننده مینی‌سریال Chernobyl است. بدون شک چرنوبیل یکی از بهترین سریال‌های دهه اخیر محسوب می‌گردد و نباید حالا حالاها نام آن را به دست فراموشی بسپاریم.

بیشتر بخوانید:

• مینی سریال Chernobyl مرتکب چه اشتباهی شده است؟
• مینی‌سریال Chernobyl تا چه حد به وقایع تاریخی وفادار مانده است؟

(Stranger Things (2016-Present

اواسط دهه اخیر نتفلیکس اوضاع چندان جالبی نداشت. سریال‌های House of Cards‌ و Orange is the New Black از دوران طلایی و درخشان خود فاصله گرفته و به نوعی رو به افول گذاشته بودند. حتی سریال‌های اورجینال و جدید نتفلیکس هم به‌شدت ضعیف و ناشناخته بودند؛ تاکنون Tallulah یا Marcella تماشا کرده‌اید؟ احتمالا پاسخ اکثر مخاطبان منفی باشد. در این زمان فقط یک سوال برای مشترکان این سرویس استریم ایجاد شد: اگر نتفلیکس دیگر سریال‌های مطلوب و جذابی در اختیار من نمی‌گذارد، چرا اشتراک خود را کنسل نکنم و به شبکه‌های بهتری چون اچ‌بی‌او، آمازون یا هولو نروم؟

اما سال ۲۰۱۶ ورق به سود نتفلیکس برگشت. آن‌ها با عرضه سریال Stranger Things خیلی عظیمی از مخاطبان خودی یا حتی مخاطبان دیگر شبکه‌ها را به سمت خود کشاندند. Stranger Things به گفته بسیاری از منتقدان تاثیرات فرهنگی عمیقی در غرب داشته و باتوجه به ادامه آن، احتمالا شاهد اثرات عمیق‌تری هم باشیم. این سریال ماجراهای نوجوانانی عجیب را دنبال می‌کند و نتفلیکس با این کار موفق شده مخاطبان جوان‌تر را به سوی خود جذب کند. این یعنی یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه و بلندمدت برای موفقیت‌های میان‌دوره‌ای. و خب یک چیز کاملا واضح است؛ هر نسلی نوستالژی و نمادهای خاص خودش را دارد و در دهه گذشته چنین خلا بزرگی برای نوجوانان احساس می‌شد. با آمدن Stranger Things، نسل جدید هم آنچه حقشان بود را به‌دست آوردند. در واقع نتفلیکس با شناسایی یک خلا میان‌نسلی به راحتی توانست خود را از شکستی بزرگ نجات دهد. و خب حالا نیز با پیش گرفتن سیاست‌های بلندپروزانه و پروژه‌های میلیون دلاری مانند The Witcher و برخی پروژه‌های کوچک‌ اما به‌شدت موفق مانند The End of the F***ing World توانسته جایگاه خود را در میان مخاطبان ارتقا دهد.

بیشتر بخوانید:

• هر آنچه باید قبل از دیدن سریال The Witcher بدانید
• نقد سریال The End of the F***ing World – یک تعریف سرخوشانه از عشق ابدی

(The Walking Dead (2010-Present

خب، اول از همه باید اعتراف کنم یکی دو سالی می‌شود این سریال را تماشا نمی‌کنم، بااینکه هرروز اخبار جدیدی از آن منتشر می‌شود و شاهد اسیپن‌آف‌های مختلفی از آن هستیم. اما وقتی صحبت از سریال‌های یک دهه اخیر می‌شود، غیرممکن است بتوانیم از «مردگان متحرک» با بی‌توجهی گذر کنیم. به خوبی به یاد دارم روزهایی را همه‌جا صحبت از زامبی‌ها و ریک گرایمز دوست‌داشتنی بود. دورانی طلایی که واکینگ دد برای خیلی‌ها خاطره‌سازی کرد امروزه به پایان رسیده اما دلیل نمی‌شود آن روزهای فراموش‌نشدنی را کنار بزنیم و به آن‌ها بی‌توجهی کنیم.

طبق گزارش هالیوود ریپورتر، قسمت پایانی Game of Thrones تقریبا ۱۳.۶ میلیون بیننده داشت درحالی که یکی از قسمت‌های فصل پنجم واکینگ دد به رکورد خارق‌العاده ۱۴.۴ میلیون بیننده رسیده بود. اگرچه این سریال آرام‌آرام در یک سراشیبی ترسناک قرار گرفت و روز به روز از تعداد علاقه‌مندان و طرفدارانش کاسته شد. روایت داستانی به شکل یک حلقه و لوپ تکراری درآمد که گروه نجات‌یافته‌ها با یک گروه جدید مواجه می‌شدند، درگیری‌های متعددی به‌وجود می‌آمد، نهایتا پس از کشته شدن برخی شخصیت‌های اصلی گروه ما موفق می‌شد و به راه خود ادامه می‌داد. این چرخه تکراری از یک نقطه به‌بعد واقعا غیرقابل تحمل شد. در کنار این مسئله، سازندگان عملا به هیچ بازیگری رحم نکردند. در طول مسیر بیش از نود درصد از بازیگران اولیه سریال کشته شدند و در آخر حتی شخصیت محوری سریال یعنی ریک گرایمز افسانه‌ای هم در فصل نهم از سریال جدا شد تا تیر خلاص به این سریال باریشه و دوست‌داشتنی بخورد.

اگرچه طبق آنچه می‌شنویم واکینگ دد اخیرا از نظر کیفی دوباره اوج گرفته و مورد تمجید بسیاری از منتقدان است اما خب همه چیز که به کیفیت محصول بازنمی‌گردد. شما می‌آیید و هرچه شخصیت محبوب در سریال‌تان است را کنار می‌زنید و یک سری کاراکتر جدید با خطوط داستانی جدید ایجاد می‌کنید؛ در چنین نقطه‌ای مخاطب اصیل دیگر نمی‌تواند با چنین محصولی، هرچقدر هم که خوب باشد، ارتباط لازم را برقرار کند. شاید بهتر بود به‌جای چنین رویکردی، سازندگان چند سال پیش واکینگ دد را در بهترین نقطه ممکن به پایان می‌بردند و این شخصیت‌ها و داستان‌های جدید را در قالب اسپین‌آف و چیزهایی امثال آن به مخاطب عرضه می‌کردند.

بیشتر بخوانید:

• هرآنچه از فیلم‌های سینمایی The Walking Dead می‌دانیم

در نهایت باید گفت که سیر صعودی محصولات تلویزیونی همچنان پابرجا است و این روزها شاهد سریال‌های موفق و باکیفیت بسیاری هستیم که روز به روز بر تعداد آنان افزوده می‌شود. دیزنی پلاس با اثری چون The Mandalorian کار خود را قدرتمندانه آغاز کرده، نتفلیکس با The Witcher روزهای خوشی را پشت سر می‌گذارد و آمازون پرایم نیز با پروژه یک میلیارد دلاری «ارباب حلقه‌ها» قصد دارد حریفان خود را از رقابت به‌در کند. باید منتظر بمانیم و ببینیم آینده این صنعت جذاب و پرمخاطب با حضور قدرتمند و جالب‌توجه سرویس‌های استریم به کجا خواهد رفت.