۱۰ کنسول برتر ۳۲ بیتی تاریخ بازی‌های ویدیویی

وضعیت بازی‌های ویدیویی همواره ارتباط مستقیمی با وضعیت دنیای رایانه‌ها داشته است؛ ارتباطی که بیش از همه در قدرت پردازشی آن‌ها نمایان می‌شود. تا پیش از دهه‌ ۲۰۱۰، بخش بزرگی از رایانه‌های خانگی و کنسول ها همچنان از پردازنده‌های قدیمی ۳۲ بیتی استفاده می‌کردند و خبری از پردازنده‌های جدیدتر ۶۴ بیتی نبود. 

به عنوان نمونه، کنسول ۳۲ بیتی نینتندو Wii توانست از رقبای قدرتمندتر خود یعنی Xbox 360 مایکروسافت و PlayStation 3 سونی فروش بیشتری داشته باشد. در این مقاله از ویجیاتو به ۱۰ کنسول ۳۲ بیتی که هنوز فراموش‌ نشدنی هستند، می‌پردازیم.

بیشتر بخوانید: 10 تا از لوازم جانبی فراموش‌ شده دنیای بازی‌های ویدیویی

بیشتر بخوانید: ۵ باری که کنسول های بازی جان انسان‌ها را نجات دادند

---

از بیت‌ها تا خاطره‌ها؛ سیر تحول کنسول‌ های ۳۲ بیتی

صنعت بازی‌های ویدیویی همواره بازتابی از پیشرفت‌های فناوری رایانه‌ای بوده است. از موفقیت خیره‌ کننده‌ی PlayStation سونی گرفته تا بازگشت تاریخی نینتندو با Wii و حتی تلاش‌های پرچالش سگا با Saturn و Dreamcast، هر کنسول داستانی منحصر به‌ فرد در دل تاریخ بازی‌ها دارد. 

پلی‌ استیشن؛ نینتندو ۶۴ اما در قالبی ۳۲ بیتی

پلی‌ استیشن نخستین تلاش سونی برای ورود به بازار کنسول‌های بازی بود؛ تلاشی که با موفقیتی خیره‌ کننده همراه شد و این دستگاه را به پرفروش‌ترین کنسول نسل خود تبدیل کرد. 

یکی از دلایل این موفقیت، استفاده از پردازنده‌ی ۳۲ بیتی MIPS R3000 بود؛ همان پردازنده‌ای که در بسیاری از ورک‌استیشن‌های آن دوران به کار می‌رفت. جالب‌تر اینکه این پردازنده شباهت نزدیکی به چیپ مورد استفاده در Nintendo 64 دارد.

کنسول	تاریخ عرضه	تاریخ توقف تولید	پردازنده
Sony PlayStation	۳ دسامبر ۱۹۹۴	۲۳ مارس ۲۰۰۶	۳۲ بیتی MIPS R3000

پردازنده‌ی پلی‌ استیشن نقشی کلیدی در شکل‌گیری عناوین ماندگار این کنسول داشت. از بازی‌های مسابقه‌ای و ریسینگ مانند Gran Turismo که مرزهای توانایی سخت‌افزاری دستگاه را جابه‌جا کرد، تا شاهکارهای نقش‌آفرینی چون Final Fantasy VII که بدون قدرت پردازشی این سیستم اصلا امکان‌پذیر نبود. پلی‌ استیشن به همان اندازه که از بیرون درخشان به نظر می‌رسید، از درون هم قدرتی مثال‌زدنی داشت.

سونی با پلی‌ استیشن انقلابی در صنعت بازی‌های ویدیویی رقم زد؛ انقلابی که با معرفی بازی‌های مبتنی بر CD، گرافیک سه‌بعدی خیره‌ کننده و یک کتابخانه‌ی عظیم از عناوین همراه بود. این کنسول به پدیده‌ای فرهنگی بدل شد و میزبان مجموعه‌های نمادینی همچون Final Fantasy و Metal Gear Solid بود.

بیشتر بخوانید: ۱۰۵ حقیقت جالب درباره پلی استیشن ۱ که احتمالا نمی‌دانستید

بیشتر بخوانید: تاریخچه کنسول‌ های پلی استیشن

---

ایکس‌ باکس؛ نیازی به ۶۴ بیت نداشت

Xbox نخستین تلاش مایکروسافت برای ورود به بازار کنسول‌ها بود. هرچند از نظر تجاری نتوانست به موفقیت PlayStation 2 سونی برسد، اما فروش بیشتری نسبت به Nintendo GameCube داشت و زمینه‌ساز برند ماندگار ایکس‌ باکس شد. بخشی از جذابیت نوستالژیک این کنسول، به سخت‌افزار قدرتمند آن بازمی‌گردد که شامل پردازنده‌ی Intel Pentium III و تراشه‌ی گرافیکی Nvidia می‌شد.

کنسول	تاریخ عرضه	تاریخ توقف تولید	پردازنده
Microsoft Xbox	۱۵ نوامبر ۲۰۰۱	حدود سال ۲۰۰۶	۳۲ بیتی Intel Pentium III

با اینکه ایکس‌ باکس تنها یک پردازنده‌ی ۳۲ بیتی داشت، اما از نظر قدرت سخت‌افزاری به‌مراتب برتر از تمام کنسول‌های نسل خود بود. بسیاری از محبوب‌ترین بازی‌های پلی‌ استیشن ۲ روی ایکس‌ باکس از نظر گرافیک و عملکرد بهتر اجرا می‌شدند. 

نمونه‌ی بارز آن Grand Theft Auto: San Andreas است. در عین حال، این کنسول عناوین انحصاری درخشانی هم داشت که به خوبی از سخت‌افزار بهره می‌بردند؛ از جمله مجموعه‌ی ماندگار Halo.

بیشتر بخوانید: تاریخچه کنسول‌ های ایکس باکس

بیشتر بخوانید: مقایسه ایکس باکس سری ایکس و ایکس باکس سری اس

---

Wii؛ کنسولی ضعیف‌تر، اما سرگرم‌کننده‌تر از رقبا

پس از دو نسل عقب‌نشینی در برابر سونی، نینتندو با عرضه‌ی Wii دوباره به موفقیت بازگشت. نکته‌ی جالب اینجاست که Wii از نظر سخت‌افزاری به‌مراتب ضعیف‌تر از Xbox 360 مایکروسافت و PlayStation 3 سونی بود. 

به دلیل این که Wii در اصل نسخه‌ای ارتقایافته از GameCube محسوب می‌شد و به جای پردازنده‌های ۶۴ بیتی رقبا، از پردازنده‌ی ۳۲ بیتی بهبودیافته‌ی PowerPC استفاده می‌کند. 

نینتندو با Wii انقلابی در صنعت گیمینگ ایجاد کرد؛ با معرفی کنترلرهای حرکتی این امکان را به پلیر داد تا به‌صورت فیزیکی با بازی‌ها تعامل داشته باشند. با کتابخانه‌ای نوآورانه شامل مجموعه‌های نمادینی مانند Mario، Zelda و Metroid، این کنسول هم برای پلیر حرفه‌ای و هم برای کاربران عادی جذاب بود.

کنسول	تاریخ عرضه	تاریخ توقف تولید	پردازنده
Nintendo Wii	۱۹ نوامبر ۲۰۰۶	نامشخص	۳۲ بیتی IBM PowerPC Broadway

بیشتر بخوانید: ۱۵ حقیقت جالب درباره نینتندو Wii که احتمالا نمی‌دانستید

---

گیم‌ کیوب و بازگشت به ۳۲ بیت

Nintendo GameCube جانشین کنسول تاثیرگذار Nintendo 64 بود. نکته‌ی جالب این است که نینتندو تصمیم گرفت به جای پردازنده‌ی ۶۴ بیتی، از یک پردازنده‌ی ۳۲ بیتی PowerPC استفاده کند.

بسیاری از عناوین موجود در کتابخانه‌ی گیم‌ کیوب نهایت بهره را از سخت‌افزار این کنسول بردند. حتی بازی‌های ابتدایی مانند Super Smash Bros. Melee و Luigi's Mansion در زمان خود خیره‌ کننده به نظر می‌رسیدند. 

در سال‌های بعد، بازی‌هایی همچون The Legend of Zelda: Twilight Princess مرزهای توانایی این کنسول را بیش از پیش جابه‌جا کردند. عنوانی که نسخه‌ی گیم‌ کیوب آن اندکی پس از عرضه‌ی نسخه‌ی Wii منتشر شد. 

کنسول	تاریخ عرضه	تاریخ توقف تولید	پردازنده
Nintendo GameCube	۱۴ سپتامبر ۲۰۰۱	حدود سال ۲۰۰۷	۳۲ بیتی IBM PowerPC 750CXe Gekko

بیشتر بخوانید: ۱۷ حقیقت جالب درباره گیم کیوب که نمی‌دانستید

---

نینتندو DS؛ دو صفحه‌ی ۳۲ بیتی

Nintendo DS با ترکیب دو صفحه‌نمایش، به کنسول دستی‌ای تبدیل شد که برای زمان خود قدرتی فراتر از انتظار داشت. هرچند قدرت پردازشی آن به اندازه‌ی رقیب اصلی‌اش یعنی PlayStation Portable نبود، اما تنوع و نوآوری بیشتری ارائه می‌داد. 

پردازنده‌ی ۳۲ بیتی ARM هم امکانات زیادی را در قالب این سیستم دوسویه در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌داد. یکی از بازی‌های زمان عرضه‌ی DS، نسخه‌ی بازسازی‌ شده‌ی Super Mario 64 DS بود؛ عنوانی که کمتر از یک دهه قبل روی Nintendo 64 منتشر شده بود. 

همین بازی نشان داد که DS چه توان پردازشی بالایی دارد. اگرچه این کنسول بیشتر به‌خاطر تنوع بی‌پایان بازی‌های پازلی شناخته می‌شود، اما عناوین بزرگ‌تری همچون Call of Duty هم از قدرت سخت‌افزاری آن به‌خوبی بهره بردند.

کنسول	تاریخ عرضه	تاریخ توقف تولید	پردازنده
Nintendo DS	۲۱ نوامبر ۲۰۰۴	نامشخص	۳۲ بیتی ARM946E-S

---

گیم بوی ادونس؛ نسخه‌ای ۳۲ بیتی از SNES

Game Boy Advance پاسخ پیشرفته‌ی نینتندو به رقبایی بود که قصد داشتند جای کنسول دستی قدیمی Game Boy را بگیرند. همان‌طور که گیم بوی اولیه در عمل نسخه‌ی قابل حمل Nintendo Entertainment System بود، گیم بوی ادونس هم در حقیقت نسخه‌ی قابل حمل Super Nintendo Entertainment System (یا به اختصار SNES) محسوب می‌شد. با این تفاوت که از نظر توان پردازشی، بسیار قوی‌تر از SNES عمل می‌کرد.

گیم بوی ادونس توانست یک کتابخانه‌ی عظیم از بازی‌ها را شکل دهد. در کنار آن‌ها، بازی‌های اورجینال و باکیفیتی هم برای این کنسول عرضه شدند، از جمله Mario & Luigi: Superstar Saga. علاوه بر این، حضور پررنگ بازی‌های تردپارتی هم به جذابیت آن افزود.

کنسول	تاریخ عرضه	تاریخ توقف تولید	پردازنده
Nintendo Game Boy Advance	۲۱ مارس ۲۰۰۱	نامشخص	۳۲ بیتی ARM7TDMI

---

نینتندو 3DS؛ کنسولی ۳۲ بیتی با بُعد سوم

Nintendo 3DS در واقع ترکیبی بود از کنسول اصلی DS، بهبودهای نسخه‌ی DSi، و اضافه شدن قابلیت سه‌بعدی. قابلیت سه‌بعدی در بازی‌های ابتدایی ۳DS بسیار پررنگ بود، اما در عمل تغییر چندانی در تجربه‌ی بیشتر پلیر ایجاد نمی‌کرد. همین مسئله باعث شد که بازی‌های بعدی ۳DS، مکانیک‌های سه‌بعدی را به‌طور کامل کنار بگذارند.

با این حال، حتی بدون این ویژگی خاص، 3DS مجموعه‌ای بسیار قوی از بازی‌ها داشت و فروشگاه دیجیتال معروف نینتندو یعنی eShop هم انتخاب‌های متنوعی به آن اضافه می‌کرد. از بازی‌های مسابقه‌ای مثل Mario Kart 7 گرفته تا پلتفرمرهایی چون Super Mario 3D Land، این کنسول برای هر سلیقه‌ای چیزی برای ارائه داشت. 

کنسول	تاریخ عرضه	تاریخ توقف تولید	پردازنده
Nintendo 3DS	۲۶ فوریه ۲۰۱۱	۱۶ سپتامبر ۲۰۲۰	۳۲ بیتی ARM11 MPCore

---

سگا دریم‌ کست؛ رویای ۱۲۸ بیتی که در حقیقت ۳۲ بیتی بود

کنسول نهایی سگا یعنی Dreamcast آخرین تلاش این شرکت در بازار کنسول‌ها پیش از تبدیل شدن به یک ناشر و توسعه‌دهنده‌ی شخص ثالث بود. این دستگاه بسیار قدرتمندتر از ساترن و همچنین رقبای هم‌دوره‌اش یعنی PlayStation سونی و Nintendo 64 عمل می‌کرد. 

قدرت سخت‌افزاری آن به حدی بود که سگا آن را یک کنسول ۱۲۸ بیتی معرفی کرد، در حالی که پردازنده‌ی اصلی آن تنها ۳۲ بیتی بود. عدد ۱۲۸ بیت در واقع به پردازنده‌ی گرافیکی کمکی (coprocessor) این کنسول مربوط می‌شد.

با این حال، دریم‌کست در طول عمر کوتاه خود میزبان مجموعه‌ای چشمگیر از بازی‌ها بود. از نقش‌آفرینی‌های (RPG) برجسته گرفته تا عناوین محبوبی مانند Sonic Adventure 2 و Shenmue بود. هرچند این کنسول خیلی زود زیر سایه‌ی PlayStation 2 سونی قرار گرفت، اما همچنان در یاد و خاطره‌ی گیمرها جایگاه ویژه‌ای دارد.

کنسول	تاریخ عرضه	تاریخ توقف تولید	پردازنده
Sega Dreamcast	۲۷ نوامبر ۱۹۹۸	۳۱ مارس ۲۰۰۱	۳۲ بیتی Hitachi SH-4

بیشتر بخوانید: 20 حقیقت درباره کنسول دریم‌کست که نمیدانستید

---

سگا ساترن؛ پرواز به سوی ستارگان، سقوط روی زمین

Sega Saturn به‌عنوان جانشین کنسول فوق‌العاده موفق Sega Genesis معرفی شد. این دستگاه در اصل قرار بود نسخه‌ای بسیار قدرتمندتر از افزونه‌ی 32X برای جنسیس باشد. 

هرچند ساترن پیش از اولین پلی‌ استیشن سونی روانه‌ی بازار شد، اما در خارج از ژاپن با شکست مواجه گردید. نبود هیچ‌یک از بازی‌های اصلی مجموعه Sonic the Hedgehog که ستون موفقیت جنسیس محسوب می‌شدند از مهم‌ترین دلایل این ناکامی بود. عامل دیگر افول ساترن در بازار جهانی، انتشار بسیار محدود بازی‌ها در خارج از ژاپن بود. 

کنسول	تاریخ عرضه	تاریخ توقف تولید	پردازنده
Sega Saturn	۲۲ نوامبر ۱۹۹۴	حدود سال ۲۰۰۰	۳۲ بیتی Hitachi SH-2

---

Wii U؛ آخرین کنسول ۳۲ بیتی نینتندو

Wii U آخرین کنسول ۳۲ بیتی نینتندو و همچنین آخرین دستگاهی بود که از پردازنده‌های PowerPC استفاده می‌کرد. جالب است بدانید کمتر از یک سال پس از عرضه، Wii U به قدرتمندترین کنسول بازار تبدیل شد و نه‌تنها نسبت به Wii، بلکه حتی از Xbox 360 و PlayStation 3 هم پیشی گرفت. 

اگرچه Wii U در برابر PS4 و Xbox One شکست خورد و قدرت پردازشی آن به‌واسطه‌ی پردازنده ۳۲ بیتی بسیار کمتر از رقبا بود، اما همچنان کتابخانه‌ای ارزشمند از بازی‌های درخشان را در خود جای داده است. 

بسیاری از این عناوین بعدها روی کنسول Nintendo Switch هم منتشر شدند و موفقیت بزرگی به دست آوردند؛ از جمله Mario Kart 8 و شاهکار The Legend of Zelda: Breath of the Wild.

کنسول	تاریخ عرضه	تاریخ توقف تولید	پردازنده
Nintendo Wii U	۱۸ نوامبر ۲۰۱۲	۳۱ ژانویه ۲۰۱۷	۳۲ بیتی IBM PowerPC Espresso

---

از پلی‌ استیشن تا Wii: مروری بر ۱۰ کنسول برتر ۳۲ بیتی

در این مطلب با هم نگاهی داشتیم به مسیر تحول و نوآوری در نسل ۳۲ بیتی؛ نسلی که از پلی‌استیشن سونی تا Wii نینتندو، پر از خاطره، رقابت و تجربه‌های ناب بود. سعی کردیم از میان تمامی کنسول‌ها، ۱۰ نمونه‌ی برتر را انتخاب کنیم و هرکدام را از زاویه‌ای متفاوت بررسی کنیم؛ از سخت‌افزار و معماری گرفته تا بازی‌های خاطره‌سازی که روی آن‌ها جان گرفتند. 

دوست دارید در مقاله‌ی بعدی به سراغ کنسول‌های ۶۴ بیتی برویم یا مروری داشته باشیم بر بهترین کنسول‌های دستی تاریخ؟ نظرتان را در کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.