باکس آفیس سال ۲۰۲۳ در یک نگاه

در آغاز سال ۲۰۲۳، «کریس آرونسون»، مدیر پخش مشهور پارامونت به سایت TheWrap گفته است که هنگام ارزیابی باکس آفیس (گیشه) فیلم‌ها باید با هم رقابت کنند و کویید ۱۹ دیگر نباید به عنوان یک بهانه در نظر گرفته شود. فیلم‌ها، استودیوها و فرنچایز‌ها که کارشان حفظ دنیای سینما و تئاتر است یا باید شسکت بخورند یا براساس توانایی‌ها و شایستگی‌های خود موفق شوند. با وجود این‌ موضوعات می‌توان تمجید‌ها و قضاوت‌های بسیار سختی‌ را از نحوه‌ای که فیلم‌های امسال نمایش داده شدند انجام داد. در این سال تغییر سلیقه مخاطبان بر همه استودیوها تأثیر گذاشت و حتی آنهایی که بالاترین مجموع فروش سالانه در باکس آفیس را داشتند، با اشتباهات و حتی شکست‌هایی روبرو شدند. در شروع سال قبل منابع نمایشگاهی و استودیویی پیش‌بینی کردند که باکس آفیس داخلی سالانه بین ۸.۵ تا ۹ میلیارد دلار باشد و بین این اعداد به پایان برسد. بر اساس گفته Comscore، آخرین هفته سال ۲۰۲۳ کافی بود تا مجموع حقیقی را از این محدوده به ۹.۰۵ میلیارد دلار برساند. در نتیجه شاهد ۲۳ درصد رشد نسبت به سال گذشته (با عدد ۷.۳۶ میلیارد دلار) بوده‌ایم، اما همچنان ۲۰ درصد کمتر از ۱۱.۳ میلیارد دلار سال ۲۰۱۹ است.

همچنین شما می‌توانید مقاله مرتبط با فیلم های جدید ۲۰۲۳ را نیز از ویجیاتو بخوانید.

از برخی جهات در سال ۲۰۲۳ شاهد تغییر موضع نسبت به روش‌هایی که موجب درآمدزایی در باکس آفیس می‌شوند بودیم. سبک ابرقهرمانی که در دهه ۲۰۱۰ می‌درخشید به شکل کامل غایب نبود و فیلم Guardians of the Galaxy Vol. 3 و Spider-Man: Across the Spider-Verse در بین ده تا از پرفروش‌ترین فیلم‌های امسال قرار گرفتند. اما اگر سال ۲۰۲۰ را بخاطر پاندمی کرونا نادیده بگیریم، از سال ۲۰۱۱ تا به الان این اولین سالی بوده است که هیچ فیلم ابرقهرمانی جز سه فیلم برتر پرفروش جهانی در گیشه نبوده است. عنوان Spider-Man: Across the Spider-Verse جایگاه سوم را در جدول‌های داخلی بدست آورد، اما پردرآمدترین فیلم‌های جهانی فیلم Barbie (با فروش ۱.۴۴ میلیارد دلار)، عنوان The Super Mario Bros. Movie (با فروش ۱.۳۶ میلیارد دلار) و فیلم Oppenheimer (با رکورد ۹۵۲ میلیون دلار برای یک فیلم بیوگرافی) بودند.

این گزارش‌ها نشان می‌دهند که دقیقاً با یک پیروزی برای فیلم‌سازی اوریجینال طرف نیستیم، زیرا این فیلم‌ها هنوز هم (با احترام فراوان) به ترتیب بر‌اساس اسباب بازی‌ها، بازی‌های ویدیویی و تاریخ ایالات متحده هستند. همه این‌ها نشان می‌دهند که مخاطبین تشنه آثار متفاوتی نسبت به چیزهایی که در چندین سال گذشته دیده‌اند هستند. برای مثال در سالی که گذشت فیلم Five Nights at Freddy’s پردرآمدترین عنوان کمپانی Blumhouse شد یا فیلم The Super Mario Bros. Movie نشان‌دهنده ورود جدی بازی‌های ویدیویی به گیشه بود، چرا که مخاطبین زیادی در طی سال‌ها به تجربه بازی‌ها و با کنترلر‌های خود نشسته‌اند و حالا خواهان دیدن بزرگ‌ترین چهره‌های دنیای ویدیوگیم برروی پرده سینما هستند.

فرقی نمی‌کند که با فرنچایزی آشنا یا جدید طرف باشیم، چرا که یک چیز به خوبی مشخص است: چه برداشت طنز «گرتا گرویگ» از Barbie باشد، یا چه شاهد رویکرد مشخص و همیشگی کریستوفر نولان در Oppenheimer باشیم، دیدگاه متمایز یک فیلم‌ساز حیاتی‌تر از هرچیز دیگری است. حتی جیمز گان با طنز منحصر به فرد خودش در Guardians of the Galaxy Vol. 3 به MCU یا همان دنیای سینمایی مارول — که شاهد مبارزاتش با مشکلات فروشش در گیشه‌ هستیم — رونق بسیار تزریق کرده است. کارگردانان بسیاری از فیلم‌های درون این چارت یا جدول یک چیز آشنا را انتخاب کرده‌ و سپس آن را طوری به مخاطب نمایش‌داده‌اند که قبلا آن‌ها نمونه‌اش را مشاهده نکرده‌اند. دلیل موفقیت عناوین درون این جدول دقیقا همین است. بنابراین، در سالی پر از فیلم‌های موفق و آثار غافلگیرکننده، کدام فیلم‌ها در این دسته‌بندی برای هر استودیو قرار می‌گیرند؟ بیایید با هم بازیکنان اصلی هالیوود را با جزئیات بررسی کنیم. داده‌های زیر تا حدی بر اساس تخمین‌های The Numbers و Box Office Mojo است. با ویجیاتو همراه باشید.

یونیورسال: ۱.۹۳ میلیارد دلار فروش داخلی

فیلم‌های برتر: The Super Mario Bros. Movie (با فروش داخلی ۵۷۴.۹ میلیون دلار و فروش جهانی ۱.۳۶ میلیارد دلاری)، Oppenheimer (با فروش داخلی۳۲۶ میلیون دلار و فروش جهانی ۹۵۲ میلیون دلاری)

بزرگ‌ترین شکست‌ها: The Exorcist: Believer ( با فروش داخلی ۶۵.۵ میلیون دلار و فروش جهانی ۱۳۶.۱ میلیون دلاری)، Ruby Gillman: Teenage Kraken (با فروش داخلی ۱۵.۷ میلیون دلاری و فروش جهانی ۴۵.۵ میلیون دلاری)

اگر استودیویی وجود داشته باشد که به بهترین وجه برای مقابله با طبیعت غیرقابل پیش بینی باکس آفیس پس از کووید آماده باشد، آن قطعا کمپانی Universal است. در حالی که همه ۲۱ اکران سینمایی Universal در سال جاری موفقیت آمیز نبودند، اما هر بخش اصلی از جدول سینمایی آن موفقیت بزرگی را به همراه داشت که می‌توانست این فیلم‌ها را جبران کند، فیلم‌هایی که اکثر آنها بودجه‌های کم تا متوسطی داشتند.

بیایید برای مثال دنیای انیمیشن را بررسی کنیم: Universal از روند اخیری که در آن فرنچایز‌های بدون دنباله و غیر اصلی عرضه نمی‌شوند مصون نبود. انیمیشن Ruby Gillman: Teenage Kraken از استودیوی DreamWorks نتوانست بودجه سینمایی خود را جبران کند، در حالی که انیمیشن Migration از کمپانی Illumination امیدوار است تبلیغات شفاهی پر قدرت بتواند به آن کمک کند تا روندش از یک شروع بسیار ضعیف در خارج از کشور تغییر کند و بهتر شود. در روی دیگر سکه عنوانی چون The Super Mario Bros. Movie را شاهد بودیم که پرفروش‌ترین فیلم تاریخ استودیوی Illumination با فروش جهانی ۱.۳۶ میلیارد دلاری به شمار می‌آید. در واقع این اثر موفقیت‌آمیز نشان داد که همکاری Universal با کمپانی نینتندو به نفعشان تمام شده است.

همچنین چندین فیلم ترسناک ناموفق نیز مانند Renfield، The Last Voyage of the Demeter و The Exorcist: Believer بودند که Universal برای تضمین حقوق ساخت آن‌ها مبلغ گزافی را پرداخت کرد. کمپانی Blumhouse دو فرنچایز جدید را با فیلم‌‌های موفق اول سالش M3GAN و Five Nights at Freddy’s که پرفروش ترین فیلم تاریخ استودیو است، ارائه کرد. ناگفته نماند که دنباله‌ای برای این دو فرنچایز ساخته خواهد شد.

پس از آن با جدول لایو اکشن تابستانی طرف هستیم و با نزدیک شدن به پایان سری Fast & Furious  (سریع و خشن) بازگشت سرمایه رو به نزول است. فیلم Fast X با بودجه ۳۴۰ میلیون دلاری‌اش، به طور جهانی ۷۰۴ میلیون دلار در باکس آفیس فروش داشت. آخرین عنوان این فرنچایز هنوز روند توسعه‌اش را آغاز نکرده است. اما فیلم Oppenheimer لذت‌بخش‌ترین سورپرایز سال برای هر علاقه‌مند به سینما بود. تماشاگران روند اخیر خود را در نادیده گرفتن فیلم‌هایی با موضوع تیره‌تر رها کردند و این فیلم به ۹۵۲ میلیون دلار فروش جهانی در گیشه رسید که یک رکورد برای یک فیلم بیوگرافی به شمار می‌آید. این در حالی است که هزینه تولید و بازاریابی آن ۲۰۰ میلیون دلار بوده و با فیلمی بسیار موفق طرف هستیم. استودیوی Universal تنها کمپانی‌ای نیست که امسال به انتشار فیلم‌ در سبک‌های مختلف و با بودجه‌های گوناگون دست زده‌، اما با این حال موفق‌ترین در انجام این کار بوده است. در نتیجه اگر یک فیلم یا فرنچایز شکست بخورد عنوان دیگری وجود دارد که شکست آن را جبران بکند.

دیزنی: ۱.۹ میلیارد فروش داخلی

بهترین فیلم‌ها: Guardians of the Galaxy Vol. 3 (با فروش داخلی ۳۵۹ میلیون دلاری و فروش جهانی ۸۴۵.۵ میلیون دلاری)، The Little Mermaid (با فروش داخلی ۲۹۸ میلیون دلاری و فروش جهانی ۵۶۱ میلیون دلاری)

بزرگ‌ترین شکست‌ها: The Marvels (با فروش داخلی ۸۴.۵ میلیون دلاری و فروش جهانی ۲۰۵ میلیون دلاری)، Wish (با فروش داخلی ۶۱ میلیون دلاری و فروش جهانی ۱۷۶ میلیون دلاری تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۳)

اگر کلمه ای برای خلاصه کردن عملکرد صدمین سالگرد دیزنی وجود داشته باشد آن کلمه «تناقض‌آمیز» است. استودیویی که زمانی پادشاه بلامنازع صنعت فیلم بود، دقیقاً پشت سر Universal از نظر سهم فروش داخلی قرار گرفت و همچنان به عنوان ستون اصلی حمایت از سینماها آن‌ هم بعد از مشکلی که بخاطر شیوع کووید ۱۹ به وجود آمده بود عمل کرد. با این حال امسال شاهد توانایی Disney برای صرف صدها میلیون دلار برای فیلم‌های فرانچایز‌های پایدار خود و کسب موفقیت‌های میلیارد دلاری نبودیم و Disney تاریخچه‌ای بی‌سابقه را از خود بر جای گذاشت. این استودیو کار خودش را سال پیش با فروش خوب ۲.۳ میلیارد دلاری فیلم Avatar: The Way of Water آغاز کرد و عنوان Guardians of the Galaxy Vol. 3 از کارگردان، جیمز گان، به پایان سه‌گانه‌ای خود از این فرنچایز موفق از مارول رسید. همچنین انیمیشن Elemental از استودیوی پیکسار آنقدر تماشاگران را به خود جذب کرد که روند تکراری فیلم‌های انیمیشنی اوریجینال را که در تلاش برای جذب مخاطب بودند، از بین برد.

شکست‌های این کمپانی نیز متعدد و کاملاً مستند بودند. به فیلم Indiana Jones and the Dial of Destiny توسط تماشاگران نسل جدید (Gen Z) که شاهان جدید باکس آفیس هستند، توجه زیادی نشد. عنوان The Little Mermaid هم نه شکست خورد و نه موفقیتی خاص را بدست آورد و با اینکه در ایالات متحده آمریکا به خوبی فروش داشت، اما به صورت جهانی نادیده گرفته شد، چرا که این تماشاگران خواهان ریمیک عناوینی چون The Lion King و Aladdin بودند.

فیلم Ant-Man and the Wasp: Quantumania پس از افتتاحیه آخر هفته‌اش با کاهش فروش شدیدی روبرو شد، زیرا تماشاگران معمولی علاقه‌ای به فیلمی نداشتند که کانگ فاتح را معرفی کند، فیلمی که اکنون باید پس از محکومیت «جاناتان میجرز» بخاطر حمله، بازنویسی یا حذف شود. دیزنی آخر سال بدی را در ماه نوامبر پشت سر گذاشت، چرا که عنوان The Marvels اولین فیلم دنیای سینمایی مارول شد که نتوانست فروش داخلی ۱۰۰ میلیون دلاری را کسب کند. همه این‌ها در حالی است که فیلم سالگرد دیزنی یعنی Wish به سختی در حال تلاش برای رد کردن فروش جهانی ۲۰۰ میلیون دلاری است.

در حالی که دیزنی هنوز درآمد زیادی را برای سینماها به ارمغان می آورد، منابع نمایشگاهی به TheWrap گفته اند که نگران این هستند که چگونه مارول دیگر همان فروشنده معتبر بلیطی نیست که برای بیش از یک دهه موفق عمل کرده بود. غیبت این فرنچایز در نیمه اول جدول سال آینده به دلیل تاخیرهای مربوط به اعتصابات یکی از دلایلی است که انتظار می رود درآمد سالانه در سال ۲۰۲۴ را نزولی کند.

انبوهی از سرویس‌های تماشای آنلاین پولی دیزنی می‌توانند به کاهش ضربه فروش سینمایی آن کمک کنند، اما با توجه به اینکه چگونه استودیو قبل از کویید ۱۹ این درآمد را در سرویس‌ها بیش‌تر از درآمد در باکس آفیس کسب می‌کرد، می‌توان با اطمینان گفت که استودیو دیگر مانند گذشته مخاطب مطمئنی در سینما ندارد و قوانینی مشابه بقیه هالیوود را دارا است. دیزنی در دهه ۲۰۰۰ زمانی که «باب ایگر» مدیرعامل شد، از مبارزات گیشه‌ای رها شد و اکنون، در دوره دوم بسیار پرتلاطم‌تر ایگر در آن نقش، استودیو باید این کار را با دنباله‌های آثاری چون Inside Out، Deadpool و Planet of the Apes در جدول سال ۲۰۲۴ انجام دهد. با توجه به طبیعت آهسته فرنچایز‌های کمکی هرگونه تغییر بلندمدتی که استودیوهای دیزنی در پاسخ به سال گذشته ایجاد کنند، در سال ۲۰۲۴ دیده نخواهد شد. بنابراین همه این‌ها بر عهده آن دنباله‌ها خواهد بود که تنها از طریق کیفیت بالای کار مخاطبان را به خود جذب خواهند کرد.