سریال‌های فراموش‌شده: سریال Freaks and Geeks و روزهایی که ستاره‌های هالیوود نوجوان بودند

سال‌ها پیش از آن که نتفلیکس با سریال‌های تینیجری و نوجوانانه‌پسند دنیای جدیدی برای این ژانر پرطرفدار خلق کند، کارگردان‌هایی مانند جاد آپاتو با خلاقیت‌هایی که به کار می‌گرفتند آجر به آجر این ژانر جذاب را پی‌ریزی می‌کردند. اگرچه آپاتو بیشتر با کارنامه جذابی که در کارگردانی فیلم‌های کمدی دارد شناخته می‌شود اما نخستین بار سریال Freaks and Geeks بود که ثابت کرد او می‌تواند کارگردان بی‌نظیری باشد. این سریال با شخصیت‌پردازی منحصربه‌فرد و داستان‌های کوچکی که در کنار یکدیگر قرار می‌دهد کمدی جذاب و ‌کم‌نظیری خلق کرد که بخش عظیمی از آن را مدیون بازیگران تازه‌نفس و آینده‌دارش بود.

شاید بد نباشد بدانید بازیگرانی مانند سث روگن، جیمز فرانکو و جیسون سیگل که این روزها به ستاره‌های هالیوودی و فیلم‌های کمدی تبدیل شده‌اند نخستین بار در سریال Freaks and Geeks در سال ۱۹۹۹ فرصت هنرنمایی در نقش‌های کلیدی را پیدا کردند. لیندا کاردلینی هم با درخشش در این سریال موفق شد جایگاه ثابتی در فیلم‌های و سریال‌های آمریکایی داشته باشد. اما باوجود دنیای شیرین و دوست‌داشتنی سریال، جاد آپاتو هرگز موفق نشد با مدیران شبکه NBC برای ساخت فصل دوم آن به توافق برسد. بنابراین سریال تنها پس از یک فصل برای همیشه در دل تاریخ تلویزیون باقی ماند. از این پس به معرفی سریال‌های دوست‌داشتنی اما فراموش‌شده می‌پردازیم و این بار نوبت به سریال Freaks and Geeks رسیده پس با ویجیاتو همراه باشید.

چرا باید سریال Freaks and Geeks را تماشا کنیم؟

عناوین تینیجری از یک جایی به بعد دیگر جایگاهی در سبد تماشایی ما ندارند. بیشتر شبیه یک جهش فکری است؛ یک روز از خواب بیدار می‌شوید و احساس می‌کنید دیگر داستان نوجوان‌هایی که عاشق یکدیگر هستند برایتان هیچ اهمیتی ندارد. تا کجا باید به داستان‌های تکراری و قابل پیش‌بینی دل بست؟ اگر چنین دیدگاهی به فیلم‌ها و سریال‌های تینیجری دارید، همین حالا به تماشای سریال Freaks and Geeks بنشینید و اگر هنوز شانس‌های متعددی به آن‌ها می‌دهید باید بدانید این سریال احتمالا می‌تواند یکی از بهترین تجربه‌های شما در این ژانر در حال فراموشی لفب بگیرد.

اما چرا این سریال که حتی شبکه پخش‌کننده‌اش یعنی NBC هم دلیلی برای ادامه آن نداشت تا این حد موفق بود؟ کافی است به لیست بهترین سریال‌های منتقدان و پایگاه‌های سینمایی نگاه کنید. آن‌ها از Freaks and Geeks به عنوان یکی از بهترین سریال‌های تاریخ تلویزیون یاد می‌کنند. عنوانی که شاید بیشتر از یک سریال کمدی، شبیه به یک مستند تاریخی بود. از آنجایی که داستان سریال در دهه ۸۰ میلادی روایت می‌شود، موسیقی و فرهنگ عامه‌ای که در دهه ۸۰ میلادی جریان داشت بخش مهمی از هویت و مضمون اصلی آن است. تقریبا بعید به نظر می‌رسد این سریال را تماشا کنید و پس از آن به دنبال موسیقی‌های واقعا جذاب و دوست‌داشتنی‌اش نباشید.

از سوی دیگر، سریال Freaks and Geeks بیشتر شبیه یک راهنمای جامع برای کمدی‌های تینیجری بود. پس از پخش این سریال، بیشتر فیلم‌های کمدی که سوژه‌های نوجوانانه‌پسند را به عنوان موضوع اصلی خود انتخاب می‌‌کردند رد واضحی از سریال جاد آپاتو را یدک می‌کشیدند. به ترکیب بازیگران سریال دقت کنید؛ جیمز فرانکو، سث روگن و جیسون سیگل همین حالا هم با کارنامه درخشانی که در عناوین کمدی دارند شناخته می‌شوند. حتی بازیگران فراموش‌شده سریال مانند سم لوین هم با اتکا به درخششی که در این سریال داشتند، موفق شدند کسب و کار کوچکی در صنعت کمدی راه بیاندازند.

بنابراین اگر از هواداران جدی کمدی‌های هالیوودی هستید، تماشای اولین درخشش بازیگران شناخته‌شده امروز این ژانر یک تجربه واقعا باورنکردنی است. سریال Freaks and Geeks ثابت می‌کند سث روگن در ابتدای راه ورود به سینما بازیگر خوبی نبوده و جیمز فرانکو ده‌ها برابر تصوری که از دوران نوجوانی او داشتیم جذاب و متفاوت است. جیسون سیگل احتمالا یکی از بهترین هنرنمایی‌هایش را در همین سریال به نمایش می‌گذارد و البته لیندا کاردلینی ثابت می‌کند لیاقت درخشش در بیشتر از ۴۰ عنوان سینمایی و تلویزیونی را دارد. البته که برای سم لوین و جان فرانسیس دیلای هم افسوس می‌خوریم که چرا به اندازه‌ای که لیاقتش را داشته‌اند فرصت دیده‌شدن پیدا نکرده‌اند.

از مجموعه سریال‌های فراموش‌شده بخوانید:

• فیلسوف کمدین نیویورکی در سریال Louie
• تنها انسان باقی‌مانده از شیوع ویروسی در سال ۲۰۲۰ در سریال The Last Man on Earth
• جیمز باند بی‌تربیت در سریال Archer
• وقتی والتر وایت در سریال Ozark حسابدار می‌شود

واقعیت این است که سریال Freaks and Geeks یک انقلاب بزرگ در کمدی‌های تینیجری بود. جود آپاتو سال‌ها پیش از آن که جیسون ریتمن یک کمدی تاثیرگذار به نام Juno را بسازد استانداردهای تازه‌ای را خلق کرد که تا همین امروز هم در هالیوود هوادارهای بسیاری دارد. راهی که او به بازیگرانی مانند سث روگن آموخت بعدها تکامل پیدا کرد و به سبک فیلم‌سازی آن‌ها تبدیل شد. شاید این که امروز به تماشای فیلم‌هایی مانند The Good Boys (نقد آن را اینجا بخوانید) می‌نشینیم را مدیون جود آپاتو باشیم. مردی که البته خلاقیت‌های او از دوران خودش جلوتر بود و حداقل در شبکه ان‌بی‌سی مورد استقبال قرار نگرفت.

بخش دیگری از تحسین‌هایی که سریال Freaks and Geeks دریافت می‌کند به ارجاعات بی‌پایان آن بازمی‌گردد؛ از آلبوم‌های دوست‌داشتنی دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی تا فیلم‌های محبوب سینمایی و البته تغییرات سیاسی ایالات متحده. دومین تجربه کارگردانی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی جود آپاتو دست تماشاگرش را می‌گیرد و او را وارد روزهای واقعا تکرارنشدنی دهه ۸۰ می‌کند. دورانی که آلبوم‌های موسیقی هنوز به صورت نوار کاست و صفحه گرامافون منتشر می‌شدند و تلویزیون‌ها برنامه‌ای برای بزرگ‌کردن صفحه‌های برآمده خود نداشتند. این بازگشت به گذشته است که سریالی در آستانه ورود به قرن ۲۱ میلادی را متمایزتر از همه عناوین قبل و بعد خود می‌کند. تمایزی که البته مانند یک شمشیر دولبه عمل کرد و باعث کنسل‌شدن آن هم شد.

شخصیت‌های به‌یادماندنی

سریال Freaks and Geeks در اصل داستان خود روایتگر زندگی دختری درسخوان و منظم به نام لینزی ور (با هنرنمایی لیندا کاردلینی) است که سال‌های پایانی دبیرستان را پشت سر می‌گذارد و به‌زودی قرار است وارد دوران جدیدی از زندگی‌اش شود. اما لینزی نمی‌خواهد در چارچوب‌های قدیمی‌اش باقی بماند و یک تصمیم جدید می‌گیرد؛ او می‌خواهد با گروهی از هم‌کلاسی‌های متفاوت و عجیبی که دارد آشنا شود. دنیل دساریو (جیمز فرانکو)، کن میلر (سث روگن)، نیک آندوپولیس (جیسون سیگل) و کیم کلی (بیزی فیلیپس) اعضای این گروه هستند و شخصیت هر هرکدام از آن‌ها به شکل غم‌انگیزی از بی‌هدفی، خامی، احساسات تازه فوران‌شده و بی‌ثباتی رنج می‌برد؛ فیریک‌ها.

تعامل لینزی با دوستان جدیدش که قرار است زندگی او را دگرگون کنند یک داستان فرعی را هم دنبال می‌کند. برادر لینزی یعنی سم ور (جان فرانسیس دیلای) یک پسربچه خجالتی و بی‌اعتمادبه‌نفس است که هرگز دنبال دردسر نیست. او و دو دوست صمیمی‌اش یعنی نیل شوایبر (با بهترین هنرنمایی کارنامه هنری سم لوین) و بیل هاورچاک (مارتین استار) همیشه از گنده‌لات‌های مدرسه فراری هستند و دنیای کوچک و جذاب خودشان را دارند. مثل بیشتر پسرهای خجالتی، سم و رفقا هم از هم‌نشینی با دخترها رنج می‌برند؛ گیک‌ها.

شخصیت‌پردازی سریال Freaks and Geeks به حدی هوشمندانه و بی‌نظیر پیش می‌رود که بدقلق‌ترین تماشاگران را هم همراه خود می‌کند. بنابراین وقتی به پایان تنها فصل سریال می‌رسید بیشتر از هر زمان دیگری درک و نزدیکی به شخصیت‌های اصلی را احساس می‌کنید. این دستاورد فراموش‌نشدنی جاد آپاتو است که هفت نوجوان را با داستان‌های شخصی و گروهی‌شان به زیبایی هرچه تمام‌تر توصیف می‌کند تا به سطحی باورنکردنی از شخصیت‌های گسترش‌یافته دست پیدا کنند.

هنرنمایی‌های فراموش‌نشدنی

بخش عظیمی از موفقیت سریال روی دوش ستاره‌های اصلی آن به دست می‌آید. حتی شیا لابوف و بن فاستر هم حضور کوتاهی در سریال دارند. به عبارت دیگر، سریال Freaks and Geeks شبیه یک آکادمی قدرتمند پرورش بازیگران هالیوود بود که سال‌ها بعد ثابت کرد چه هنرمندان توانایی را به سینما معرفی کرده است. نقش‌هایی که جاد آپاتو برای بازیگران آینده‌دارش انتخاب کرد یکی بیشتر از دیگری روی توانایی‌های بازیگری‌ مهره‌هایش نشسته بودند و کیفیت سریال را دو برابر می‌کردند. اگر سریال برای چند فصل دیگر هم ساخته می‌شد حالا واکنش‌های سم ور و نیل شوایبر به مجموعه‌ای از میم‌های مشهور تبدیل شده بود و هواداران دنیای سریال‌های تلویزیونی از احتمالا ریبوت آن احساس نگرانی می‌کردند.

جاد آپاتو حتی برای شخصیت‌های بیش از حد فرعی سریالش هم برنامه ویژه‌ای پیاده کرد و همین باعث شد یک هماهنگی تحسین‌برانگیز میان سطح هنرنمایی همه بازیگران سریال وجود داشته باشد. وسواس آپاتو سطح مشخص و ارزشمندی به سریال بخشیده که هر اپیزود به جذابیت‌های آن می‌افزاید و Freaks and Geeks را به یکی از سریال‌های به‌یادماندنی تبدیل می‌کند.

داستان‌های دوست‌داشتنی

شخصیت‌پردازی تقریبا بی‌نقص سریال فریک‌ها و گیک‌ها در کنار هنرنمایی بازیگران بی‌نظیرش به مجموعه‌ای داستان‌های کوچک اما دنباله‌دار پیوند می‌خورد تا به یکی از بهترین سریال‌های دوران تبدیل شود. هماهنگی جالبی میان همه داستان‌های سریال و شخصیت‌های آن وجود دارد که تماشاگر را به معنای واقعی کلمه سرگرم می‌کند. به عبارت دیگر، جاد آپاتو به همه شخصیت‌های اصلی و حتی فرعی‌ سریالش این فرصت را می‌دهد تا داستان زندگی و مشکلات دوران نوجوانی خودشان را روایت کنند و بخشی از داستان سریال باشند. شخصیت‌های سریال که در دوران نوجوانی و یا ابتدای جوانی هستند، چالش‌های بزرگ و کوچک مرتبط با سن و سال خودشان را تجربه می‌کنند و همین داستان‌های دوست‌داشتنی‌ سریال است که آن را برای هر تماشاگری به‌یادماندنی می‌کند.

فیلم‌نامه سریال Freaks and Geeks مانند پازلی بزرگ اما ساده‌ای کامل می‌شود تا یک روایت غیرخطی اما ثابت از همه شخصیت‌هایش روایت کند. این روایت‌های کامل و بی‌نقص شاید عمق زیاد نداشته باشند اما از هویت کمدی و جذابی بهره می‌برند که جذابیت‌های سریال را دوچندان می‌کند. حتی اگر سریال‌ها و فیلم‌های تینیجری بسیار زیادی تماشا کرده باشید باز هم نمی‌توانید کیفیت کمدی آشکار و پنهان این سریال را انکار کنید.

چرا سریال تنها پس از یک فصل کنسل شد؟

سریال فراموش‌شده جاد آپاتو باوجود همه جذابیت‌هایی که در برابر دوربین نمایش می‌داد در پشت صحنه یک عنوان نامنظم بود. برنامه‌ریزی منظمی برای ساخت سریال Freaks and Geeks وجود نداشت و شبکه NBC هم همکاری لازم را با عوامل سریال نمی‌کرد. حتی تعدادی از اپیزودهای فصل پایانی هم با یک تاخیر طولانی نسبت به اپیزودهای ابتدایی پخش شدند. برای مثال آپاتو و همکارانش یک وبسایت اینترنتی برای سریال خلق کرده بودند اما شبکه NBC هرگز به صورت رسمی آدرس آن را اعلام نکرد. مدیران این شبکه تصور می‌کردند اینترنت ممکن است بخش عظیمی از مخاطبان آن‌ها را جذب کند. بنابراین سیاست‌های شبکه تلاش می‌کرد به تماشاگرانش نشان دهد پدیده‌ای به نام اینترنت وجود ندارد.

اما بدشانسی‌های آپاتو تمامی نداشت. پس از آن که او قسمت ابتدایی سریال را کارگردانی کرد، مدیریت شبکه NBC دگرگون شد و افرادی روی کار آمدند که سریال او را درک نمی‌کردند. آن‌ها انتظار داشتند سریال جاد آپاتو جذابیت‌های دوران دبیرستان را به صورت تمام عیار به تصویر بکشد و چندان اشاره‌ای به چالش‌های دوران نوجوانی نداشته باشد. اما این هدفی نبود که تیم تولید سریال به دنبال آن باشند. بنابراین مدیران شبکه NBC که اطمینان داشتند سریال را برای فصل دوم تمدید نمی‌کنند اجازه دادند سریال اندکی بالاتر از محدودیت‌های شبکه ساخته شود. اتفاقی که باعث ماندگاری و محبوبیت بیشتر سریال هم شد.

بزرگ‌ترین دلیل کنسل‌شدن سریال Freaks and Geeks تعداد تماشاگران آن بود. این سریال در دورانی ساخته شد که سریال‌های پرطرفداری مانند Frasier و Friends از شبکه ان‌بی‌سی پخش می‌شدند. هر اپیزود این سریال‌ها در زمان پخش هفتگی حداقل ۱۴ میلیون بیننده ثابت داشت و این آمار برای سریال جاد آپاتو فراتر از ۷ میلیون نمی‌رفت. آمار فیریکز اند گیکز چندان هم بد نبود اما فرصتی برای رقابت با عناوین قدرتمند شبکه‌اش نداشت. بنابراین طبیعی بود که مدیران NBC تمرکز خود را روی سریال‌های پربیننده‌تر قرار دهند.

در سریال ۲۰۰۱ جاد آپاتو ساخت سریال جدیدی به نام Undeclared را با همکاری شبکه فاکس آغاز کرد. این سریال قرار بود میزبان بازیگران اصلی سریال Freaks and Geeks هم باشد اما تنها سث روگن و جیسون سیگل فرصت هنرنمایی در نقش‌های اصلی سریال را پیدا کردند. این سریال هم تنها پس از یک فصل کنسل شد.

با این حال سریال Freaks and Geeks همین حالا هم جایگاه خودش را در میان هواداران سریال‌های تلویزیونی دارد. جایگاهی که شاید فراموش‌ شده باشد اما هنوز وجود دارد و می‌تواند برای یک فصل تماشاگران خودش را سرگرم کند. اگر از کمدی‌های نوجوانانه‌پسند لذت می‌برید، تماشای این سریال می‌تواند انتظارات شما از این ژانر را افزایش دهد. اگر هم این کمدی‌ها برای شما تکراری و غیرقابل تماشا هستند، باید بدانید فیریک‌ها و گیک‌ها داستان تازه‌ و دل‌نشینی برای روایت‌کردن دارند.

بیشتر بخوانید:

• نقد سریال The End of the F***ing World – یک تعریف سرخوشانه از عشق ابدی
• بهترین انیمیشن‌های غیرهالیوودی ده سال اخیر
• بهترین فیلم‌های گانگستری تاریخ سینما
• آیا هواداران قدرت بیشتری از عوامل یک فیلم سینمایی برای تصمیم گیری دارند؟
• درس‌هایی در حوزه کسب و کار که از فیلم‌سازی مارول آموختیم
• پنج فیلم درباره فوتبال که کم‌تر دیده‌شده‌اند؛ از خیابان گرین تا یونایتد نفرین‌شده