جنگ کنسول‌ها، سگا دریم‌کست در مقابل پلی‌ استیشن ۲

از ابتدای ظهور بازی‌های ویدئویی، این صنعت شاهد رقابت‌های بسیار شدیدی بوده است و همواره صنعت بازی‌های ویدیویی به صحنه زور آزمایی کمپانی‌های مختلفی تبدیل شده است. اما جایی که این رقابت به اوج خود می‌رسد، حوزه کنسول‌های بازی است. به همین قرار است در این مقاله از ویجیاتو به بررسی ابعاد مختلف جدال میان سگا دریم‌کست و پلی‌ استیشن ۲ بپردازیم.

داستان رویارویی سگا دریم‌کست با پلی‌ استیشن ۲

در نسل پنجم کنسول‌های بازی و در جریان رقابتی که میان دو غول این نسل یعنی سگا سترن و پلی‌ استیشن ۱ پیش آمد، بازیکنان شاهد یکی از بزرگترین زورآزمایی‌های تاریخ ویدئوگیم بودند. البته که این رقابت پایان کار سگا نبود و سگا در ادامه نیز آن را ادامه داد.

در اواخر دهه نود میلادی، سگا با کنسول دریم کست وارد بازار شد. این کنسول، کنسولی پیشرفته و محبوب بود که باعث شد بسیاری پس از شکست عجیب سگا سترن، دوباره به سگا امیدوار بشوند. اما سونی با پلی‌ استیشن ۲، توانست موفقیت فراتر از پلی استیشن ۱ را تکرار کند.

این موضوع باعث شد که هرچند نینتندو با کنسول‌های نینتندو ۶۴ و گیم‌کیوب توانست خود را احیا کند، اما سگا با وجود تلاش‌هایش ناکام ماند و پس از آن هرگز نتوانست جایگاه سابق خود را بازیابد. با مقایسه دو کنسول دریم‌کست و پلی‌ استیشن ۲ به راحتی می‌توانیم متوجه شویم که چرا دریم‌کست هیچ‌گاه شانسی برای رقابت با پلی استیشن ۲ و گیم‌کیوب نداشت.

مقایسه سخت‌افزار

اگر بخواهیم دریم کست را در یک عبارت توصیف کنیم، می‌توانیم آن را یک سگا سترن ارتقا یافته بنامیم. زیرا تنها تفاوت این کنسول با برادر بزرگترش یعنی سگا سترن صرفا پردازنده ۳۲ بیتی جدیدتر هیتاچی و چهار برابر حافظه بیشتر بود. درست است که این کنسول بسیار قدرتمندتر از نسل قبل خود بود و حتی بسیاری آن را مانند یک کامپیوتر خانگی می‌دانستند. اما به طور کلی هیچ نوآوری یا ویژگی شاخص جدیدی در این کنسول دیده نمی‌شد.

البته که قابلیت اتصال به اینترنت در این کنسول (که در سگا سترن نیز وجود داشت) تا حدی مورد توجه قرار گرفت. جالب است بدانید که توسعه دهنده قابلیت اتصال به اینترنت دریم‌کست مایکروسافت بود. کمپانی‌ای که کمی بعدتر کنسول ایکس باکس را ساخت و به یکی از رقبای دیگر پلی استیشن بدل شد. در کنسول دریم کست سگا بازی‌ها از دیسک گیگابایتی (GD) برای اجرا استفاده می‌کردند که دو برابر ظرفیت یک سی‌دی استاندارد قابلیت ذخیره‌سازی داشت.

اما دیسک‌های گیگابایتی نتوانستند به هیچ عنوان در مقابل DVD‌های پلی استیشن ۲ مقاومت کنند. این DVDها که بزرگترین مزیت رقابتی پلی استیشن ۲ نیز محسوب می‌شدند، یکی از مهم‌ترین برگ برنده‌های این کنسول نیز بودند. اما چه چیز باعث شد که DVD تا این حد اثرگذار واقع شود؟ مهم‌ترین ویژگی این دیسک‌های جدید چیزی نبود جز حافظه بیشتر.

از دیرباز همواره بزرگترین مانعی که بر سر راه بازی‌سازان وجود داشت، حافظه کم کنسول‌ها و کامپیوتر‌های خانگی بود. اما با ورود DVDها به دنیای بازی‌های ویدئویی قواعد به‌طور کلی عوض شد. زیرا این دیسک‌های جدید می‌توانستند به نسبت سی‌دی‌های قدیمی تا دوازده برابر حافظه بیشتر در اختیار بازی‌سازان قرار دهند. همین موضوع این امکان را به آنها داد که بازی‌هایی با جزئیات‌تر و گرافیکی‌تر روانه بازار کنند.

در کنار این نوآوری جدید، پلی استیشن ۲ از لحاظ پردازشی نیز یک سر و گردن از دریم‌کست و گیم کیوب بالاتر بود. پردازنده ۶۴ بیتی قدرتمند MIPS این کنسول که Emotion Engine نام داشت. در کنار پردازنده گرافیکی پیشرفته Graphics Synthesizer توانست دست بازی‌سازها را بیشتر از پیش برای تولید بازی‌های بهتر باز بگذارد. به‌طور کلی سخت‌افزار پلی‌استیشن ۲ به طور قابل توجهی قدرتمندتر از دریم‌کست بود.

مقایسه بازی‌ها

از نظر تعداد بازی‌ها، پلی استیشن ۲ دقیقا همان راهی را رفت که پیشتر در پلی استیشن ۱ شاهد آن بودیم. نسل دوم کنسول پلی‌ استیشن با انتشار بیش از ۴,۰۰۰ عنوان هیچ جای رقابتی برای رقابت دریم کست با تنها ۶۰۰ عنوان نگذاشت و پلی استیشن ۲ در زمینه کیفیت و تعداد بازی‌ها یک برنده قاطع بود. البته تعداد کم بازی‌های دریم کست بیشتر به واسطه عمر بسیار کوتاه این کنسول بود و سگا تلاش خوبی برای ساخت بازی برای این کنسول انجام داد.

با وجود کتابخانه نسبتا کوچک‌تری که دریم کست در اختیار داشت، اما بازی‌هایی افسانه‌ای مانند Sonic Adventure Crazy Taxi یا Shenmue برای این کنسول منتشر شد. حتی قرار بود برخی عناوین برجسته مانند Grand Theft Auto III و Half-Life نیز برای این کنسول منتشر شود. اما تسلط پلی‌ استیشن ۲ و فروش کمتر دریم کست باعث شد که این انشار این عناوین به‌طور کلی لغو شود.

در مقابل اما کنسولی وجود داشت که سیزده سال متوالی یعنی از ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۳ میلادی، بازار را قبضه کرده بود. به همین دلیل بازی‌های پلی استیشن ۲ از لحاظ تنوع واقعا بی‌نظیر بودند. این کنسول در هر ژانری که تصور کنید حرف برای گفتن داشت. از پلتفرمرهای اعجاب انگیز مانند Ratchet & Clank گرفته تا شبیه‌سازهای مسابقه‌ای مانند Gran Turismo 4.

اما بزرگترین نقطه قوت پلی استیشن ۲ را می‌توان سری Grand Theft Auto یا همان GTA دانست. داستان GTA در کنسول پلی استیشن ۲ با Grand Theft Auto III آغاز شد و با Grand Theft Auto Vice City و Grand Theft Auto San Andreas ادامه پیدا کرد. جالب است بدانید که Grand Theft Auto 2 به عنوان یک دنباله متوسط برای دریم کست توسعه داده شد و نسخه بعدی همین بازی به یکی از مهم‌ترین اجزای پلی استیشن ۲ بدل شد.

مقایسه کنترلرها و لوازم جانبی

شخصیت و روح یک کنسول بیشتر از هر چیزی به کنترلر و لوازم جانبی آن وابسته است. کنترلر دریم‌کست که از کنترلر سه‌بعدی ساترن الهام گرفته بود، شباهت نسبتا زیادی به کنترلرهای امروزی ایکس‌باکس دارد. با این تفاوت که این کنترلر فاقد دکمه‌های بامپر و جوی‌استیک سمت راست بود.

ویژگی منحصر به فرد و جذاب دسته دریم کست شکاف کارت حافظه آن بود که می‌توانست یک کارت حافظه استاندارد یا واحد حافظه بصری (VMU) را در خود جا بدهد. VMUها صرفا یک کارت حافظه نبودند. آنها می‌توانستند علاوه‌ بر نقش‌های عادی‌ای که یک کارت حافظه، به بازیکنان این امکان را بدهند که اطلاعات درون بازی را به نمایش در بیاورند یا مینی‌گیم‌هایی را که از برخی عناوین خاص دانلود شده بودند را بازی کنند.

کنترلر پلی استیشن ۲ اما ویژگی خاص یا عجیبی نداشت و صرفا روی بهبود کیفیت تمرکز کرده بود. دسته DualShock 2 که همانند اسمش دنباله‌رو DualShock 1 است، در تمامی ابعاد همانند نسل گذشته خود عمل کرد. البته که در این کنترلر شاهد بهبودهای محسوس در زمینه کیفیت هستیم اما این دسته به هیچ عنوان ویژگی چشمگیر یا انقلابی‌ای را ارائه نداد.

تاکید اصلی لوازم جانبی دریم‌کست بر نوآوری‌های خلاقانه‌ای بود که سگا در بازی‌های مختلف ارائه می‌داد. به عنوان مثال می‌تواند به میکروفونی که برای بازی‌هایی مانند Seaman ارائه شده بود، یا حتی ست کیبورد و ماوس کامل برای بازی Phantasy Star Online اشاره کرد.

اما لوازم جانبی‌هایی که برای پلی استیشن ۲ ارائه شد به نوبه خود بسیار خلاقانه بودند. اوج این خلاقیت را می‌توانیم در EyeToy ببینیم که یکی از اولین دستگاه‌های motion-sensing در کنسول‌های خانگی بود و الهام‌بخش فناوری‌های بعدی مثل Kinect مایکروسافت یا PlayStation Camera شد. از جمله لوازم جانبی دیگر پلی استیشن ۲ نیز می‌توانیم به کنترلر اصلی Guitar Hero برای اولین بازی Guitar Hero اشاره کنیم که بسیار جذاب بود.

کلام آخر

در زمان عرضه دریم کست، بسیاری بر این باور بودند که این کنسول می‌تواند اوضاع را برای سگایی که چندین سال‌ متوالی دچار شکست در زمینه فروش کنسول‌هایش شده بود تغییر دهد. اما این کنسول به آخرین میخ بر تابوت سگا تبدیل شد. زیرا پلی استیشن ۲ کنسولی محسوب می‌شد که از هر لحاظی کامل بود و برای شکست دادنش نیاز به چیزی افسانه‌ای داشتید.

اما تنها دلیل شکست و محو شدن دریم کست کنسول سونی نبود. بلکه هیجاناتی که برای گیم‌کیوب نینتندو و ایکس‌باکس مایکروسافت ایجاد شده بود باعث شد که روز به روز عرصه بر سگا تنگ‌تر شود و در نهایت هیچ فضایی برای رقابت سگا باقی نماند.

با وجود اینکه دریم کست بازی‌های فوق‌العاده‌ای داشت، اما پلی استیشن ۲، یک گام جلوتر بود و با بازی‌های جذاب‌تر و ویژگی‌هایی که برای مصرف‌کنندگان وسوسه‌انگیز بود توانست برنده رقابت بشود. جالب است بدانید که سگا وقتی دید که هیچ شانسی برای رقابت با پلی استیشن ۲ ندارد، تلاش کرد با مایکروسافت مذاکره کند تا ایکس‌باکس امکان اجرای بازی‌های دریم‌کست را داشته باشد، اما در نهایت میراث این کنسول همراه با خودش از بین رفت و به تاریخ پیوست.

اختلاف فروش دریم کست با پلی استیشن ۲ بسیار اعجاب‌آور بود. زیرا پلی‌استیشن ۲ با فروش ۱۶۰ میلیون دستگاه در طول حیات خود تبدیل به پرفروش‌ترین کنسول بازی ویدیویی تا به امروز شده است و این در حالی است که دریم کست صرفا ۹ میلیون دستگاه فروخت. پلی‌استیشن ۲ به قدری در فروش موفق بود که هیچ‌یک از رقبای قدرتمندترش، یعنی گیم‌کیوب نینتندو یا حتی ایکس‌باکس در زمینه فروش حتی به گرد پایش هم نرسیدند.